Lider yaratan 8 etken

Capital, P&G kökenli yöneticilerin perspektifinden bu şirketi “CEO fabrikası” yapan 8 etkeni araştırdı…

1.01.2011 00:00:000
Paylaş Tweet Paylaş
Lider yaratan 8 etken



Microsoft CEO’su Steve Ballmer ve General Electric CEO’su Jeffrey Immelt’in  geçmişe dayanan, ancak iş dünyasında pek bilinmeyen çok güçlü ortak bağları var. Bu iki yıldız yönetici, iş hayatlarının ilk yıllarında aynı ofisi paylaşmış, aynı markanın pazarlamasında, aynı ekip içinde çalışmışlar. Bu bağın kurulmasını sağlayan şirket ise Procter &Gamble olmuş.
P&G’nin yetiştirdiği ve bugün global şirketlerin başındaki CEO’lar bu iki isimle de sınırlı değil… eBay’in eski CEO’su Meg Whitman, America Online’ın eski CEO’su Steve Case, Boeing’in CEO’su James McNerney ile Liz Clairborne’un başkanı Paul R. Charron… Bu yöneticilerin hepsi P&G ekolünden mezun olmuş, farklı alanlarda başarılarını kanıtlamışlar.
Şirketin aynı dünyada olduğu gibi Türkiye’de de adeta bir CEO okulu olma özelliği var. Öyle ki bugün hızlı tüketim malları sektöründe ağırlıklı olarak pek çok şirketin CEO’sunun ya da genel müdürünün kariyeri P&G’de başlamış. 
Vodafone Türkiye’nin CEO’su Serpil Timuray ya da Türk Tuborg CEO’su Damla Birol, Mavi Jeans’ın başına gelen Cüneyt Yavuz bu isimlerden bazıları… Bir de Mobilera’nın CEO’su Barış Öney ya da GFK Araştırma’nın yönetici ortakları Elçin Üner ve Ali Levent Orhun gibi girişimci kimlikleri ağır basarak kendi işlerinin patronu olanlar var.
Kariyerlerinde P&G tecrübesi bulunan yöneticileri bu kadar farklı ve başarılı kılan ne? Capital, P&G kökenli bugün ister kendi işini kurmuş ister bir şirketin başına gelmiş Türk yöneticilerden bu sorunun yanıtı aldı. İşte P&G’yi “CEO fabrikası” yapan 8 etken…

1-DOĞRU İNSANA, GÜÇLÜ YATIRIM
P&G’nin başarılı yöneticiler yetiştirmesinin ilk adımı, doğru insanları, iyi okullardan zeki yeni mezunları bünyesine çekmesiyle başlıyor. “Çalıştığım 1993-1996 yıllarında dahi son derece organize bir insan yetiştirme programı vardı. Her şeyden önce şirket yarattığı pozitif repütasyonla en iyi adayları çekebiliyor” diyen Novartis Türkiye Genel Müdürü Güldem Berkman’a göre, şirket en belirgin farkı çalışanlarının kişisel gelişimine verdiği önemle yaratıyor.
Bugün Coca-Cola ve diğer pek çok şirketin yönetim kurulu üyeliğini üstlenen Cem Kozlu da Berkman’a katılıyor: “İnsan kaynakları tabirinin daha doğmadığı ve önemi bugünkü gibi anlaşılmadığı yıllarda bile her yönetici zamanının önemli bir bölümü astlarını yetiştirmeye ayırıyordu” diyor.
Chicco Türkiye Genel Müdürü Doğan Murat Altınoğlu, 15 yıl çalıştığı P&G’yi bir okul olarak görüyor ve şöyle konuşuyor:
“P&G’ye adım atmayı başardığınızda kariyeriniz ve seçtiğiniz alanla ilgili master ve doktora yapmaya başlıyorsunuz. Çalışanlarına yurtiçinde ve dışında sürekli eğitim programı uyguluyor.”
Sofra Grubu CEO’su Yaşar Büyükçetin, P&G’nin bir farklılığına daha dikkat çekiyor: “İş değerlendirme ve eğitim anlamında bütün bunları ‘yaptık oldu’ anlamında değil, üst düzey kalite anlayışıyla yapar.”
P&G Kökenli 22 profesyoneli görmek için görsele tıklayın


2-SINIRSIZ İNİSİYATİF OLANAĞI
P&G kökenli yöneticilerin çoğu, şirketin birinci günden itibaren çalışanlarına büyük sorumluk verdiğini belirtiyor.~ 
“P&G’de ürün müdürlerinin her biri, birer mini genel müdür gibidir” diyor J&J Gelişmekte Olan Ülkeler Genel Müdürü Cem Birdinç… Mobilera CEO’su Barış Öney de Birdinç’e katılıyor: “Yöneticilerine ciddi bütçe ve sorumluluk verme özelliğiyle onları lider gibi hazırlayan bir okuldur.”
Yine P&G’den olan ortağı Ali Levent Orhun ile GFK Araştırma şirketini kuran Elçin Üner, şirketin görevlendirme prensibini şöyle açıklıyor: “Yeni mezunlara, şirket içinde çok yönlü olarak ve ilk günden itibaren sanki şirketin genel müdürüymüş gibi sorumluluk verilir. Çalışana da bu sorumluluğun verildiğini net olarak iletilir; sonunda da günah ve sevabıyla hesap sorma meziyetine sahiptir.”
RNA Değişim Yönetimi’nin Kurucusu Rana Özşeker, P&G’deki ilk günlerini şöyle hatırlıyor:
“İşe hakim olmadığım dönemlerde bile beni inisiyatif almaya yönlendirdiler. İnisiyatif almanın ve vermenin ne kadar önemli olduğunu orada öğrendim.”
Üner, yöneticilerinin de kariyer gelişiminin ekiplerini geliştirmedeki başarısıyla belirlendiğini ve sistemin disipline bir usta-çırak ilişkisi olduğunu söylüyor.
Heidrick&Struggles Türkiye Yönetici Ortağı Ayşegül Dicle Aydın ise bu güçlü organizasyonel yapı içinde müthiş bir takip sisteminin de olduğuna dikkat çekiyor ve “Diğer birçok benzer büyük yapı takipte ve sonucu yakalamada P&G kadar etkin değil” diyor. 

3-ÇITAYI SÜREKLİ YÜKSELTME KÜLTÜRÜ
P&G, şirket kültüründe çalışanlardan sürekli daha iyiyi yapmaları bekleniyor.
Ayşegül Aydın, P&G’de öğrendiği ve bugün de uyguladığı en önemli öğretiyi şöyle özetliyor:
“Her zaman en iyiye uzanmak, orta sınıf sonuçlarla tatmin olmadan en iyisi için çabalamak kesinlikle başarıyı getirir.”
Kariyerine P&G’de başlayan Art Group’un sahibi Fehmi Özkan da iş hayatının ilk 6 yılını geçirdiği şirkette, ���verilenle yetinmemeyi”, zor ama başarılabilir hedefler koymayı öğrendiğini açıklıyor.
Yaşar Büyükçetin, P&G’nin en büyük farkının, çok uzun dönemli ve güncellenen yönetim hedefleri olduğuna dikkat çekiyor. Büyükçetin, “Bu hedeflere ulaşılması için net stratejiler, eylem planları ve hatta problem çıkması halinde B ve C planları vardır. Uygulama prosesleri ve ölçümlemeler çok önemlidir” diyor.
Güldem Berkman, P&G’de kazandığı “harika şablon” bakış açısını bugün de uyguladığını belirtiyor:
“Her projeye amaçlar, hedefler, stratejiler, ölçümler şablonundan bakıldığında detay atlamak çok zor. Hala bir projeyi düşünürken bu formatlardan çok faydalanırım.”

4-GÜÇLÜ GLOBAL NETWORK
P&G’yi yönetici okulu yapan farklılıklarından birini de çalışırken, hatta ayrıldıktan sonra bile güçlü iş bağlantıları yaratması oluşturuyor… Şirket, çalışanlarına pozisyon açıldıkça farklı ülkelerde kariyer yapma olanakları sunuyor. Bu da profesyonellere güçlü network-ing oluşturma ortamı sunuyor.
Barış Öney, bu bağlantıların artısını, yurtdışı P&G ofislerindeki yönetici ve çalışanlarla kurulmuş olan matris organizasyon platformları sayesinde kendini dünyanın diğer ülkelerindeki yönetici ve çalışanlarla karşılaştırabilme imkanı bularak yaşadığını açıklıyor ve “Beni dünyanın her yerinde iş yapabilir bir konuma taşımada büyük önemi oldu” diyor.
Aynı okuldan mezun olanlar gibi bu şirketten ayrılan yöneticiler de kurdukları P&G Alumni ağıyla bağlantılarını devam ettiriyor. Cem Birdinç, bunu “Eski P&G’lilerin iş hayatında iyi bağlantıları olur, networkleri güçlüdür” sözleriyle vurguluyor. Elçin Üner  Birdinç’e katılarak, “Bugün bile birçok eski P&G’li arkadaşımla görüş alışverişinde bulunuyoruz” diyor. 
“P&G’de çok iyi, zeki  ve kaliteli insanlarla bir arada çalışmanın keyfini yaşadım” diyen Altınoğlu, bu keyfin ayrıldıktan sonra da P&G Alumni’nin bir parçası olarak devam ettiğini belirtiyor. P&G Alumni, her yıl biri yurtiçinde ve biri yurtdışında 2 toplantı yapıyor. ~

5-TÜKETİCİ ‘HER ŞEYDİR’ ÖĞRETİSİ
P&G, dünyada stratejik müşteri yönetimi ve marka yönetimi sistemini ilk başlatan şirketlerden biri. Rakip şirketlerin bu ekolden yöneticileri tercih etmelerinin önemli nedenlerinden biri de tüketiciyi iyi okuma bilgisi…
Altunoğlu, P&G’nin faaliyet gösterdiği sektörlerdeki son gelişmeleri yakından takip ettiğini ve hatta birçok trendi kendisinin yarattığını belirtiyor.
Microsoft Tüketici ve İnternet Servisleri Türkiye Genel Müdürü Ebru Çapa da “pazarlama ve tüketiciyle bağ kurmanın detaylarının      öğrenildiği harika bir okul” olarak nitelediği P&G’de, tüketiciyi anlamanın cam kubbeli gökdelenlerde ve toplantı salonlarında gerçekleşmeyeceğini, bunun için tüketicinin bulunduğu ortamlarda vakit geçirmenin öneminin vurgulandığını ifade ediyor. Çapa, P&G’nin kendisine kattığı en önemli artının tüketiciyi anlamak, tüketici trendlerini okumak olduğunu açıklıyor.
Mavi Jeans Türkiye Genel Müdürü Cüneyt Yavuz, Çapa ile aynı fikirde: “P&G pazarlama, satış gibi iş alanlarında ufkumu sonsuz açtı. Müşteri odaklı olmak kelimesini iliklerime kadar soktu.”
Bugün Tuborg Türkiye’nin başındaki isim Damla Birol, “P&G’den mezun herkes, tüketici ihtiyaçlarına nasıl cevap vereceğini çok iyi bilerek çıkar. Bugün şirket düsturu olarak gördüğüm sahaya inerek bayilerin ve tüketicinin yanında olmak gibi unsurların pek çoğu P&G'deki tecrübelerimle desteklendi” diye konuşuyor.

6-İÇERİDEN TERFİ  MOTİVASYONU
P&G, uzun yıllardır sahip olduğu “Promotion within” kültürü yani üst düzey pozisyonlara içeriden çalışan yetiştirme prensibiyle de fark yaratıyor. Çünkü kaliteli çalışan yetiştirmeyi şirketin sürdürülebilirliği için bir zorunluluk ve çalışanları için doğal bir artı haline getiriyor.
Fehmi Özkan içeriden terfi sistemine bağlı kariyer anlayışının çalışanlarının inancını daha da arttırdığına inanıyor.
Elçin Üner, Özkan’ın fikrine katılıyor ve içeriden terfi sistemiyle çalışanların performans gösterdikleri sürece liderlik yolunda ilerleyebileceklerini bizzat yaşayarak ve önündeki birçok rol modellerle net olarak görebildiklerini düşünüyor.
Altınoğlu, bu sistemin gelecekte aranılan yönetici olma anlamında da avantajlar doğurduğunu savunuyor: “P&G çalışılan departmanda farklı görevlerde çalışmanızı sağlar. Örneğin satışta çalışıyorsanız saha satış, zincir marketler, özel projeler gibi alanlarda da deneyim sahibi olabilirsiniz. Bu tecrübeler bizlerin çok yönlü ve aranılan bir yönetici olmasını sağlıyor.”
Ayrıca Puratos Türkiye Genel Müdürü Başar Kılıç, bu konuda önemli bir noktaya dikkat çekiyor: “P&G’de size verilen eğitimleri iyi değerlendirip beklentileri en iyi şekilde yerine getirirseniz terfi ediyorsunuz. Herkes terfilerin hak edilmiş ve adil olduğuna inanıyor. Buna inandığınızda daha motive çalışıyorsunuz.”

7-LİDERLİĞİN ÖĞRENİLEBİLDİĞİNİ ÖĞRETİR
Yönetici olmanın temeli liderlik de P&G’de kişilikten gelen bir kesin öğe olmanın ötesinde her çalışanına verilen bir öğreti olarak görülüyor. Öyle ki Tuborg Türkiye CEO’su Damla Birol, “P&G liderlikte gereken özelliklere sahip kişilere yatırım yapar” diyor.
Mavi Jeans Genel Müdürü Cüneyt Yavuz, Birol’a katılıyor: “Şirketin bünyesine katılanlara ilk verdiği mesajlar liderlik üzerinedir. P&G’de liderlik, öğrenilebilir bir yetenek olarak tüm çalışanlara aşılanır. Herkese yeteneklerini ve teknik bilgi birikimini bir lider olarak nasıl kullanabileceği ve geliştirebileceği öğretilir.” Başar Kılıç, “P&G’e girdiğiniz ilk günden itibaren bir lider olmak için teşvik edilirsiniz ve daima eğitimlerle de desteklenirsiniz” diye konuşuyor. 
Tabii eğitimlerinin yanında Ayşegül Aydın’ın belirttiği gibi P&G kökenli yöneticilerin şirket içi tecrübeleri sayesinde yüksek sunum yeteneklerine sahip olmaları, kendilerini iyi ifade edebilmeleri bir adım öne geçmelerini sağlıyor. Ayşegül Aydın, “Bu şirkette tek tip bir liderlik stili olmadığını, değişik ortamlarda ve iş koşullarında farklı liderlik stillerinin devreye sokulması gerektiğini öğrendiğime inanıyorum” diyor.~



8-İÇ DENGELERİNİ İYİ YÖNETİYORLAR
Bu ekolden gelen yöneticiler, şirket içi dengelerin kurulması anlamında da daha antremanlı oluyor. Heidrick& Struggles Türkiye Yönetici Ortağı Ayşegül Aydın, iç müşteri yönetimi denilen iç dengeleri akıllıca anlama ve yönetmenin en az dış dünyaya harcanan çaba kadar gerekli ve kritik olduğunun bu okulda anlaşıldığını aktarıyor.
P&G’de şirket kültüründe en alttan en üst düzeye kadar herkesin fikrinin ciddiye alınmasıda çalışanlara iyi örnek oluyor. İnsanları dinlemeyi, motive etmeyi, başarılı olmak için üstün performans ve fark yaratmak gerektiğini bu şirkette öğrendiğini vurgulayan Doğan Murat Altınoğlu, “Kariyerimin başından itibaren farklı deneyim ve kişilik özelliğine sahip insanlarla çalışma imkanı buldum. Bu sayede kişileri bir vizyon ve hedef etrafında nasıl toplayabileceğim, nasıl motive edebileceğim konusunda deneyim edindim” diyor.
Her biri birer genel müdür gibi çalışan marka müdürlerinin üstleriyle yaptıkları müzakareler de bu iç dengelerin oturmasını sağlıyor. Eski P&G’li yöneticilerden Nasuh Önal da “P&G’de her gün zor kararlar alarak, zor müzakereler yaparak, uzun vadeli kazan-kazan ilkesine dayalı ilişkiler geliştirerek tecrübe kazanırsınız” diye konuşuyor.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz