Kolay Ders

Abdulkadir Konukoğlu, Sakıp Sabancı’yı önemli bir lider olarak kabul ediyor. Ancak Konukoğlu’na göre Sabancı’nın iktidarı geç bırakması bir hataydı. Bu hatadan ders aldığını ve 65 yaşında yönetimi bıraktığını söylüyor. Abdulkadir Konukoğlu gibi iş dünyasından pek çok isim, başkalarının hatalarından önemli dersler çıkarıyor, aynı yanlışları tekrar etmiyor. İşte bu dersler…

22.07.2015 11:28:090
Paylaş Tweet Paylaş
Kolay Ders
Richard Branson, dünya çapında tanınmış bir lider. Örnek bir girişimcilik kariyeri, ilham veren bir iş yaklaşımı var. Branson, her zaman başkalarının hatalarından ders çıkardığını söylüyor ve şöyle konuşuyor: “İster yeni kurulmuş şirketler arası yarıştan zaferle çıkan birileriyle ister şirketi batmak üzere olan insanlarla konuşuyor olun, diğerlerinin hatalarından ders çıkarmak henüz hiç hata yapmamış olanlardan öğrenmekten çok daha değerli olabilir.”
Branson’un dikkat çektiği bu gerçek çok önemli. Çünkü, bazen iyi bir gözlem, benzer bir hatanın tekrar edilmesinin önüne geçiyor. Carrefoursa Genel Müdürü Mehmet Nane, bu nedenle biyografi okuduğunu söylüyor. Gittigidiyor.com’un CEO’su Gülfem Toygar ise başkalarının tecrübelerini dinlemenin, hata yapmadan karar vermek konusunda en hızlı bilet olduğunu ifade ediyor. Bazen de yaşanılan olaylar, gelişmeler iş insanları için önemli dersler içeriyor. Örneğin Hakan Ateş, kriz dönemlerinde hükümetlerin izlediği yanlış ekonomi politikalarının tüm finans dünyası için ders niteliği taşıdığını söylüyor. Hasan Aslanoba ise insanların başarılarından çok başarısızlık hikayelerinin öğretici olacağını düşünüyor. İşte iş insanlarının başkalarının yaşadıklarından, hayatlarından, olaylardan ve gelişmelerden çıkardıkları dersler: 
ATEŞ’İN DERSİNİ KİM VERDİ? Denizbank’ın yönetim kurulu üyesi ve genel müdürü Hakan Ateş, 1981 yılından beri bankacılık sektöründe görev yapıyor. Dolayısıyla Ateş, Türkiye’nin ekonomik ve siyasi istikrarsızlıklarının hat safhaya ulaştığı 1994, 1998-1999 ve 2001 krizlerine finans dünyasının içinde olarak şahitlik etmiş bir isim. Bu kriz dönemlerinde, hükümetlerin yanlış ekonomi politikalarının, tüm finans sektörü için ders çıkarılması gereken hatalar olduğunu ifade eden Ateş, şunları anlatıyor:
~
“Tansu Çiller hükumeti zamanında el konulan 3 bankanın, yurtdışına toplam borcu sadece 390 milyon dolardı. Şu anda bankacılık sektörünün yurtdışı toplam borcu ise 137 milyar dolar. Çiller hükümeti, bunu dışarıya ödememeye karar verdi ve 3 bankayı batırdı. O dönemde bankacılık sektörünün dış borçlanmasında spread’ler yüzde 1’lere düşmüştü. Sonra birden yüzde 6’lara çıktı. Rating’imiz de düştü ve ülke olarak ‘yatırım yapılabilir’ derecemizi de aldılar. Bu hata, Türkiye ekonomisinin uzun süre tökezlemesine neden oldu. Bu bana çok önemli bir ders oldu. O dönemin Hazine Müsteşarı Osman Ünsan, ‘Japonya’dan para alacağız’ demişti. Bir kere daha öğrenmiş olduk ki küresel olarak Avrupa Amerika’dan, Amerika Japonya’dan, Japonya İngiltere’den ayrı düşünülemez. Sonra 2001’de de bir kriz oldu ama onun şartları farklıydı. Ancak orada da Merkez Bankası’nın geç müdahalesi söz konusuydu. Bu krizlerden pozisyon açmamayı, ayağını yorganına göre uzatmayı öğrendik. Bizim işimiz risk almak. Örneğin Demirbank’ın batışından, ölçülebilir risk almak gerektiğini, bütün finans kesimi olarak açık şekilde görmüş olduk.” 
TURNAOĞLU VE YAZIŞMA KÜLTÜRÜ “İş dünyasında herkes hatalarını anlatsa çok daha öğretici olur” diyen P&G Türkiye ve Kafkasya Yönetim Kurulu Başkanı Tankut Turnaoğlu, insanların sadece başarılarını ön plana çıkarmasını doğru bulmuyor. Şirket içinde en çok önem verdikleri konunun öğrenme çevikliği olduğunu belirten iş insanı, bunun da insanların kendisinin ya da başkasının hatalarından çıkardığı derslerle mümkün olacağını düşünüyor. Bu yüzden şirket içinde yazılı iletişime çok önem verdiklerini söyleyen Turnaoğlu, şirket içi deneyimlerini şöyle aktarıyor: “Daha sonraki jenerasyonların geçmişte ne yapıldığını görmeleri için yazılı iletişime önem veriyoruz. Örneğin ben Vietnam’da Ariel lansmanını yapmadan önce, 20 yıl önce Türkiye’de yapılan lansmanın dokümanını aldım. Neler yapıldığını ve iki yıl sonra bu yapılanlarla ilgili yazılmış değerlendirmeleri okudum. Türkiye’de Ariel ilk kez piyasaya sunulduğunda, piyasadaki deterjanlara göre daha kompakt bir özellikteydi. Rakiplerimizin 100 gr’da verdiği etkiyi biz 50 gr’da verebiliyorduk ama bu ürün tutmadı. Tüketici, normalde kullandığı miktarı kullanınca Ariel’in çabuk bitmesinden şikayet etti. Biz daha sonra bu durumu düzeltip Türkiye pazarında sağlam bir yer elde ettik. O dönemde Türkiye’de yaşadığımız bu sıkıntının benzeri Vietnam’da da vardı. Daha önce Türkiye’de yaşadığımız tecrübeden yararlandık ve lansmanımızı ona göre yaptık, şu an gayet başarılı ilerliyoruz. Özellikle tüketicinin alışkanlıklarının oturmuş olduğu sektörlerde, ilk etapta radikal değişiklikler sunmak çok doğru olmuyor. Birdenbire değiştirme hedefi, çoğu zaman başarısızlıkla sonuçlanıyor. Bu noktada William Churchill’den bir alıntı yapmak istiyorum: Başarılı olmak, yenilgiden yenilgiye uğrarken motivasyonunu güçlü tutmaktan geçer.”
~
 KILIÇOĞLU EKİPTEN ÖĞRENİYOR İş hayatının uzun soluklu bir tecrübe olduğunu belirten T-Systems CEO’su Sinan Kılıçoğlu, birlikte çalıştığı yöneticilerin hatalarından ders çıkardığını ifade ediyor. Gözlem ve analiz etmenin iş dünyasında önemini vurgulayan Kılıçoğlu, yöneticilerin iyi uygulamalarının örnek alınmasını, kötü uygulamalarından da ders çıkarılıp uygulanmaması gerektiğini söylüyor. Kılıçoğlu, şöyle değerlendiriyor: “Hiçbirimiz iş hayatına yönetici olarak başlamıyoruz. Üst pozisyonlara belirli pozisyonlardan geçerek geliyoruz ve bu dönemde üzerimizde olan yöneticilerle birlikte çalışıyoruz. Zaman zaman onların iyi uygulamalarını örnek alıyor, zaman zaman da hatalı yaptıkları işleri yapmamaya dikkat ediyoruz. Benim de yaptıkları hataları görüp tekrar etmediğim yöneticilerim oldu. Şirket yönetiminde belirli hedeflerle ilerliyoruz. Ancak günün sonunda şirketin kârlılık ve nakit yaratabiliyor olması çok önemli. Önceki dönemlerde birlikte çalıştığım bir yöneticinin bu noktalara dikkat etmeyip tamamen satış ve gelirleri ve Ralf’in yakın zamanda aramızda olmayacağını konuşurduk. Ancak sonuç hiç de bizim düşündüğümüz gibi olmadı. Yıllar sonra lider Ralf olmuştu. İkisi arasındaki en büyük fark, Bernd kendisinin zayıf taraflarını güçlendirmeye çalışırken Ralf ise zayıf taraflarını umursamaz, her zaman kuvvetli olduğu şeyleri yapardı. Hayatımın ilk liderlik deneyimi olan bu anı, benim sadece izleyerek elde ettiğim ucuz bir deneyim oldu. O zamandan beri hiçbir zaman zayıf olduğum noktaları kuvvetlendirmeye çalışmam. Her zaman kuvvetli olduğum alanları daha da kuvvetlendirmeye çalışırım.”
ASLANOBA’NIN START UP DERSİ Aslanoba Capital’in kurucu başkanı Hasan Aslanoba, hem melek yatırımcı kimliği hem girişimleriyle start up ekosisteminin Türkiye’deki en etkin isimlerinden biri. Türkiye’de insanların hatalardan ders alamadığını, çünkü insanların hataları hakkında konuşmayı sevmediğini söyleyen Aslanoba, son girişimi olan Tazedirekt.com’u kurarken yaşadığı deneyimi şöyle anlatıyor: “2000’li yıllarda, Amerika’da internet balonu patladığı zaman Tazedirekt’in benzeri olan Webvan girişimi battı. Aslında süper star olabilme potansiyeli olan bir şirketti. Fakat o kadar yüksek taahhütler sundu ve fiziksel altyapıya o kadar yatırım yaptı ki sonunda para kesilince bir anda çöktü. Şirketin en büyük hatası, böyle büyük bir pazarda, bütün pastayı kapmak istemesi oldu. Çok hızlı hareket edip tek olmaya çalıştı. Her yere büyük depolar kurdu ve o dönemde aslında fiziki altyapıya birden bu kadar büyük yatırım yapmanın gereği yoktu. İnsanların kafasında teknoloji şirketleri batıyor mu diye soru işaretleri oluştu ve herkes yatırımlarını kesti. Webvan de bir anda çöktü. Bu durum bir travma yarattı ve Amerika’da uzun bir süre kimse bu alana giremedi, girmek isteyenler yatırımcı bulamadı. Webvan’ın yaşadığı çöküş çok önemli bir ders barındırıyor. İşte bu yüzden Tazedirekt’in birdenbire büyümesi için değil, yavaş yavaş ama sağlam adımlarla yerine oturmasını istiyorum.” 
~
OKUYARAK ÖĞRENİYOR Twigy’nin yönetim kurulu başkanı Sinan Öncel, 30 yılı aşkın süredir iş hayatında ve profesyonel yaşamda gözlemin çok önemli olduğunu düşünüyor. Öncel’e göre, insan, çevresinde olan bitenleri izlerken muhakeme gücünü kullanarak neyin doğru, neyin yanlış olduğunu anlayabilir. Bu sayede kendi şirketini kurduğu zaman, gözlemlerinden elde ettiği birikimleri iş hayatına uygulayabilir. Liderlerin biyografilerini okumanın tecrübe kazanmak açısından çok faydalı olduğunu ifade eden Öncel, şunları söylüyor: “İş hayatında en önemli şeylerden biri sözünde durmak. Tutmayacağınız sözleri vermeyecek ve verdiğiniz sözleri yerine getireceksiniz ki itibarınızı sağlayın. Bir işadamının en önemli sermayesi itibardır. Marka değerini sağlayabilmek için yalpalamamak, zikzak çizmemek ve insanların o marka hakkında olumsuz konuşmamasını sağlamanız gerekiyor. İş hayatında, tutamadığı sözler yüzünden rezil olan çok insan gördüm. Bence bu çok önemli bir ders niteliği taşıyor. İş hayatında dikkat edilmesi gereken ikinci önemli nokta da ayağını yorganına göre uzatmak. Aşırı yatırım yaparak, aşırı borçlanarak, ülke koşullarına dikkat etmeden hareket eden insanların iflas ettiğine çok şahit oldum. Dolayısıyla sürekli olarak şirketin mali yapısının nabzını tutmak, incelemek ve analiz etmek gerekiyor.” İş hayatında cesur olmak gerektiğinin de altını çizen Öncel, Sakıp Sabancı, Vehbi Koç ve Üzeyir Garih’in deneyimlerini paylaştığı kitaplardan çok ders çıkardığını söylüyor ve bu kitapları herkese tavsiye ediyor.
TOYGAR DENEYİMLERDEN YARARLANIYOR Gittigidiyor.com, Türkiye’nin ilk internet girişimlerinden. En son dünyanın en önemli start up’larından eBay’le yaptığı işbirliğiyle başarısını kanıtlayan şirketin genel müdürü Gülfem Toygar, başkalarının deneyimlerinin en kolay ulaşılan hayat dersleri olduğunu düşünüyor. Gülfem Toygar, şunları söylüyor: “Mümkün olduğu kadar farklı yaş ve tecrübeye sahip insanlarla konuşur ve yaşadıklarıyla ilgili bilgi ve tecrübelerini dinlerim. Tüm dinlediğim deneyimlerden kendi hayatıma doğrudan veya dolaylı bir çıkarım yaratabilir miyim diye düşünürüm. Biyografi okumayı ve seyretmeyi de bu yüzden çok seviyorum. Özellikle insanların iş hayatında yaşadığı yanlışları ve sonuçları anlamak için ciddi caba sarf ediyorum. Öyle zamanlar oluyor ki daha önce birisinin anlattığı bir deneyim, son anda bana daha akılcı bir karar alma fırsatı oluşturuyor. Ben aslında en çok annemle hayat deneyimlerini konuşur, değerlendiririm. Bir başkasının, iyi veya kötü tecrübesini dinlemek bence bir insanın yanlıştan kaçış için alabileceği en hızlı bilet.”
~
Tanyer Sönmezer / Management Centre Türkiye CEO'su
KAYBETTİREN PAZARLAMA HATALARI LASTİKÇİNİN YANLIŞI Türkiye’den bir lastik üreticisinin tecrübesini paylaşmak istiyorum. Şirket, çok büyük reklam kampanyalarıyla bir ürün piyasaya çıkardı. Ancak çok az sayıda çıkardıkları için mağazaya gidenler ürünü bulamadı. Böylece insanların ilgisi azaldı ve yapılan reklam kampanyası da boşa gitmiş oldu. Bu nedenle herhangi bir ürünün reklamı yapılacağı zaman müşterilerime mutlaka yeterli ürünleri olup olmadığını soruyorum.
DANONE’NUN JAPONYA YANLIŞI Dünyadan da Danone’nun pazarlama konusunda yaptığı bir hatayı örnek vermek istiyorum. Danone, Japon pazarını araştırıyor ve burada hiç yoğurt olmadığını görüyor. Bu yüzden Japonya’da yoğurt satmaya karar veriyor. İnsanlara bu yoğurtlar denetiliyor ve satın alıp almayacakları soruluyor. Olumlu tepkiler alındığında ürünü pazara sürüyor. Ancak ürünlerin yüzde 98’i iade ediliyor. Sonradan öğreniyor ki Japonlar, midelerinde bir enzim eksik olduğu için yoğurt yiyemiyor ve bir pazar araştırmasına katıldıkları zaman daima “Evet, çok iyi” diyorlar.
CHEVROLET’NİN SEÇİMİ Chevrolet’nin CEO’sunun da isimlendirmeyle ilgili bir hatası var. Nova diye çok satan bir araçları vardı. Bu aracı Meksika pazarına sürdüler. Ancak Nova, Meksika dilinde “İleri gitmez” anlamına geliyor. Bu hatadan çok büyük bir ders aldım ve yeni bir ürüne isim aranırken birçok dilin argosunda ve lehçelerde ne anlama geldiğine hep baktırırım.”

Abdülkadir Konukoğlu / Sanko Holding Onursal Başkanı
“SABANCI’NIN HATASINDAN ÇOK ŞEY ÖĞRENDİM”
SAKIP SABANCI BİR LİDER Sabancı Holding’in lideri Sakıp Sabancı’yı, hayatım boyunca lider olarak kabul ettim. Onu izledim, onun yaptıklarını gözlemledim. Bana göre, onun en büyük hatası, ölene kadar iktidarı bırakmaması oldu. Bundan bir ders çıkardım.
HOLDİNGİ GENÇLEŞTİRDİM Bu dersten sonra 65 yaşında görevimi bırakarak holdingi gençleştirdim. İnsanın, iktidarı belirli bir yaştan sonra bırakması gerektiğini düşünüyorum. Bu anlamda Sakıp Sabancı’dan aldığım ders benim için yönlendirici oldu.
~
Mehmet Nane / Carrefoursa CEO'su
“SAKIP BEYİN KİTABI ÖNEMLİ” HATADAN KORKMAYIN Neredeyse 25 yıl önce Sezai Türkeş ile Fevzi Akkaya’nın bir röportajında okuduğum bir cümleyi, hayat düsturu olarak belirledim: “Hata yapmayan insan, iş yapmayan insan demektir. Önemli olan hata yapmamak değil, aynı hatayı iki kere yapmamaktır.”
BİYOGRAFİ OKURUM Biyografi ve otobiyografi okumaları yapmayı çok severim. Bu kitaplar sayesinde liderlerin, yöneticilerin, kültür adamlarının, kanaat önderlerinin hayat tecrübelerinden yararlanma imkanı buluyoruz. Onların geçtikleri yollarda karşılaştıkları sıkıntılar nelerse onları kendimize ders ediyoruz.
UNUTAMADIĞIM LİDER Bu biyografilerden birisi, Sabancı Holding’in efsanevi başkanı Sakıp Sabancı’dır. Sakıp Bey, benim unutamadığım ve unutamayacağım patronum. Onun “Benim Hayatım” kitabında anlattığı her şey ders niteliği taşıyor.

Nurettin Eroğlu / Eroğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı
“MAHMUTPAŞA ESNAFINDAN ÇOK ŞEY ÖĞRENDİM” ESNAFLIK YILLARI Hatalardan ders çıkarmak, benim en dikkat ettiğim konulardan biridir. Kendi hatalarımdan tabii ki ders çıkarıyorum ama etrafımdaki insanları gözlemleyerek de çok önemli tecrübeler elde ettim. Mahmutpaşa kökenli bir esnafım ve bana oraların kattığı en büyük değer bu oldu. KİBRİN SONU Mahmutpaşa’daki esnafların çoğu, çok uzun zamandır orada işini yapıyor ve herkes birbirini tanıyor. Burada batmış, piyasadan silinmiş şirketlere baktığınız zaman hep aynı karakteri görürsünüz: Kibirli, kendini beğenmiş ve biraz para kazanınca değişen insanlar…

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz