Büyüme Sürprizi

Bankalar, geç de olsa “büyük” şirket sevdasının yanına, orta ve küçük ölçeklileri eklediler. Son birkaç yıldır yaşanan bu gelişme, “ticari kart” uygulamasıyla yeni bir boyut kazandı. Garanti Bankas...

1.09.2003 03:00:000
Paylaş Tweet Paylaş
Bankalar, geç de olsa “büyük” şirket sevdasının yanına, orta ve küçük ölçeklileri eklediler. Son birkaç yıldır yaşanan bu gelişme, “ticari kart” uygulamasıyla yeni bir boyut kazandı. Garanti Bankası, Dışbank, Akbank ve Finansbank’ın öncülük ettiği bu alanda, büyük bir canlılık yaşanıyor. Bazı bankalar hedeflerini aştı, gelecek hesaplarını yeniden gözden geçirmeye karar verdi. Ortak görüş ise bu alandaki potansiyelin yakında harekete geçeceği yönünde…  
 
Bir zamanlar bankaların en gözde kurumsal müşterilerini 500 büyük şirket oluşturuyordu. Bazı bankalarda bu rakam en büyük 1000’e kadar çıkıyordu. Ancak, değişen Pazar koşulları ve özellikle orta ölçeklilerdeki müthiş potansiyel, bankaları yeni bir alana yöneltmeye başladı. Bu nedenle de son birkaç yıldır KOBİ’lere yönelik büyük bir rekabet yaşanıyor, bankalar ardı ardına ürünler geliştiriyorlar. Herkesin hedefi sayıları 1.3 milyona ulaşan KOBİ pazarından en büyük pastayı olabilmek. Üstelik, bu rakama, şahıs şirketleri ve esnaflar da dahil edildiğinde, hedef kitle 4 milyona ulaşıyor. Bu da yeniden yapılanma sürecinden geçen bankaların iştahını kabartıyor.  
 
Özellikle büyük ve orta ölçekli bankalarda bu segmente yönelik çalışmalar bir hayli ağırlık kazandı. Uzun zaman kurumsal bankacılığın içinde kabul edilen ticari bankacılık, ayrı bir birim haline dönüştürüldü. Bu birimin hedef kitlesine daha rahat ulaşması için de onlara özel şubeler, onlara özel müşteri temsilcileriyle işe başladılar.  Bu çalışmaları KOBİ’lere özel ürünler izledi. İşte bu ürünlerden biri de çek-senet kullanımlarına alternatif olarak geliştirilen “ticari kartlar” oldu.  
 
Ticari kart işine ilk olarak 2001 yılında Garanti Bankası “Ortak Kart”la girdi. 2003 yılının başında Akbank “biz.card”la bu kulvardaki ikinci oyuncu oldu. Mayıs 2003’te ise Dışbank, “T Kart”la ticari kart pazarına giren son banka oldu.  
 
Şu anda sadece üç bankada olmasına rağmen, ticari kartların ulaştığı sayılar umut verici. Bu nedenle ticari bankacılıktaki ağırlığını artırmak isteyen bir çok bankanın bu yönde hazırlıkları olduğu söyleniyor. Bu bankaların başında da Finansbank geliyor. 2003 yılı başından itibaren ticari bankacılığına ayrı bir önem veren Finansbank’ın çok yakın bir gelecekte ticari kart kulvarında yerini alması bekleniyor.  
 
İşlem sayısı az, ciro çok  
 
Bankalardan aldığımız veriler, hızlı bir büyümeyi işaret ediyor. Garanti Bankası, Ortak Kart’la bu alana ilk giren banka oldu. 2001 yılının Eylül ayında piyasaya sürdükleri Ortak Kart, şu anda 8 ana firmada, 800 kullanıcıya hizmet veriyor. Garanti Ödeme Sistemleri Ticari Kartlar Grup Müdürü Mehmet Sindel, 2003 yılı sonunda bu rakamı 20 ana firma ve 3 bin kullanıcıya ulaştırmayı planladıklarını söylüyor. Sindel, “Ortak kartların işlem sayıları, bireysel bir karta göre daha az olmakla birlikte, 10-15 kat daha fazla ciro yapıyor” diye konuşuyor.    
 
Bu konuda sektörde ikinci uygulamayı biz.card ile başlatan Akbank ise, rakamları konusunda bilgi vermiyor.  
 
T Kart’ı piyasaya çıkaran Dışbank, Temmuz 2003 sonu itibariyle 108 KOBİ’ye ulaşmış durumda. Dışbank Genel Müdür Yardımcısı Bülent Nur Özkan, “Hedefimiz, ağustos ayına kadar 55 KOBİ’ye ulaşmaktı. Ancak, şimdiden bu hedefin önüne geçmiş durumdayız” diyor.  
 
Bülent Nur Özkan, pazarın durumu hakkında da şu bilgileri veriyor:  
 
“Türkiye’de hedef kitlemizde yer alan 1.3 milyon kurum var. Bu sayıya esnafı da eklersek 4 - 4.5 milyon potansiyel kart kullanıcısı bulunuyor. Ortaya çıkan rakamlar, aslında piyasanın ve potansiyel işlem hacminin ne kadar büyük olduğunu görüyoruz. Hedefimiz asgari yüzde 10 pazar payı ile Türkiye genelinde T Kart üye sayısını artırarak, firmaları aktif kullanıcı haline getirmek.”  
 
Riskler en aza indirgeniyor  
 
Ticari kartlar, üretici ya da distribütör firma ile onlardan mal alan ve tüketiciye ulaştıran firma arasındaki nakit akışında yer alan boşluğu dolduruyor. Çünkü, ticari kartların hedef kitlesinde yer alan firmalar, ticari ilişkileri iyi olan şirketlerle açık hesap şeklinde çalışıyor. Güvenirlikle doğru orantılı olarak çek, senet, kredi kartı, nakit gibi tahsilat yöntemlerini kullanıyor. Ana firmalar veya dağıtıcılar, sattıkları mal karşılığı para, çek toplama, toplanan paraların, çeklerin taşıma riski, geç tahsil edilen veya tahsil edilemeyen çekler konusunda önemli operasyon maliyetlerine ve risklere maruz kalıyor. İşte burada devreye ticari kartlar giriyor.  
 
Garanti Ödeme Sistemleri Ticari Kartlar Grup Müdürü Mehmet Sindel, ticari kartlar ile kredi kartları ve çek altyapısının tek bir kartta birleştiğini söylüyor. KOBİ’lerin çek-senet, açık hesap çalışmalarına alternatif bir ödeme aracı olarak geliştirilen bu kartların, kredi kartından farklı olarak vadeli alışverişe imkan verdiğini ve bunun için de ayrı bir limit belirlendiğini ifade ediyor.  
 
Akbank Kurumsal Bankacılık Pazarlama Grup Başkanı Ferda Besli, “Ticari kart sistemiyle firmalara tahsilat ve ödeme kolaylığı sunuyoruz” diyor. Besli’ye göre, bu kartlar, özellikle sektörel tedarik zincirlerinde alıcılarla satıcılar arasında yapılan ödemelerde kullanılıyor.  
Ticari kartlar, firmalara taşıdığı kredi limiti kadar bir satın alma gücü sağlıyor. Aynı zamanda bu müşterilere mal satan tedarikçilere de ödeme garantisi sunuyor.  
 
Tahsilat garantisi var  
 
Ticari kartların en önemli avantajı, distribütör veya ana firma konumunda bulunan satıcı firmalara verilen tahsilat garantisi. Aynı zamanda, bu firmalardan düzenli olarak alışveriş yapan şirketlere tanınan kredi olanağı ile satın alma güçlerini artırmalarına destek oluyor.  
Esnek satış vadelerine sahip olması da mal alan firmalara önemli avantaj sağlıyor. Hesap bakiyesinin yetersiz kaldığı durumlarda kredi limitinde ödeme yapabilme şansı da bir diğer avantajı. Ayrıca, tüm işlemlerin tek doküman üzerinden takip edilmesi de firmalara önemli kolaylık sağlıyor.  
 
Akbank Kurumsal Bankacılık Pazarlama Grup Başkanı Ferda Besli de, ticari kartların KOBİ’lerin alışverişlerinde ve tahsilat işlemlerinde önemli kolaylıklar sunduğunu söylüyor. Ferda Besli, “Ticari kartlar, gelişmiş teknolojik altyapısı ile tedarikçiler ve müşteriler için benzersiz bir tahsilat ve ödeme sistemi” diyor.  
 
Garanti Ödeme Sistemleri Ticari Kartlar Grup Müdürü Mehmet Sindel ise, ticari kartların yararlarını şöyle anlatıyor:  
 
“Firmalar ticari kartları kullanarak, risk takibi yapabiliyorlar. Çek-nakit taşıma riskini ortadan kaldırıyorlar. Operasyon maliyetleri önemli oranda düşüyor. Çeklerin geç tahsilatları yüzünden oluşan fonlama kayıplarından kurtuluyorlar. Ayrıca, kart sahibi KOBİ’ler, çek ve teminat mektubu masraflarından da tasarruf sağlıyor.”    
 
Tedarik zincirlerinden ilgi çok  
 
Şu anda sadece üç banka tarafından verilen ticari kartlara ilginin giderek artması bekleniyor. Şu anda ise bu kartları ağırlıklı olarak, gıda, sağlık, kozmetik, beyaz eşya, yedek parça, kırtasiye sektörleri kullanıyor. Başka bir deyişle, sürekli mal alım satımında bulunan tedarik zincirlerinde ticari kartlara karşı yoğun ilgi var.  
 
Dışbank Genel Müdür Yardımcısı Bülent Nur Özkan, ticari kartların, perakende sektöründeki distribütörden ecza depolarına, elektronikten otomotiv yedek parça dağıtımı yapan firmalara kadar geniş bir yelpazeyi kapsadığını söylüyor. Özkan, “Ancak, ağırlıklı olarak ise, gıda, sağlık, kozmetik, beyaz eşya, tekstilin bir kısmı ve petrol ürünleri kullanıyor. Bunun nedeni ise bu sektörlerde tüketimin hızlı olmasıdır” diyor.    
 
Akbank’tan Ferda Besli ise, özellikle yiyecek, içecek ve ilaç sektörlerindeki firmaların ticari kartlara ilgi gösterdiğini söylüyor ve “Bu kartlar, ağırlıklı olarak bayi-distribütör ağına sahip tedarik zincirlerinde kullanılıyor” diye konuşuyor.  
 
Garanti Ödeme Sistemleri’nden Mehmet Sindel ise, ticari kartlara çek-senet ve açık hesap çalışan tüm sektörlerden talep geldiğini söylüyor. Ağırlıklı olarak çalışılan sektörlerin ise gıda, kırtasiye, yedek parça, seramik ve kağıt olduğunu ifade ediyor.  
 
Bankalar kimin peşinde?  
 
Aslında ticari kartların çıkış noktasını KOBİ’ler oluşturuyor. Bu nedenle de bankaların hedefinde bu segmentteki şirketler var. Tercihleri ise ağırlıklı olarak, tedarikçi firmalar ve bunlardan mal alan işletmeler.  
 
Akbank Kurumsal Bankacılık Pazarlama Grup Başkanı Ferda Besli, hedef kitlelerinin, tedarik zincirlerinde satıcı olarak yer alan tedarikçi firmalar ile bunlardan mal alımı yapan gerçek ve tüzel kişiler olduğunu söylüyor. Sektörel bazda ise, perakendeciler, bayiler, distribütörler ve ana firmalara ulaşmak istediklerini ifade ediyor.  
 
Dışbank’ın iddialı hedefleri var. Genel müdür yardımcısı Bülent Nur Özkan, öncelikle beyaz eşya, elektronik, gıda, kozmetik ve sağlık sektörlerine ulaşmak istediklerini söylüyor. Özkan, “Gıda sektörünü ele aldığımızda içinde içecek, şekerleme, bisküvi, perakende, dondurulmuş gıda gibi çok fazla alt sektör bulunduğunu görüyoruz. Biz her sektör özelinde ayrıntılı ve titiz bir çalışma yürütüyoruz” diyor.  
 
Garanti Ödeme Sistemleri’nden Mehmet Sindel, vadeli satış yapan ve bayilik yapısı olan tüm sektörlerin hedef kitleleri arasında yer aldığını söylüyor. Öncelikli hedeflerinin ise geniş bayi, perakendeci ağı olan, ilgili bayi, perakendecilerden tahsilat operasyonunda sıkıntı çeken firma ve sektörler olduğunu ifade ediyor.  
 
Yasa etkili oldu  
 
Çek-senet kullanımına alternatif olarak oluşturulan ticari kartlar, yavaş da olsa bu enstrümanların kullanımını azaltmaya başladı. Ancak, bankacılara göre, asıl hareket bundan sonra yaşanacak. Bunun en büyük nedeni de temmuz ayında yürürlüğe giren çekli işlemlere ilişkin yeni yasal düzenlemeler.  
 
Akbank’tan Ferda Besli, ticari kartların, çek-senet kullanımını yavaş yavaş azaltmaya başladığını, yeni yasal düzenlemeler nedeniyle ticari kartların kullanımının artacağını söylüyor. Ferda Besli şöyle konuşuyor:  
 
“Artık bir bankadan çek karnesi almak, kredi almak gibi prosedürlere tabi tutuluyor. Bu da çek kullanımını azaltmaya başladı. Dolayısıyla, alternatif tahsilat ve ödeme sistemleri için arayış ve talep arttı. Ayrıca, 10 milyar liranın üzerindeki işlemlerin banka üzerinden gerçekleştirilme zorunluluğu da ticari kart sistemlerini peşin ve vadeli işlemler için vazgeçilmez bir alternatif durumuna getirdi.”.  
 
Garanti Ödeme Sistemleri Ticari Kartlar Grup Müdürü Mehmet Sindel de, ticari kartların çek-senet cirosundaki etkisinin yeni yeni hissedilmeye başladığını söylüyor. Özellikle yeni çıkan çek yasası ile birlikte ticari kartlara olan talebin arttığını ifade ediyor. Sindel’e göre, önümüzdeki 3 yıl içinde çek cirosunun yüzde 15-20’lik kısmı ticari kartlardan geçecek.  
 
FİRMAYA ÖZEL KART  
 
Ticari kartların en önemli özelliği, her bir firma ve bayilik ağı için özel olarak tasarlanması. Kartlarda genel altyapı ve sistem aynı olmakla birlikte, her firmanın ödeme yapısı ve ihtiyaçlarına göre şekillendiriliyor.  
 
Garanti Ödeme Sistemleri’nden Mehmet Sindel, bu nedenle ticari kartlar sisteminde esnek ve süratli teknolojik altyapıya ihtiyaç olduğunu söylüyor. Bu kartlarda firmaların ihtiyaçlarına ve beklentilerine uygun çözümler sunabilmenin önemli olduğunu ifade ediyor.  
 
Dışbank Genel Müdür Yardımcısı Bülent Nur Özkan da, ticari kartlarda firmaların isteklerinin son derece önemli olduğunu belirtiyor. Kartlarda firmalara özel bir takım unsurlar olduğunu belirten Özkan, sözlerini şöyle sürdürüyor:  
 
“Biz isteyen firmalara esnek limit dağılımı yapıyoruz. Bu özellik, hangi müşteri için hangi limit belirlenmişse, bu işlemin karta yansıtılması ve sadece o firma ile yapılacak alışverişlerde geçerli olma esnekliğini veriyor. Örneğin, alım potansiyeli yüksek müşteriler için yüksek limitler belirlenebiliyor. Aynı şekilde alımını sınırlamak istediğiniz karta da daha düşük limit verebiliyorsunuz. Ayrıca, istenilen yetkilerle arzu edilen sayıda T Kart alınabiliyor. Yani firmada çalışan bir kişi sadece hesap bilgilerini görebilirken, bir diğeri para çekme şansına da sahip oluyor. Her şey müşterinin isteğine göre belirleniyor.”  
 
“50 BİN FİRMA BU KARTLAR İÇİN BEKLEMEDE”  
 
Bülent Nur Özkan / Dışbank
 
 
Dışbank Genel Müdür Yardımcısı Bülent Nur Özkan, ticari kartların çek-senet kullanımını önemli ölçüde azaltacağını söylüyor. Bülent Nur Özkan, konuyla ilgili görüşlerini şöyle anlatıyor:  
 
“T Kart özeline baktığımızda, KOBİ’ler tarafından yakın bir ilgiyle izlendiğini görüyoruz. Anlaşma yaptığımız firma sayısı daha önce belirttiğim gibi 108’e ulaştı. Tabii bu görünen rakam. Her anlaşma yaptığımız distribütör firmanın, bir de çalıştığı ve alıcı olarak adlandırdığımız, ürünü nihai tüketiciye ulaştıran firmalar bulunuyor.  
 
Bunların kombinasyonuna baktığımızda 50 bin potansiyel firmanın şimdiden piyasada T Kart ile işlemlerini gerçekleştirmek üzere beklediğini görüyoruz. Bu kadar kısa bir zamanda böylesi bir ağın kurulmuş olması, yıl sonuna doğru T Kart’ın kullanımının daha da artacağının bir göstergesi. Bu verilerden yola çıkarak, çek-senet kullanımı birdenbire sona ermese de, öngörülenden çok daha kısa bir zaman içinde etkinliğini yitirmiş bir işlem aracı olarak değerlendirileceğini söyleyebilirim. Ayrıca, 10 milyar üstü işlemlerin bankaların üzerinden geçme  zorunluluğu da T Kart’ın yaygın kullanımını arttıracaktır.”  
 
 

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz