- Anasayfa
- Finans
- Bireysel emeklilik
- Yenilerin oyun planı
Yenilerin oyun planı
Bireysel emeklilik sistemine son 3 yılda 5 yeni oyuncu katıldı. Hepsinin ortak özelliği, arkalarında güçlü bir banka desteğinin olması. Bu nedenle iddialı hedefleri var. Halk Emeklilik ile Asya Emeklilik, 5 yılda ilk 5’te olmayı planlıyor.
Fiba Emeklilik, 10 yılda 200 bin katılımcıyı hedefliyor. Son katılan oyuncu Katılım Emeklilik’le büyüyen yeni faizsiz emeklilik kulvarının da önümüzdeki 10 yılda sektörden yüzde 15 pay alması bekleniyor.
KATILIMIN YENİ GÖZDESİ
Sistemde katılım bankaları da getirisi faiz olmayan fonlara bağlı yatırım araçlarıyla farklı bir kulvar açıyor. Bu mantıkla işleyen Asya Emeklilik’in büyümesi de burada katılımcı potansiyelinin ne kadar yüksek olduğunun bir göstergesi.
Asya Emeklilik Genel Müdür Yardımcısı Balkan Akbaş, 10 yıl sonra faizsiz bireysel emekliliğin sektördeki payının yüzde 15’e ulaşacağını öngörüyor. “Bireysel emeklilik sistemi faizsiz emeklilik hassasiyetleri sebebiyle yatırımını yastık altına yapanların tercihi oldu” diyen Akbaş, 5 yıl içinde sektörün ilk 5 şirketi arasında yer almayı hedeflediklerini açıklıyor. Şirket, 2019’da 500 bin katılımcı ve 3,5 milyar TL fon büyüklüğüne ulaşmayı amaçlıyor.
“17’nci olarak girdiğimiz sektörde, bugün katılımcı sayısında yüzde 4,5 pazar payıyla 7’nci sırada yer alıyoruz” diyen Akbaş, tek satış kanalı olan Bank Asya ile şube başına yıllık 500 adet satış yakaladıklarını vurguluyor. Asya Emekliğin 2014 sonu hedefi, 250 bin katılımcı ve 550 milyon TL fon büyüklüğü.
Sisteme en son giren ve iki katılım bankasının ortaklaşa kurduğu Katılım Emeklilik ve Hayat da bu gelişiminin bir örneği. Şirket şu anda bin 500 katılımcı ve 3,9 milyon TL fonla sektörde en son sırada yer alıyor. Ama Katılım Emeklilik, resmi lans-manını eylül ayı ortalarında yaptıktan sonra hızlanmayı planlıyor.
BES’in yöneticileri ve uzmanlar da katılım bankalarının sisteme girmesinden memnun. Anadolu Emeklilik Genel Müdürü Uğur Erkan, “Faiz gelirine duyarlı kitlenin büyüklüğü, kayıtsız kalınamayacak bir potansiyel.
Başta altın olmak üzere kıymetli madenler ve kira sertifikaları gibi enstrümanlara yatırım yapabilen emeklilik fonlarının daha da çeşitlenmesiyle birlikte faize duyarlı kesimden sisteme katılımın artacağını ve bu fonların sistemin derinleşmesine katkıda bulunacağını öngörüyoruz” diyor.~
BÜYÜKLERLE SAVAŞ
5 yeni oyuncuyu büyüme yolunda güçlü bir rekabet bekliyor. Çünkü lider 4 şirketin sistemdeki katılımcı sayısında yüzde 60,7 ve fon tutarında ise yüzde 70 payı mevcut. Yenilerin bu oyunda en avantajlı yanları, güçlü bankaların iştirakleri olarak bu kanaldan büyüme olasılıkları olması.
“Ölçek ekonomisinin yakalanması şirketin arkasında bir banka desteği olup olmamasıyla doğru orantılı. Özellikle Akdeniz ülkelerinde tecrübe edildiği gibi ülkemizde de bireysel emeklilik ürünlerinin ana dağıtım kanalını bankalar oluşturuyor” diyen Uğur Erkan, dağıtım kanalları arasında banka bulunduran ve kanal yapısını doğru yapılandırmış sektör oyuncularının uzun vadede zirvedeki 4 şirketle nispeten daha kolay rekabete gireceğini düşünüyor.
Halk Emeklilik Genel Müdürü Nurullah Okur da Erkan ile aynı fikirde: “Biz şirket olarak Halk Bankası’nın dağıtım kanalı avantajını sonuna kadar kullanarak sektörde bir adım öndeyiz. Tüm ürün geliştirme faaliyetlerinde ortak hareket ediyoruz. Yakın dönemde, Halk Bank şubeleri ve çağrı merkezinden sürdürdüğümüz satış faaliyetlerini web şubesine de taşıyarak dağıtım kanallarını daha da etkin kullanan bir yapıya ulaşacağız” diyor.
Bu oyuncuların dezavantajlarını ise EY Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Ortağı Gökhan Gümüşlü, “Bu şirketler arkalarında güçlü bankalar olmasına rağmen öğrenme süreci yaşadıklarından performansları diğerlerine kıyasla zayıf görünüyor” şeklinde açıklıyor.
Ancak Gümüşlü’ye göre önemli artıları da var: “En önemli fırsatları, dokunulmamış müşteri kitlelerini sisteme dahil etmek. Büyüklere kıyasla daha dinamik ve hızlı karar alabilmenin verdiği esneklikle daha iyi kampanyalar yürütebilir ve yeni segmentlere yönelmek konusunda daha verimli olabilirler."
Fiba Emeklilik Genel Müdürü Ömer Mert de bu noktada fonlar arasındaki getiri farklarına dikkat çekerek, “Şirketler olarak iyi getirileri müşterinin fonlarına yansıtamıyoruz. Özellikle fon performansında iyi hizmet sunan şirketler, pazar paylarını artıracak” diyor.~
AYAKTA KALABİLECEKLER Mİ?
Sektörde gelen yönetim ve fon kesintileri sonrası ciddi bir kâr sorunu yaşanıyor. Grant Thorton Türkiye ortaklarından Jale Akkaş, “10 yıl önce yapılmış fizibilitelerde 7-8 yılda kâra geçmesi beklenen bir sistem, yeni düzenlemeler sonucunda 1214 yılda artıya geçecek” diyor.
BES’te kârlılık için ölçeği yakalamak büyük önem taşıyor. Küçük şirketler için ise kârlı bir modelle gitmek hayati önem taşıyor. Aslında sistemde şirket sayısı arttıkça ölçekler küçülüyor ve belirli bir ölçeğe ulaşamayan şirketlerin kâr etmesi olası gözükmüyor.
Uğur Erkan, “Önümüzdeki dönemde s��rdürülebilir kârlılık ölçeğini yakalayamayan şirketler için verimli olacak bir konsolidasyon süreci yaşanmasının muhtemel olduğunu değerlendiriyoruz” diyor.
Tabii ki yeni oyuncuların kâr stratejileri mevcut. Halk Emeklilik Genel Müdürü Nurullah Okur, hızlı büyümelerine rağmen tüm iş planlarında kârlılıktan taviz vermediklerini söylüyor. Fiba Emeklilik Genel Müdürü Ömer Mert ise hizmetleri ve müşteriye ulaşımı daha düşük maliyetlerle yapmak için çalıştıklarını belirtiyor.
“Gelir kalemlerinin yanı sıra gider kalemlerini de dikkatli bir şekilde gözden geçiriyoruz. Maliyetleri azaltarak iyi hizmetler verdiğimizde kâr süreleri öne çekilebilir. Bakın 5 yıl önce müşteriler ‘Sözleşmem, ödemelerim, dekontlarım’ diye şikayet ederken şimdilerde her yerde ‘getiriler’ diyor.
Çünkü artık müşterilerin birikimleri artmaya başladı. Türk toplumu için çok alışık olunmayan geniş tabana yayılı ve küçük birikimlerle elde edilmiş tasarruflar var ki bunun getirileri daha da fazla sorgulanacak. Bu kapsamda bizim kâra geçmemiz önümüzdeki birkaç yıl içinde olacak” diye konuşuyor. ~
JALE AKKAŞ / GRANT THORTON TÜRKİYE ORTAĞI
“BES'DE KONSOLİDASYONU KÂRSIZLIK HIZLANDIRIR"
ÖLÇEK ÖNEMLİ
Şirketler, BES ürünlerinin yanında hayat sigortaları satışı yaparak maliyetlerini karşılamaya çalışıyor. Kârlılığın yakalanabilmesi için belirli fon büyüklüğü eşiklerinin aşılmasına ihtiyaç var. Gelir kesintileri sonrası kârlılık, fon büyüklüğüne daha da bağlı bir hale geldi. Kısa vadeli kârsızlığın, şirketlerin pazardan çekilmesini tetiklemek yerine pazarda konsolidasyonu hızlandırabileceği öngörüyorum.
EN KÂRLISI GARANTİ
Sektörün kâr haritasına bakarsak 2013’te en kârlı şirket, Garanti Emeklilik oldu. Ardından Ziraat Emeklilik en yüksek kâr açıkladı. Yine yeni oyunculardan Halk Emeklilik ise Anadolu Hayat Emeklilik’ten sonra yüksek kâr açıklayan 4’üncü şirket konumunda. Yılı Fiba Emeklilik 1,7 milyon TL zarar ve Asya Emeklilik de 14,7 milyon TL zararla kapattı.
BANK ASYA VAKASI
Yeni oyuncular içinde Asya Emeklilik’in arkasında her ne kadar banka olsa da son zamanlarda Bank Asya hakkında sektörde çıkan spekülasyonlar ve yürüttüğü ortaklık görüşmelerinin sonuçsuz kalması, bankadan yüksek miktarda mevduat çıkışları hem banka hem Asya Emeklilik şirketinin geleceği hakkında soru işaretleri doğuruyor.
TUNÇ AKYURT/ PEPPERS&ROGERS YÖNETİCİ ORTAĞI
"KAMU BANKALARININ ŞİRKETLERİ ZİRVEYİ ZORLAR"
HIZLI GİRDİLER
Yeni oyuncular sektöre oldukça hızlı giriş yaptı. Özellikle güçlü banka ortaklarının uygun mevcut müşteri tabanlarına yapılan pazarlama kampanyaları sonucunda kısa zamanda çok sayıda katılımcıya ulaştıklarını görüyoruz. Bu büyümelerinin biraz hız keserek de olsa devam edeceğini düşünüyorum.
KİM ZORLAR?
Özellikle büyük devlet bankalarının orta ve uzun vadede sektörün ilk 5 oyuncusu arasına girmesi çok da sürpriz olmamalı. Lider 4 oyuncuyu zorlama potansiyeli olan oyuncuların Ziraat, Halk ve Vakıfbank gibi çok sayıda aktif müşteriye sahip ve şube ağı oldukça geniş devlet bankalarının emeklilik şirketlerinde olduğunu düşünüyorum.~
İDEALİ 15 ŞİRKET
Şu anki oyuncu sayısı bir miktar fazla. Banka ortağı olmayan küçük oyuncuların ayakta kalması zor olacak. Belli ölçeği yakalayamayan yerli ve yabancı yatırımcıların pazardan çıkma ve daha büyüklerle konsolide olma ihtimalini yüksek görüyorum. Önümüzdeki 10 yılda sektör için tahminen 15 oyuncu daha sağlıklı olur.
KATILIMIN YENİ GÖZDESİ
Sistemde katılım bankaları da getirisi faiz olmayan fonlara bağlı yatırım araçlarıyla farklı bir kulvar açıyor. Bu mantıkla işleyen Asya Emeklilik’in büyümesi de burada katılımcı potansiyelinin ne kadar yüksek olduğunun bir göstergesi.
Asya Emeklilik Genel Müdür Yardımcısı Balkan Akbaş, 10 yıl sonra faizsiz bireysel emekliliğin sektördeki payının yüzde 15’e ulaşacağını öngörüyor. “Bireysel emeklilik sistemi faizsiz emeklilik hassasiyetleri sebebiyle yatırımını yastık altına yapanların tercihi oldu” diyen Akbaş, 5 yıl içinde sektörün ilk 5 şirketi arasında yer almayı hedeflediklerini açıklıyor. Şirket, 2019’da 500 bin katılımcı ve 3,5 milyar TL fon büyüklüğüne ulaşmayı amaçlıyor.
“17’nci olarak girdiğimiz sektörde, bugün katılımcı sayısında yüzde 4,5 pazar payıyla 7’nci sırada yer alıyoruz” diyen Akbaş, tek satış kanalı olan Bank Asya ile şube başına yıllık 500 adet satış yakaladıklarını vurguluyor. Asya Emekliğin 2014 sonu hedefi, 250 bin katılımcı ve 550 milyon TL fon büyüklüğü.
Sisteme en son giren ve iki katılım bankasının ortaklaşa kurduğu Katılım Emeklilik ve Hayat da bu gelişiminin bir örneği. Şirket şu anda bin 500 katılımcı ve 3,9 milyon TL fonla sektörde en son sırada yer alıyor. Ama Katılım Emeklilik, resmi lans-manını eylül ayı ortalarında yaptıktan sonra hızlanmayı planlıyor.
BES’in yöneticileri ve uzmanlar da katılım bankalarının sisteme girmesinden memnun. Anadolu Emeklilik Genel Müdürü Uğur Erkan, “Faiz gelirine duyarlı kitlenin büyüklüğü, kayıtsız kalınamayacak bir potansiyel.
Başta altın olmak üzere kıymetli madenler ve kira sertifikaları gibi enstrümanlara yatırım yapabilen emeklilik fonlarının daha da çeşitlenmesiyle birlikte faize duyarlı kesimden sisteme katılımın artacağını ve bu fonların sistemin derinleşmesine katkıda bulunacağını öngörüyoruz” diyor.~
BÜYÜKLERLE SAVAŞ
5 yeni oyuncuyu büyüme yolunda güçlü bir rekabet bekliyor. Çünkü lider 4 şirketin sistemdeki katılımcı sayısında yüzde 60,7 ve fon tutarında ise yüzde 70 payı mevcut. Yenilerin bu oyunda en avantajlı yanları, güçlü bankaların iştirakleri olarak bu kanaldan büyüme olasılıkları olması.
“Ölçek ekonomisinin yakalanması şirketin arkasında bir banka desteği olup olmamasıyla doğru orantılı. Özellikle Akdeniz ülkelerinde tecrübe edildiği gibi ülkemizde de bireysel emeklilik ürünlerinin ana dağıtım kanalını bankalar oluşturuyor” diyen Uğur Erkan, dağıtım kanalları arasında banka bulunduran ve kanal yapısını doğru yapılandırmış sektör oyuncularının uzun vadede zirvedeki 4 şirketle nispeten daha kolay rekabete gireceğini düşünüyor.
Halk Emeklilik Genel Müdürü Nurullah Okur da Erkan ile aynı fikirde: “Biz şirket olarak Halk Bankası’nın dağıtım kanalı avantajını sonuna kadar kullanarak sektörde bir adım öndeyiz. Tüm ürün geliştirme faaliyetlerinde ortak hareket ediyoruz. Yakın dönemde, Halk Bank şubeleri ve çağrı merkezinden sürdürdüğümüz satış faaliyetlerini web şubesine de taşıyarak dağıtım kanallarını daha da etkin kullanan bir yapıya ulaşacağız” diyor.
Bu oyuncuların dezavantajlarını ise EY Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Ortağı Gökhan Gümüşlü, “Bu şirketler arkalarında güçlü bankalar olmasına rağmen öğrenme süreci yaşadıklarından performansları diğerlerine kıyasla zayıf görünüyor” şeklinde açıklıyor.
Ancak Gümüşlü’ye göre önemli artıları da var: “En önemli fırsatları, dokunulmamış müşteri kitlelerini sisteme dahil etmek. Büyüklere kıyasla daha dinamik ve hızlı karar alabilmenin verdiği esneklikle daha iyi kampanyalar yürütebilir ve yeni segmentlere yönelmek konusunda daha verimli olabilirler."
Fiba Emeklilik Genel Müdürü Ömer Mert de bu noktada fonlar arasındaki getiri farklarına dikkat çekerek, “Şirketler olarak iyi getirileri müşterinin fonlarına yansıtamıyoruz. Özellikle fon performansında iyi hizmet sunan şirketler, pazar paylarını artıracak” diyor.~
AYAKTA KALABİLECEKLER Mİ?
Sektörde gelen yönetim ve fon kesintileri sonrası ciddi bir kâr sorunu yaşanıyor. Grant Thorton Türkiye ortaklarından Jale Akkaş, “10 yıl önce yapılmış fizibilitelerde 7-8 yılda kâra geçmesi beklenen bir sistem, yeni düzenlemeler sonucunda 1214 yılda artıya geçecek” diyor.
BES’te kârlılık için ölçeği yakalamak büyük önem taşıyor. Küçük şirketler için ise kârlı bir modelle gitmek hayati önem taşıyor. Aslında sistemde şirket sayısı arttıkça ölçekler küçülüyor ve belirli bir ölçeğe ulaşamayan şirketlerin kâr etmesi olası gözükmüyor.
Uğur Erkan, “Önümüzdeki dönemde s��rdürülebilir kârlılık ölçeğini yakalayamayan şirketler için verimli olacak bir konsolidasyon süreci yaşanmasının muhtemel olduğunu değerlendiriyoruz” diyor.
Tabii ki yeni oyuncuların kâr stratejileri mevcut. Halk Emeklilik Genel Müdürü Nurullah Okur, hızlı büyümelerine rağmen tüm iş planlarında kârlılıktan taviz vermediklerini söylüyor. Fiba Emeklilik Genel Müdürü Ömer Mert ise hizmetleri ve müşteriye ulaşımı daha düşük maliyetlerle yapmak için çalıştıklarını belirtiyor.
“Gelir kalemlerinin yanı sıra gider kalemlerini de dikkatli bir şekilde gözden geçiriyoruz. Maliyetleri azaltarak iyi hizmetler verdiğimizde kâr süreleri öne çekilebilir. Bakın 5 yıl önce müşteriler ‘Sözleşmem, ödemelerim, dekontlarım’ diye şikayet ederken şimdilerde her yerde ‘getiriler’ diyor.
Çünkü artık müşterilerin birikimleri artmaya başladı. Türk toplumu için çok alışık olunmayan geniş tabana yayılı ve küçük birikimlerle elde edilmiş tasarruflar var ki bunun getirileri daha da fazla sorgulanacak. Bu kapsamda bizim kâra geçmemiz önümüzdeki birkaç yıl içinde olacak” diye konuşuyor. ~
JALE AKKAŞ / GRANT THORTON TÜRKİYE ORTAĞI
“BES'DE KONSOLİDASYONU KÂRSIZLIK HIZLANDIRIR"
ÖLÇEK ÖNEMLİ
Şirketler, BES ürünlerinin yanında hayat sigortaları satışı yaparak maliyetlerini karşılamaya çalışıyor. Kârlılığın yakalanabilmesi için belirli fon büyüklüğü eşiklerinin aşılmasına ihtiyaç var. Gelir kesintileri sonrası kârlılık, fon büyüklüğüne daha da bağlı bir hale geldi. Kısa vadeli kârsızlığın, şirketlerin pazardan çekilmesini tetiklemek yerine pazarda konsolidasyonu hızlandırabileceği öngörüyorum.
EN KÂRLISI GARANTİ
Sektörün kâr haritasına bakarsak 2013’te en kârlı şirket, Garanti Emeklilik oldu. Ardından Ziraat Emeklilik en yüksek kâr açıkladı. Yine yeni oyunculardan Halk Emeklilik ise Anadolu Hayat Emeklilik’ten sonra yüksek kâr açıklayan 4’üncü şirket konumunda. Yılı Fiba Emeklilik 1,7 milyon TL zarar ve Asya Emeklilik de 14,7 milyon TL zararla kapattı.
BANK ASYA VAKASI
Yeni oyuncular içinde Asya Emeklilik’in arkasında her ne kadar banka olsa da son zamanlarda Bank Asya hakkında sektörde çıkan spekülasyonlar ve yürüttüğü ortaklık görüşmelerinin sonuçsuz kalması, bankadan yüksek miktarda mevduat çıkışları hem banka hem Asya Emeklilik şirketinin geleceği hakkında soru işaretleri doğuruyor.
TUNÇ AKYURT/ PEPPERS&ROGERS YÖNETİCİ ORTAĞI
"KAMU BANKALARININ ŞİRKETLERİ ZİRVEYİ ZORLAR"
HIZLI GİRDİLER
Yeni oyuncular sektöre oldukça hızlı giriş yaptı. Özellikle güçlü banka ortaklarının uygun mevcut müşteri tabanlarına yapılan pazarlama kampanyaları sonucunda kısa zamanda çok sayıda katılımcıya ulaştıklarını görüyoruz. Bu büyümelerinin biraz hız keserek de olsa devam edeceğini düşünüyorum.
KİM ZORLAR?
Özellikle büyük devlet bankalarının orta ve uzun vadede sektörün ilk 5 oyuncusu arasına girmesi çok da sürpriz olmamalı. Lider 4 oyuncuyu zorlama potansiyeli olan oyuncuların Ziraat, Halk ve Vakıfbank gibi çok sayıda aktif müşteriye sahip ve şube ağı oldukça geniş devlet bankalarının emeklilik şirketlerinde olduğunu düşünüyorum.~
İDEALİ 15 ŞİRKET
Şu anki oyuncu sayısı bir miktar fazla. Banka ortağı olmayan küçük oyuncuların ayakta kalması zor olacak. Belli ölçeği yakalayamayan yerli ve yabancı yatırımcıların pazardan çıkma ve daha büyüklerle konsolide olma ihtimalini yüksek görüyorum. Önümüzdeki 10 yılda sektör için tahminen 15 oyuncu daha sağlıklı olur.
