Koç'u başarıya götüren yönetim sistemi

Koç, önemli mesajlar verdi...

1.03.2012 00:00:000
Paylaş Tweet Paylaş
Koç'u başarıya götüren yönetim sistemi
Koç Holding, temeli bir bakkal dükkanında, merhum Vehbi Koç tarafından atılmış, Türkiye'nin 1 numaralı grubudur. 73 bin çalışanı, 2010 yıl sonu itibarıyla 36 milyar dolar cirosu var. Tam 28 ülkede faaliyet gösterecek boyutta global bir holding olmayı başarmıştır. Bu düzeye gelen holdingin başarısında kurucusunun, ikinci ve üçüncü kuşağın büyük katkısı var. En büyük katkı ise kurumsallaşma ve aile şirketi yönetiminde atılan adımlar oldu. Geçtiğimiz ay içinde Koç Holdinbaşkanı Mustafa Koç'tan, başarı getiren stratejiyi dinleme şansım oldu. Bizz Consulting tarafından düzenlenen, Capital yazarı David Bork'un yönettiği "Aile Şirketinde Değişim Yönetimi" başlıklı workshop'da konuşan Koç, önemli mesajlar verdi. Ben bu mesajların bazılarını sizlerle paylaşmak istiyorum:

UZUN YAŞAMANIN SIRRI NEREDE?

- Global ölçekte büyümüş aile şirketleri ile ilgili genel eğilim, üçüncü kuşaktan sonra küçülme ve
ardından yok olmaya gidiştir. Hatta birinci kuşağın işi kurduğu, ikinci kuşağın işi idare ettiği, üçüncü kuşağın ise işi batırdığı söylenir. Yapılan araştırmalar da gösteriyor ki üçüncü kuşak yönetiminde faaliyete devam eden şirketlerin oranı yüzde 30'un altında.
- Yine global araştırmalar gösteriyor ki bugün S&P 500 Endeksi'ndeki şirketlerin 3'te 1'i; Avrupa'daki büyük şirketlerin ise yüzde 40'ı aile şirketidir. Bu araştırmalara göre, üçüncü kuşak yönetiminde devam eden aile şirketleri hissedarlarına son 10 yılda S&P 500 ya da MCSI gibi endekslerden yüzde 2-3 oranında daha fazla getiri sağlıyor.
- Ayrıca aile şirketlerinin borçlanma maliyetlerinin de emsal grup ortamlarının altında olduğu göze çarpıyor; bu da aile şirketlerinin risk algısının daha düşük olduğunu gösteriyor.

AİLE ŞİRKETLERİNİ BAŞARILI KILAN 7 ÖZELLİK
1- İş, insanlar ve kazançla ilgili ortak değerler
2- Bireysel beceri ve kabiliyetlere saygı
3- Aileyi birbirine bağlayan gelenekler
4- Birlikte büyüme ve gelişme isteği
5- İlişkileri güçlendirecek ortak aktiviteler
6- Karşılıklı sevgi saygı ve destek
7- Bireysel sınırlara ve özel hayata saygı

SAĞLIKLI BÜYÜMENİN YOLLARI

- Bu sonuçların birkaç önemli sebebi var. Amerika ve Avrupa gibi gelişmiş ülkelerde hissedarlık yapıları dağınık durumda. Aile bireyleri kurdukları şirkette hala hissedar olsalar dahi hisse oranları düşük seviyelerde, şirket üzerinde kontrol hakları yok. Hisselerin büyük çoğunluğu büyük emeklilik fonları, diğer kurumsal yatırımcılar, azınlık hisseye sahip bireyler ve şirket yöneticileri gibi grupların elinde bulunuyor.
- Türkiye'de ise halen hissedarlık yapıları çok konsantre, kurucu aile hisselerin çoğunluğunu ya da yarısına yakınını elinde bulundurabiliyor; kontrol hakkı ailede oluyor. Bu da aileye hem kamuya karşı, hem diğer hissedarlara karşı, hem de çalışanlara, müşterilere ve tedarikçilere karşı çok daha büyük bir sorumluluk veriyor.
- Önceki kuşaklardan devir alınan mirası daha da büyüterek gelecek kuşaklara teslim etme isteği ve sorumluluğu nedeniyle, ikinci ve üçüncü kuşaklar kurumsallaşmaya çok daha fazla önem veriyor.~

KOÇ'UN 3 ÖNEMLİ SIRRI
- Biz Koç Ailesi olarak şirketlerimizin büyüme ve kârlılıklarının devamını sağlamak için bazı tedbirler almamız gerektiğini ve uzun vadede bunların sistematiğe bağlanması ihtiyacını fark ettik. Bu amaçla 7-8 yıl önce bu alanın en iyilerinden biri olan Sn. David Bork ile çalışmaya başladık. Çalışmalarımız 3 yıl kadar sürdü. Aile işletmelerinde zaman zaman bireysel bazda şirketin başarısına zarar verebilecek tartışmalar yaşanması farklı sorunlara yol açabilir. Koç Ailesi olarak bu sorunları en aza indirebilmek ve şirketlerin başarısına olumsuz etki etmemek amacıyla 3 önemli prensibi benimsedik: "Tek seslilik", "tek pozisyon" ve "güçlü kurumsal yapı".
- Geçmişten edindiğimiz tecrübeler ışığında ailemiz içinde, aile ve şirkete ilişkin konularla ilgili olarak "tek sesle konuşmak" konusunda yazılı bir anlaşma yaptık. Aramızda fikir ayrılıkları olabilir; ancak aramızda fikir ayrılıkları olduğunda bunların aile içinde çözümlenmesi gerektiğine karar verdik.
- Koç Ailesi'nde, önemli konular, aile fertlerinin yer aldığı Aile Komitesi'nde, diğer bazı konuların yanı sıra ele alınır. Aile Komitesi, belirli bir takvim ve gündem doğrultusunda mümkün olabildiğince aksatmadan, düzenli olarak toplantı yapar.

AİLE KOMİTESİ NASIL İŞLİYOR?

- 2003 yılında, aile portföyünün daha sistematik ve kurumsal bir bakış açısı ile idare edilebilmesi amacıyla Aile Komitesi'ne bağlı olarak birde Aile Ofisi kurulmuştur. Sanıyorum ki Aile Ofisi, yapısı ve kuruluş konsepti itibarıyla Türkiye için bir ilktir.
- Diğer bir yönetim konseptimiz "tek pozisyon" politikasıdır. Bununla, örneğin, bir stratejik birimin başkanı durumunda olan bir aile üyesinin aynı zamanda Koç Holding yönetim kurulu üyesi olmasını yasaklayan "tek pozisyon" politikasını benimsedik.
- İcra görevinde bulunan aile üyelerinin bir sürede olsa şirket dışında çalışmasını şart koşan bir
aile işletmesi istihdam politikası benimsenmelidir. Ailelerden bazıları, çocuklarını sadece okulu bitirip dönmeleri ve yanlarında sıralarını beklemeleri için dünyanın en iyi işletme fakültelerine gönderir. Oysa liderliğe hazırlanmak için operasyon ve karar verme süreçlerinde deneyim elde etmek elzemdir. Bizim ailede bizler gruba ait farklı şirketlerde çalışarak tecrübe kazandık.

YÖNETİM KURULU DA ÖNEMLİ
- Son 7-8 yıldır kurumsal yönetim kavramının da dünyada büyük kurumlar arasında hızla yayıldığını gördük ve daha sağlam ve uzun soluklu bir kurumsal yapı için Türkiye'deki ilk iyi kurumsal yönetim uygulamalarını (good governance) hayata geçirme konusunda öncü olduk.
- İyi kurumsal yönetimin en önemli ögelerinden biri yönetim kurulu ve yapısıdır. Birçok Türk aile işletmesinde, aile üyelerinin çeşitli sosyal etkinlikler vesilesi ile bir araya gelmesi dışında işlevsel bir yönetim kurulu yoktur. Ancak biz, her faal şirketin etkin çalışan bir yönetim kuruluna ihtiyacı olduğunu yıllar önce öğrendik.
- Ayrıca icranın başı olan CEO'muz dışında hiçbir yönetim kurulu üyesi icrada görevli değildir. İyi kurumsal yönetimin örneği olacak şekilde Yönetim Komitemiz, Denetim, Kurumsal Yönetim ve İnsan Kaynakları Komitelerimiz, Yönetim Kurulu çalışmalarına paralel olarak etkin şekilde faaliyet göstermektedir.

VEHBİ KOÇ'TAN KALAN ORTAK DEĞERLER
David Bork'un belirttiği "ortak değerler" yaklaşımının önemini vurgulamak istiyorum. Şirketlerin devamlılığında, aile içinde ortak değerlerin paylaşılmasının önemi kadar bu değerlerin holding bünyesinde de yaşatılması, uzun soluklu birlikteliğin olmazsa olmazıdır. Kurucumuz Vehbi Koç'un tohumlarını ektiği bizim "ortak değerlerimiz" ise şöyledir:
1- Müşterilerimiz velinimetimizdir.
2- En önemli sermayemiz insan kaynağımızdır.
3- Daima "en iyi" olmak vazgeçilmez hedefimizdir.
4- Amacımız sürekli gelişmek için kaynak yaratmaktır.
5- Üstün iş ahlakı ve dürüst çalışma ilkelerine uymak düsturumuzdur.
6- Gücümüzü aldığımız Türk ekonomisine güç katmayı hedef alırız ve son olarak
7- Ülkem varsa ben de varım...

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz