Ailenin zor kararı

Aile şirketlerinde kardeşlerin iş başına gelmesi, kuzen ve torunların da katılmasıyla birlikte “çok seslilik” sorunu da artıyor. Aynı oranda hisseye sahip aile bireylerinden kimin liderlik rolünü üstleneceği, bu sorunu gündemde tutuyor. Dünyanın önde gelen şirketlerinde olduğu gibi bazı Türk aileleri, “tek lider” seçmeyi tercih ediyor. Bazı gruplarda ikinci ve üçüncü kuşaklar dönüşümlü olarak liderlik yapıyor. Bir bölümünde ise ortaklaşa yönetim var ancak “tek ses” ile temsil ediliyor. Uzmanlar, hızlı karar, etkin yönetim ve çok başlılığı önlemek için “tek liderli” uygulamanın doğru olduğuna inanıyor. Ancak, aksini söyleyenlerin sayısı da az değil. Faber-Castell, 247 yıllık tarihiyle dünyanın en uzun ömürlü şirketlerinden biri. Faber -Castell’in 8’inci kuşaktan yönetim kumlu başkam Kont Anton Wolfgang, uzun ömürlü olmalarını tek liderle yönetilmelerine bağlıyor. Faber Castell’de vasiyetle kimin şirketin başına geçeceği mevcut lider hayattayken açıklanıyor. Wolfgang, “Uzun ömürlü aile şirketinin sürdürülebilir olması için tek bir veliaht belirlenmesi şart” diyor. Porsche’da da şirketi Faber-Castell’de olduğu gibi tek lider yönetiyor. Yönetimin başına geçecek lideri ailenin tüm üyeleri oybirliğiyle belirliyor. Liderini seçemeyen büyük şirketler ise zaman içinde yok olup gidiyor. Araştırmalara göre şirketlerin yüzde 43’ü, liderin belli olmadığı durumlarda ve kardeşler arası yaşanan çatışmalardan dolayı yok oluyor. John Ward, “Perpetuating the Family Business” (Aile Şirketi Yapısını Sürdürmek) adlı kitabında, şirketlerin geleceği için bir sonraki liderin seçiminin hayati önem taşıdığını söylüyor. Bugün artık olmayan şirketleri değerlendiren Ward, “Bu şirketlerin yaptığı en önemli hatalardan biri, lideri seçmemek veya bu konuda titiz davranmamak” diye konuşuyor. Ancak diğer taraftan aile şirketlerinde ortaklaşa yönetim modeli de gelişiyor. Kardeşler tek ve değişmez lider belirlemek yerine İnci Holding’de olduğu gibi sırayla liderlik koltuğuna oturuyor. Peki aile şirketlerinde ideal olan hangisi? Tek liderlikle kardeşlerin sırayla iktidara geldiği çoklu yönetim modelini karşılaştırdık. İşte her iki sistemin artıları ve eksileri...