Yeni işe giriş kriterleri

Yeni bir yatırıma girmeden önce bakılan klasik göstergelerin dışında her işadamının kendine özgü kriterleri var..

1.03.2011 00:00:000
Paylaş Tweet Paylaş
Yeni işe giriş kriterleri

ÇALIŞANLARIMA UYAR MI?

Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın, son 10 yılda farklı alanlarda işlere girip bunların yıldız gibi parlamasını sağlayabilmiş bir işadamı. Akın, yeni bir iş fırsatıyla karşılaştığında öncelikle o işin, halihazırdaki çalışanlarının yeteneklerine uyup uymadığına bakıyor. Check list'indeki diğer kriterleri şöyle sıralıyor: y "Girdiğim işlerde öncelikle sektörel olarak bana yakın olup olmadığına, şirketimin insan kaynaklarının bu sektöre uyum sağlayıp sağlayamadığına bakarım.
- İşi almadan önce o işi yönetecek kadronun hazır olması benim için ön şart. Tüm girdiğim işlerde bu kriterlere dikkat ettim. TAV, Mersin Limanı, TüvTurk, Novotel-Ibis Otel projelerinde bu kriterlerimde değişiklikler olmadı. Ancak ilaveler oldu.
-  Bizim için alınacak işin ya da girilecek ihalenin nasıl finanse edileceği çok önemli. Finansman bulunması zorlaştıkça varlık fiyatlarının ucuzlayacağını düşünüyorum.
-  Dolayısıyla bundan sonraki iş geliştirmelerimizde fiyatın gerçekçiliği ve finansmanının yapılabilirliği önemli olmaya devam edecek.
- Yatırım konusunda beni yönlendiren, sektörlerin gelecek 10 yılını görmeye çalışan 10-12 kişilik ekibim var. Onların fizibilite etütleri her şeyin başlangıcı.
- Ayrıca gireceğimiz sektörlerin veya işlerin düzgün bir gelirinin olması, uzun yıllar bozulmayacak bir nakit akışının olması benim için diğer önemli kriterler."


Yeni yatırım öncesi iş adamından 11 altın kuralı görmek için görsele tıklayın

İLK 3'E GİRME ŞARTI

CSA Holding Yürütme Kurulu Başkan Yardımcısı Oğuz Abalıoğlu, ilk 3'te yer alabilecekleri işlere girmeyi tercih ettiklerini söylüyor ve kriterlerini şöyle anlatıyor:
-  "Ara malı sanayi ürünleri üreten bir grubuyuz. Bildiğimiz işlere girmek en öncelikli kriterimiz. Bu anlamda bu zamana kadarki önceliğimiz de uzmanlık alanımıza giren işler oldu. Bildiğimiz işleri farklı ülkelerde yapıp o ülkelerde pazar payı aldık.
-  Ancak şu anda sadece sanayi sektöründe olan grubumuzun portföyüne farklı sektörleri de katmayı planlıyoruz. Bilmediğimiz ama gelecek vaat eden ve grup kültürümüze uygun işlere girmek istiyoruz. İlgi alanımızda sanayi dışı sektörler olduğu gibi yine sanayi ama niş diye tabir edebileceğimiz sektörler de var.
-  Kriter olarak pazar büyüklüğü, rekabet, kârlılık ve iş modeli çok önemli. En az mevcut işlerimiz kadar ge-tiri sağlayacak sektörleri cazip buluyoruz.
- Mevcut işlerimizde pazar payında ya lider ya ilk 3 içerisindeyiz. Yeni yatırımlarımızı da yakın bir zamanda bize bu imkanı verecek sektörlerde gerçekleştireceğiz."~

YÜKSEK GİRİŞ BARİYERİ

Zülfikarlar Grubu Başkanı İsfendiyar Zülfikari, giriş bariyerlerinin yüksekliğinin kendileri için önemli olduğunu söylüyor. Değerlendirmesine şöyle devam ediyor:
- "Bizim için yatırım yapacağımız sektörün gelecek potansiyeli çok önemli. Bir işi değerlendirirken giriş bariyerlerinin yüksek olması ve rekabet gücü de en önemli kriterlerimiz.
- Koyduğumuz stratejik hedeflere ulaşmamızı sağlayacak, büyüme potansiyeli ve kârlılığı yüksek olan işlere sıcak bakıyoruz.
-  Bunların yanında grubun diğer işleriyle sinerji oluşturabilecek işler, sayısal değerlendirme sonrasında da olumlu bir görünüş sağlıyorsa yatırım kararını veriyoruz. Bu değerlendirme noktasında iç kârlılık oranı, yatırımın geri dönüş süresi gibi modeller kullanıyoruz.
-  Yatırım yapan bir grubuz. Bu nedenle içinde bulunduğumuz ya da bulunmadığımız sektörlerden sıklıkla teklifler geliyor. Grubun yatırımlarını gerçekleştirmek üzere geçen yıllarda 5 kişilik strateji ve iş geliştirme departmanı oluşturduk. Sektör taramaları ve finansal analizleri gerçekleştiriyoruz."

YARATACAĞI SİNERJİYE BAKARIM


- "Bir işe girerken benim öngördüğüm öncelikli kriter girilecek işte rolümüzün ne olacağıdır.
- O işe giriş halinde mevcut işlerimizle nasıl bir sinerji yaratacağı da önemli. Bu iki kriterin ardından işin büyüme potansiyeline ve fizibilitesine bakarım.
- Yeni bir işe girerken, yeni bir sektöre adım atarken, yeni fırsatları koklarken ya da gelen bir teklifi değerlendirirken daima en uygun projenin, en uygun ortaklarla dünya çapında rekabet edebilir büyüklükte gerçekleşmesine dikkat eder, bunu hedefleriz. Bu anlayışla kurduğumuz Shell-Turcas ortaklığı dünya çapında bir başarı hikayesi oldu. Son dönemde bu kriterlerimizde bir değişiklik olmadı.
- Eğer bu kriterlerimizin yanı sıra mali yapımız da yeterli olursa söz konusu iş bizim için yatırım yapmaya değer olur.
- Bu kriterlere uygunluğu saptamak için holding şirketimiz olan Turcas başta olmak üzere tüm iştiraklerimizde iş geliştirme bölümlerimiz var. Bu bölümlerde toplam 40-50 personel çalışıyor. Bugüne kadar bu bölümlerde değerlendirdiğimiz yatırım fırsatlarının yüzde 80'ini gerçekleştirdiğimizi söyleyebilirim. Şu anda bu çalışmalar, kesintisiz olarak devam ediyor." (ERDAL AKSOY)~

NİŞ VE DENENMEMİŞ ALANLAR
Astaş Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Aşçı, niş alanlara özel önem veriyor. Aşçı, yeni dönem kriterlerini şöyle paylaşıyor:
- "Yatırım için özellikle niş ve daha önce denenmemiş alanları seçiyorum. Hayata geçireceğimiz projelerde en dikkat ettiğimiz konu da denenmemişi denemek, farklı ve benzersiz olanı yaratmak.
- Sektörün geliştirilebilme süreci ne kadar fazla olursa benim için o iş o kadar yatırım yapılabilir olur. Sadece belli sektörlerde uzmanlaşmak ya da o sektörlerde anılmak bir kısır döngü yaratacağından yeniliklere açık olmak, dünyadaki gelişmeleri ve trendleri takip etmek büyük önem taşıyor.
- Birçok sektörden ve ülkeden değişik alanlarda farklı teklifler alıyoruz. Örneğin dünya çapında pek çok ülkeden gayrimenkul işbirlikleri teklifleri geliyor. Prensibimiz nicelik değil nitelik.
- Önsezileri güçlü, risk almayı seven, araştırmacı yapım beni tekstilden gayrimenkule taşıdı, bundan sonra da enerji ve eğitim gibi alanlara götürecek."

YENİLİKÇİ VE ÖNCÜ OLMALI

Rixos Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince, iş yapma kurallarını şöyle anlatıyor:
- "Türkiye ve faaliyet gösterdiğimiz ülkelerde yatırım kararı alırken fizibilite raporlarını, kaynak çalışmalarını ve getirisini uzman bir ekiple hazırlıyoruz. Kararlarımızı da bu çalışmalar sonucunda hayata geçiriyoruz.
- Türkiye'nin dış politika konusundaki atılımlarını, devletler arası kurulan yakın ilişkileri ve gelişen işbirliği platformlarını yakından takip ediyoruz.
- Yapacağımız yatırımın yenilikçi, farklı, öncü olması ve istihdamı desteklemesi esas.
- İş tekliflerini değerlendirirken uluslararası deneyime sahip iş geliştirme ekibimizle hareket ediyoruz. Aynı zamanda uluslararası düzeyde yatırım danışmanlığı yapan danışmanlık şirketleri ile de çalışıyoruz.
- Rixos Hotels'in Türkiye, çevre ülkelerde ve faaliyet gösterdiğimiz bölgelerde önde gelen otel markası konumuna gelmesi, iş tekliflerinin her geçen gün artmasını sağlıyor. Bu teklifleri değerlendirirken belirlediğimiz kriterlere, büyüme stratejimize, orta ve uzun vadeli planlarımıza uygunluğunu değerlendirip yol haritamızı bu çerçevede belirliyoruz."

HEDEF FARKLI OLANI BULMAK
Gerı dönüş süresi Bir işe başlarken fizibilitenin iyi yapılmış olması, kullanılacak finansmanın geri ödemesinin yatırımın planlanan geri dönüş süresine denk veya daha uzun olması temel kriterler.

Piyasa talebi Yine de yeni işlere girerken baktığımız öncelikli kriter sektörün gelecek potansiyeli. Ardından planlanan ürünün piyasanın beklentilerine uygunluğunu değerlendiriyoruz. Ayrıca üretilecek ürünün kalitesinin ve satış fiyatının piyasaların muhtemel talebine uygun olup olmadığına bakmadan da hiçbir işe girmek mümkün değil.

İlkleri yaptık
Ancak 1987'den beri kullandığımız daha öncelikli bir kriterimiz de bulunuyor. O da farkı yakalamak. 1987'den sonra 10 yıl boyunca ilk kriterimiz bu oldu. ilk patates cipsi üretimini biz gerçekleştirdik. Özel havayolu sektörüne ilk biz yatırım yaptık. Fakat bu kriterleri göz önüne almak her zaman faydalı olmadı. Devlet müdahalelerinin çok olduğu dönemde, bazı girişimlerimiz çok doğru bile olsa menfi olarak sonuçlandı.

Temkinli davranıyoruz
Bugüne geldiğimizde ise farklı olanı bulmak hala çok önemli. Ancak son krizden sonra yeni işlere girmek konusunda daha temkinli davranıyoruz.

Haftada 2 proje Kar Şirketler Topluluğu bünyesinde fırsatları değerlendirmek üzere kadrolarımız var. Haftalık ortalama 2 yeni proje fikri masamızda oluyor. Elemelerimiz sonrasında her yıl 1-2 projeyi yatırıma dönüştürüyoruz. ( FARUK BERKSAN)~


SÜRDÜRÜLEBİLİR DE OLMALI
"Ayağımıza gelen teklifleri değerlendirmek yerine yatırım alanlarıyla ilgili sürekli araştırma halindeyiz. İnisiyatifi kesinlikle kendi elimizde bulundurmaktan yanayız" diyerek aktif arayış içinde olduklarını belirten Gülle Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Gülle, uzun bir araştırma sürecinde çeşitli kriterleri baz aldıklarını anlatıyor ve şöyle konuşuyor.
- "Yeni yatırım öncesinde duyumlarla, gözlemlerle ve tahminlerle hareket etmeyiz. Her zaman yatırım yapacağımız konu ve alanla ilgili ciddi bir araştırma süreci geçiririz. Öncelikle o alandaki gelecek beklentisini iyi anlamaya çalışırız.
- Büyüme potansiyelinin olduğu sürdürülebilir alanlarda var olmak isteriz. Böylece risk yönetimini daha kolay yaparız.
- Öncelikli hedefimiz hızlı kâr etmek yerine kalıcı olmak. Yeni bir yatırım için önce işin sektörel cirosuna bakarız. Sektörün ciro büyüklüğü ve kârlılığı çok önemli.
- Yatırım kararlarını şirket içinde alıyoruz. Yatırımın büyüklüğüne ve riskine göre dışarıdan profesyonel danışmanlık alma yolunu da kullanıyoruz."

ODAĞI DAĞITMAMALI
Koton Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Yılmaz,odaklarını dağıtacak işlere girmediklerini söylüyor. Yılmaz'ın değerlendirmesi şöyle:
- "Yeni bir sektör ya da işe girerken baktığımız en önemli kriter, o işle ilgili fizibilite sonuçları. Kaynak planlaması, iş planı ve bu iş planını destekleyecek pazarlama planı detaylı olarak ele alınıyor.
- Ana felsefemiz mevcut işimizi ve hedeflerimizi riske atmadan ancak katma değer yaratarak büyümesine imkan verecek işler üzerinde yoğunlaşmak.
- Bu tür kararları alırken geniş katılımlı toplantılar yapıyor, gerekirse dış gözlerden yararlanarak karar öncesi altyapıları oluşturmaya çalışıyoruz.
- Örneğin hemen bir proje ekibi kurup süratle geri dönüş sağlayacak şekilde bir zaman planı yapıyoruz. Sonuçta karar oluşturuluyor ve oluşturulan karar yönetim kurulunu ilgilendiren stratejik bir kararsa orada tartışılıp uygulama esasları belirleniyor.
- Bizim anlayışımıza göre yeni bir yatırım mevcut odaklanmayı dağıtmayacak aksine besleyecek bir alan olmalı. Dışarıdan gelen teklifleri de bu şekilde değerlendiriyoruz."~

GELECEK POTANSİYELİ

Saray Halı Yönetim Kurulu Başkanı Necati Kurmel, yatırım yaparken iç ve dış pazardaki dinamikleri dikkate alarak karar verdikleri anlatıyor ve ekliyor:
- "Sektörlerin büyüme ve küçülme durumlarını izliyoruz.
- Yatırımları öz kaynakla yapmaya çalışıyoruz. Teşvik ve kredi konusuna temkinli yaklaşıyoruz.
- Yatırım stratejilerimizi belirlerken devletin karar ve uygulamalarını da göz önünde bulunduruyoruz.
- Ülkemizin tüketicileri çok genç. Ayrıca tüketime açık bir toplumuz. Dolayısıyla yatırım kararlarımızda bu durum öne çıkıyor. Bu nedenle bizim için gıda ve tekstil yatırımın hiç bitmeyeceği sektörlerin başında geliyor. Tarım ve hayvancılık şu an için çok kârlı olmasa da önemli bir gelecek potansiyeli olduğu için bu sektöre yatırım yapıyoruz.
- Yatırım yaparken önem verdiğim bir diğer konu da istihdam yaratmak. İstihdam yaratabileceğimiz alanlara yatırım yapmaya çalışıyorum."

BÜYÜME HIZI YÜKSEK OLMALI

yeni iş yapma zamanı En son yaptığımız yatırım veya yeni bir iş 6 ayını tamamladıysa artık yepyeni bir iş yapmanın zamanıdır deriz. Öncelikle finansal planlarımız ve yeni işin gelecekteki büyüme hızı bizi tatmin ederse yatırım yapılmaya değer bulunur.

yatırımın geri donuşu Yeni işin yaratacağı sinerji, toplam büyümeye etkisi, yatırımın geri dönüşünün 5 yıldan kısa olması, kâr marjının yeterliliği, işin bundan önce çok sık tekrarlanıp tekrarlanmadığı ve kadro kurmanın zorluk derecesi konusunda yüzde 80-90 oranında olumlu bilgi aldığımızda yeni bir işe girmek konusunda zorlanmayız.

icra kurulunun kontrolü Bu kriterlerin uygunluğuna grubun icra komitesi karar verir. Özellikle teknoloji konusunda yeni iş tekliflerinin çok sık geldiğini söyleyebiliriz.(EROL BİLECİK)

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz