Uzun sürenin sırrı nerede

Çinli filozof Konfüçyüs’un, “Sevdiğiniz işi yaparsanız, bir gün bile çalışmış sayılmazsınız” sözü unutulmazdır...

24.04.2017 11:24:280
Paylaş Tweet Paylaş
Uzun sürenin sırrı nerede
Ayçe Tarcan Aksakal
[email protected]


En büyük 100 şirketin 16’sının CEO’su 10 yıldan uzun süredir aynı görevi yapıyor. Uzun yıllar aynı görevde kalan CEO’ların sırrı yönetim başarısının yanı sıra aidiyet ve güven duygusunda gizli. Şirketin büyüklüğü, performansı, kurumsallaşma düzeyi de CEO’nun görev süresini uzatıyor. Yıllara meydan okuyan CEO’lar işi kendilerinin gibi sahiplenip hissedarla iyi ilişkiler kuruyor. Şirketi büyütmek, yenilikçi ve vizyoner olmak da uzun ömürlü liderlerin en önemli ortak özellikleri arasında. Motivasyonlarını ise “ikinci evleri” olarak gördükleri şirketlerini geleceğe taşıyarak sağlıyorlar.

Çinli filozof Konfüçyüs’un, “Sevdiğiniz işi yaparsanız, bir gün bile çalışmış sayılmazsınız” sözü unutulmazdır. İşini sevenler için çalışma süresinin öneminin altını çizen bu sözün arkasından giden çok sayıda iş insanı var. Bunların başında 10 yıl ve daha uzun zamandır aynı şirketi yöneten CEO’lar geliyor. Bugün 73 yaşında olan Hayrettin Çaycı, 38’inde CEO’su olduğu Sarkuysan’ı 35 yıldır kesintisiz yönetiyor. Hayat Kimya Genel Koordinatörü Orhan İdil de tam 27 yıldır aynı koltukta. Borusan Holding ile özdeşleşen Agah Uğur da tam 16 yıldır aynı grubun CEO’su olarak görev yapıyor. 44 yaşında CEO olan Uğur’un gelecek planları arasında emekli olup inzivaya çekilmek yok. Uğur, Borusan’ı gelecek kuşaklara taşımak için daha yapılacak çok işi olduğunu söylüyor. Uzun yıllardır aynı şirkette CEO’luk yapan “şanslı” isimler arasında sadece yerel yöneticiler yok. BSH ve Bosch’un Türkiye CEO’ları da aynı koltuk rekortmeni CEO’lar arasında yer alıyor. İkisi de 3 yıllık kontratlarla çalışan expat yöneticilerden farklı bir profil çiziyor. BSH Türkiye’nin CEO’su Norbert Klein 15,Bosch Türkiye ve Orta Doğu Başkanı Steven Young 16 yıldır aynı görevde. Capital500’de ise en büyük 100 şirketin 16’sının CEO’su 10 yıl ve üzeri zamandır aynı görevdeki yöneticilerden oluşuyor. Yıllara meydan okuyan uzun ömürlü CEO’ların en büyük motivasyon kaynağı ise yüksek aidiyet duyguları oluyor. Hemen hepsi şirketlerini “ikinci evleri” olarak görüyor ve kendilerinden önce şirketlerini düşünüyorlar.

ASLINDA SİRKÜLASYON ARTTI
Strategy&’in en son yayınlanan CEO Success Araştırması’na göre 2015’te dünyanın halka açık en büyük 2 bin 500 şirketi içinde CEO değişimi rekor kırdı. 2 bin 500 şirketin 425’inin CEO’su değişti. Türkiye’de de son bir yılda CEO cephesinde hızlı bir değişim dikkati çekiyor. Bu dönemde Capital500’deki en büyük ilk 100 şirketin 24’ünün CEO’su değişirken, ortalama görev süreleri 5 yılın altına düştü. Hızlı CEO sirkülasyonunu büyük holdingleri de etkisine aldı. Türkiye’nin en büyük holdingi Koç Topluluğu’nda CEO’nun ortalama görev süresi 3,5 yıla gerilerken Sabancı Holding’de bu süre 4,5 yıl oldu. En hızlı CEO değiştiren büyük holding ve şirketler arasında sanılanın aksine küçük şirketler değil büyük gruplar var. Tofaş, Ford Otosan, Türk Telekom, CarrefourSA gibi Türkiye’nin en büyük şirketlerinde CEO’lar ortalama 2,5-3 yıl aynı görevde kalıyor. Banka genel müdürleri arasında ise Denizbank’ın 20 yıllık genel müdürü Hakan Ateş dışında uzun süre aynı koltukta görev yapan CEO bulmak neredeyse imkansız. Büyük banka genel müdürlerinin ortalama görev süreleri 2,5-3 yıl arasında değişiyor.

ÖMÜR 5 YILIN ALTINDA!
Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de CEO’ların görev süreleri azalıyor. Uzmanlar bu durumu hissedarların artan talebine bağlıyor. Şirketlerin kötü performans göstermesi de CEO’ların kısa sürede işinden ayrılmasına neden oluyor. Türkiye’de de benzer bir durum hakim… Araştırmalar da genel müdür ve CEO’ların görev süresinin 5 yılın altında olduğunu gösteriyor. Ergene Consulting & HGA Türkiye Başkanı Murat Ergene, bugün 5 yıldan fazla süredir görev yapan CEO’ların uzun süreli olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. Egon Zehnder Türkiye Yönetici Ortağı Murat Yeşildere de dünyada ve Türkiye’de CEO’ların değişiminin hızlandığını belirtiyor. Bunun sonucunda da görev süreleri her yıl biraz daha kısalıyor. CEO’luk koltuğunda 5 yılı deviren profesyonel yöneticilere ise kurumsallaşmaya önem veren köklü aile şirketlerinde rastlanıyor. Yaptığımız araştırmaya göre, Capital500 listesindeki ilk 100 şirketin içinde 10 yıl ve daha uzun zamandır aynı görevde bulunan 16 CEO var. En büyük ilk 10 şirkette ise 10 yıl ve daha fazla süredir aynı görevde olan CEO yok.~AYNI KOLTUK REKORTMENİ !
Capital500’deki en büyük 100 şirket içinde 35 yılla en uzun süredir görevde kalan isim Sarkuysan’ın yönetim kurulu başkanı Hayrettin Çaycı. 33 yılı CEO, 2 yılı da yönetim kurulu başkanı olmak üzere tam 35 yıldır aynı şirketi yöneten Çaycı, “İşini seven kişi için aynı şirkette uzun yıllar görev yapmanın avantajı çok daha fazla” diyor. Uzun görev sürecinde kendisini en fazla motive eden unsurun tüm detaylara hakim olmak olduğunu da şu sözleriyle anlatıyor: “Tüm detaylara vakıf olmak hem motivasyon artırıcı hem de kolay ve doğru karar verme imkanı sağlıyor.” Borusan Holding CEO’su Agah Uğur da aynı şirkette uzun yıllardır liderlik yapan istisnalar arasında…16 yıldır Borusan’ı yöneten Uğur, 28 yıldır aynı grupta. Uzun yıllar aynı grupta liderlik yapmasını ise patronu Ahmet Kocabıyık’la kurduğu müthiş uyuma bağlayan Uğur, “Yıllardır aynı grupta kalmamın temel nedeni Ahmet Bey’le olan çalışma biçimimizde gizli. Aramızda olağanüstü bir kimya var” diyor. Uğur, Türkiye’deki köklü aile şirketlerinde ise CEO sirkülasyonunun daha yavaş olduğunu belirtiyor. Aile şirketi Kütahya Porselen’in genel müdürü Rüştü Güven de bu duruma en iyi örnek. 39 yıldır aynı şirkette çalışan Güven, 21 yıldır şirketin genel müdürlüğünü yapıyor. Kütahya Porselen’in patronu Nafi Güral, “Bizde ya ölünceye ya da yaş haddi gelinceye kadar çalışılır. Yöneticilerimizin aidiyet duygusu çok yüksektir” diyor. Egon Zehnder Türkiye Yönetici Ortağı Murat Yeşildere de CEO’nun uzun süreli olmasında kültürel uyum ve güvenin etkili olduğunu belirtiyor. Yeşildere, “CEO’yla hissedar, yönetim kurulu başkanı ve üyeleri arasındaki uyum kritik” diyor.

AİDİYET DUYGUSU ÖNEMLİ
Yıllardır değişmeyen, uzun ömürlü CEO’ların en önemli özelliğinin başında aidiyet duygularının meslektaşlarına göre daha yüksek olması ve yönettikleri şirketleri kendilerininmiş gibi sahiplenmeleri bulunuyor. 16 yıldır Bosch Türkiye’nin başında olan Steven Young, aynı şirkette uzun yıllar çalışmasının temel nedeninin, duyduğu aidiyet ve bu süreçte ekibiyle kazandığı başarılar olduğunu belirtiyor. Young, “Eğer yenilikçiliğe açıksanız ve inisiyatif almaktan çekinmiyorsanız, Bosch’da uzun yıllardır aynı şirkette ve aynı pozisyonda çalışıyormuş hissi yaşamıyorsunuz” diyor ve ekliyor: “Çalıştığım her kurumu kendi şirketim gibi gördüm. Hep kendi şirketimi kâra geçirmek, krizlerini yönetmek, daha da büyütmek için çalıştım. Bu yaklaşımım şirketimizin yükselişinde önemli bir etken oldu.” Capital500 listesinde ilk 100’de yer alan Kastamonu Entegre’nin CEO’su Haluk Yıldız da 25 yıldır aynı şirkette çalışıyor. 17 yıldır da şirketin CEO’su ve holdingin ağaç grubu başkanı olarak görev yapıyor. Yıldız, uzun yıllar aynı şirkette CEO’luk yapmasında aidiyet ve sahiplenme duygusunun etkili olduğunu belirtiyor. Yıldız, şirketin sahipleriyle karşılıklı saygı ve güvene dayalı bir ilişki kurduklarını belirterek “Şirketi sahiplenmek, sadakatli, dürüst, açık, sabır ve özveri sahibi olmak, motivasyonunu yitirmeden, profesyonel bakışla ama bir amatör heyecanıyla çalışmak aynı görevde uzun yıllar kalmamda etkili oldu” diyor.

MOTİVE OLMAK KOLAY MI?
Tam 41 yıldır Polisan Holding’de çalışan, 12 yıldır da grubun CEO’luğunu yapan Erol Mizrahi, uzun yıllardır aynı holdingde görev yapmasında hissedar Bitlis Ailesi ile kurduğu sağlam ve yüksek seviyede güvene dayalı ilişkinin etkili olduğunu belirtiyor. Mizrahi, “Yıllardır Polisan Holding’de aileden biri gibi çalıştım ve aile tarafından da daima öyle hissettirildim” diyor ve ekliyor: “İşimi sevdim, birlikte başarmayı sevdim, asla ‘Ben başardım’ demedim, takımların gücüne ve daima ‘biz’ kavramına inandım. Her gün tutkuyla işe geldim, krizleri reform fırsatı olarak gördüm, her türlü kararın zamanında doğru olduğuna inandım, dünün doğrularını tekrarlamakta ısrarcı olmadım. Günün koşulları neyi gerektiriyorsa onun yapılması gerektiğine inandım. Tüm ekibime her zaman büyüdükçe küçülmeyi bileceğiz dedim çünkü en büyük hatalar büyüklük ihtirasına kapılıp kibre kapılan yönetimlerce yapılır.” 15 yıldır BSH Türkiye’nin CEO’luğunu yapan Norbert Klein da uzun yıllardır aynı şirkette görevde kalması konusunda kendisini motive eden temel unsurun, “bağlılık” olduğunu belirtiyor. Klein, “BSH gibi kurumsal yapılarda üst yöneticilere verilen sorumluluk ve inisiyatif alma yetkisi, aynı zamanda bağlılığı ve başarıyı da beraberinde getiriyor” diyor.

SÜREYİ BAŞARI UZATIYOR
CEO’nun görev süresini uzatan faktörler arasında şirketin büyüklüğü, sürdürülebilir ve kârlı büyümesi, yenilikçi olması, değişimi iyi yönetmesi de yer alıyor. 27 yıl Türkiye’nin en büyük ilk 100 şirketi arasında yer alan Er-Bakır’ı yöneten, son 8 yıldır da aynı şirkette yönetim kurulu üyesi olarak görev yapan Müjdat Keçeci de “1,5 milyar dolar cirosu olan bir şirketi başarılı yönetemezseniz kim olursanız olun bu görevde sizi kimse tutamaz” diyor. Bosch Türkiye ve Orta Doğu Başkanı Steven Young da sürdürülebilir büyümeyi, stratejik iş birlikleri geliştirebilmeyi en önemlisi de orijinal fikirleri hayata geçirmeyi başardığı için şirketinin global merkezinin bu denli önemli bir bölgeyi uzun yıllardır kendisine emanet ettiğini belirtiyor. Kastamanu Entegre CEO’su Haluk Yıldız da “Yürüttüğümüz uzun süreli projeler başarıyla tamamlandığında yaşadığımız mutluluk, en büyük motivasyon kaynaklarımızdan biri oluyor” diyor. Yıldız, büyüme ve başarının olmadığı şirketlerde ise uzun süreli CEO’ya sahip olmanın dezavantaj yaratabileceğini belirtiyor.~ÖNCELİKLERİ YENİ KUŞAK!
Uzun yıllardır aynı koltukta oturan CEO’ların bıkmadan görevlerine devam ederken, en önemli motivasyonları çoğu zaman ne kâr ne ciro ne de ürettikleri ürün oluyor. İkinci evleri olarak gördükleri şirketlerinde gelecek nesilleri yetiştirmek ve onlara koçluk yapmak konusunda bitmek tükenmez arzu duyuyorlar. Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Agah Uğur da “Bizim eserimiz ne kâr, ne ürün, ne de kişiler. Bizim eserimiz Borusan’ın kendisi. Uzun yıllar aynı görevde bulunurken ana motivasyonum çok harika bir şirket bırakmak oluyor” diyor. Uğur, işin yumuşak kısmı dediği gelecek kuşağı, özellikle de yöneticileri yetiştirmenin kendisini son dönemde en çok heyecanlandıran konuların başında geldiğini belirtiyor. Bosch Türkiye ve Orta Doğu Başkanı Steven Young da şirkette büyük bir grubu ve coğrafyayı yönettiğini belirterek “Şirketimizin geleceğini güvenceye almak için gelecek nesilleri yetiştirmek ve onlara koçluk yapmak gibi bir misyonumun olduğuna inanıyorum. Bunu da yerine getirmeye çalışıyorum” diyor.

DENEYİMİN AVANTAJI FAZLA
Aynı şirkette uzun yıllar görev yapmanın sektörü ve şirketi tanımaktan, müşterilerle uzun dönemli ilişkiler kurmaya en önemlisi de şirket hafızına sahip olmaya kadar çok sayıda artısı bulunuyor. Polisan Holding CEO’su Erol Mizrahi de uzun yıllardır aynı şirkette CEO’luk yapmanın en önemli avantajının A’dan Z’ye kadar kurumu tanımak olduğunu belirtiyor. Mizrahi, uzun süreli CEO’ların avantajını özetlerken uyarısını şöyle yapıyor: “Şirketin kötü günlerine iyi günlerine de tanık olursun, edindiğin deneyimlerinle hangi virajı hangi manevrayla alacağın konusunda ustalaşırsın. Ancak tek bir şartla! Sürekli gelişimi, sürekli öğrenmeyi ihmal etmeden, işinin uzmanlarını dinlemelisin. Ayrıca delegasyonu doğru adreslere yönlendirerek ve en önemlisi nerede ‘evet’, nerede ‘hayır’ diyeceğini bilerek bunları yapmalısın.” Hayat Kimya Genel Koordinatörü Orhan İdil de uzun yıllar aynı yerde çalışmanın en önemli avantajının şirket hafızasına sahip olmak olduğunu belirtiyor. İdil, “30 yıldır faaliyet gösteren bir şirketin 26 yılına şahidim. Kendimi tanıdığım kadar iyi Hayat Kimya’yı tanıyorum. Şirketin işleyiş mekanizmasından ruhuna, güçlü yanlarından zayıf yanlarına her şeyi bildiğim için alınacak aksiyonların sonuçlarını da daha rahat kestirebiliyorum. Bu, hem benim hem de Hayat Kimya için oldukça önemli bir avantaj” diyor.

“HER GÜN İŞE YENİDEN BAŞLIYORUM”
AGAH UĞUR AYHAN YAVRUCU ALARKO HOLDİNG GENEL KOORDİNATÖRÜ
ŞİRKET KÜLTÜRÜ ÖNEMLİ

1994’ten beri Alarko’nun genel koordinatörüyüm. 23 yıldır aynı holdingde genel koordinatör olarak devam etmemi şirketin kültürüne bağlıyorum.
5 YIL SINIRI
Alarko’da 5 yıla kadar belli bir sirkülasyon oluyor. 5 yılı geçtikten sonra bizde pek ayrılan olmaz. Bugün benimle çalışanların büyük bir kısmı 25-30, hatta 40 yıllık insanlardan oluşuyor.
MOTİVASYON SIRRI
Her gün yeni baştan şirkete girdiğimi düşünerek motivasyonumu sağlıyorum. Şirketi büyütebilmek, geliştirebilmek ve her gün daha fazla insana iş sağlayabilmek en büyük motivasyon kaynağım.
HEP ŞİRKET ÖN PLANDA
Bir noktadan sonra insanın kendi kişisel kaygılarından öte şirketin çıkarları öne çıkıyor. Şirketi ön plana almak ve bulunduğu yerden daha ileriye götürebilmek en önemli motivasyonum oluyor.~“İŞİM İKİNCİ EVİM OLDU”
ORHAN İDİL / HAYAT KİMYA GENEL KOORDİNATÖRÜ
“GÖNÜL BAĞIM VAR”

Hayat Kimya’yla aramızda dile kolay 27 yıllık gönül bağı var. Gruba 1990’da katıldığımda, Hayat Kimya ev bakım kategorisine Bingo ile adım atalı 3 yıl olmuştu. Bingo’dan sonra Molfix, Molped, Papia gibi bugün milyonlarca eve giren markalarımızın doğuşunda rol aldım, onların markalaşma başarılarına şahit oldum.
“ŞANSLIYIM”

Sevmeden yaptığınız işe bir gün bile katlanmak eziyet olur. Bu konuda şanslı bir insanım, sevdiğim işi yapıyorum. Daha şanslı olduğum nokta ise sevdiğim işi, sevdiğim yerde, sevdiğim insanlarla omuz omuza yürütüyor olmam.
“AİDİYETİM YÜKSEK”
Verimli çalışabilmek için çalıştığınız yere kendinizi ait hissetmeniz ve orada olmaktan mutlu olmanız şart. Ailemden daha çok iş arkadaşlarımla vakit geçirdiğim zamanlar oluyor. Bu anlamda Hayat Kimya için ‘ikinci evim’ demek yanlış olmaz.
NE MOTİVE EDİYOR?
Global markalarımızın gücünü artırmak için var gücüyle çalışan bir ekibin parçası olmak beni motive ediyor. Türkiye’den doğan markalarımızın globalleşmesi için azim ve tutkuyla işime devam ediyorum.

NORBERT KLEIN BSH TÜRKİYE, ORTADOĞU, AFRİKA VE BDT BÖLGE BAŞKANI
“ANA MOTİVASYONUM AİDİYET DUYGUSU”
15 YILDIR AYNI GÖREVDE

BSH Türkiye’de 2002’den bu yana CEO’luk görevimi yürütüyorum. Türkiye’de beyaz eşya sektörünün önünün açık olması, işlerimizin sürekli büyüme grafiği izlemesi, 3 yıl önce 1,9 milyar kişinin yaşadığı ve 87 ülkenin bulunduğu Afrika’dan Rusya’ya uzanan geniş bir coğrafyanın yönetimini üstlenmiş olmam bana heyecan ve motivasyon veriyor.
“BAŞARI SÜREYİ UZATTI”
BSH’ye duyduğum bağlılık ve elde ettiğimiz başarılar da uzun yıllar aynı görevimi devam ettirmemi sağladı. Ayrıca bölgede önemli bir merkez haline geldik. Yönettiğim bölgenin toplam cirosu 1,6 milyar Euro düzeyinde. “İKİNCİ EVİMİZ”
Uzun yıllardır aynı şirkette çalışmak öncelikle büyük bir aidiyet duygusu yaşatıyor. Burayı artık ikinci eviniz gibi görüyorsunuz. Bu da başlı başına bir motivasyon kaynağı…
“SEZGİLERİMİZ ÖN PLANDA”
Uzun yıllar aynı şirkette çalışınca şirketin dinamiklerini çok iyi biliyorsunuz. Böylece bir işe başlamadan önce karşılaşılacak zorlukları ve durumları tahmin etmeniz kolaylaşıyor. Uzun yıllar aynı bünyede çalıştığınızda doğru kararları sadece mantığınızla veya bilginizle değil, sezgilerinizle de alabilecek hale geliyorsunuz. 

“20 YIL 2 YIL GİBİ GELİYOR”
VEDAT AYDIN/ ZORLU TEKSTİL GRUBU BAŞKANI
BÜYÜYEN ŞİRKET

20 yıl aynı koltukta oturmak genelde hiç iyi değil! Ancak gelişen ve büyüyen ve değişim konusunda aktif bir şirketteyseniz 20 yıl 2 yıl gibi gelebilir. Şansım kuvvetli, sürekli gelişen ve geleceğe yatırım yapan bir grupta olmam oldu.
“UYARI MEKANİZMAM VAR”
Kişisel olarak da aynı işleri aynı şekilde yapmaya başlayınca kendi kendime uyarı mekanizmam var. Kendime “Vedat, konfor alanına giriyorsun, kendini tekrar ediyorsun. Aman dikkat” diyorum.
“DEĞİŞİM YAPMAK LAZIM”
Şirketimiz son 20 yılda çok değişti! Ürünlerimizin yüzde 35’i, müşterilerimizin yüzde 40’ı aynı. Giyimlik kumaş, stor perde, halı gibi hiç olmadığımız sektörlere girdik ve bütün bu değişikliklere ilave son 20 yılda 4 defa organizasyonumuzu yeniledik. Özetle 20 yıl bana 4-5 yıl gibi geliyor! Değişimin öncülüğü yapmazsanız 7-8 yıldan fazla aynı koltukta oturmanız hem size hem şirkete faydalı değil.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz