Aile
şirketlerinde kardeşlerin iş başına gelmesi, kuzen ve torunların da
katılmasıyla birlikte “çok seslilik” sorunu da artıyor. Aynı oranda
hisseye sahip aile bireylerinden kimin liderlik rolünü üstleneceği, bu
sorunu gündemde tutuyor. Dünyanın önde gelen şirketlerinde olduğu gibi
bazı Türk aileleri, “tek lider” seçmeyi tercih ediyor. Bazı gruplarda
ikinci ve üçüncü kuşaklar dönüşümlü olarak liderlik yapıyor. Bir
bölümünde ise ortaklaşa yönetim var ancak “tek ses” ile temsil ediliyor.
Uzmanlar, hızlı karar, etkin yönetim ve çok başlılığı önlemek için “tek
liderli” uygulamanın doğru olduğuna inanıyor. Ancak, aksini
söyleyenlerin sayısı da az değil. Faber-Castell, 247 yıllık tarihiyle
dünyanın en uzun ömürlü şirketlerinden biri. Faber -Castell’in 8’inci
kuşaktan yönetim kumlu başkam Kont Anton Wolfgang, uzun ömürlü
olmalarını tek liderle yönetilmelerine bağlıyor. Faber Castell’de
vasiyetle kimin şirketin başına geçeceği mevcut lider hayattayken
açıklanıyor. Wolfgang, “Uzun ömürlü aile şirketinin sürdürülebilir
olması için tek bir veliaht belirlenmesi şart” diyor. Porsche’da da
şirketi Faber-Castell’de olduğu gibi tek lider yönetiyor. Yönetimin
başına geçecek lideri ailenin tüm üyeleri oybirliğiyle belirliyor.
Liderini seçemeyen büyük şirketler ise zaman içinde yok olup gidiyor.
Araştırmalara göre şirketlerin yüzde 43’ü, liderin belli olmadığı
durumlarda ve kardeşler arası yaşanan çatışmalardan dolayı yok oluyor.
John Ward, “Perpetuating the Family Business” (Aile Şirketi Yapısını
Sürdürmek) adlı kitabında, şirketlerin geleceği için bir sonraki liderin
seçiminin hayati önem taşıdığını söylüyor. Bugün artık olmayan
şirketleri değerlendiren Ward, “Bu şirketlerin yaptığı en önemli
hatalardan biri, lideri seçmemek veya bu konuda titiz davranmamak” diye
konuşuyor. Ancak diğer taraftan aile şirketlerinde ortaklaşa yönetim
modeli de gelişiyor. Kardeşler tek ve değişmez lider belirlemek yerine
İnci Holding’de olduğu gibi sırayla liderlik koltuğuna oturuyor. Peki
aile şirketlerinde ideal olan hangisi? Tek liderlikle kardeşlerin
sırayla iktidara geldiği çoklu yönetim modelini karşılaştırdık. İşte her
iki sistemin artıları ve eksileri...