"9 tipe de bürünen iyi liderdir"

Mükemmel bir lider tipinin olamayacağını söyleyen Mario Sikora, iş insanlarına farkındalık kazandırıyor.

17.07.2015 20:48:260
Paylaş Tweet Paylaş
"9 tipe de bürünen iyi liderdir"
Mario Sikora bir enneagram uzmanı. Aynı zamanda “Awareness to Action: The Enneagram, Emotional Intelligence and Change/Hareketlerinizin Farkında Olmak: Enneagram, Duygusal Zeka ve Değişim” kitabının da yazarı. Türkiye’de enneagram konusunda danışmanlık veren Dokuz Nokta, Mario Sikora’yı birkaç günlüğüne Türkiye’ye davet etti. Dünyanın en büyük şirketlerine enneagram yöntemini kullanarak duygusal zeka konusunda eğitim veren Sikora, bir anlamda iş dünyasının yönünü bulmasına yardımcı oluyor. Bunu da 9 enneagram tipine göre insanların ne tür ana karakterlere sahip olduklarını saptayarak yapıyor. Sikora’dan danışmanlık alanlar ilk olarak nasıl tipte bir yönetici olduklarını anlıyor, yaptıkları işte güçlü ve zayıf yönlerinin farkına varıyor. Ardından da hangi durumda hangi karakter özelliklerini devreye sokmaları gerektiğini öğreniyorlar. Örneğin tip 1’de mükemmeliyetçiler, tip 2’de yardımseverler, tip 3’te başarı odaklılar, tip 4’te ise özgün liderler yer alıyor. Tip 5’in baskın özelliği ise araştırmacı olması. Tip 6 güven arayışıyla öne çıkarken tip 7 maceracı, tip 8 meydan okuyan ve son olarak tip 9 barışçı yönüyle kendini gösteriyor. Mükemmel bir lider tipinin olamayacağını söyleyen Sikora, önemli olanın gerektiği anda doğru özelliği kullanabilmek olduğunu belirtiyor. Enneagram sadece kişinin kendini tanımasını değil, aynı zamanda etrafındaki insanları da anlamasını sağlıyor. Sikora, “Enneagramın bir şirkette kullanılmasının değeri, çalışılan kişilerin davranışlarının anlaşılmasını sağlamasından kaynaklanıyor. Böylelikle onların davranışları artık bir anlam taşımaya başlar. Bu da onlarla olan ilişkiyi güçlendirir” diyor. Enneagram uzmanı Mario Sikora Capital’in sorularını yanıtladı:

ENNEAGRAM MODELİ NEDİR?
Enneagram, insanlara 9 ayrı kişilikte bakmayı sağlayan bir model. Aslında kişilikleri test eden, inceleyen birçok sistem var. Bu kişilik testleri sosyal ve maddi açıdan inceleyen sistemlerden oluşabiliyor. Enneagram da aslında bu sistemlere benziyor ama bu kişilikleri 9 ayrı şekilde inceliyor. Benim bakış açıma göre bu model 9 ayrı strateji de sunuyor. Her bir kişilik tipi dış dünya ile iletişimimizi sağlıyor. Örneğin bu kişiliklerin içinde güçlü, barışsever, mükemmeliyetçi gibi tipler var.
~

9 TİPİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
Tip 1 mükemmeliyetçi, tip 2 yardım sever, tip 3 başarı odaklı, tip 4 özgün, tip 5 araştırmacı, tip 6 güven arayan, tip 7 maceracı, tip 8 meydan okuyan, tip 9 ise barışçı olarak adlandırılıyor. Bizler tüm bu özellikleri içimizde taşıyoruz. Hiçbir özellik, bir diğerinden daha üstün değil. Ancak ben bir özelliğe hakimken bazen bazı şeyleri kaçırabiliyorum. Diğer 8 ayrı tipten de faydalanmam gereken zamanlar olabilir. Örneğin ben tip 8’e uyan bir kişiyim. Ama bu, hayatım boyunca her zaman tip 8’e göre hareket ediyorum anlamına gelmiyor.

ŞİRKETTE UYGULANIŞI ÖNEMLİ

İnsanların farklı karakterleri ve davranışları ne kadar ve nasıl gerçekleştirdiğine bakıyoruz. Enneagramın bir şirkette kullanılmasının değeri, çalışılan kişilerin davranışlarını anlayabiliyor olmak. Örneğin bir kişi başarı odaklı olabilir. O kişiye ona göre davranmak gerekir. Yani bazı çalışanlara yapılan motivasyon çalışması bu kişiye uymayabilir. Bu kişiye, bir işi yaptırabilmek için daha fazla açıklama yapmak gerekir. Örneğin başka biri, tip 5’e uygundur. Bu kişi de çok fazla bilgi sahibi olmak ister. Ben bu şekilde iletişim kurabiliyorum. Aynı zamanda kendimle ilgili birçok şey de öğreniyorum.

UYGULANABİLİR ENNEAGRAM

Ben enneagramı ilk öğrendiğimde psikologlar tarafından eğitim veriliyordu. Ben iş dünyası ile bağdaştırdım. Bu, enneagram çok daha farklı bir perspektiften bakmamı sağladı. İş dünyasının bu kadar derin bir psikolojik bilgiyi edinmeye ve öğrenme sabrı yok. Bu nedenle ben enneagramı kolay anlaşılabilecek, daha kolay hatırlanabilen ve pratik uygulanabilen bir hale getirdim. Böylece tipler hakkında en önemli adımları anlayıp hatırlayıp uygulamaya sokulmasını sağladım. Tip 3, her zaman başarıya odaklanmış, motive olmuş kişidir. Bunu görsel anlamada da destekliyoruz. Tip 3 hakkındaki her detayı hatırlamayabiliriz. Ama gözde olan kişiyi düşününce hatırlanma olasılığı yükseliyor. Böylece kendini ona göre düzenleyebiliyor. Karakterler hakkındaki genel bilgiyi veriyorum ve hatırlamalarını sağlıyorum.
~

EKİP OLMAYA KATKISI VAR MI?

Takım kurma, koçluk ve enneagram konusunda program yapıyorum. Birçok müşteriye hizmet veriyorum. Bir takımla çalıştığım zaman iletişimi güçlü olan kişiler olmalarını sağlıyorum. Yani karmaşaya ya da anlaşılmamaya mahal verecek unsurları ortadan kaldırmaya çalışıyorum. Bu nedenle takım liderleri ile bir araya geliyoruz. Onların karakter analizlerini gerçekleştiriyoruz. Hangi tip insanlarla çalıştıklarını belirliyoruz. Takım liderleri, kişilerin neden nasıl davrandığını anlıyor, bazı durumların performansla değil karakterle ilgili olduğunu fark ediyorlar. Bir şirkette çalıştığım zaman önce patron daha sonra da takımla çalışırım. Liderlik gelişimi konusunda eğitimler vererek patronla takım arasındaki anlaşmazlığı çözerim.

YÖNETİCİ NASIL YARARLANIR?
Birçok lider çalışan kadrosunu oluştururken, kendi karakterine uygun eleman alımı gerçekleştirir. Ben genellikle bunu yapmamalarını öneriyorum. Birçok farklı karakterdeki insanın her işi yapabileceklerini gördüm. Patronlar kişilerin karakterlerinin kendilerine uygun olup olmadığına değil işe uygunluğuna bakmalı. Çalışanlarının ne tür bir karaktere sahip olduğunu anlamaya çalışmalı. Bir satış elemanı istihdam ettiğinizi düşünün. Ben birçok karakterdeki insanın satışta başarılı olduğunu gördüm. Ama birçok farklı karakterin de satış temsilciliği yaparken başarısızlığına tanıklık ettim. Örneğin Tip 5, araştırma odaklıdır. Bu kişinin satış elemanı olması pek beklenmez. Örneğin tip 3’teki kişiler her zaman iyi görünmeye çalışır. Bu problem yaratabilir. Çünkü insanlara olduklarından daha fazlasıymış gibi görünebilirler. Devamlı “Ben yapmak istiyorum, ben yapabilirim” derler. Bazen kendilerini o kadar çok kaptırırlar ki uykuya da ihtiyaçları olduğunu göremezler. Her şeyi yapabileceklerini zannederken başarısızlığa uğrayabilirler.

SEKTÖRLERE ÖZEL ANALİZ
Örneğin finansal hizmetler için tip 1, yani mükemmeliyetçileri daha çok görürüz. Pazarlamadaki çalışanlar genellikle tip 3, yani başarı odaklı ve göze çarpan kişilerden oluşur. Üretim sektörü için tip 8, yani meydan okuyucu güçlü çalışanlara rastlarız. İleri teknoloji gerektiren işler için genellikle tip 4’e uygun, sigorta sektörü güven odaklı olan tip 6’ya uygun çalışanları barındırabilir.

MOTOROLA NASIL DEĞİŞTİ?
Motorola ile çalıştım ama şirket kültürünü değiştirdim diyemem. Ama bazı şeyler gerçekleştirdim. Örneğin Motorola’da çalıştığım gruplardan biri, barışçı yaklaşımlı tip 9 ile mücadele etmek durumunda kalıyordu. Bu bölünme karmaşaya yol açıyordu. Barışı engeller diye liderlerin kötü bir haber duymaya tahammülleri yoktu. Bu nedenle liderlere karmaşa karşısında daha rahat hissetmelerini sağlamam gerektiğini anladım. Aynı zamanda iletişimde daha direkt olmalarını sağlamam gerekiyordu. Ben de bu konuya odaklandım. Bir süre sonra şirket iletişim konusunda ciddi yol aldı.
~

LİDERLİĞE KATKISI VAR MI?
Enneagram kişilerin kendilerini fark etmelerini sağlıyor. Kendimi fark ederek başkaları ile iletişim kurarken şirketi karmaşık bir duruma sokmamış olurum. Benim deneyimlerime göre, birçok farklı enneagram karakterine sahip liderler ideal olabiliyor. Yani sadece bir tip için iyi lider özelliği diyemem. Kişiler 9 ayrı karakterin özelliklerini bildikleri zaman duruma en iyi adapte olacak özelliğe göre davranabilir.

KRİZDE EN ŞANSLI TİP
Aslında şu anda en fazla tip 8, 3 ve 7’nin ortaya çıktığı görülüyor. Yani meydan okuyan, başarı odaklı ve maceracı liderler öne çıkıyor. Onların özelliği böyle zamanlarda insanlara güven ortamı sağlamaları. Eğer şirketlerin liderleri bu tipe ait değilse o zaman bu tiplere ait insanları bulmalılar.

HER KARAKTERİN DÜNYACA ÜNLÜ TEMSİLCİLERİ

BILL GATES, ARAŞTIRMACI TİPTE
Bill Gates tip 5 yani araştırmacı bir lider. Bu kişiler analitik davranmayı çok sever. Çok fazla bilgiye sahip olmak isterler. Kitaplarıyla ve bilgisayarlarıyla baş başa kalmayı çok severler. Microsoft’un CEO’su Steve Ballmer ise meydan okuyucu ve güçlü özelliğini taşıyan tip 8’e uyuyor. Ballmer yönetmeyi seven bir lider.
BRANSON TAM BİR MACERACI Virgin Group’un CEO’su Richard Branson ise maceracı ve heyecanlı olan tip 7 enneagram özelliğine sahip. Bu tiptekiler yeniliği sever, müşterilerin isteklerini fark eder. Devamlı neyi farklı yapabileceklerini araştırırlar.
JOBS TİP 4 ÖZGÜNLÜĞÜNDE Apple’ın CEO’su Steve Jobs tip 4 yani özgün kişiliğe sahip. Oldukça yaratıcı. Tasarım konusunda yüksek kalite arayışında. İşadamları arasında popüler olan bir diğer özellik de tip 3, yani başarıya odaklananlar.
ARNOLD’IN BAŞARISININ NEDENİ Bu açıdan iş dünyasından bu tipe uygun bir kişiyi söylemek biraz zor ama tip 3 için en uygun lider Arnold Schwarzenegger. Arnold, aklına gelen her şeyi yapabilecek seviyede bir lider. Devamlı bir sonraki adımı planlayan bir kişi. İlk önce en iyi vücuda sahip kişi oldu, daha sonra emlak sektöründe çok başarılı oldu. Ardından politikaya atıldı. Devamlı standartlarını aşma gibi bir hedefi var ve bu hedeflerde başarılı da olabiliyor.
OBAMA’NIN İLETİŞİMİ KUVVETLİ Tip 2 iletişimi kuvvetli, yardım seven kişilerden oluşuyor. Bunlar devamlı ilgi göstermeye odaklı kişiler. Örneğin Rahibe Teresa’yı bu gruba dahil edebiliriz. Tip 9 ise barışçı olan kişiler özelinde bir enneagram tipi. Buna en uygun lider eski Amerika başkanlarından Ronald Reagan. Sakin ve barış odaklı bir lider. Diğer bir tip 2 liderin de Barack Obama olduğu söyleniyor.

“TÜRK LİDERLER DAHA AZ DEMOKRATİK”

CAPITAL: Türk iş insanları ve liderleri hangi enneagram tipine uyuyor?
- Bir genelleme yapmam çok zor. Ancak Türk liderlerin emretme konusunda güçlü olduklarını düşünüyorum. Buradaki liderler biraz daha az demokratik görünüyor. Düzen liderin kontrolünde devam ediyor.
CAPITAL: Sizce bu durum ekonomik yapıdan mı kaynaklanıyor?
- Olabilir. Yaşam eğrilerinde daha etkin olabilmek için belki bu şekilde davranmaları gerekebilir. Daha fazla enerjikler, kavga edecek daha çok şey var. Şirketlerin yaşaması için böyle liderlere ihtiyacı olabilir. Bu nedenle daha fazla güçlü liderlere ihtiyaç olabilir.
~

DUYGUSAL ZEKA LİDERDE NE İŞE YARAR?

DAVRANIŞLARI KONTROL ETMEK
Duygusal zeka liderlik özellikleri arasında çok önemli bir yere sahip. Kitabımızda duygusal zekanızın ne olduğunu ve davranışlarınızı kontrol edebilmeyi öğrenebileceğinizden bahsediyoruz. Duygusal zeka duyguları değil duygular karşısında davranışları kontrol etmektir.
BİRÇOK DUYGUYU İÇERİR Duygusal zeka birçok duyguyu içerir. Enneagram ise bizim bu duygular karşısında nasıl bir tepki verdiğimizi fark etmemizi ve o tepkileri yönetmemizi sağlıyor. Mesela güçlü ve meydan okuyucu özelliği taşıyan tip 8 için sinirli olmak çok önemli bir konu. Tip 8’e uygun olan liderler çalışanlarına karşı güçlü gözüken, agresif patronlar.
KENDİNİ TANIMAYA YARDIMCI Çalışanları tarafından korkulan bir yönetici konumundalar. Bu nedenle çalışanlar bu patrona bilgiyle gitmez, yanlışları ondan gizler. Patron böyle bir durumda kendini tanır ve etrafında yaydığı enerjiyi görürse bu davranışı değiştirme konusunda motive olabilir. Tip 2, yardım sever ve iletişim odaklı kişileri içerdiği için bu tipte yer alanlar devamlı başkalarının dertleriyle ilgilenir. Ancak bu esnada gerçek işlerini yapamayabilirler. Duygusal zeka bunu anlamalarını ve bu duyguların sağladığı davranış şeklini kontrol etmeyi sağlıyor.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz