Yenilere hız veren 5 strateji

Temel Kotil, Macit Taşkın, Muharrem Dörtkaşlı, Volf-Dieter Kurz, Mehmet Koca ve diğerleri... Hepsi farklı sektörlerde yöneticilik yapıyor. Ancak ortak iki özellikleri var: 2005-2009 sonu arasında CEO oldular ve bu dönemde şirketlerini hızlı büyüterek benzerlerinden ayrıldılar. Krizi başarıyla geçtiler, doğru yatırım ve global vizyonla öne çıktılar. İçlerinde görevde oldukları sürede şirketlerini yüzde 500'ün üzerinde büyüten bile var. İşte son 5 yıl içinde dev şirketlerin başına geçen yeni ve hızlı 25 liderin başarısının sırları. Aslında 2005 yılında genel müdür olduğunda THY, güçlü ancak şimdiki kadar öne çıkan bir şirket değildi. 2004 yılı rakamlarına göre 12 milyon yolcu taşıyan şirkette, 10 bin 956 personel görev yapıyordu. 72 uçaklık bir filoya sahipti. 2004 sonunda ise ulaşılan ciro 2,8 milyar TL'ye ulaştı. Temel Kotil, Nisan 2005'te genel müdürlük koltuğuna oturduğunda devraldığı tablo ana hatlarıyla böyleydi. Aradan geçen 5 yılda Kotil, THY'yi bir dünya şirketine dönüştürme yolunda çok önemli adımlar attı. Hizmet kalitesi artırılırken global çapta oyuncu olmak için birçok operasyon yapıldı. Temel Kotil liderliğinde şirket, yıllık ortalama yüzde 20'yi aşan büyüme oranıyla 2010 sonunda cirosunu 8,4 milyar TL'ye taşıdı. Yani şirketin cirosu 5 yılda yüzde 185 artmış oldu. Temel Kotil, Türk iş dünyasında yalnız değil. Türkiye'nin en büyük 100 şirketi içinde, son 5 yılda onun gibi kaptanlık koltuğuna oturan ve şirketini başarıdan başarıya taşıyan hızlı pek çok isim var. Capital, Türkiye'nin en büyük 500 şirketi arasında ilk 100'deki şirketler içinde 2005 başı ila 2009 sonu arasında kaptanını değiştiren şirketleri araştırdı. Ortaya çıkan 35 şirket içinde şirketini hızlı büyüten 25 lideri seçti. İşte son 5 yılın en hızlı yeni liderleri ve başarılarının sırları.

1- DOĞRU YATIRIM YAPMAK
Büyümenin kuşkusuz en önemli aracı yatırım yapmak. Özellikle yeni ürün ve mağaza yatırımı şirketin cirosunu ve kârlılığını pozitif yönde etkiliyor. Otomotiv sektöründe de benzer bir tablo öne çıkıyor. Mercedes Benz Türk CEO'su Volf Dieter Kurz, göreve geldiği ilk yıl şirketinin cirosunu yüzde 40'ın üzerinde artırmasını yeni yatırımlara bağlıyor. Kurz, "Otobüs, kamyon, otomobil ve hafif ticari araç segmetlerinde çıkardığımız yeni ürünlerle pazarda atağa geçtik" diyor. Sanayiciler ise yeni yatırımlarda ağırlıklı olarak katma değeri yüksek ürünlere odaklanıyor. Bu şekilde hem dış hem de iç pazarda avantaj yakalayan liderlerden biri de Erbakır'ın genel müdürü Macit Taşkın. Taşkın, "Bir yıl içindeki cirodaki hızlı büyüme, bakır fiyatlarındaki artıştan kaynaklansa da yaptığımız katma değerli ürün yatırımları yurtdışındaki imajımızı ve satışlarımızı artırdı" diyor. Perakendeciler içinse en önemli yatırım yeni mağaza açmak. Böylece pazarın potansiyelini artırıp yeni müşteri kitlelerine ulaşıyorlar. Bir yıl içinde 10-15 mağaza açan perakendecilerin öncelikli hedefi, Türkiye'nin her iline yayılmak oluyor. Örneğin Bizim Toptan yılda ortalama 12-15 mağaza açıyor.
İlk 100 şirketin yeni kaptanlarından en hızlıları hangileri? Görmek için görsele tıklayın.

2- TAKIM RUHUNA İNANMAK
Yeni ve hızlı liderlerin başarısının bir diğer sırrı, iyi takımlar kurmak. Hemen hepsi güçlü ekipler kurup çalışan motivasyonunu ve verimliliğini yükseltmeleriyle de dikkat çekiyor. Bu sayede yönettikleri şirketler yüksek büyüme rakamları yakalıyor TAI'nin genel müdürü Muharrem Dörtkaşlı da bu görüştü. Dörtkaşlı, hızlı büyümeyi sağlamalarında doğru ekip kurmalarının yanı sıra bütünün bir parçası gibi hareket etmelerinin etkili olduğunu söylüyor. "Kendini işine fazlaca vakfeden türdenimdir ama yine de insanların tek başlarına hiçbir şeyi başaramayacaklarını, herkesin aklını kullanmanın gerekli olduğuna inanırım" diye konuşuyor. Bugün geldikleri noktada çalışanlarının rolünün büyük olduğunu söyleyen genel müdürlerden biri de Borçelik Genel Müdürü Erkan Kafadar. 2006 yılında genel müdür olan Kafadar, 2010'a kadar geçen 4 yıllık süreçte, şirketini yüzde 70'in üzerinde büyütmesinde çalışanlarına yaptıkları yatırımın etkili olduğunu söylüyor. Kafadar, "Çalışanlarımızın en önemli yatırımlarımız olduğuna inanan bir şirketiz. Kurum kültürü ile yetişen çalışanlarımız işlerini en iyi şekilde yapmaya odaklandı" diyor. Takım ruhu ve başarı için özverili çalışmaya inanan liderlerden biri de Doğuş Otomotiv CEO'su Ali Bilaloğlu. 2007-2010 arasındaki 3 yıllık dönemde Doğuş Otomotivin cirosunu 2,5 milyardan 3,4 milyar dolara çıkaran Bilaloğlu, krizin en yoğun yaşandığı bu dönemde şirketini yüzde 34 büyütmeyi başardı. Bunu yakalamada çalışanlarla kumlan şeffaf ve kesintisiz iletişimin etkili olduğunu söyleyen Bilaloğlu, "Düşünecek, düşündüğünü üretecek, ürettiğini müşteriye sunacak çalışanlarımız kilit başarı faktörümüz" diye konuşuyor.~

3- AGRESİF VE ÖZGÜN STRATEJİLER
Özgün iş modeli geliştirebilmek için liderin ilk işi pazarın ihtiyaçlarını iyi anlamak ve buna göre doğru stratejileri hayata geçirmek oluyor. Bu şekilde yönettikleri şirketleri büyütmeyi başaran liderler arasında BİM ve Bizim Toptan'm genel müdürleri var. Her iki lider de Türkiye şartlarına özgü geliştirdikleri iş modelleri ve agresif büyüme stratejileri sayesinde, sektörlerinin çok üzerinde büyüme rakamlarına ulaştıklarını söylüyor. BİM'i geçen yıl ilk kez perakende sektörünün en yüksek cirolu şirketi yapan yönetim kurulu üyesi ve CFO'su Haluk Dörtlüoğlu, başarılarında kaliteden ödün vermeden maliyetleri düşük tutmayı mümkün kılan özgün iş modellerinin etkili olduğunu söylüyor. Dörtlüoğlu, "Büyüme stratejimizin temelinde, bizi rakiplerimizden farklı kılan ve Türkiye'nin koşullarına son derece uygun, özgün bir iş modeli yer alıyor" diyor ve ekliyor: "Bu model, kaliteden ödün vermeden maliyetleri düşük tutmamızı sağlıyor." Bizim Toptan kurulduktan 3 yıl sonra 2005'te genel müdürlük koltuğuna oturan Recep Özalp'ın bu görevde aldığı ilk karar "franchise" sistemini terk edip, Türkiye şartlarına daha uygun bir model geliştirmek oldu. Yaptığı bu değişim sayesinde yılda ortalama yüzde 13 büyüyerek pazarın üzerinde bir büyüme yakalayan Özalp, toptan organize perakende pazarında o dönem başlattığı değişimi şöyle anlatıyor: "Franchise sisteminden elde edilen kâr, büyümeye ivme kazandıracak yeterlilikte değildi. Eski sistemi terk edip yerine agresif büyümeyi hedefleyen, büyürken nakit üreten, maliyet odaklı bir iş modeli geliştirdik."

4- HEP GLOBAL DÜŞÜNMEK
Global düşünüp yurtdışına yatırım yapan liderler, hem cirolarını hem de pazar paylarını artırıyor. Gübretaş da bu şirketlerden biri. Gübretaş'ın genel müdürü Mehmet Koca, şirketin başına 2005 yılında atandı. Aradan geçen süre sonunda cirosunu 400 milyon TL'den 1,4 milyar TL'ye, pazar payını ise yüzde 13'ten 29'a çıkardı. Büyüme stratejilerinin temelinde global düşünmek olduğunu belirten Koca, göreve geldikten sonra kendilerini sıkıntıya sokan hammadde sorununa çözüm bulmak için yurtdışına yöneldiğini söylüyor ve ekliyor: "Bu hedef doğrultusunda 4 yıl önce İran'daki Razi Petrokimya tesislerini özelleştirmeden 675 milyon dolara satın aldık." Yurtdışında yapılan Cumhuriyet tarihinin en büyük satın alması sonrasında Gübretaş'ın 2007'de 610 milyon lira olan cirosu, geçen yıl sonunda 1,4 milyar TL'ye yükseldi. Bu yıl cirolarını 2 milyar TL'ye çıkarmayı hedeflediklerini söyleyen Koca, "Büyüme stratejimizin temelinde global düşünmek var. Hedefimiz uluslararası bir marka olmak" diyor. Global düşünüp zararı kâra dönüştüren yöneticilerden biri de THY'nin genel müdürü Temel Kotil. 2005 yılında göreve gelen Kotil, 2010'a kadar geçen 5 yıllık süre zarfında THY'nin cirosunu yüzde 200 artırmayı başardı. Bunu yaparken global düşünmenin ve 3 yıl önce Star Alliance ittifakına katılmalarının etkili olduğunu söyleyen Kotil, "2003'te dış hat sayımız 76 iken bugün 144'e çıktı. Buna bağlı olarak hem filo hem de yolcu sayımız arttı" diyor. THY, dünyaya açılma stratejisi sayesinde uçak sayısını yüzde 169, yolcu sayısını ise yüzde 438 artırdı. Son dönemde yurtdışına odaklanan oyunculardan biri de savunma sanayinde faaliyet gösteren Aselsan. Şirketin genel müdürü Cengiz Ergenema, bu doğrultuda yurtdışında 2 ortak girişim şirketi kurduklarını, hedeflerinin ihracatı cirolarının yüzde 25'i seviyesine yükseltmek olduğunu söylüyor. Ergenema, "Yurtdışında benzer ortaklıklar kurup ürünlerimizin bir kısmının üretimini buralarda gerçekleştireceğiz" diye konuşuyor.

5- TÜKETİCİ ODAKLI OLMAK
Satış grafiklerini artıran liderlerin özellikle kriz döneminde satış sonrası hizmetler bölümlerini yeniden revize ettikleri görülüyor. Sabancı Holding'in en genç şirketi olmasına karşın elektronik perakendede pazar lideri olan Teknosa'nın stratejisinin merkezinde de müşteri odaklı büyüme bulunuyor. Teknosa'nın genel müdürlüğünü yapan Mehmet Nane, "Tüketici memnuniyetine odaklı bir büyüme stratejisi izliyoruz. Müşteri merkezli bilimsel perakendecilik anlayışını uyguluyor, stratejilerimizi de mutlaka tüketicilerimizin bugüne ve geleceğe yönelik beklenti ve ihtiyaçlarına göre belirliyoruz" diyor. Yeni mağaza açmadan önce pazarın dinamiklerini ve tüketicilerin ihtiyaçlarını doğru analiz etmenin çok önemli olduğunu söyleyen Nane, genel pazar koşullarının ötesinde bölgesel analizlerle şehirlerin ihtiyaçlarını tespit edip buna göre yatırım yaptıklarını söylüyor. Şirketlerini en hızlı büyüten liderlerin bundan sonraki en önemli hedefi ciroyu, kârlılığı, verimliliği ve kaliteyi artırmaya devam etmek. Bunun için gelecek döneme ilişkin hedefleri arasında daha çok yeni ürün, ihracat, kapasite artırımı, AR-GE gibi konularda büyümeyi sağlayacak yatırımlar bulunuyor. Yurtdışında büyümeyi sürdürmek de bu liderlerin en önemli öncelikleri arasında.~
KATMA DEĞERLİ ÜRÜNE ODAKLANDIK"
MACİT TAŞKIN / ER-BAKIR GENEL MÜDÜRÜ

BAKIR FİYATLARI HIZLANDIRDI Er-Bakır bakır tel üretiminde Avrupa'nın önemli bir oyuncusu konumunda. Hızlı büyümemize en büyük katkıyı 2010 yılında bakır fiyatlarının hızlı artması sağladı. Bunun yanı sıra yaptığımız yatırımlarla üretim kapasitemizi önemli ölçüde artırdık.

KATILIMCILIK LİDERLİK GETİRDİ Kültür olarak daima müşterilerimizin yanında olan, zorlukların bilincinde olarak sektörünün önünü açmaya çalışan, katılımcı bir karaktere sahibiz. Yıllar boyu sürdürülen bu temel strateji şirketin devamlılığını, sağlıklı büyümesini ve en nihayet bu yıl pazar liderliğine ulaşmasını sağladı.

KATMA DEĞERLİ ÜRÜNE YÖNELDİ Sağlıklı satış ve pazarlama politikalarıyla iç piyasa ve ihracat olanaklarını zorladık. 2005 yılında 83 bin 525 ton olan toplam satışımız 2010'da 132 bin 246 tona çıktı. Diğer taraftan önemli yatırımlar yaparak katma değeri yüksek ürünlere yönelmemiz birim fiyatlarımızı artırdı.

MÜŞTERİLERİ ÖDÜLLENDİRDİ Katma değeri yüksek ürünlere yönelerek ödüller de kazandık. Uluslararası müşterilerimizin birinden dünyada dalında tek şirkete verdikleri " Elit Supplier" ödülünü aldık. Diğer bir uluslararası müşterimiz "TechnologyAward" teknoloji ödülünü bize verdi.

ALİ PANDIR / TOFAŞ CEO'SU
"YENİ YATIRIM YAPTIK"

2,5 KATINA ÇIKTI 2005 yılında 2,5 milyar TL olan satış gelirlerimiz 2,5 kat artarak 2010 yılında 6,4 milyar TL'ye çıktı. 2005 yılında 161 bin adet araç üreten Tofaş, 2010 yılında bu rakamı neredeyse 2'ye katladı. Tofaş'ın Türk otomotiv sektörüne örnek teşkil eden bu başarısının altında bu dönemde Linea, Minicargo ve Doblo ile üst üste yaptığı ürün yatırımları ile Bursa fabrikasına yaptığı kapasite ve modernizasyon yatırımı yatıyor.

ODAK NOKTASI AR-GE Öncelikle kendimize vizyon olarak Türkiye'nin öncü otomotiv şirketi ve Fiat tarafından 'tercih edilen' bölgesel AR-GE ve üretim merkezi olmayı seçtik. Buna paralel Tofaş'a, kalitede mükemmeliyetçi, maliyette rekabetçi, yerli pazarda öncü, dünya pazarlarında tercih edilen ve çevreye duyarlı bir büyüme stratejisi tasarladık.

MALİYET REKABETÇİLİĞİ Bundan sonraki önceliğimiz kalite mükemmeliyeti ve maliyet rekabetçiliğinde dünya klasmanında bir şirket olmak. Sektör öncülüğümüzü devam ettirmeyi, çevreye duyarlı yeni proje ve ürünleri hayata geçirmeyi, sürdürülebilir ve kârlı büyüme ile tüm paydaşlarımıza değer yaratmayı hedefliyoruz.

VOLF-DIETER KURZ / MERCEDES BENZ TÜRK CEO'SU
MÜKEMMEL EKİP CALISMASI"

YAKIN, HIZLI, ESNEK Ciromuz sürekli artarken kârlılığımızın da benzer bir gelişme göstermesi çok önemli. Büyüme stratejimizin temelinde bayilerimize ve müşterilerimize yakınlığımız ve değişen pazar şartlarına hızla ve yüksek bir esneklikle uyum sağlayabilmemiz yatıyor. Başarı tüm paydaşlarımızla gerçekleştirdiğimiz mükemmel ekip çalışmasının sonucu geldi.

YENİ ÜRÜN ATAĞI Şirketimizi geleceğe hazırlamak üzere kapsamlı yatırımlar yaptık. Yeni üretim teknolojilerini uygulayarak araçlarımızın kalitesini ve iş akışlarımızdaki verimliliği artırdık. Değişen ve gelişen müşteri ihtiyaçlarına ve beklentilerine cevap verecek yeni ürünlerimizi satışa sunduk.

ÇALIŞANA YATIRDI Türkiye'deki satış ve satış sonrası ağımızda geniş kapsamlı yeni programları uygulamaya aldık. Çalışanlarımızın motivasyonu ve mutluluğu üzerinde durduk, eğitim programlarımızı zenginleştirdik.

BÜYÜME İÇİN ŞARTLAR TAM Gelecekte de büyüme yönündeki rotamızı takip edeceğiz. Gerekli tüm şartlar mevcut. Kamyon ve otobüs ürün gamımız en güncel modellerden oluşuyor. Otomobil ve hafif ticari araç gruplarında ise birçok yeni model pazara sunulacak. Yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Aksaray fabrikamıza yapacağımız 130 milyon Euro tutarındaki yatırımla verimliliği, kaliteyi ve çevre korumaya yönelik önlemleri geliştirmeyi hedefliyoruz.