Aile şirketinin hayatta kalması için gerekenler

Geçenlerde bana tek bir sayfada başarılı bir aile şirketi olmak için neler gerektiği hakkında bir makale yazma fırsatı sunulmuştu. Bu tek sayfalık çabanın “biraz” genişletilmiş bir uyarlamasını sizlerle paylaşıyorum:

HİZALANMAK
Şirket sahipleri bütün kritik sorunlar hakkında üzerinde herkesin uzlaşacağı ve önemli konularda aynı hizada duracağı noktaya gelinceye kadar tartışır. Bu, kesinlikle aile üyeleri arasında hiçbir farklılık olamayacağı anlamına gelmez. Ancak ortaya farklılıklar çıktığında tüm tarafların açıkça uzlaşılmadığını kabul edecekleri anlamına gelir. Bu kural, şirketin istikameti, aile üyelerine şirkette iş verilmesi, kaynak kullanımı, ürün veya servis kalitesi konularında da geçerlidir.

VİZYON
Şirketiniz ve onun zaman içinde neye dönüşeceği hakkında ortak bir vizyonunuz vardır. Bunun içinde muhtemelen şirket sahiplerinin değerlerini yansıtan şirketin varlık nedeni de vardır. Aile şirketlerine en mükemmel şekilde hizmet verilebilmesi için ortada şirket sahiplerinin çoğunluğunun ama tercihen hepsinin onayından geçmiş yazılı bir vizyon bildirisi olması gerekir. Bunun sayesinde alınan sonuçlar için üst düzey yöneticileri sorumlu ve mesul tutmanın yanı sıra bu vizyon temelinde yönetmek de mümkün olur.

EYLEM PLANI
Bu vizyonun, yapılacak eylemler için bir zaman çizelgesine dönüştürülmesi gerekir. Ayrıca vizyonun, alınacak sonuçlar için hesap sormak ve ardından onların semeresini almak için sorumlu tutulmak üzere atanmış insanlara sahip ayrıntılı bir Eylem Planı’na dönüştürülmesi gerekir. Yapı ile iş tanımları da sıklıkla bu sürecin birer parçasıdır.

AİLE ANAYASASI
Bu ifade edilmiş ve ima edilmiş aile mesajlarını içeren yazılı bir belgedir. Burada şirket sahiplerinin kendi değerlerine dair verdikleri taahhütler yansıtılır. Genellikle aile üyeleri içindeki ve arasındaki ilişkiler hakkındaki beklentileri tanımlar. Bu aile mesajlarının bağlayıcı bir belge içinde tüzelleştirilmesinin pek çok aile açısından muazzam faydaları olduğu ispatlanmıştır. Bu sayede sistem içinde muğlaklığa yer verilmemiş olur.~
HİSSEDAR SÖZLEŞMESİ
Bağlayıcı bir yasal sözleşmenin oluşturulması çok önemlidir. Burada tarafların birbirleriyle nasıl iş yapacakları tanımlanır. Bunun içinde herhangi bir uyuşmazlığa karşı arabuluculuk sözleşmesi kadar arabuluculuğun başarısızlıkla sonuçlanması halinde bağlayıcı bir tahkim sürecinin de tanımlanmış olması gerekir. Bağlayıcı tahkim süreci sözleşmesi olduğunda bireyler kendileri için nihai kararı yine kendileri vermeyi tercih edeceklerinden bu sürece başvurulması varsayımsaldır.

MASADA BİR KOLTUK
Bir veliaht masaya oturduğunda veya oturması gerektiğinde onda ne gibi beceriler olması gerekir? Burada asıl sorun yeterlilikte ve sorumlu bir şirket ortağının ne gibi davranışlar sergilemesi gerektiğinde yatmaktadır. Unutulmaması gerekir ki bir şirket ortağının sahip olduğu bilgi ve becerilerle işe alınmak için gerekli nitelikler birbirinden çok farklıdır. İşin en ideali, bu gibi sorunların masada ayrıntılarıyla tartışılması ve sadece fikri olan insanlar tarafından değil gerçek verilerle temellendirilmesidir.

AİLE MÜLKİYETİNDEKİ ŞİRKETLERDE İŞE ALIM
Aile mükiyetindeki şirketlerde işe alınma kuralları ve şartları nelerdir? Bu gibi meseleler yüzünden yıllar önce geliştirilmiş ve http://davidbork.com/wp-content/uplo-ads/2010/12/tenkeys.pdf adresinden bulabileceğiniz işe alım politikası artık “altın standart” haline geldi. Ailelerin çoğunun gerek görmeyeceği kadar katı kuralları olabilir ancak tartışmaya başlanılabilmesi için iyi bir noktadır.

GEÇMİŞ
Mazisinde birtakım sorunlarla yüzleşmemiş bir aileye rastlamak neredeyse imkansız gibidir. Bu gibi sorunların ortaya çıkması sıklıkla iyi ilişkilerle önlenir. Ancak bu gibi meselelerin ne şirketin günlük faaliyetlerine ne de liderlik/icra kurulu seviyesinde alınacak kararlara intikal etmesine izin vermeyecek şekilde çözümlenmesi ve ortadan kaldırılması gerekir. “Aslan Kral”da büyücü hekim prensin kafasına bir bastonla vurur. Prens, “Hey, bana neden vuruyorsun” diye sorar. Büyücü ise “Unut bunu, o artık geçmişte kaldı” diye cevaplar. Aileler, dargınlıklara neden olan olayları, incinmeleri mazide bırakmaktan kesinlikle fevkalade kazançlı çıkarlar. Eğer içlerinden biri bu işi beceremezse, o zaman bu dargınlıklar birer cerahate dönüşür ve en kritik anda herkese zarar verecek şekilde su üstüne çıkarlar. İşte tek sayfada aile şirketleri hakkında tüm söyleyeceklerimiz neredeyse bunlardan ibaret!