Yeni düzenleme ne getirecek?

10 soruda kredi kartları

18.09.2014 21:18:450
Paylaş Tweet Paylaş
Yeni düzenleme ne getirecek?
Bugün Türkiye’de 57 milyon kredi kartı ve 100 milyon banka kartı olmak üzere toplam 157 milyon kart bulunuyor. TÜİK verilerine göre toplam hane halkı tüketim harcamalarının yüzde 37’si, banka kartı ve kredi kartlarıyla yapılıyor. Kredi kartı sahibi sayısı yaklaşık 25 milyonken kişi başına düşen kredi kartı sayısı ise ortalama 2.

1 Şubat 2014 ise hem bu hareketli pazar hem tüketici açısından önemli bir milat oldu. Artık 6 sektörde, kredi kartına taksit imkanı tamamen kaldırıldı. Diğer sektörlerde ise azami taksit sayısı 9 ayla sınırlandırıldı.

Peki BDDK’nın 1 Şubat’ta yürürlüğe giren bu yeni düzenlemesi, her yıl istikrarlı biçimde büyüyen kart pazarını nasıl etkileyecek? Yeni uygulamadan en çok hangi sektörler etkilenecek? Tüketime yansıması nasıl olacak? Merak edilenleri, Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü SONER CANKO’ya sorduk.

1- 1 Şubat'ta yürürlüğe giren yeni düzenleme neleri içeriyor?
Düzenlemeyle cep telefonu, kontör, kuyum, yemek, gıda ve akaryakıt ödemelerinde taksitli işlemler tamamen kaldırıldı. Bu ürünlerde ödeme, kredi kartı ile tek çekim olarak devam ediyor.

2- Nakit çekimlerle ilgili neler değişti?
Sadece taksitli yapılan nakit çekim işlemleri 9 ayla sınırlandırıldı. Bunun dışında kredi kartının temel fonksiyonlarından biri olan nakit avans işlemi üzerinden bir sınırlama getirilmedi.

3- Hangi sektörlere kaç taksit uygulaması getirildi?
Daha önce kredi kartıyla taksitli alışverişlere yönelik bir kısıtlama yoktu. Düzenleme sonrasında ise artık en fazla 9 taksit yapılabiliyor. Düzenleme, bazı sektörlerde taksit yapılmasına hiç izin vermiyor ancak bunlardan gıda, yemek ve akaryakıt ödemelerinde taksit zaten yapılmıyordu.~
Dolayısıyla bu sektörlerde bir değişiklik olmayacak. Yeni düzenleme sonrasında cep telefonu, TL yükleme (kontür) ve kuyum alışverişlerinde de 1 Şubat itibarıyla taksit yapılmıyor.

4- Ürün bazında bakıldığında hangi ürün ve hizmetlerde taksit imkanı kalktı?
Telekom sektöründe, sadece cep telefonu ve kontür satışında taksit imkanı kaldırıldı. Cep telefonu ve kontür dışında diğer elektronik ürünlerde maksimum taksit 9 ay olarak devam ediyor.

5- Düzenlemenin amacı ve hedefi nedir? Sadece tasarruf mu?
Düzenlemenin iki temel amacı var. İlki, kartların taksit özelliğini amaç dışı kullanarak, özellikle kuyum ve kontör satışı gerçekleştiren iş yerleri üzerinden fiktif işlemler yaparak amaç dışı kullanımın ve haksız gelir temininin önüne geçilmesi.

Diğer bir deyişle kontör ve cep telefonu satışlarında artış gösteren ve “POS tefeciliği” denilen illegal finansmanın durdurulması. Öte yandan işin bir de tasarruf boyutu var. Cep telefonuna taksitin yasaklanması, tüketime yönelik bir mesaj içeriyor. Cep telefonu yenileme süresi 18 aya kadar indi.

Bu elektronik ürünlerin tümü ithal ve cari açığı olumsuz etkiliyor. Ekonomi yönetimi ve düzenleyici kurumlar da zaten bu gereksiz tüketimin disiplin altına alınarak tasarruf oranlarının artırılmasını hedefliyor. Bugün yüzde 12 olan tasarruf oranının, yüzde 18 seviyesine çıkarılması hedefleniyor.

6- Düzenlemenin etkisiyle kredi kartı işlem hacminde ne kadarlık azalma öngörülüyor?
Türkiye’de kartlı ödemeler bu tür düzenlemelere günlük, haftalık, aylık tepkiler vermeyecek kadar derinliği olan hacimlere sahip. Geçen yıl 409 milyar TL’lik alışveriş yapılmış. Şöyle bir gerçek var: Düzenlemeden önce taksitli ödemeleri incelediğimizde ortalama vadenin zaten 9 ay civarında olduğunu görüyoruz.~
Bu nedenle vadenin 9 ayla sınırlandırılmış olması, kartlı ödemelerde büyük bir değişime neden olmaz. Açıkçası ben büyük resme baktığımda sektörün hissedeceği önemli bir kayıp öngörmüyorum. Dilerim ki bu düzenleme bizi ekonomi yönetiminin amaçladığı yere götürür. Yani tasarrufa ve bilinçli kart kullanımına...

7- Cep telefonu ve kuyum sektörlerinden gelen tepkiler nasıl?
Teknoloji marketler ve kuyumcularda kesinlikle olumsuz etkilenme olacaktır. Tabii ki tepki geliyor. Ben de bu düzenlemeye tabi olan sektörlerin içinde olsam tepki verirdim. Maalesef POS tefeciliği konusunu, merdivenaltı dediğimiz, küçük ve organize olmayan firmalar yaptı.

Onların yüzünden tüm sektör bu düzenlemeye tabi oldu. Ama düzenleyici, tüm bunları izliyor. Biz de tarafımıza gelen tepkileri BDDK’ya ve ekonomi yönetimine aktarıyoruz. Sonuçta uygulama başladıktan bir süre sonra, veriler gelmeye başlayınca resim daha net ortaya çıkacak. Zaten BDDK geçtiğimiz günlerde, “Birkaç ay izleyeceğiz. Gelişmelere göre gerekirse düzeltmeler yaparız” dedi.

8- Yeni uygulama orta ve uzun vadede nasıl sonuçlar doğurur?
Birçok sektörün düzenleme çerçevesinde hareket edeceğini düşünüyoruz. Senetli satışa büyük bir kayış öngörmüyoruz. Hediye kart, mağaza kart gibi çözümlerin kalıcı olmayacağını söyleyebiliriz. Bunların maliyenin gözünden kaçacağını sanmıyorum.

Başka şeyler duyuyoruz, örneğin 10 TL’lik kılıfı 1.000 TL gösteriyorlar. Bunlar ciddi vergi cezaları olan konular. Açıkçası bir düzenleme yapılmışsa arkadan dolanarak çeşitli yöntemler bulunmasını doğru bulmuyorum. Yapılacak en önemli girişim, ilgili otoriteyle doğrudan iletişime geçip sektörün sorunlarını aktarmaktır.

9- Diğer ülkelerde kredi kartı kullanımına dair nasıl limitler var?
Açıkçası hiçbir ülkede kart kullanıcısını bu kadar koruyan düzenlemeler yok. ABD ve AB’ye baktığımızda bizdeki Kredi Kayıt Bürosu’na benzer şekilde kredi risk bürolarından alınan skorun önem kazandığını görüyoruz. Ülkemizde geçerli olan Limit Kontrol Sistemi, limite göre asgari ödeme oranları, akdi faiz azami sınırının belirlenmesi gibi uygulamalar ABD ve AB’de yok.~

10- Türkiye’de kişi başı kredi kartı harcamamız nedir? En çok hangi sektörlerde kullanıyoruz?
Kredi kartları ve banka kartlarıyla toplamda aylık ortalama 268 milyon adet alışverişe karşılık, aylık ortalama 34,1 milyar TL’lik alışveriş hacmi gerçekleşti. Bu da işlem başına 127 TL’lik ödeme yapıldığını gösteriyor.

Kartlı ödemelerin sektörel dağılımına bakıldığında 2013 yılında en fazla paya sahip olan üç sektörün, kartlarla yapılan toplam ödeme tutarının üçte birini oluşturduğu görülüyor. 2012 yılı ile kıyaslandığında en fazla paya sahip olan “market” sektörünün yüzde 14’ten yüzde 15’e yükselmesi ve akaryakıt sektörünün yüzde 1 gerileyerek 2013 yılında yüzde 11 paya sahip olması dikkat çekiyor.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz