Liderlerin piyasa değeri ölçülmeli

Dave Ulrich ile hem yeni kitabını hem de günümüz liderliği üzerine düşüncelerini konuştuk. İşte satırbaşları…

18.11.2016 11:58:230
Paylaş Tweet Paylaş
Liderlerin piyasa değeri ölçülmeli
Liderlik önemlidir… Bir şirketin başarıya ulaşması kadar onun değerini de belirler. Ama çoğu zaman liderin başarılı olup olmadığına tek ya da birkaç boyuta bakarak karar verilir. Örneğin bir liderin vizyoner ya da takıma ilham verici nitelikleri olması onun yeterliliğine kanıt kabul edilirken, organizasyonun DNA’sına liderlik yeteneklerini yedirip yedirmediği göz ardı edilir. Kısaca yatırımcılar bir liderin değeriyle ilgili basit ve sezgisel değerlendirmeler sonucu karar verir. Dünyaca ünlü yönetim gurusu Dave Ulrich ise son kitabı “The Leadership Capital Index: Realizing the Market Value of Leadership” (Liderlik Sermayesi Endeksi: Liderliğin Piyasa Değerini Anlamak) ile bu eksik değerlendirme yöntemine bir son veriyor. Liderlik Sermayesi Endeksi (LSE) aslında liderin bireysel ve kurumsal yeteneklerinin sorgulandığı kapsamlı 10 kriter üzerinden hareket ediyor. Böylece yatırımcı açısından liderin gerçek değerinin ölçümünde hiçbir değerlendirme kriterinin atlanmadığı bir reyting aracı işlevi görüyor. Ulrich, “Yatırımcılar LSE kullanarak alacakları liderlerin dolduracakları pozisyonu ne kadar doldurabileceği veya dolduramayacağı konusunda daha net bir fikir sahibi olabilir” diyor. Ünlü yönetim gurusu bu endeksin gerekliliğini ise şu benzetmeyle açıklıyor: “Endeks liderlik seviyesini saydam, sorumlu ve kamuya açık hale getiriyor. Bazı kilolu insanlar kilolarını saklamak için bol giysiler giyiyor. Ancak elbiseler çıktığında gerçek kilo ortaya çıkıyor. LSE de aynı şekilde liderlerin gerçekten ne kadar bilgili olduğunu ve ne kadar değer kattığını ortaya çıkarıyor.” Dave Ulrich ile hem yeni kitabını hem de günümüz liderliği üzerine düşüncelerini konuştuk. İşte satırbaşları…
* Günümüzde yüksek kalitede bir liderlik için gerekenler neler?
 Google’da “lider” kelimesini aratırsanız karşınıza 670 milyon sonuç çıkıyor, liderlik kelimesi içinse 764 milyon sonuç var. Yani demek istediğim kaliteli liderlik nedir sorusunun sonsuz sayıda cevabı var. Kitabımız “Liderlik Kodu”nda tüm bu çalışmaları 5 alana ayırdık: stratejist, yetenek yöneticisi, insan kaynağı yöneticisi ve kişisel olarak yetenekli. Bu 5 alanın, etkili liderliğin gereksinimlerinin yüzde 60-70’ini karşıladığını gördük. Geri kalan yüzde 30-40 da değişik durumlara adapte olma yeteneği.
* Bize kısaca Liderlik Sermayesi Endeksi’nden (LSE) bahsedebilir misiniz?
 Yatırımcılar artık bir şirketi sadece finansal yapısıyla değil, sahip olduğu liderlere göre de analiz ediyor. Giderek daha sık olarak yatırım yaptıkları şirketlerin liderlerini yakından ve detaylı bir şekilde değerlendiriyorlar. Liderlik Sermayesi Endeksi’nde kişisel ve kurumsal olmak üzere iki boyuta ek olarak yatırımcıların liderleri değerlendirirken kullanabileceği 10 liderlik özelliği belirledik.
* Bugün bir liderin piyasa değerini nasıl ölçebilirsiniz? LSE nasıl çalışıyor? Değeri nasıl belirliyorsunuz?
 Kitapta liderlerin 10 özelliğini ve yatırımcıların bu 10 özelliği değerlendirebileceği 4 yöntemi anket sonuçları, liderlerin gözlemlenmesi, nasıl liderlik yapıldığı ve sosyal medya olarak belirledik. Bu 4 yöntemin ve 10 özelliğin toplamı yatırımcıların kullanabileceği Liderlik Sermayesi Endeksi’ni oluşturdu.
* LSE’yi doğru kullanabilmek için bir eğitim gerekiyor mu? Hangi şirketler LSE’yi kullanabilir?
 LSE’yi her türlü yatırımcıyı düşünerek yarattık. Risk sermayesi, alıcılar, satıcılar, analistler ve diğer sermaye veya para piyasası yatırımcıları… Ayrıca liderleri analiz etme sorumluluğu olan yönetim kurulu üyeleriyle de çalıştık. Bu saydığım grupların hepsi değer yaratan bir liderliğin nasıl olması gerektiği konusunda detaylı fikirlere sahip. Liderlik gelişimi çoğu zaman şirket içinde, kişilerin kendi yeteneklerini ve özelliklerini geliştirmeye yönelik oluyor, yatırımcılar için değer yaratmaya yönelik değil.~*Geleneksel liderlik ölçme yöntemleri ve LSE arasında ne gibi büyük farklar var?
 Çoğu liderlik değerlendirmesi şirketin içindeki sonuçlarla ilgilenir; liderliğin niteliği, 360 derece skor sistemi, motive çalışanlar veya strateji yaratabilme yeteneği gibi... Şirket dışındaki yatırımcılara yoğunlaşarak ise daha sürdürülebilir etkileri olan bir liderlik ölçümlemesi yapılabilir.
* LSE liderlerin duygusal zekâ gibi daha sözel becerilerini ne ölçüde analiz edebiliyor?
 Bahsettiğim 10 özellikten biri kişisel yetkinlik ve bunun içinde duygusal zekâ da var. Kendi güçlü ve zayıf yanlarını bilen ve kendilerini başkalarının yerine koyabilen liderlerin kişisel yetkinlikleri daha yüksek oluyor ve bu da liderlik sermayesinin 10 özelliğinden biri. Liderlik ölçümü yapanların çoğunun en fazla tercih ettikleri örneğin duygusal zeka gibi bir özelliğe yoğunlaşıp sadece o özellikle bir karara vardıklarını görüyoruz. LSE’nin avantajlarından biri de sadece tek bir özelliğe değil 10 değişik özelliğe bakıp karar verdirmesi.
* İki ana konu üzerine odaklanıyorsunuz: kişisel ve kurumsal liderlik. Bu ikisinin arasındaki farkları ve ne kadar birbirlerine bağımlı olduklarını söyleyebilir misiniz?
 Etkili liderliğin bir parçası da kişisel olarak liderlerin, CEO ve diğer üst düzey yöneticilerin özellikleri ve yetenekleri… Bu liderler strateji, yetenek yönetimi, insan kaynakları geliştirme ve kişisel yetkinlik konusunda ihtisas sahibi olmalı. Etkili liderliğin bir diğer parçası da liderlerinden daha üstün bir kurum yaratmak. Liderlerin uzun vadeli liderlik ve kurumsal başarı için odaklanması gereken 5 kurumsal özellik belirledik: Kültür, yetenek akışı, pozitif performans, bilgi akışı ve iş dizaynı. Bazen liderler kişisel olarak çok başarılı olabilir ama kendilerinden daha uzun yaşayacak kurumlar yaratamayabilir.
* LSE’yi uygularken karşılaşılabilecek en büyük zorluklar neler?
 LSE’yi kullanırken yaşanabilecek en büyük zorluk uzun vadeli ölçüm yapmaya başlamak için bir başlangıç belirlemek.
* Liderler bu kadar sofistike bir endeks tarafından ölçümlenmekten yana mı? Üst yönetim LSE’ye nasıl bakıyor?
 Liderlerin çoğu davranış biçimlerinin ve performanslarının hem kendileri hem de kurumları üzerinde çok büyük bir etkisi olduğunun farkında. Ancak bazen liderler kendi davranışlarının sonuçlarının bu kadar detaylı olarak ölçümlenmesi konusunda isteksiz olabiliyor.
* Liderleri LSE ile ölçmenin herhangi bir riski var mı? Endeksin kötü yönleri neler?
 Endeks liderlik seviyesini saydam, sorumlu ve kamuya açık hale getiriyor. Bazı kilolu insanlar kilolarını saklamak için bol giysiler giyiyorlar. Ancak elbiseler çıktığında gerçek kilo ortaya çıkıyor. LSE de aynı şekilde liderlerin gerçekten ne kadar bilgili olduğunu ve ne kadar değer kattığını ortaya çıkarıyor.
* LSE spesifik olarak üst düzey yönetici bulmak ve değerlendirmek konularına nasıl faydalı oluyor?
 Yeni bir lider bulmaya çalışırken odak o pozisyona aday olan kişilerin geçmişlerinden çok pozisyonun ne gibi gereksinimleri olduğu olmalı. Yatırımcılar LSE kullanarak ise rı liderlerin dolduracakları pozisyonu ne kadar doldurabileceği veya dolduramayacağı konusunda daha net bir fikir sahibi olabilir. ~*Liderlikte dürüstlük ve ahlak konusuna özel bir vurgu yapıyorsunuz. Neden?
 Hem medyadan gördüklerimiz hem de şahsi tecrübelerimiz bize liderlerin başkalarına yardımdan çok kendileriyle ilgilendiklerini gösteriyor. Liderlik narsizmi hiçbir zaman iyi liderlik üretmez. Dürüstlük ve ahlak sahibi liderler başkalarının başarmasına yardımcı olduğu için başarıyı yakalar. Bu vasıflar olmadan liderler diğerlerinin güvenini asla kazanamaz.
* Araştırmalarınızda liderlerin en çok hangi liderlik vasfını ihmal ettiklerini gözlemliyorsunuz?
 En çok ihmal edilen “insan sermayesi geliştirme” vasfı… Liderle genellikle kendilerini başkalarının başarılarındaki paylarından çok şahsi başarıları üzerinden değerlendiriyorlar. Liderler aslında takımlarının yetkinliklerini inşa etmelerine önderlik ettikçe başarmış sayılırlar.
* Günümüz liderlerine önerileriniz neler?
 Liderin esas sınavı liderliği ne kadar iyi inşa ettiğiyle ilgilidir. Bir liderin kalitesini anlamak için son derece basit ve sezgisel bir yöntemim var: Liderle etkileşimim sona erdiğinde kendimi iyi mi yoksa kötü mü hissediyorum? Lider hem iyi hem de kötü zamanlarda diğerlerini iyi hissettirebilen kişidir. Liderler başkalarının yeteneklerini fark edebilmeleri için onları güçlendirmenin yollarını bulmalı.
* Sizce günümüzde en sıklıkla göz ardı edilen liderlik boyutları hangileri?
 Bazı liderlik felsefesi konusunda uzmanlaşmış kişilerle konuştuk ve onlara liderlerin hangi konulara daha agresif bir şekilde eğilmesi gerektiğini sorduk. Cevaplarda kurumsal konular kişisel konulardan belirgin bir şekilde daha fazla yer aldı. Kurumlarda kültüre ve bilgiye gittikçe daha fazla dikkat edildiğini görüyoruz. Kültürü kurum içinden çıkarıp piyasanın o kurumun marka kimliğini nasıl algıladığı şeklinde tekrar düşünmeye çalıştık. Bilgiyi yönetme konusuna da daha fazla odaklanıldığını gördük. Bu, tek başına teknolojiden çok (bilgisayar, yazılım veya bulut) karar verirken bilginin daha fazla nasıl kullanılabileceğiyle alakalı bir konu.
* Klasik anlamdaki hiyerarşik liderliğin artık gerekli olmadığına ilişkin görüşler hakkında ne düşüyorsunuz? “Holokrasi” veya “demokratik şirket” gibi lidersiz yönetim öngören kavramlara yaklaşımınız nedir?
 Liderlikten bu denli feragat çalışanları amaçsız bırakır. Çok aşırı hakimiyet ve kontrol de çalışanları güçsüzleştirir. Eğer organizasyonlar ortak bir kurumsal anlayış veya kurumsal değerler üzerinden yönetişim yaratabildiyse liderliğin iptali o kadar da sorun olmayabilir. Çalışanların iş yetkinliğinin ve bağlılığının yüksek olduğu durumlarda liderlerin çok kontrolcü olmasına gerek yok. Bu noktada liderlerin çalışanların işleriyle uygun şekilde ilgilendiğinden ve odaklandıklarından emin olmaları yeterli.
* Son yıllarda sık gözlemlediğiniz insan kaynakları trendleri neler?
 İyi şirketler seçimlerinde gittikçe daha fazla ölçülebilir metrikleri kullanıyor. Liderlik gittikçe liderin kendisinden daha fazla liderin kendini destekleyebilecek yetkin bir koalisyon kurmasıyla alakalı hale geliyor. Verimli liderlik liderin ne yaptığından daha çok liderin bizim sistemimizde yatırımcılar adına yarattığı liderle bağlantılı.~LİDERLİK SERMAYESİ ENDEKSİ NASIL KULLANILIR?
1. ETAP: GENEL LİDERLİK GÖZLEMLERİ
Yatırımcılar liderliğin sürdürülebilir yüksek performans için önemli olduğunu kabul ediyor. Bu gözlemler CEO ve diğer tepe yöneticilerle görüşmeler yaparak genel bazı izlenimler edinmeyi içeriyor. Ancak yeteneği böyle izlenimlerle takip etmek sık sık taraflı ve riskli sonuçlar doğurabilir.
2. ETAP: LİDERLİK ALANI FARKINDALIĞI Yatırımcılar hem kişisel hem de kurumsal liderlik alanları olduğunun farkında. Bu farkındalık “Bana liderlik takımızı anlatın” veya “Kurumunuz ne kadar efektif” gibi sorularla gözlemler yapmalarına yol açıyor. Bu sorular en azından kişisel yetkinliklerin ve kurumsal kapasitenin kabaca ölçülebilmesini sağlıyor.
3. ETAP: LİDERLİK KAPASİTESİ ÖLÇÜMÜ Yatırımcılar kişisel ve kurumsal liderlik alanlarını güçlü bir şekilde projelendirebilir. Daha detaylı bir analiz yapılarak Liderliğin 10 Etkeni içinde sorulan sorulara cevap verilebilir.
4. ETAP: LİDERLİK UNSURU ÖLÇÜMÜ Yatırımcılar 10 etkenin her birini derinlemesine irdeler. Her etken için liderliğin kalitesini gösterecek beş veya altı belirli özellik vardır. Daha sonra bulunan sonuçlar tepe lider, liderlik takımı ya da kurumsal yetkinliğin liderlik kalitesini anlayabilmek için bir grafik şeklinde sunulabilir.

LİDERLİK SERMAYESİ ENDEKSİ’NİN 10 KRİTERİ
KIŞISEL YETERLILIK:
Lider, verimlilik için gerekli olan kişisel yetkinlikleri ne ölçüde sergiliyor?
İCRACI: Lider söz verdiklerinin ne kadarını hayata geçiriyor?
LIDERLIK MARKASI: Hangi ölçüde müşterilerin beklentilerini karşılayacak şekilde hareket ediyor?
YETENEK: Liderlik hangi ölçüde yeni yeteneklerin şirkete akmasını sağlayacak pratiklere imza atıyor?
BILGI: Liderlik bilgi asimetrisini sağlayabilmek için hangi ölçüde bilgi akışı sağlayabiliyor?
STRATEJIST: Gelecek hakkındaki bir görüşünü veya stratejik konumlandırmayı hangi ölçüde dile getiriyor?
İNSANLARIN YÖNETICISI: Bugün ve gelecekte birlikte çalıştığı insanların bağlılığını ve katkısını ne kadar sağlıyor?
KÜLTÜREL KAPASITE: Liderlik hangi ölçüde tüm kurumca paylaşılan bir müşteri odaklı kültür yaratıyor?
İŞ: Günümüzün hızla değişen iş ortamına uyum sağlayabilecek bir organizasyonu ve iş pratiklerini ne ölçüde sağlıyor?

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz