Sürdürülebilir turizm projelerine destek vereceğiz

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, sürdürülebilir bakış açısıyla turizm türlerinin çeşitlendirilmesi ve sezonun 12 aya yayılması hedefi doğrultusunda çeşitli çalışmalar yürütüyor. Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürü Dr. Adnan Aslan, Türkiye Turizm Stratejisi 2023 belgesi kapsamında, özellikle sürdürülebilir turizme vurgu yapıldığını söylüyor. Strateji doğrultusunda, turizm bölgelerinin sürdürülebilirlik perspektifi içinde yeniden ele alınarak planlanmasının ve kaliteli yaşanabilir çevreler oluşturulmasının hedeflendiğine dikkat çekiyor. Bu doğrultuda Bakanlığın sürdürülebilir turizm projelerine destek olacağını söylüyor.

Kültür ile turizm bakanl��klarının birleştirilmesi turizme nasıl yansıdı?
Sürdürülebilir turizm, ülkemizde özellikle 2000’li yıllara kadar kişisel çabalar, proje bazlı çalışmalar ekseninde gelişti. Kamu sektörünün turizm geliştirme çalışmaları ise bugün kitle turizmi olarak adlandırdığımız, ülkemizin kıyı ve deniz turizmi potansiyelinin değerlendirilmesi hedefiyle altyapı çalışmalarının tamamlanması, turizm alanlarının planlanması ve turizm yatırımlarına destek ve teşvikler sağlanması çerçevesinde odaklandı. Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kuruluşuyla başlayan 2003 sonrası dönemde, işletme anlayışı, çevresel konulara gösterilen hassasiyet yatırımların yönlendirilmesi açılarından yeni bir yapılanmaya gidildi.

Sektörde birbiriyle etkileşim halinde bulunan Kültür Bakanlığı ile Turizm Bakanlığı’nın tekrar birleşmesi ve Turizm Teşvik Kanunu’nun revizyonu, bu yeniden yapılanmanın önemli unsurları arasında. Bu revizyon çerçevesinde, turizm yatırımlarının teşvik edilmesi amacıyla tek elden planlama, projelendirme, işletim modellerini üretme şeklinde tanımlanabilecek yeni bir planlama anlayışı, parsel ölçeğinden alan ve bölge ölçeğine yönelen planlama çalışmaları başlatıldı. Bununla amaçlanan, çalışma alanlarındaki doğal, kültürel, tarihi ve sosyo-ekonomik kaynakların koruma kullanma dengesi gözetilerek turizme kazandırılmasıdır. Bu alanlarda kamu arazisi tahsisleri yapılması aşamasından örgütlenmeye, finansman, altyapı gibi çözümleriyle yeni turizm yerleşmeleri, turizm kentleri oluşturularak planlama çalışmaları yapıldı. Ayrıca turizm sezonunun yılın tamamına yayılması ve kıyı bölgeler dışında ülke bütününe yaygınlaştırılması amacıyla farklı turizm türlerinin (termal, kış, yayla, golf, inanç, kongre ve yat turizmi) geliştirilmesine yönelik çalışmalar hız kazandı.~
2023 stratejisinde turizm ve sürdürülebilirlik nasıl yer aldı?
2007 yılında hazırlanan “Türkiye Turizm Stratejisi 2023” belgesi kapsamında, özellikle sürdürülebilir turizm vurgusu yapıldı. Türkiye Turizm Stratejisi 2023’ün vizyonu, “Sürdürülebilir turizm yaklaşımının benimsenerek istihdamın artırılmasında ve bölgesel gelişmede turizmin öncü bir sektör konumuna ulaştırılması ve Türkiye’nin 2023 yılına kadar uluslararası pazarda turist sayısı ve turizm geliri bakımından ilk 5 ülke arasında önemli bir varış noktası ve uluslararası bir marka haline getirilmesinin sağlanması” olarak belirlendi.

Türkiye turizm stratejisi çalışması, planlama, yatırım, örgütlenme, iç turizm, araştırma-geliştirme, hizmet, ulaşım ve altyapının güçlendirilmesi, tanıtım ve pazarlama, eğitim, kentsel ölçekte markalaşma, turizmin çeşitlendirilmesi, mevcut turizm alanlarının rehabilitasyonu ve varış noktalarının geliştirilmesi konularında uzun erimli stratejiler öneriyor. Sürdürülebilir gelişme yaklaşımı 2023 stratejisinde önemle vurgulanıyor.

Bu konudaki hedefler neleri kapsıyor?
Stratejide, sürdürülebilir turizm yaklaşımını temel alan hedefler ortaya konuldu. Var olan turizm bölgelerinin sürdürülebilirlik perspektifi içinde yeniden ele alınarak planlanması ve kaliteli yaşanabilir çevreler oluşturulması hedefleniyor. Turizmin gelişiminin sürdürülebilir çevre politikaları desteklenmesi de hedefler içinde yer alıyor. Sürdürülebilir turizmin tanıtılarak eko-turizm, kırsal turizm ve agro-turizm konularında kamu, özel ve sivil toplum kuruluşlarının bilinçlendirilmesi de planlar arasında. Turizmin geri kalmış bölgeler ve özellikle dezavantajlı grupların sosyoekonomik konumlarının güçlendirilmesinde bir araç olarak kullanılması planlanıyor.

Stratejide ortaya konulan planlama, neleri kapsıyor?
2023 stratejisinde, “Turizm Sektörünün Güçlendirilmesine Yönelik Stratejiler” kapsamında yer alan “Planlama Stratejisi”, “Ekonomik ve endüstriyel gelişimi destekleyen; fiziksel düzeyde uygulanabilir; toplum yönelimli ve sürdürülebilir turizm ilkesini içeren bir planlama yaklaşımının ortaya konması” biçiminde tanımlandı.

Turizm sektörünün, fiziksel planlama başta olmak üzere örgütlenme modelleri, finansman alternatifleri ve yasal dayanaklarıyla bir arada planlanması hedefleniyor.~
Bu çerçevede sürdürülebilirlik, çeşitlilik anlayışı içerisinde doğal kaynakları ekolojik ve ekonomik verimlilik ilkesine bağlı olarak koruyan ve kullanan; sektörle ilgili tüm yatırımları ülkedeki refah ve gelişmişlik düzeyi dengesizliklerini azaltıcı doğrultuda yönlendiren; doğal, tarihsel, kültürel ve sosyal çevreyi kollayıcı, koruyucu ve geliştirici bir yaklaşım içinde ele alan; politikaların işlerlik kazandırılması Türkiye Turizm Stratejisi kapsamında 2023 hedefleri içinde ön planda tutuldu. Örgütlenme modelleri, finansman alternatifleri ve yasal dayanaklarıyla bir bütün olan; uygulamanın önünde olan ve talebi örgütleyen; sosyal ve teknik altyapıyı tamamen kamuya yüklemeyen kullananlara ve yararlananlara da yükü paylaştıran; kaliteli ve iyi organize edilmiş turizm yerleşkelerinin oluşumunu sağlayan; sürdürülebilirlik, çeşitlilik anlayışı içinde doğal kaynakları ekolojik ve ekonomik verimlilik ilkesi kapsamında koruyan ve kullanan esnek ve stratejik planlama yaklaşımının benimsenmesi planlama stratejisinin bir bileşeni olarak ifade edildi.

Bu çerçevede bakanlık hangi turizm çeşitlerini destekleyecek?
Bu çerçevede kıyı ve deniz turizminin yanı sıra golf, yat, kongre, termal, yayla, inanç temalarında 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca ilan edilmiş toplam 268 adet Turizm Merkezi veya Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi bulunuyor. Bu kapsamda yürütülen her ölçekte planlama çalışmasında, doğal kaynakların turizm amaçlı değerlendirilmesinin yanında gelecek kuşakların kullanımını sağlayacak biçimde korunmasına ilişkin sürdürülebilir planlama kararlarının oluşturulması yönünde çalışmalar Bakanlığımızca sürdürülüyor.

Bakanlığın koordinasyonunda yürütülen hangi projeler var?
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Anadolu Efes işbirliğinde yürütülen “Gelecek Turizmde” kapsamında sürdürülen “Çoruh Vadisi Projesi” ile Elazığ Tunceli Fırat Havzası Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi (KTKGB), Kuzey Van Gölü KTKGB ve Kapadokya KTKGB’de yürütülen çalışmaları göstermek mümkün.

“Girişimlerin artmasını hedefliyoruz”
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Anadolu Efes işbirliğinde 5 yıl boyunca Gelecek Turizmde projesini yürüttük. Bu proje kapsamında çeşitli bölgelerde yaptığımız çalışmalarla ülkemizin turizm potansiyeli hakkında, yerelde yaşayanların bilinçlendirilmesi ve yeni iş kolları oluşturulması gibi birçok sektörü ilgilendiren konularda geleceğe dönük işlemler gerçekleştirilen işlerle sektörel anlamda turizmin bir kalkınma aracı olarak görülmesini sağladık. Gelecek turizmde projesinin en büyük başarılarından biri de kamu, özel sektör ve uluslararası organizasyonları bir araya getirerek örnek bir işbirliği modeli oluşturmasıydı. Bu yıl yine bakanlığımız, UNDP ve Anadolu Efes'in ortaklığıyla Sürdürülebilir Turizm Destek Fonu projesine başladık. Bu projeyle kamu, özel sektör, üniversiteler ve sivil toplum işbirliklerini ön plana çıkaran, sürdürülebilir turizm projelerine destek sağlayacağız. Sürdürülebilir turizmin yerel ekonomik kalkınmaya etkisinin farkına varılarak bu konudaki girişimlerin artmasını hedefliyoruz.