Anadolu geçer mi?

ATM’lerin, POS makinelerinin yarısından fazlası Anadolu’da...

1.07.2012 00:00:000
Paylaş Tweet Paylaş
Anadolu geçer mi?
Türkiye’de bugün hala bankacılığın üçte ikisi 3 büyük ilde yapılıyor. İstanbul, Ankara ve İzmir dışında kalan Anadolu’daki gelişim, bugüne kadar pek hızlı olmadı. Ancak, tablo değişiyor. Son 10 yıldaki rakamlar da bunu doğruluyor. Bu dönemde Anadolu’nun toplam banka kredilerinden aldığı pay yüzde 46’ya ulaşmış durumda. KOBİ kredileri başta olmak üzere bankacılık ürün ve hizmetlerine olan talep artıyor. Bankasız nüfus azalıyor. Artık şubelerin, ATM’lerin, POS makinelerinin yarısından fazlası Anadolu’da... Yükselişin gelecek 10 yılda da artarak devam etmesi bekleniyor. Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) yayınladığı son rapora göre, 2002’den 2011 sonuna kadar geçen 10 yıl içinde, 3 büyük il dışında kalan kesimin kredilerden aldığı pay yüzde 39’dan yüzde 46’ya çıkmış durumda. Türkiye’de bankacılığın üçte ikisi hala İstanbul, Ankara ve İzmir’de yapılıyor olsa da Anadolu’da dikkat çeken bir büyüme var. Bunu şube sayısından internet bankacılığı kullanımına kadar her alanda görmek mümkün. Bankaların son 10 yılda Anadolu’ya yaptığı yatırımlarda da önemli artış oldu. Burada özellikle KOBİ bankacılığının lokomotif olduğu görülüyor. Bu alanda büyümek isteyen bankalar, KOBİ’lerin olduğu her yerde var olmak için Anadolu’da yaygınlaşıyor. Bu yılın ilk çeyreği sonunda toplam 9 bin 812 adede ulaşan banka şubelerinin 5 binden fazlası 3 büyük il dışında yer alıyor. BDDK’nın verileri, toplam şube sayısının yüzde 54’ünün Anadolu’da olduğunu gösteriyor. Son 10 yılda Anadolu’daki yıllık ortalama şube büyüme hızı yüzde 3,1 seviyesinde. Bu büyümeye paralel olarak bankaların Anadolu’nun istihdamına katkısı da artmış durumda. Banka çalışan sayısını il bazında gösteren bir veri yok ama örneğin Garanti Bankası çalışanlarının yüzde 33’ü, 2012 yılının ilk çeyreği itibarıyla Anadolu’da yer alıyor. Bu oran bundan 10 yıl önce yüzde 22 seviyesindeydi. Anadolu’daki ATM ve POS sayılarında da artış var. Geçtiğimiz yıl sonu itibarıyla toplam banka ATM’lerinin yüzde 57’sinin Anadolu’da yer aldığı görülüyor. POS sayılarında Anadolu’nun payı, ATM sayılarına benzer olarak yüzde 56 seviyesinde seyrediyor. Kredilerdeki büyüme hızla devam ediyor. Türkiye’nin yükselen kredi notu da potansiyele işaret ediyor. En önemlisi bankaların hemen hepsi, yeni dönemde Anadolu’da büyümeyi hedeflerinde ilk sıralara koymuş durumda.

KOBİ'LERLE BÜYÜDÜ
Anadolu’da yükselen trendin en önemli nedeni son 10 yılda tüketici ve KOBİ kredilerinin öne çıkması... 2002’de tüketici kredilerinin toplam krediler içindeki payı sadece yüzde 14 iken, bugün bu oran yüzde 34’e yükseldi. Anadolu’daki KOBİ’ler geçmişte ticari bir krediyi bir bankanın büyük şehirlerdeki merkez şubesinden alıyordu. Ancak tüketici kredilerine talep artınca bankalar bu talebe ulaşmak için Anadolu’daki yaygınlığını artırdı. Ayrıca tarım gibi çok önemli yeni niş alanlar keşfedildi. Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, “Kredilerin büyüme hızında Anadolu’da çok güçlü bir ivme var” diyor. Son 10 yılda İstanbul, Ankara ve İzmir dışındaki illerde kredi hacminin yılda yüzde 42 gibi bir oranda büyüdüğüne işaret eden Özen, “Bu oran ilk 3 şehirde yüzde 31 seviyesinde gerçekleşti” diye konuşuyor.~
Fintürk verilerine göre, 2007 yılından bu yana 3 şehirde tüketici kredisi hacmi yılda yüzde 21 büyürken, bu oran diğer şehirlerde yüzde 28 seviyesinde gerçekleşti. Konut kredilerinde, toplam tüketici kredilerinin genel trendine benzer bir tablo var. İlk 3 il dışında kalan küçük şehirler göreceli olarak daha hızlı büyüyor. Yine Fintürk verilerine göre 2007 yılından bu yana Anadolu şehirlerinde yıllık ortalama yüzde 25 büyüme dikkat çekiyor. Bu oran ilk 3 büyük ilde yüzde 20 düzeyinde.

MEVDUATTA SIKINTI VAR
3 büyük il dışında Anadolu’nun mevduat hacminden aldığı pay, kredilerin aksine 10 yıl içinde neredeyse değişmeden yüzde 30’lar civarında kaldı. Anadolu’daki yıllık ortalama mevduat hacmi büyümesi yüzde 19 düzeyinde. Bu oran, 3 büyük ilde de benzer. Akbank Genel Müdür Yardımcısı Kaan Gür, 3 büyük ilin gayri safi katma değerden aldığı paya işaret ediyor ve şu değerlendirmeyi yapıyor: “Kişi başına gayri safi katma değer İstanbul’da 14 bin 591 dolarken örneğin Doğu illerinde ortalama 3 bin 500 ila 7 bin dolar seviyesinde. Bölgeler arası gelir dağılımındaki bu farklılık sebebiyle mevduat, büyük illerde toplanıp Anadolu’daki illerimizde kredi olarak dağıtılıyor.” 2011 sonu itibarıyla Anadolu illerinin mevduattan aldığı pay yüzde 35,5 düzeyinde. Anadolu illerinin büyük bir çoğunluğunda kredilerin mevduata oranı yüzde 100’lerin oldukça üzerinde. Kaan Gür, “Bu oran bazı illerde yüzde 200’lerde” diyor. Yapı Kredi CEO’su Faik Açıkalın, “Geçmiş yıllar ile kıyasladığımızda Anadolu'daki müşterilerimiz bankacılık ürünleriyle daha ilgili. Örneğin vadeli mevduatın yanında altın mevduatı, yatırım fonu ve anapara garantili fonlar gibi alternatif ürünlere bile ilgi artıyor. 2023’te Anadolu’da kredi ve mevduatların toplam içindeki payının ekonomik büyüme, verimlilik artışlarına paralel olarak göre artacağını tahmin ediyorum” diyor. Bankalar, Anadolu’da büyüme odaklı bir stratejiyle hareket ediyor. Denizbank, Anadolu’da aktif bankalardan. Bankanın genel müdürü Hakan Ateş, 2002’de şubelerinin sadece yüzde 44’ü üç büyük şehir dışındayken bugün bu oranın yüzde 54’e çıktığına işaret ediyor. “Bu oranla sektörde en önde gelen ilk üç özel banka arasın-dayız” diye konuşuyor. Ateş, bu gelişmede tarım sektörünün çok önemli yeri olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Ziraat Bankası dışında tarım sektörüne açık ara en fazla kaynak aktaran bankayız. Tarım sektörüne çok farklı bakıyor, özel bir misyonla yaklaşıyoruz.” Garanti Bankası’nın Anadolu’daki hızlı büyüme stratejisinin odağında yenilikçi ve kaliteli hizmet var. Ergun Özen, “Destek kredisi, konut kredisi, oto kredisi ve kredi kartlarında yeni müşteri sayımız hızla artıyor. KOBİ bankacılığında, Anadolu’daki TL mevduatımız 2005 yılından bu yana 6 kat arttı. Nakit kredilerimiz 18 kat büyüdü.~
Şubesiz bankacılık alanında Anadolu’da internet bankacılığı pazar payımız, müşteri adedinde yüzde 23,50, finansal işlemlerde ise yüzde 28,45 seviyesine ulaştı” diyor. Akbank Genel Müdür Yardımcısı Kaan Gür, “Son 10 yılda Anadolu’daki şube sayımızı neredeyse 2 katına çıkardık. Toplam bankacılık hacmimizi son 3 yılda yüzde 50’nin üzerinde artırdık. Aynı dönemde Anadolu’daki müşteri mevduatımızda yaklaşık üçte bir oranında, nakdi kredilerimizde ise 2 katına varan bir büyüme sağladık” diye konuşuyor. Yapı Kredi Bankası, geniş şube ağıyla Anadolu’daki müşterilerine kesintisiz hizmet verme stratejisiyle hareket ediyor. Faik Açıkalın, “2007’den bu yana perakende şube ağımızı orta ölçekli bir bankanın şube sayısı kadar büyüttük. Aynı dönemde Anadolu’da şubelerimizin payı yüzde 41’den 49’a yükseldi. Potansiyeli yüksek, büyüyen şehirlerde şube ağımızı genişleteceğiz” diyor.

HAKAN ATEŞ / DENİZBANK GENEL MÜDÜRÜ
"POTANSİYEL SADECE ANADOLU'DA DEĞİL"
ANADOLU’DA BÜYÜME

Bankacılık sektörü önümüzdeki dönemde de Anadolu’da hızla büyümeye devam edecek. Özellikle yeni teşvik politikasının bu süreci hızlandıracağı ve büyük şehirler dışındaki illere de yatırımı cazip hale getireceği görülüyor. Yalnız bu, başta 3 büyük il olmak üzere büyük şehirlerde sektörün doygunluğa ulaştığı anlamına da gelmemeli. Türkiye, topyekûn bankacılık sektörü açısından doygunluğa ulaşmamış bir pazar.
RAKAMLARA DİKKAT!
Birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede finansal sistemler 30-40 gibi yüksek aktif/sermaye (kaldıraç) oranlarıyla çalışırken Türkiye’de kaldıraç sadece 8,0. Toplam kredilerin GsYH’ye oranı birçok gelişmiş ülkede yüzde 100’lerin üzerindeyken Türkiye’de yüzde 53. Demografik yapısı itibarıyla tüketim potansiyeli büyük olan bir ülke olmamıza rağmen tüketici kredilerinin (kredi kartı dahil) ekonomiye oranı sadece yüzde 17.
GELECEK 10 YIL
Türkiye’yi diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırdığımızda bankacılığın tüm segmentlerinde halen çok önemli büyüme potansiyeli görülüyor. Bu doğrultuda müşteri sayısı, şube ağı ve bilanço büyümesi açısından bundan sonraki dönemde de son 10 yıla çok benzer bir büyüme süreci geçirmemiz mümkün. Fakat bunun için sermayenin ve tabi doğal olarak kârlılığın da bu büyümeyi desteklemeye devam etmesi gerekiyor.

ERGUN ÖZEN / GARANTİ BANKASI GENEL MÜDÜRÜ
REKABET NEREDE YOĞUNLAŞIYOR?
YÖN DEĞİŞİYOR

Her zaman finansman ihtiyacı olduğu için rekabet özellikle KOBİ bankacılığındaki kredi ürünlerinde yoğunlaşıyor. Özellikle Anadolu’da genişleyen pazarla birlikte finansman desteğinin yanı sıra çeşitlenen hizmet, danışmanlık gibi ihtiyaçlar rekabetin yön değiştirmesine neden oluyor.
KREDİLER VE MEVDUAT
Toplam krediler halihazırda küçük şehirlerde görece daha hızlı büyüyor. Mevduatta ise 3 büyük ildekiyle paralel bir büyüme söz konusu. Bu trend, gelecekte de devam edecek. Ancak küçük şehirlerde açılan ve açılmakta olan şubelerin verimliliğinin artması, alternatif dağıtım kanallarının bu illerde daha sık kullanılması söz konusu. Bankacılık penetrasyonunun büyük şehirlere göre daha hızlı yükselmesi ve yastık altındaki tasarrufların sisteme daha fazla girmesi, mevduat büyümesini hızlandırabilir.~
ÖNE ÇIKANLAR
Uygun şartlarda finansman yaratabilen, çözüm ortağı olan, KOBİ’lerin tüm bankacılık ihtiyaçlarına cevap veren, işletmelerin verimliliği ve sürdürülebilirliği için çalışan, onları yönlendiren, gerektiğinde danışmanlık yapan, müşterisiyle birlikte yaşayan, omuz omuza hareket eden bankalar, rekabette üst sıralara çıkmaya başladı. Gelecekte de tablo bu yönde olacak.

FAIK AÇIKALIN / YAPI KREDİ CEO
BANKACILIK ANADOLU BANKACILIĞINA BUYUME GETİRECEK 4 ÖNEMLİ GELİŞME
1- KREDİLERİN İVMESİ

Bugün bankaların stratejilerini belirleyen en önemli sektörler arasında yer alan tarım sektörü ve KOBİ’ler, Anadolu’daki ekonomik sürecin temel taşlarını oluşturuyor. Bu anlamda Anadolu’da bankacılık sektörünün, bu iki önemli ekonomik kaynağın ilerlemesiyle paralel bir gelişme göstereceğini öngörüyoruz.
2- YENİ TEŞVİK PAKETİ
2009 yılından itibaren Türkiye’de bölge bazlı farklılaştırılmış teşvik uygulamalarının artması, Anadolu bölgelerinde yapılacak yatırımların desteklenmesi, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan kredilerde faiz indirimleri, yurtdışı finansal kurumlardan temin edilen kredilerde belli oranlarda bu bölgelere kullandırım yapılması gerekliliği gibi birçok olumlu adım atıldı. Ana hatları açıklanan yeni teşvik paketinde yine Anadolu’daki özellikle 5’inci ve 6’ncı bölgelerde ilave teşviklerin uygulanacağını görüyoruz. Bu destekler önümüzdeki dönemde Anadolu’nun kalkınmasında, dolayısıyla bankacılık alanlarında bölgenin ağırlığını daha da artıracak.
3- VERİMLİLİK
Son 10 yıllık dönemde üç büyük il dışındaki illerin şube başına kredi gibi verimlilik göstergelerinde iyileşme gözlemleniyor. Bu sayede Anadolu illeriyle 3 büyük il arasındaki verimlilik farklılıkları yavaş yavaş kapanıyor. 2002 yılında şube başına kredilerde 3 büyük il ile Anadolu arasındaki fark yüzde 76 olarak gerçekleşirken 2011 itibarıyla bu fark yüzde 35 seviyesine inmiş durumda. Bu trendin önümüzdeki 10 yılda da devam etmesini, artan verimlilik çalışmaları ve bankaların Anadolu’da büyüme stratejileri doğrultusunda 3 büyük ille aradaki farkın gittikçe kapanmasını öngörüyoruz.
4- TÜRKİYE’NİN NOTU
Türkiye’nin kredi notunun önümüzdeki dönemde yatırım yapılabilir notu seviyesine yükseltilmesi ile uluslararası doğrudan yatırımların ivme kazanması ve ekonomik büyümenin hız kaybetmeden devam etmesi bekleniyor. Hem ülkenin hem de bankaların kredi not artışının, gelir seviyesinin artması, işsizliğin azalması gibi faktörlerin de bankacılık sektörünün gelişiminde etkili olacağını düşünüyoruz. Tüm bunlar, büyük bir büyüme potansiyeline işaret ediyor. Bu potansiyel, ekonomik büyümenin önemli temellerinden biri olacak ve Anadolu illerinde daha net gözlemlenecek.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz