Yasemin Erdoğan/[email protected]
Rusya'nın ambargo kararından gıdadan mobilyaya, hazır giyimden lojistiğe kadar onlarca sektör etkileniyor. Sadece ihracatla sınırlı kalmayıp turizm, perakende ve müteahhitlik gibi alanları da olumsuz etkileyen kriz, sektörlerin 2016 planlarını da sarsmış durumda.
İşte 15 sektörün ambargo krizini aşma formülleri:
Ayakkabı
Beklenen zarar ne kadar? 1 yıllık kaybın 50 milyon dolar olacağı tahmin ediliyor.
Nasıl telafi edilecek? Orta ve uzun vadede AB, Çin, İran, ABD gibi yeni pazarlara yoğunlaşılacak.
Beyaz eşya
Beklenen zarar ne kadar? Türkiye'den ihracat durdu. Asıl sıkıntı oradaki Türk fabrikalarının durumu.
Nasıl telafi edilecek? Sektör üretiminin yüzde 75'ini 150 ülkeye ihracat ediyor. Pazar yelpazesi geniş.
Beyaz et
Beklenen zarar ne kadar? Ambargo kararı çıktı. 2015 yılı ihracatı zaten 8 milyon dolar gibi küçük bir rakam.
Nasıl telafi edilecek? 700 milyon dolarlık ihracatta Rusya'nın payı küçük. Ciddi bir zarar beklenmiyor.
Bitkisel yağ
Beklenen zarar ne kadar? Olumsuzluk beklenmiyor. Türkiye yağlı tohumlarda ithalatçı.
Nasıl telafi edilecek? Eğer sıkıntı olursa menşe ülke olarak Ukrayna, AB ve Arjantin'e yönelmek mümkün.
Çikolata ve şekerleme
Beklenen zarar ne kadar? 2015'te 23 milyon dolar olan ihracatın 2016'da sıfırlanması bekleniyor.
Nasıl telafi edilecek? Sektörün ihracatı 2,5 milyar dolar. Oluşacak zararın tamamı, yeni pazarlarla karşılanacak.
Deri
Beklenen zarar ne kadar? Rusya 250 milyon dolarla en büyük ihraç pazarı. Ambargo, durma noktasına gelebilir.
Nasıl telafi edilecek? Pazar çeşitlenmesi olsa da zarar kaçınılmaz. Rusya yüzde 16,5 ile en büyük pazar.
Hububat
Beklenen zarar ne kadar? Türkiye ithalatçı konumunda, henüz zarar beklenmiyor.
Nasıl telafi edilecek? Ukrayna, AB ülkeleri ve Kanada'ya yönelmek söz konusu.
Hazır giyim
Beklenen zarar ne kadar? İhracat 2 yılda 210 milyon dolara geriledi. Daha da düşecek.
Nasıl telafi edilecek? AB, ABD ve İran başta olmak üzere tüm pazarlarda pay artırma çabaları sürecek.
Lojistik
Beklenen zarar ne kadar? İki ülke arasındaki karayolu taşımacılığı 170 milyon dolar. 2016 kayıp beklentisi yüzde 50.
Nasıl telafi edilecek? Karayolu taşımacılığında Türk Cumhuriyetleri, Kuzey Afrika ve Ortadoğu'ya kayma olabilir.
Mücevher
Beklenen zarar ne kadar? Ruble kriziyle başlayan zarar, uçak kriziyle sürüyor. İhracat son 3 yılda yüzde 90 düştü.
Nasıl telafi edilecek? AB ülkeleri, ABD, BAE ve Ortadoğu yoğunlaşılacak pazarlar arasında öne çıkıyor.
Plastik
Beklenen zarar ne kadar? Olası kayıp en iyi ihtimalle 50-75 milyon dolar. Kötü senaryoda 300 milyon doları bulabilir.
Nasıl telafi edilecek? Pazar ve ürün çeşitliliğiyle telafi edilecek. Kuzey Amerika öne çıkıyor.
Süt ürünleri
Beklenen zarar ne kadar? Yasaklı ürünler listesinde yok ancak gümrüklerde sıkıntı var.
Nasıl telafi edilecek? Rusya'nın ihracattaki payı düşük. Ambargo da olmadığı için ciddi bir kayıp söz konusu değil.
Tekstil
Beklenen zarar ne kadar? 2016 için beklenen tahmini kayıp, yüzde 50 gerilemeyle 250 milyon dolar.
Nasıl telafi edilecek? Firma zararlarına dair hükümetle görüşülüyor. Ayrıca İran ve ABD pazarları öne çıkıyor.
Turizm
Beklenen zarar ne kadar? Rusya pazarında son 2 yıldır daralma vardı. 2016'da yüzde 30 düşüş bekleniyor.
Nasıl telafi edilecek? Ortadoğu, İran ve Körfez ülkeleri, yoğunlaşılacak pazarlar arasında.
Yaş meyve ve sebze
Beklenen zarar ne kadar? Yıllık yaklaşık 1 milyar dolarlık kayıp söz konusu.
Nasıl telafi edilecek? Avrupa'ya odaklanılacak. Orta ve uzun vadeli hedef Uzakdoğu.