Yereller ne yapacak?

Bundan 5 yıl öncesi için yapılan tahminlerde yerel perakendecilerin hızla yok olacağı konuşuluyordu. Genel beklenti yerel zincirlerin yerini büyük ulusal ve uluslararası grupların alması yönündeydi. Tahminler tutmadı… Son 5 yılda, yerel perakendeciler daha da güçlendi. Ulusal ve uluslararası rakiplerine göre daha hızlı büyüdü. 5 yılda ciroları 6,5 milyardan 10 milyar dolara çıktı. Sayıları 377’ye yükseldi. Bugün artık 50’den fazla mağazası olan 10’dan fazla yerel zincir var. En büyük 50 yerel zincir arasındaysa ilk sırada Hakmar, Çağrı, Pehlivanoğlu, Mopaş ve Pekdemir yer alıyor. Yerel zincirlerin hedefi 8 yılda toplam ciroyu 70 milyar TL’ye çıkarmak.

18.08.2015 12:35:270
Paylaş Tweet Paylaş
Yereller ne yapacak?
Carrefoursa bu yılın başında önce Antalyalı 1e1 Marketleri’ni, ardından İsmar’ı ve son olarak Kiler’i bünyesine kattı. Perakende pazarını hareketlendiren bu gelişme, gözleri yerel perakendecilere çevirdi. Çok değil, 2000’lerin başında yerel perakendecilerin kalmayacağını tahmin edenler fena halde yanıldı… Sayıları 400’e yaklaşan yerel perakendeciler, sektörün büyük oyuncularının radarında. Onları cazip kılan en önemli özellikleriyse büyük ulusal ve uluslararası rakiplerine göre daha hızlı büyümeleri… Geçen yıl, Türkiye’de ulusal ve uluslararası organize perakendeciler ortalama yüzde 9,7 büyürken yerel zincirler yüzde 14’ün üzerinde büyüdü. 5 yılda yerel zincirlerin cirosu da 6,5 milyardan 10 milyar dolara yükseldi. 8 yıl içinde toplam cironun 70 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor. Verimliliğe ve faaliyet gösterdikleri bölgelerde büyümeye odaklanan yerel zincirlerin planları arasında ulusal olmak ve komşu pazarlara açılmak da var. Ancak öncesinde yerel zincirleri bekleyen en önemli gelişme konsolidasyon ve satın almalar olacak. Ulusal ve uluslararası grupların radarında olan Türkiye’nin en büyük yerel zincirlerini araştırdık. Doğu’dan Batı’ya,Kuzey’den Güney’e kadar Türkiye’nin en güçlü ve en büyük 50 yerel perakendecisini tespit ettik.
CİRO 10 MİLYAR DOLAR Stéphane Garelli, dünyanın önde gelen işletme okullarından IMD’de profesör. Aynı zamanda IMD Dünya Rekabet Merkezi’nin kurucusu. Garelli, ekonomide yerel gelir kaynaklarının önem kazandığını ve bu nedenle önümüzdeki dönemde aile şirketlerinin sayısının ve öneminin artacağını söylüyor. Türkiye’de sayıları 377’ye ulaşan yerel zincirler Garelli’nin tespitini doğrular nitelikte. Neredeyse hepsi aile şirketi olan bu işletmeler, büyük rakiplerine karşı büyümeye devam ediyor. Satış noktalarını 4 bine çıkaran yerel zincirler, aynı zamanda Türkiye’de en fazla istihdam sağlayan en büyük üçüncü sektör oldu. Bugün Türkiye’deki 377 yerel zincirde 70 binin üzerinde kişi çalışıyor. Yerel zincirlerin satış yaptıkları toplam perakende alanının büyüklüğü ise 2,4 milyon metrekareyi geçiyor. Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) Başkanı Mustafa Altunbilek, yerel perakende zincirleri olarak yılda toplam 10 milyar dolar ciroya imza atıklarını söylüyor. Yerel perakende zincirlerinin ulusal ve uluslararası rakipleriyle kıyaslayınca büyüme oranları da yüksek. Geçen yıl ekonomide yaşanan olumsuzluklara rağmen yerel perakendeciler yüzde 14’lük büyümeye imza attı. Buna karşın ulusal ve uluslararası zincirlerin büyümesi yüzde 9,7’de kaldı. Cushman&Wakefield Yönetici Ortağı Toğrul Gönden de Türkiye’de yerel zincirlerin hala çok güçlü olduğunu belirterek bunların birçok kategoride ve fiyat seviyesinde rekabet ettikleri uluslararası markaları satışlarda geride bıraktığını söylüyor.
~
EN YEREL HANGİ BÖLGE? Gönden, “Türkiye’de market tarafında yerel zincirlerin pazar payları oldukça yüksek. Türkiye’nin gıda ve kültür çeşitliliğini yerel zincirler müşterilerine daha iyi yansıtabiliyor. Buna karşın Migros, Carrefour gibi uluslararası zincirler çok keskin standartlara uymak zorunda kalıyor” diyor. Türkiye’de perakende dünyasında önemli bir güç oluşturan yerel zincirlerin en yoğun olduğu şehirlerin başında İstanbul geliyor. CarrefourSA, Migros, Şok gibi birçok ulusal ve uluslararası perakende zincirinin kıyasıya rekabet ettiği pazarda 47 yerel perakende zinciri faaliyet gösteriyor. İstanbul’daki 47 yerel zincirin toplam satış noktası sayısı ise bini geçiyor. Buralarda 20 binin üzerinde personel çalışıyor. İstanbul’daki yerel zincirlerin toplam metrekare büyüklüğü ise 666 binin üzerinde. İstanbul’dan sonra en fazla yerel zincir markasının bulunduğu şehirlerin başındaysa Bursa, Ankara ve Konya geliyor. Bursa’da 45, Ankara’da 25, Konya’da ise 18 yerel zincir faaliyet gösteriyor. Bölge bazında bakıldığında ise Türkiye’de Marmara’dan sonra en fazla yerel perakende zinciri Karadeniz’de bulunuyor. Batı Karadeniz’le birlikte Karadeniz Bölgesi’nin tamamında toplam 43 yerel perakende zinciri faaliyetlerini sürüdürüyor. Karadeniz’den sonra yerel zincirlerin Türkiye’de en güçlü olduğu bölgelerin başındaysa Ege var. Ege’de 28 yerel zincir bulunuyor. Bunlara ait 334 satış noktasında 3 binin üzerinde kişi çalışıyor.
 EN BÜYÜKLERİN SIRRI Yerel market zincirleri arasında en büyüğü Hakmar. Birkaç yıl önce Ülker Ailesi’nin de satın almak için radarına aldığı Hakmar, 1997’de Pendik’te kurulmasına karşın çok hızlı büyüdü. Son yıllarda Hakmar Ekspres’lerle indirim perakendeciliğini hedefleyen marka, İstanbul’un Anadolu yakasında genişlemeden önce Pendik, Kartal ve Kurtköy bölgesinde büyüdü. Daha sonra da Anadolu yakasının geneline yayıldı. Bugün Kocaeli ve Gebze’de şubeleri bulunan Hakmar’ın toplam 323 satış noktası bulunuyor. 3 bin 300 kişinin çalıştığı zincir, toplamda 158 bin metrekarede perakendecilik yapıyor. Hakmar’dan sonra yerel zincirler arasında en büyük ikinci oyuncu ise Çağrı Hipermarketleri. Karslı Mahmut Kara tarafından 17 yıl önce kurulan grubun 42’si Çağrı, 182’si semt olmak üzere toplam 224 şubesi bulunuyor. Her gün 50 ila 60 bin müşteriye hizmet verdiklerini söyleyen Çağrı Hipermarketleri Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Kara, “Mağazalarımız İstanbul’da ve İzmit Bölgesi’nde yoğunlaşıyor” diyor. İstanbul merkezli 3 büyük yerel zincirin ardından Türkiye’de yerel perakendenin en önemli markalarından biri Ege Bölgesi’nde Manisa’dan İzmir ve Aydın’a kadar yayılan Pehlivanoğlu. Toplam 140 mağazası bulunan Pehlivanoğlu’nun kurucusu Ali Pehlivanoğlu, öğretmenlikten gelme bir girişimci. Kendi işini kurmadan önce bankacılık ve pazarlama yöneticiliği de yapan Pehlivanoğlu’nun yanında bugün bin 700 kişi çalışıyor. Yerel zincirler arasında İstanbul merkezli bir diğer önemli oyuncu da Mopaş. 100 şubesi bulunan Mopaş’ın 2 bin 400 çalışanı bulunuyor. Şirketin toplam perakende büyüklüğü ise yaklaşık 56 bin metrekare.
~
BÜYÜMEDE ÖNE ÇIKANLAR İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde kurulan yerel zincirler şube sayısına göre yaptığımız karşılaştırmada öne çıksalar da bölge bazında güçlü olan yerel zincirlerin sayısı az değil. Şube sayısına göre yaptığımız büyüklük sıralamasında listede yer almayan Düzgün Market, Doğu Anadolu Bölgesi’nin en güçlü yerel zinciri. Erzurum ve civarında faaliyet gösteren zincirin 11 mağazası bulunuyor. Markanın kurucusu ve başkanı Ömer Düzgün, hedefinin mağaza sayısını ve verimliliği artırmak olduğunu söylüyor. Yıl sonuna kadar Erzurum merkezde 2 yeni şube daha açmayı planlıyor. Groseri Market ise Çukurova Bölgesi’nin öne çıkan yerel zinciri. 15’i Adana’da, 6’sı Mersin’de ve 1’i Ceyhan’da olmak üzere toplam 22 şubesi bulunuyor. Groseri Market Yönetim Kurulu Üyesi Levent Uğurses, öncelikli hedeflerinin Çukurova Bölgesi’nde yaygınlıklarını ve hakimiyetlerini artırmak olduğunu belirtiyor. Uğurses, “Bir gün Paris’te olmak adına önemli çalışmalar gerçekleştiriyoruz” diyor. Hadim Alışveriş Merkezleri ise Güney Marmara Bölgesi’nin en güçlü yerel zinciri. Merkezi Bursa’da bulunan zincirin toplam 37 mağazası bulunuyor. Şirketin genel müdürü Mustafa Gürel öncelikli hedeflerinin verimliliği sağlamak ve bölgelerinde büyümek olduğunu söylüyor. Gürel, “Mevcut şubelerimizi daha verimli hale getirmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Büyümemizi yeni şubeler açarak devam ettireceğiz” diyor. Gaziantep Bölgesi’nde ise Cergibozanlar en güçlü yerel zincir konumunda. 27 yılda 26 mağazaya ulaştıklarını söyleyen yönetim kurulu başkanı Vedat Cergi, verimlilik artışı ve yeniden yapılanmaya odaklandıklarını belirtiyor.
HEPSİ BÜYÜME PEŞİNDE Yerel zincirlerin 2023 hedefi 70 milyar TL ciroya ulaşmak. Bu kapsamda sektörün önde gelen oyuncularının hedefinde verimliliği artırmak ve bulundukları bölgede daha da büyümek bulunuyor. Karadeniz Bölgesi’nde Trabzon’un Of ilçesinden çıkıp 33 mağazaya ulaşan Kipa Market’in satın alma müdürü Erdoğan Akyüzlü de odak noktalarının Karadeniz Bölgesi’nde büyümek olduğunu söylüyor. Akyüzlü, “Halihazırda faaliyetlerimizi güçlendirip, Karadeniz Bölgesi’nde marketçilik alanında yaygınlaşmayı hedefliyoruz” diyor. Ulusal zincirler arasına girmek de yerel perakendecilerin öncelikli hedefleri arasında bulunuyor. 1996’da kurulmasına karşın bugün 76 mağazaya ulaşan Onur Grup’un da hedefi ulusal marka olmak. İstanbul’un Avrupa yakasında büyüdükten sonra Tekirdağ, Edirne’de yeni mağazalar açarak büyüdüklerini söyleyen Onur Grup CEO’su Cemal Özen, “Onur Market kalitesini ülke geneline taşımak ve Türkiye’nin en başarılı perakende markası olmak için var gücümüzle çalışıyoruz” diyor. Hadim Alışveriş Merkezleri’nin genel müdürü Mustafa Gürel de Türkiye genelinde faaliyet gösteren ulusal bir marka olmayı istediklerini belirtiyor. Aksaray, Konya ve Afyon’da 18 yılda 31 mağazaya ulaşan Salıpazarı Alışveriş Merkezleri de büyümeyi hedefleyenler arasında. Başka illerde de yatırım yapabileceklerini söyleyen Salıpazarı’nı bünyesinde bulunduran Jestpa’nın yönetim kurulu başkanı Hüseyin Avni Kulaksız, “Önümüzdeki dönemde büyüme planlarımızla birlikte daha mükemmeliyetçi projeler üretip altyapımızı güçlendireceğiz” diyor.
~
VERİMLİLİK ÖN PLANDA İstanbul merkezli yerel zincirler arasında yer alan Biçen’in de hedefinde faaliyet gösterdiği bölgede büyümek bulunuyor. Şirketin yönetim kurulu başkanı İhsan Biçen, “Hedefimiz 2020 yılına kadar Marmara Bölgesi’nde yerel markalar içerisinde akla gelen ilk 3 markadan biri olmak” diyor. Son dönemde karsızlıkla boğuşan yerel zincirlerin en önemli öncelikleri arasında verimlilik artışı da yer alıyor. Konya’da 30 şubesi bulunan Sincap Market’in genel müdürü Ali Tabak da verimlilik ve kategori yönetiminde iyileşme sağlamayı hedeflediklerini söylüyor. Tabak, “Gelişen şehircilikle beraber yeni bölgelerde yatırım gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Öncelikle verimsiz mağazalarımızın bölgelerini revize ederek, bunların yerine daha verimli mağazalar açacağız” diyor. Ankara’da 43, Konya’da 2 mağazası bulunan Akyurt’un yönetim kurulu başkanı İbrahim Uyanık da 2015’i değişim yılı olarak belirlediklerini söylüyor. Uyanık, “Şu anda yeni mağaza açmaktan çok mevcut mağazalarımızda konsept değişimine gidiyoruz” diyor. Gaziantep merkezli Cergibozanlar’ın da öncelikli hedefi mevcut mağazalarının verimliliğini artırmak. Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Cergi, “26 mağazamızın verimini maksimuma ulaştırıp, üst ve orta segmentte yeni mağazalar açmak istiyoruz” diyor.
BÜYÜKLERİN HEDEFİNDEKİLER Son dönemde başta CarrefourSA olmak üzere birçok ulusal ve uluslararası perakendecinin hedefinde yerel perakende zincirleri var. CarrefourSA, bu yılın başında önce Antalyalı yerel zincir 1e1’i, ardından da İsmar’ı bünyesine kattı. En son da geçtiğimiz ay Kiler’i satın aldı. Geçtiğimiz yıllarda yerel zincirler tarafında Uyum, Ardaş ve Reyon el değiştirmişti. Önümüzdeki dönemde de yerel perakende zincirleri tarafında daha çok satın alma ve birleşmenin yaşanması bekleniyor. “Önümüzdeki dönemde yerli zincirler arasında konsolidasyonların artacağını söylemek yanlış olmaz” diyen Makro Market Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Songör de yerel zincirler tarafında marka sayısının fazla olduğunu belirtiyor. Onur Group CEO’su Cemal Özen de perakende pazarının 2015’te yeni satın almalar ve ortaklıklarla daha da büyüyeceği kanısında. Yerel perakendeciliğin ve indirim mağazacılığının perakende sektöründeki pazar payının yükselteceğini söyleyen Özen, “ Yerel perakendede şubeleşen, kurumsallaşmaya öncelik veren firmalar hayatlarına devam edebilecek” diyor. Cushman&Wakefield Yönetici Ortağı Toğrul Gönden de sektörde birleşme ve satın almaların artacağı kanısında. “Perakendede rekabet arttı ve farklılaştı” diyen Gönden, sektördeki kâr oranlarının düşmesinin yerel zinciri konsolidasyona ittiğini söylüyor. Gönden’e göre pazardaki yeni satın almalarda kritik olan unsursa pazar payı olacak. Peppers&Rogers Group Türkiye Genel Müdürü Selim Uçer de konsolidasyonların yanı sıra yerel zincirleri dijitalleşmenin etkileyeceğini söylüyor. Uçer, “Dijital dünyaya ayak uydurabilen, yerel ve taze ürünlerde farklılaşabilen ve müşterileriyle etkileşimi güçlü yerel zincirler varlıklarını sürdürebilecek. Geri kalanlar ise büyük zincirlerle rekabette zorlanacak ve büyük zincirlerle satış gibi opsiyonları değerlendirecek” diyor.
~
Mahmut Kara / Çağrı Hipermarketleri YKB
"Discount mağazacılıkta hızlı büyüyeceğiz"
GÜNDE 60 MÜŞTERİ
Bundan sonra en önemli büyüme alanlarımızdan biri discount mağazacılık olacak. Discount mağazalarda daha hızlı büyümek mümkün. Her gün 50-60 bin alışveriş yapan müşteriye hizmet ediyoruz.
 “KENDİ MARKAMIZI ÇIKARDIK” “Benim Çağrım” adıyla kendi markalarımızı üretiyoruz. Süpermarkette kendi tarzımız dışına çıkarak büyüyebileceğimiz diğer alan olan discount (indirim) mağazacılığı seçtik.
MARMARA’YA YAYILACAK Marmara Bölgesi’nde İstanbul’a yakın lokasyonlarda şubeleşmeyi düşünüyoruz. Yatırım programımız bildiğimiz iş olan marketçilik de yeni teknolojilere uyum sağlayarak müşteri memnuniyeti adına teçhizat ekipman araç gereç ve personel eğitimine devam edebilmek.

Cemal Özen / Onur Group CEO'su
"Satın alma yapabiliriz"
12 YENİ MAĞAZA
2015 için stratejik planımızın ana eksenlerinden birini yatırım ve büyüme olarak belirledik. Planlarımız doğrultusunda yılın ilk yarısında 5, ikinci yarısında da 7 mağaza açılışı yapacağız.
ANADOLU YAKASI İstanbul Avrupa yakasında ve Trakya’da yatırımlarımızın olmadığı bölgelerde yeni mağaza yatırımı yapacağız. Ayrıca bu yıl önemli gördüğümüz İstanbul Anadolu yakasında yeni mağazalar açacağız. Karşımıza çıkacak yeni yatırım ve şirket satın alma fırsatlarını da göz ardı etmek istemiyoruz.
“YÜZDE 32’Yİ AŞTIK” Bu yılın ilk 5 ayında ciroda yeni açtığımız mağazalar da dahil olmak üzere yüzde 32 büyüme hedefini aştık. Yılın ilk 5 ayında hedefimizin üzerinde bir satış başarısına ulaştık.
~
Mehmet Songör / Makro Market Yönetim Kurulu Başkanı
"Yeni zincirler müşteriyi daha iyi tanıyor"
AVANTAJLARI NELER?
Türkiye’de perakende sektöründeki değişimler ne yönde gerçekleşirse gerçekleşsin yerel zincirler sürekli pazar payını büyüttü. Yerel zincirler, daha doğrusu yerli zincirler hizmet verdikleri bölgeyi ve insanlarını çok daha iyi tanıyor. Stratejik ve durumsal kararları hızlı alabiliyor. Rekabet ortamında taktiksel davranışlar geliştiriyor. Bölgesel manada farklılıklar oluşturabiliyor. Patronlar direkt işin içinde olduğu için çok hızlı kararlar alınabiliyor. Bürokratik problemler yok denecek kadar az.
YURTDIŞINDA DESTEKLENİYOR Avrupa ve Amerika da yerel algısı daha çok ulusal boyutta şekilleniyor. Yerli veya ulusal markalar halk tarafından destekleniyor. Yabancı
markalara geçit vermiyorlar. Örneğin dünya devi Amerikalı Walmart hiçbir Avrupa ülkesinde kabul görmedi ve bunun sonucunda başarılı olamadı.

Mustafa Altunbilek / TPF Başkanı
"Konsolidasyonlar artacak"
BÜYÜKLER KAPANDI
2000’lerin başında, 2010’lu yıllara gelindiğinde yerel perakendenin kalmayacağı, perakende sektöründe tümüyle ulusal ve uluslararası perakendecilerin faaliyet göstereceği konuşuluyordu. Biz buna ısrarla karşı çıktık. Bugün geldiğimiz noktada yerel marketlerin yoluna hızla devam ettiğini, uluslararası marketlerin ise zamanla kapandığını gördük.
 YÜZDE 10 ARTTI Son 15 yılda, yerel perakendede market sayısı yüzde 10 arttı. Son yıllarda ekonomide yaşanan olumsuzluklara rağmen, çift haneli olarak büyümemizi düzenli sürdürdük. Geçen yıl, TPF (Türkiye Perakendeciler Federasyonu) olarak yüzde 14 büyüme oranına imza attık.
BİRLEŞME OLACAK Kentsel dönüşüm ve şehirleşme oranındaki artışa paralel olarak konsolidasyonlar artarak devam edecek. Yerel perakendenin kendi içinde de birleşmeler yaşanacak.
YURTDIŞI HEDEFİ Yurtdışında yerel zincir atağı olacağını öngörüyoruz. Özellikle Türkiye’deki yerel perakende zincirlerinin Azerbeycan gibi komşularımızdan başlayıp buralarda yeni mağaza açma veya işbirlikleri yapma planları var. Orta ve uzun vadede hedefimiz perakendede dünya devleri arasında yer almak.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz