Şimdi temkinli olma zamanı

Şişecam Topluluğu Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü Ahmet Kırman ile dev grubun büyüme stratejisini konuştuk.

23.11.2015 15:52:300
Paylaş Tweet Paylaş
Şimdi temkinli olma zamanı
Şişecam, Türkiye’nin en büyük sanayi gruplarından. 2014 yıl sonu verilerine göre Capital 500 listesinde 25’inci sırada yer alıyor. Bu yıl 80’inci yaşını kutlayan köklü grup, dünya liginde de cam sektörünün en güçlü oyuncuları arasında bulunuyor. Öyle ki faaliyet gösterdiği 4 alanın 3’ünde dünyanın en büyük 5 üreticisi arasında. Global oyuncu olmak, Şişecam’ın değişmeyen hedefi. Şişecam Topluluğu Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü Ahmet Kırman, bu hedefe istikrarlı ve sürdürülebilir bir stratejiyle ulaşacaklarını söylüyor. Şirketin büyüme yolculuğu, rakamlara da yansıyor. 2014 yılını 6,9 milyar TL ciro ve 494,5 milyon TL kâr ile kapatan şirketin net satışları, 2015’in ilk 6 ayında 3,5 milyar TL’yi aştı. Aynı dönemdeki net kâr ise 421 milyon TL oldu. İlk 6 ayda, tüm belirsizliklere rağmen başarılı bir performans gösterdiklerini belirten Ahmet Kırman’a göre asıl zorluk 2016’da yaşanacak. Hem Türkiye hem küresel pazar açısından durağan bir döneme girildiğini söyleyen deneyimli yönetici, kariyeri boyunca çok sayıda kriz gördüğünü, ancak bu tarz bir krizle karşılaşmadığını ifade ediyor ve ekliyor: “Aynı anda bu kadar çok girdisi olan bir kriz daha önce görmemiştim. Dolayısıyla idare edilebilirliği açısından da daha zor bir süreçteyiz.
Herkes aynı durumda. Yapılabilecek tek şey var: Maksimum risk algınızı yükseltip, risklerin nereden çıkabileceğini görüp, daha esnek ve hızlı çözümler üretmek.” Şişecam Topluluğu Yönetim Kurulu Başkan  Vekili ve Genel Müdürü Ahmet Kırman ile dev grubun büyüme stratejisini, aldıkları tedbirleri ve global pazardaki hedeflerini konuştuk.
* Şişecam için bu yılın ilk 6 ayı nasıl geçti? Sonuçlardan memnun musunuz?
Performansımız açısından olumsuz bir şey yok. İlk yarıda net satışlarımız 3,5 milyar TL’yi aşarken, net kârımız ise 421 milyon TL olarak gerçekleşti. Yılın ilk yarısında topluluğumuzun yurtiçi ve yurtdışındaki kuruluşlarında toplam 2,1 milyon ton cam, 1,1 milyon ton soda ve 2 milyon ton endüstriyel hammadde üretimi gerçekleştirildi. Aynı dönemde 372 milyon dolar tutarında ihracat yaptık.
* Hedeflerinizi tutturabildiniz mi?
Hedeflerimize ulaştığımızı söyleyebiliriz. Ancak hedefleri tutturmak sadece rakamsal anlamda olmuyor. En önemli konu kontrol yeteneğidir. Şu bir gerçek ki özellikle son yıllarda dünyadaki gidişatı kimsenin kontrol edebilmesi mümkün değil. Bir hedef koyuyorsunuz, hedef tutuyor ama sizin öngörmediğiniz nedenlerle tutuyor. Veya tamamen öngörülemeyen nedenlerle tutmayabiliyor. Örneğin İran, Irak, Suriye düzelecek derken hiç mal satamaz hale geliyorsunuz. Veya “Avrupa artık toparlayacak” diyorsunuz ve hedefleri bu öngörüye göre yapıyorsunuz, ama bir bakıyorsunuz ki Avrupa başka türlü gitmeye başlamış. Özetlersem, ilk 6 ay açısından rakamsal hedefleri tutturmuş gözüküyoruz. Öte yandan ne dolar kurunu tutturabildik ne Euro kurunu... Böyle bakınca da aslında kimsenin bir şey tutturamadığı ortada... Hem iç hem dış nedenlerle öyle belirsiz bir gidişat var ki, hedef tutturmaktan çok sürdürülebilir bir şirket performansı daha çok önem kazanıyor.~*Bu belirsizlikler yatırım kararlarınızı nasıl etkiliyor?
 Yatırım programımızı çok uzun soluklu planlayan bir şirketiz. Böyle yapmak zorundayız. Çünkü bir fabrikayı kurabilmemiz minimum 2 yıl, faaliyete geçirmek 3 yıl alıyor. Bu gidişatta, özellikle son 2 yıldır, yatırım kararlarımızı çok daha hassas ölçmeye çalışıyoruz. Hassasiyetimizi fazlasıyla artırdığımız dönemlerden geçiyoruz. Krizlerin yönetilebilmesinin giderek güçleşmesi ve sorunların birden çok noktadan geliyor olması, yatırım kararları alırken çok daha iyi düşünmemizi zorunlu kılıyor. Bu yılın ilk yarısında 528 milyon TL yatırım harcaması yaptık. Topluluk olarak son 5 yılda yurtiçi ve yurtdışında 4,8 milyar TL’lik yatırıma imza attık.
* Yeni yatırımlara bakışınız nasıl? Hangi alanlara odaklanacaksınız?
Yılda ortalama 1 milyar TL yatırım harcaması gerçekleştiriyoruz. 2015 için de benzer seviyede bir yatırım planlanıyoruz. Uzmanlık alanlarımızda büyümeyi hedef aldık. Piyasayı, yatırım yapacağımız ülkenin koşullarını, o ülkenin diğer ülkelerle olan ticari ilişkisini ölçmeye çalışıyoruz. Yatırımın geri dönüş imkanlarına bakıyoruz. Mümkün olduğu kadar da riskleri öncesinden tahmin etmeye çalışıyoruz.
* Risklere karşı nasıl tedbirler alıyorsunuz?
Dünyadaki, bölgemizdeki ve ülkemizdeki siyasi ve ekonomik belirsizlikler tüm şirketleri olduğu gibi şüphesiz bizi de etkiliyor. Her ay tüm faaliyet alanlarımızı kapsayan icra kurullarımız oluyor. “Ne yaptık, ne yapmadık, hangi iş nasıl gidiyor” detaylarıyla masaya yatırırız. Tabii şunu da gözden kaçırmamak lazım: Ne kadar sık kontrol etseniz de her sorun karşısında hamle yapamazsınız. Örneğin dolar 2,8 iken bir baktınız 3 TL oldu. Böyle dönemlerde tek çözüm maksimum tedbir almak. Defansif davranmak durumundasınız. Asıl amaç minimum kayıp olmalı. Biz de çok düzenli biçimde tüm pozisyonlarımızı gözden geçiren bir şirketiz.
*Yıl sonu hedeflerinizde revizyon var mı?
Şu an için hedeflerimizi koruyoruz. Kârlılıkta programın üzerinde gelişme sağlandı.
* Dünyanın en büyük ilk 3 üreticisinden biri olma hedefiniz var. Hangi noktadasınız?
Bugün toplam üretim kapasitemiz 5,2 milyon tonu aşmış durumda. Dünyada cam ev eşyasında en büyük 3’üncü, cam ambalajda en büyük 4’üncü ve düzcamda en büyük 5’inci üreticiyiz. Dolayısıyla cam sektöründe dünyada ilk 5’teyiz. Soda üretiminde dünyada ilk 10’da, krom kimyasallarında ise dünyada lider konumdayız. Bizim için global olarak ilk 3’e ulaşabilmek, faaliyet gösterdiğimiz her alanda ilk 3’e girebilmek anlamına geliyor. Bölgesel liderlikle yetinmeyen, önüne küresel hedefler koyan bir topluluğuz.
* Şişecam’ın büyümesi en çok hangi kanaldan geliyor?
Şişecam gibi belli büyüklüğe ulaşmış şirketler için bu pozisyonu korumak ve sürdürülebilir büyümeyi devam ettirmek önem kazanıyor. Bunun için de gerekli birleşme ve satın alma fırsatlarını ve yeni yatırımları sürekli gözetmek zorundasınız. “Bir numara olduk” dediğiniz zaman bunlardan vazgeçme şansınız yok, çünkü peşinizde takipçileriniz var. Dolayısıyla üretim yeteneklerimizi daha iyi hale getirmek ve rekabetçiliğimizi korumak en önemli hedeflerimizden biri. Stratejik hedeflerimize sadece organik büyümeyle ulaşılmayacağını biliyoruz. Bu nedenle özellikle yurtdışında inorganik büyümeyi önemsiyoruz. Son yıllarda bu kapsamda önemli adımlar attık.~* Yani inorganik büyümeniz sürecek…
İnorganik büyüme her zaman tercih ettiğimiz bir yöntem. İlgili olduğumuz coğrafyalarda, bizim faaliyet alanlarımızda, bize katkı sağlayacak fırsatlara her zaman açığız. Tabii ortaya çıkan kriz ortamında riskleri daha yüksek ölçmeye çalışarak, nasıl bir yol izleyeceğimize daha hassas bakıyoruz. Ama kesinlikle vazgeçmiş değiliz. Satın almalar ana fikrimizde her zaman var. Bütçemizde de buna ayırabileceğimiz bir para her zaman oluyor.
* Son dönemde öne çıkan satın almalarınız nelerdi?
2013’te dünyanın önde gelen otomotiv firmalarına üretim yapan Alman Fritz firmasını satın aldık. Düzcam üreticisi HNG Float Glass Limited (HNGFL) şirketine yüzde 50 ortak olduk. Geçen yıl ise Rusya’da Tataristan Cumhuriyeti’nde Şişecam olarak bizim yüzde 70, Saint-Gobain Glass France şirketinin ise yüzde 30 paya sahip olduğu 230 bin ton/yıl kapasiteli düzcam fabrikası faaliyete geçti. Ayrıca Romanya’da 2012 yılında bünyemize kattığımız GlassCorp S.A. şirketine 85 milyon dolarlık yatırım yaparak yeni bir otomotiv
camları tesisini geçen yılın sonunda üretime hazır hale getirdik.
* Şişecam’ın en güçlü olduğu pazarlar hangileri?
150 ülkeye, yani tüm dünyaya ihracat yapıyoruz. Satış gelirlerimizin yarıdan fazlasını uluslararası satışlar oluşturuyor. 2014 yıl sonu itibarıyla uluslararası satışlarımızın dağılımı ise şöyle: Avrupa yüzde 64, Afrika ve Ortadoğu yüzde 19, Asya ve Okyanusya yüzde 9, Amerika (Kuzey ve Güney Amerika) yüzde 8. Bugün 9 üretim tesisiyle Rusya’da hakim konumdayız. Rusya’daki cam ev eşyası alanında pazar payımız yüzde 30’a ulaştı. Paşabahçe markası Rusya’da pazar lideri. Yüzde 25 pazar payıyla cam ambalaj pazarının da lideriyiz. Avrupa pazarında cam ev eşyasında yüzde 26, düzcamda yüzde 19, cam ambalajda yüzde 6 pazar payına sahibiz. Krom kimyasallarında ise yüzde 49 ile Avrupa, yüzde 27 ile dünya pazarı lideriyiz.
* Sizi en çok zorlayan ülkeler ve koşullar neler?
Örneğin Rusya’nın en önemli zorluğu içinde bulunduğu koşullar ve ekonomik durum. Talep sorunu var. Avrupa pazarlarındaki sıkıntı ise pazarın olgunluğu ve uygulanan ekonomik kuralların oturmuşluğundan kaynaklanıyor. Buralar iyi oturmuş, kuvvetli rakiplerin olduğu pazarlar. Çok daha ciddi bir rekabetin içindesiniz. Batı Avrupa böyle bir pazar. Ancak gelişmekte olan ülkelerde etkinliğimiz ve rekabet gücümüz daha yüksek. Ama oralarda da başka riskler ve zorluklar oluyor tabii. Özetlersem, dünyanın neresinde olursak olalım en çok rekabet zorluyor.
* 13 ülkede varsınız. Hem üretim hem satış gelirlerinde yurtdışının payı nedir?
Şişecam her anlamda giderek küresel bir şirket oluyor. Türkiye hariç 12 ülkede 25 üretim tesisimiz var. Yurtdışı ciromuz bugün itibarıyla 3 milyar doları aştı. Toplamda 21 bin 500’ü aşkın çalışanı olan topluluğumuzun toplam istihdamının da yüzde 40’ı yurtdışında. 2014 sonu itibarıyla hem ihracat hem yurtdışı üretimden satışların toplamını ifade eden uluslararası satışların payı, yüzde 52 seviyesinde. Üretimin ise tonaj olarak yaklaşık yüzde 40’ı yurtdışında yapılıyor.
~*Yurtdışı oranını artırma hedefiniz var mı?
Küresel bir şirket olmanın doğal bir sonucu ve gereği olarak, yurtdışı operasyonlarımız hızla büyüyor. Dünyada bugünkü konumumuza göre daha fazla yerde, daha fazla üretim ve satış hacmiyle var olmayı planlıyoruz. Önümüzdeki dönemde Şişecam’ın Türkiye dışından elde ettiği faaliyetler esas olacak. Bugün yüzde 40’lar seviyesinde olan yurtdışındaki üretim faaliyetlerimizin ağırlığını yüzde 70-75’lere çıkarmayı planlıyoruz.
* Üretim tesisi yatırımları için radarınızda yeni ülkeler olacak mı?
Evet. Bugün başta Rusya, Avrupa ve Kuzey Afrika olmak üzere yakın coğrafyamızda 13 ülkede 44 tesisle üretim yapıyoruz. Potansiyel gördüğümüz Asya, Kuzey ve Güney Amerika, Afrika ve Doğu Avrupa’da yatırım fırsatlarını değerlendirmek için çalışıyoruz. Aslında Çin ile de ilgileniyoruz ama Çin’in bu yeni durumu karşısında biraz daha derin düşünmemiz gerekecek.
* 2016’ya dönük beklentileriniz nasıl?
Önümüzdeki yıl için global ekonomide kırılganlığın sürmesi, bölgemizdeki siyasi ve ekonomik risklerin devam etmesi bekleniyor. Ekonomik ve siyasi beklentiler olumlu bir tablo çizmiyor. 2016’da ticaret açısından hareketliliği düşük bir dünyayla karşılaşacağız. Tabii iç ve dış siyasi konjonktürün getirdiği dengeler de bu ortamı etkileyecek. Dolayısıyla daha yavaş bir işleyişin olacağı bir yıl bekliyorum. Belirsizliklerin hakim olduğu bu ortamda maliyetlerimizi etkin bir şekilde yönetmeye devam edeceğiz. Çok daha temkinli bir Şişecam olmak zorundayız.
* 2020’de nasıl bir Şişecam göreceğiz?
Dünyanın en büyük 3 üreticisinden biri olma vizyonumuz doğrultusunda ilerliyoruz. Hem büyüyen hem kârlı bir şirket olmak en öncelikli hedefimiz. Bu hem bölgesel güç hem çok ülkeli bir yapının güçlendirilmesi anlamına geliyor. 2020’ye kadar Türkiye ve mevcut pazarlarımızda güçlü konumumuzu sağlamlaştırmayı, stratejik açıdan gelecek vaat eden pazarlardaki büyüme fırsatlarını değerlendirmeyi, daha güçlü bir Şişecam yaratmayı hedefliyoruz. Avrupa, Hindistan gibi üretim faaliyetlerimizin olduğu bölgelerde büyümek, gelecek vaat eden pazarları da değerlendirmek gibi çalışmalarımızı sürdürüyoruz. En büyük önceliğimiz, pazar risklerini ve fırsatlarını yakından takip etmek ve bu kapsamda atılacak gerekli adımlara güçlü bir yapıyla hazırlıklı olmak.~ÇOK GİRDİSİ OLAN BİR KRİZ
DOMİNO ETKİSİ VAR

Açıkçası son birkaç yıldır içinde olduğumuz durum çok farklı belirsizlikler içeriyor. Zamanlama açısından daha önceki krizlere hiç benzemeyen bir dönem yaşıyoruz. Daha önceki krizler ya ülkede meydana gelirdi, ya dışarıda olurdu. Veya ya siyasi ya ekonomikti. Şu anda ise domino etkisi yaratan bir kriz işleyişi var.
ZOR BİR SÜREÇ
ABD’deki beklentiler, Çin beklentileri, Rusya müeyyideleri, Türkiye’nin kendi sıkıntıları ve bölgedeki iç savaşlar... Hepsi aynı anda oluyor. Bir yönetici olarak bu kadar çok girdisi olan bir kriz daha önce görmemiştim. İdare edilebilirliği açısından da zor bir süreçteyiz. Maksimum risk algınızı yükseltip, risklerin nereden çıkabileceğini görüp, daha esnek ve hızlı çözümler üretmeniz gerekiyor.
SAKİN ÜLKE KALMADI
Biz 13 ülkede 25 üretim noktasında çalışıyoruz. Bunların arasında sakin bir coğrafya neredeyse yok. Almanya’yı belki sakin kabul edebiliriz ama Almanya’nın da kendi ayrı sorunları, dinamikleri var. Zaten gelişmekte olan pazarlara odaklandığımız için riskler de beraberinde geliyor.

SANAYİ REFORMU ŞART
ETKİN AR-GE ÖNEMLİ

Günümüz şartlarında tek başına üretiyor olmak çok büyük katkı sağlamıyor. Sanayici olarak daha etkin AR-GE yapabilmeliyiz. İleri teknoloji ürünlerin toplam ihracatımızdaki payı 2014 yılı itibarıyla sadece yüzde 1,87. Bugün aynı oran Çin, Kore gibi ülkelerde yüzde 27. Gelişmiş ülkeler artık sadece katma değerli üretimde varlıklarını sürdürüyor.
DOĞRU YAKLAŞIM NE?
Ama daha da önemlisi sanayi stratejisi anlamında Türkiye’nin hangi alanlara yoğunlaşması gerektiğine karar vermesi gerekiyor. Otomobil mi yapacağız, cam mı üreteceğiz, ne yapacağız? Her ne yapacaksak o alanda gerçekten rekabet gücüne kavuşabileceğimiz, buna imkan veren sanayi politikaları gütmemiz lazım. “Her şeyi yapalım, hepsinden az az yapalım” mantığı, çok doğru bir yaklaşım değil.
HEDEFTE NE VAR?
Şişecam’ın AR-GE anlamında çok ciddi çabaları var. Türkiye’nin tek, Avrupa’nın ise sayılı cam araştırma merkezlerinden birini Çayırova’da açtık. Tam zamanlı AR-GE çalışanlarımızın sayısı 225’i aştı. 2014’te yaptığımız AR-GE harcamaları toplam satış gelirlerimizin yüzde 1,4’üne karşılık geliyor. Yüksek katma değerli yeni ürünlerle portföyümüzü zenginleştirmeyi, rekabet gücümüzü artırmayı hedefliyoruz.
HALKA ARZ BEKLİYOR
Topluluğumuzda halka açık olmayan sadece Paşabahçe var. Onu da halka açacağız. Açıklamasını da zaten yapmıştık. Ama şu anda tamamen piyasa şartlarıyla ilgili bir beklemedeyiz. Daha önce 2016 demiştik ama 2016’da ekonomik anlamda büyümenin çok gerilemesi bekleniyor. Bu iklimde halka arz için tarih verme şansımız yok. Piyasa koşullarına bağlı…~ŞİŞECAM'IN YOL HARİTASI
1 Grupta halka açık olmayan sadece Paşabahçe kaldı. Uygun tarihte onu da halka açacağız.
2 İdare edilebilirliği zor bir süreçteyiz. Risk algınızı yükseltip, daha esnek ve hızlı çözümler üretmeniz gerekiyor.
3 13 ülkede, 25 üretim noktasında çalışıyoruz. Bunların arasında sakin bir coğrafya neredeyse yok.
4 2016’da ticari hareketliliği düşük bir dünya bizi bekliyor. Ekonomik ve siyasi beklentiler olumlu değil.
5 Dünyanın en büyük 3 cam üreticisinden biri olma vizyonuyla ilerliyoruz.
6 Bu dönemde öncelikli hedefimiz hem büyüyen hem kârlı bir şirket olmak.
7 Son 5 yılda 5 milyar TL yatırım yaptık. Eskiye nazaran çok daha temkinli olacağız.
8 Her yıl olduğu gibi 2016’da da 1 milyar TL yeni yatırım yapacağız.
9 Yeni dönemde hem organik hem inorganik yatırımlarımız kesinlikle sürecek.
10 Yüzde 40’larda olan yurtdışındaki üretimin ağırlığını yüzde 70-75’lere çıkaracağız.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz