Ünvan devrimi

Uzmanlar, teknolojiyle birlikte önümüzdeki süreçte başka yeni pozisyonlarla tanışacağımıza dikkat çekiyor.

19.01.2016 14:17:380
Paylaş Tweet Paylaş
Ünvan devrimi
Son birkaç yıldır iş dünyasında sessiz bir unvan devrimi yaşanıyor. Devrim, en tepeden en alt kademeye kadar kendini hissettiriyor. Örneğin 1990’lardan bugüne üst düzey yönetim kademelerindeki genel müdür, genel müdür yardımcısı, koordinatör gibi unvanların yerini CEO, CRO (Chief Risk Officier), CIO (Chief Innovation Officer), CREO Chief Resource and Energy Officer), CHO (Chief Happiness Officer) gibi yeni unvanlar aldı. Satış ve pazarlama müdürü gibi departman müdürlüklerinin sayısı da giderek azalıyor. Devreye proje liderleri giriyor. Şef, şef yardımcısı, yetkili, yetkili yardımcısı gibi orta kademe “yardımcı” unvanları da organizasyonel yapı içindeki varlığını yitiriyor. Artık bu roller “uzman” unvanıyla tanımlanıyor. Birçok unvanı yok ederken çok sayıda yeni unvan doğuran bu değişimin arkasında, pek çok faktör var. AL Danışmanlık Genel Müdürü Ayşen Laçinel, bu nedenlerden birkaçını, “Yeni ihtiyaç alanlarının ve işlerin ortaya çıkması, var olan unvanın yeni beklentileri karşılamakta yetersiz kalması” şeklinde dile getiriyor. HRM Yönetici Ortağı Ayşegül Davutoğlu, “Demografik yapının değişmesi, farklı talep ve davranış kalıpları olan yeni tüketici kitlelerinin ortaya çıkmasına neden oluyor. İş dünyasında yönetim biçimleri değişiyor, merkezi otoriteler gücü paylaşmaya yöneliyor ve bireyin gücü artıyor. Sonuç olarak yeni unvanların doğuşu ve yok oluşu, iş dünyasının kabuk değiştirmesiyle yakından ilgili” diyor. Egon Zehnder’den danışman Burcu Bıçakcı Ersoy, diğer uzmanların görüşlerine katılıyor ama bir de eklemede bulunuyor: “Kimi zaman da organizasyonların bazı iş tanımlarını kendi yapılarında farklılaştırmak ve yöneticiler için çekici hale getirmek amacıyla unvan isimleri oluşturduklarını görüyoruz.”
YAPISAL DEĞİŞİM
İş dünyasına baktığımızda da unvan devriminin en çok yapısal değişim geçiren şirketlerde yaşandığı dikkat çekiyor. Bir süre önce şirket bünyesinde organizasyonu basitleştirip yatay hale getirme kararı alan Akenerji, grup müdürü unvanını kaldırdı. Genel müdür yardımcısı unvanının İngilizce karşılığı olan “Chief Production Officer-CPO” ve “Chief Commercial Officer-CCO” yapısına geçti. Akenerji Ortak hizmetler Direktörü Hakkı Çek, genel müdüre doğrudan bağlı pozisyon adedini azaltmak için de “kurumsal yönetim” ve “ortak hizmetler direktörlüğü” unvanlarını kurumsal yapılarında kullanmaya başladıklarını söylüyor. Anadolu Sigorta, 2012 yılında Entegre İnsan Kaynakları Projesi adını verdiği çalışmayla iş süreçlerini yeniledi. Yeni İK uygulamaları geliştirdi. Anadolu Sigorta 1. Genel Müdür Yardımcısı Filiz Tiryakioğlu, bu kapsamda eskiden müdür yardımcısı olan unvanı, yönetmen veya uzman, 2. müdür olan unvanı yönetmen yardımcısı, servis yetkilisi olan unvanı uzman olarak güncellediklerini anlatıyor. “Bu değişikliklerle yeni rolleri en iyi ifade edecek unvanlara sahip olduk” diyor. Cardif de 2011 yılında geçirdiği transformasyon döneminde unvanları revize etti. BNP Paribas Cardif çatısı altında faaliyet gösteren 3 ayrı şirketteki birleşmeden doğan unvanları uyumlu hale getirebilmek için genel müdür kadrosundaki müdür altı unvanları yönetmen, yönetmen yardımcısı şeklinde belirledi. BNP Paribas Cardif İnsan Kaynakları ve Organizasyondan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Ebru Taşçı Firuzbay, geçtiğimiz dönemde de bireysel emeklilik ve hayat sigortası satış kadroları için ayrı bir unvan çalışması yaptıklarını belirtiyor. Bu çalışmayla finansal danışman unvanı yerine işi daha doğru ifade edeceğine inandıkları yeni sistemi şöyle anlatıyor: “Sorumluluklarını belirleyebilmek adına satış kadrolarımız için emeklilik ve hayat yetkilisi, emeklilik ve yaşam uzmanı, emeklilik ve yaşam danışmanı olmak üzere üç 156 CAPITAL 11 / 2015 yeni unvan oluşturduk.”~DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜN GETİRDİKLERİ
Yaşanan dijital dönüşüm de çok sayıda şirketin unvan yapısını değiştiriyor. Hazır giyimden, lojistiğe birçok şirket artık verimliği artırmak ve iş süreçlerini daha hızlı gerçekleştirmek için dijitalleşmeye odaklanıyor. Bu odaklanma başta CDO (Chief Digital Officer) ve ClO (Chief Information Officer) olmak üzere birçok yeni unvan doğurdu. Denizbank’ta birkaç yıldır doğrudan CEO’ya raporlayan ayrı bir iş kolu olarak CDO pozisyonu yer alıyor. Son yılların en hızlı büyüyen hazır giyim şirketlerinden LC Waikiki de bilgi teknolojilerinden sorumlu genel müdür yardımcısı unvanı bulunuyor. Dijital iletişimin önem kazanmasıyla birlikte şirket olarak bu konuda uzmanlaşmış çalışanlara ihtiyaç duyduklarını belirten LC Waikiki İK Koordinatörü Edward David Southall, “Bu doğrultuda dijital iletişim uzmanı, dijital iletişim müdürü gibi yeni pozisyonlar oluşturduk” diyor. Özdilek İK Müdürü Ufuk Kılınçarslan, e-ticaret yatırımları yapmaya başlamalarıyla birlikte bünyelerinde e-ticaret yöneticisi, içerik editörü, e-ticaret sipariş hazırlama personeli gibi yeni unvanları devreye aldıklarını anlatıyor. “BT müdürlüğümüzde değişen ve gelişen teknolojik yatırımlara ayak uydurabilmek ve bilgi güvenliğini sağlayabilmek adına yeni unvanlar ortaya çıktı. Güvenlik ve risk uzmanı, yazılım uzmanı gibi unvanlar bunlara örnek” diye konuşuyor.

İNSAN ÖN PLANA ÇIKIYOR

Büyüme, hem tüketimde hem iş dünyasında bireyin öne çıkması, çevreye duyarlılığın artması da birçok unvanı ortadan kaldırıp yenilerinin ortaya çıkmasında önemli rol oynuyor. Örneğin yurtdışında hızlı bir büyüme yolculuğu gerçekleştiren LC Waikiki, genişleme (expantion) departmanı kurdu. Büyüyen iş hacmini karşılamaya yönelik strateji ve süreç geliştirme direktörlüğü için strateji ve süreç geliştirme müdürü, strateji ve süreç geliştirme uzmanı pozisyonlarını açtı. Lojistik sektörünün yaşadığı gelişim de yeni unvanları getirdi. Mars Logistics İK Müdürü Hale Engin, geçmişte strateji ve iş geliştirme departmanı yokken bugün artık bu pozisyonun yanında müşteri süreç geliştirme pozisyonunun da ortaya çıktığını söylüyor. Yine son yılların en hızlı büyüyen şirketlerinden DeFacto da çalışan memnuniyetini artırmak için mutluluk departmanı oluşturdu ve mutluluk müdürü unvanını yarattı. DeFacto Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İhsan Ateş, mutluluk müdürünün çalışanlarla sosyal mecrada ve birebir iletişim halinde olduğunu söylüyor. “Onların beklentilerini, rahatsızlıklarını öğrenip düzenli olarak bizlere aktarıyor. Biz de çözümler geliştiriyoruz” diyor. Bazı şirketler ise çalışana ve müşteriye daha fazla odaklandıklarını yeni unvanlarla ortaya koyuyor. Doğtaş Kelebek, müşteriyi daha fazla ön plana çıkaran müşteri deneyimi ve müşteri danışmanı unvanlarını kullanıyor. Doğtaş Kelebek İnsan Kaynakları Direktörü Tuba Kara, “Ayrıca çalışanlarımızın kendi sorumluluk alanlarını yönetmenin yanı sıra şirketin gelişimine katkı sağlayacak proje ve programlarını yönetmelerini de bekliyoruz. Bu doğrultuda ‘süreç liderliği, proje yöneticiliği’ gibi yeni unvanlar da kullanıyoruz” diye konuşuyor. 
~SEKTÖREL FAKTÖRLER
Bazı sektörlerde unvanlar o alana özel nedenlerle miladını tamamlamış durumda. Örneğin hızlı gelişen perakende sektöründe tezgahtar kavramı geçerliliğini tamamen yitirdi. CarrefourSA İnsan Kaynakları Direktörü Asena Yalınız, bu unvan yerine reyon görevlisi ve kasiyer gibi yeni unvanların ortaya çıktığını belirtiyor. Ayrıca kendi sektörlerinde müşteri hizmetleri, satış sonrası hizmetler gibi müşteriyle direkt teması gerektirecek belirli bir alana odaklanmış unvanların oluşmaya başladığını dile getiriyor. Loreal’de toplam ödüllendirme müdürü, organizasyon verimlilik müdürü, yetkinlik gelişimi gibi unvanlar son yıllarda ortaya çıktı. Çilek Mobilya Yönetim Kurulu Üyesi Talha Çilek, sektörün yenilikçiliğe odaklanmasıyla birlikte inovasyon, tasarım ve AR-GE mühendislikleri pozisyonlarının açıldığını anlatıyor. Son yılların yine en önemli gelişim kaydeden sektörlerinden turizm ve otelcilikte de unvanlar adeta yeniden tanımlandı. Sektörün özellikle teknolojiyle birlikte önemli bir değişim geçirdiğini ifade eden Çırağan Sarayı Kempinski Oteli İnsan Hizmetleri ve Risk Yönetimi Direktörü Haluk Ertan, yaşanan değişimi şöyle paylaşıyor: “Örneğin eski zamanlarda otel restoranlarında kasiyer gibi bir kadro mevcutken artık bugün ‘Micros’ yazılımı üzerinden tüm servis elemanları bir kasiyer olarak çalışıyor. Bu sistem sayesinde büyük bir entegrasyon sağlanıyor. Otelcilik sektöründe genel müdür yardımcısı unvanı birçok zincirde hemen hemen ortadan kalktı. Bunun yerine otel müdürü, odalardan sorumlu müdür yardımcısı, yiyecek-içecekten sorumlu müdür yardımcısı gibi  operasyonel unvanlar geldi. Eskiden çok yaygın olan sekreter ve ofis elemanı gibi kadrolar, artık hemen hemen hiç kalmadı. Görevi ne olursa olsun bütün çalışanlar teknolojinin de yardımı ve efektifliğiyle kendi işlerini kendileri yapar hale geldikleri için bu tür idari pozisyonlar kendiliğinden kayboldu.”

SIRADAKİ YENİLER
Birçok unvan ortadan kaybolurken bazı unvanlar var ki onlar çok uzun yıllardır varlığını korumayı başarıyor. Bu unvanların başında genel müdür ve genel müdür yardımcılığı geliyor. Türkiye’de yüzde 67 oranında otokratik yönetim olması nedeniyle dikey organizasyon yapısının benimsendiğini belirten Flow Yönetici Ortağı Murat Vardar, “Bu da gelenekçi şirket yapılarının oluşmasına zemin sağlıyor. Bu nedenle genel müdür ve genel müdür yardımcılığının bulunması ve konvansiyonel fonksiyon yönetim ve operasyon birim unvanlarının aynı kalmasına neden oluyor” diyor. Peki gelecekte hangi unvanlar daha çok adından söz ettirecek? Management Centre Türkiye CEO’su Tanyer Sönmezer, gelecekte Türk iş dünyasında en fazla insan, teknoloji ve müşteriyle ilişkili rollerin olacağını söylüyor. “Diğer taraftan gelişmiş ülkelerde yönetişim açısından etikle ilgili roller artmış olsa da Türkiye’de en çok müşteri ve o müşterinin dünyasındaki inovasyonla ilgili, teknolojiyle ilgili rollerin olacağını düşünüyorum” diye konuşuyor. Korn Ferry Finans Sektörü Lideri Neslihan Akan, dijitalin önem kazanmasıyla CTO ve CDO gibi rolleri daha sık duymaya başlayacağımızı ifade ediyor. “Bununla beraber strateji ve inovasyon alanlarına artan ilgi, ileride Chief Strategy Officer ve Chief Innovation Officer gibi C seviye pozisyonların sayısında artış sağlayacağa benziyor. İlerleyen teknolojik gelişmelerle beraber yeni sistemleri kullanabilen kıdemli uzmanlara pek çok sektörde ihtiyaç duyulacak” diyor.
~NEDEN YOK OLUYORLAR?
RANA ACARTÜRK / TA-RA PARTNERS YÖNETİCİ ORTAĞI
TRENDLERİN ETKİSİ 

Unvanların yok oluşları trendlere, sektörün ve pazarın gereksinimlerine bağlı. Personel müdürü artık yok, çünkü onların yaptıkları iş ve sorumluluk alanı genişletilerek daha fazla yetkilendirildi. Yerine insan kaynakları müdürlüğü pozisyonu geldi. Hatta artık şirketler bu rolü tepe yönetim kadrosuna kadar çıkartarak (Chief People Officer, Chief HR Officer) karar mekanizmasındaki etkinliğini gösteriyor. 
DİNAMİK YAPIYA GEÇİŞ 
Lokalde, bankalarda veznedar, birçok sektörde koordinatör, muhasebeci, personel müdürü, müdür yardımcısı ve şef yardımcısı unvanları giderek azaldı. Daha dinamik bir yapıya geçiş sürecinde olan şirketler de unvanları ve hiyerarşiyi azaltıyor. Yabancı şirketlerde özellikle müdür unvanı (manager) insan yönetimi içermese de veriliyor; özellikle yeni nesil şirketlerde bağlı kimse olmasa da yönetsel rol içerdiğini anladığımız unvanlar mevcut. Lider (leader) en çok rastladığımız unvanlardan biri. Aynı zamanda “Head of” unvanı son yıllarda ortaya çıktı.
DİJİTAL ENTEGRASYON
Chief Listeners, Chief Privacy Officers, Chief Tax Officer, Chief Digital Officer, Chief Integration Officer gibi yeni unvanları daha çok Microsoft, Facebook, Google ve Dell gibi şirketlerde görüyoruz. Aslında bu yeni unvanların çoğu dijital dünyaya entegrasyonla ilintili. Gelecek dönemde de özellikle mobil teknolojilerin gelişmesi nedeniyle sosyal medyayla ilintili roller, önemli hale gelecek ve dijital dünyaya entegrasyon sürecinde yeni unvanlar dolayısıyla yeni sorumluluk alanları eklenecek. Sosyal sorumluluk ve sürdürülebilirlik kavramları gelecek için oldukça önem taşıdığı için bunlarla ilgili çok yeni unvanlar göreceğimize inanıyorum. 

BİRÇOK YENİ ROLLE TANIŞTIK
İDİL TÜRKMENOĞLU / BOYNER GRUP İK VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKTEN SORUMLU BAŞKAN YARDIMCISI
ODAK DEĞİŞİYOR 

Görev adları ve bazen de unvanlar, sektörel ve teknolojik gelişmelere şirketlerin odaklandığı konulara paralel olarak sürekli gelişiyor. Boyner Grup, ilhamı müşterilerinden alan, müşteri mutluluğunu odağa alan bir grup. Yıllar önce holdingde müşteri stratejileri merkezi kuruldu. Bu çerçevede teknik CRM rollerinin yanı sıra müşteri deneyimi yöneticisi, servis geliştirme müdürü gibi çeşitli görevler var. 
MOBİLİN ETKİSİ 
Tabii çağımızın gereği teknolojinin, mobilin ve dijitalin önem kazanmasıyla oluşan yeni pozisyon ve unvanlarımız da bulunuyor. Omni-channel perakendecilik anlayışıyla hayatımıza giren birçok teknoloji ve lojistik unvanı söz konusu. Ayrıca markalarımızın dot.com’ları ve mobil siteleri ile Morhipo.com ve Hopi sayesinde kullanıcı deneyimi geliştirme, dijital pazarlama yöneticiliği, data güvenliği yöneticisi, sosyal medya uzmanlığı gibi birçok yeni rolle de tanıştık.ESKİLERİN DÖNÜŞÜMÜ 
Geçtiğimiz 20 yıla kıyasla insanı değersizleştiren ve metalaştıran unvanları kaldırdık. Şirketlerimizdeki giriş seviyesindeki pozisyonlar için personel ve eleman yerine “yetkili”, “uzman yardımcısı” gibi unvanlar kullanıyoruz. Aynı zamanda bu yıl mağazalarımızda da değişiklikler oldu. Boyner Büyük Mağazacılık’ta sahadaki satış ekiplerimizde yeni unvanlar kullanmaya başladık. Örneğin, satışta çok parlak olanlara “yıldız satış danışmanı” diyoruz. Eskiden reyon şefi denilen son yıllarda mağaza kategori yöneticisi olarak ifade ettiğimiz mağaza yöneticilerimizin de satışın başındaki liderler olduklarını vurgulamak için “kategori satış yöneticisi” unvanını kullanmaya başladık.
~“TASARIM UNVANLAR GELİYOR”
BURCU CİVELEK YÜCE / AKBANK İNSAN KAYNAKLARI VE STRATEJİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
YENİ YAPI

Ülkemizde geleneksel bankacılığın 2000’li yılların başında gerek müşteri ihtiyaçlarının gelişmesi gerek demografik ve ekonomik yapının iyileşmesi gerekse de teknoloji, ürün ve hizmetlerdeki farklılaşmalarla birlikte dönüşüme uğraması ihtiyacıyla birlikte teknolojik ihtiyaçlara daha iyi uyum sağlayabileceğimiz organizasyonel bir yapı geliştirdik.
DAHA AZ SEVİYE
Bu çerçevede müdür yardımcısı, uzman, uzman yardımcısı, 2. müdür, kıdemli şef, şef ve şef yardımcısı gibi unvanları tamamen ortadan kaldırdık. Yerine daha sade ve daha az seviyeden oluşan yönetici, yönetici yardımcısı ve yetkili gibi unvanlar oluşturduk. Böylece istediğimiz yeni görev bazlı organizasyonu bu unvan yapısı üzerine inşa ettik. KARİYER MİMARİSİ
Bilgi teknolojileri iş birimimiz için özel bir proje yaparak, unvanlarla ilgili geleneksel hiyerarşik yapıdan farklı, yepyeni bir kariyer mimarisi tasarladık ve ilgili yapıyı 2014’ün son çeyreği itibariyle uygulamaya geçirdik. Buna göre yönetici yardımcısı, yönetici, müdür gibi geleneksel unvanların ve seviyelerin yerine, iş ailesi bazında uzmanlığı ön plana çıkaran yeni teknik kariyer yolları tasarladık.
ÖZEL UNVAN
Bu çerçevede örneğin teknik lider, lider altyapı mimarı, lider teknoloji mimarı, kıdemli iş mimarı, network mimarı gibi yeni unvanlar tasarlayarak hayata geçirdik. Bundan sonra ise müşteri ihtiyaçlarına ek olarak, çalışanlarımızın da kendi kariyer beklentileri doğrultusunda özel olarak tasarladığımız farklı teknik unvan yapıları söz konusu olabilecek.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz