LASTİK SEKTÖRÜNDE SON TABLO

 “2021’de ülke ekonomisinin genel şartlarına bağlı olarak kurun etkisiyle yurt içi lastik pazarında fiyat artışı gerçekleşti. Buna paralel talepte düşüş gözlemledik.”

 “2022’DE BÜYÜME BEKLEMİYORUZ”

Pandeminin ilk yılında azalan binek araç satışlarıyla daralan lastik sektörü, hazirandaki normalleşme dönemiyle beraber hem otomotiv satışlarının artması hem de birikmiş taleple toparlama yaşadı. Son dönemde ise hammaddelerin çoğunu ithal eden lastik üreticileri için kur olumsuz bir etki yarattı.  Petlas’ı bünyesinde barındıran AKO Grup’un Yönetim Kurulu Üyesi Safa Özcan üretim maliyetlerindeki artışın fiyatlara yansıdığını, bunun da talebi düşürdüğünü söylüyor. Özcan, “Kaynak kullanım maliyetinin artması tüm sektörleri olduğu kadar bizi de olumsuz etkiliyor. Önümüzdeki dönemde, pazarın durağan seyretmesini ve bu süreci büyüme olmadan geçireceğimizi öngörüyoruz” diyor.

1-Lastik sektörü 2021’i nasıl geçirdi? 

2021 yılında ülke ekonomisinin genel şartlarına bağlı olarak ekonomik aktivitedeki yavaşlama ve satın alma gücünün düşmesiyle yurt içi lastik pazarında ilk iki çeyrekte pozitif, üçüncü çeyrekte durağan bir görünüm ve son çeyrekte talepte düşüş gördük. Ülkemizde satılan lastiklerin çoğunun ithal ürün veya üretiminde kullanılan hammaddelerin ağırlıklı yurt dışı kaynaklı oluşu, çoğu son 3 ayda olmak üzere fiyatların yüzde 50’nin üzerinde artmasına yol açtı.

2-Pandemide evden çıkma yasakları sektörün satışlarını hangi oranda etkiledi? Hazirandaki normalleşme dönemiyle beraber satışlar pozitif etkilendi mi? 

Yurttaşlarımız pandemi tedbirleri kapsamında kısmi veya tam kapanmanın gerçekleştiği günlerde araç kullanımlarını minimum düzeye indirdi, bu da lastik ihtiyacını azalttı. Lastik sektörü bu süreçte tüketicilerimizin lastik ihtiyaçlarına yanıt vermek için pandemi kurallarına uygun şekilde lastik montajı hizmet koşullarını oluşturdu. Süreç sonrası ise sosyal hareketliliğin artmasıyla birikmiş talep piyasayı belli düzeyde hareketlendirdi.

3-Otomotivdeki çip ve tedarik krizinin sektörünüze yansıması oldu mu? 

Ağırlıklı otomobil fabrikalarına orijinal ekipman olarak lastik tedarik eden üreticiler yaşanan çip krizinden olumsuz etkilendi.  Bunun dışında tüketici talebi mevsimsel faktörlere göre şekillense de otomobiller için ana gereksinim olan güvenli sürüş ihtiyacı, yakıt sarfiyatı dolayısıyla yenileme talebi ve yasal zorunluluk gibi etkenler sayesinde talepteki kırılganlık nispeten sınırlı kaldı. Sektör, iç pazarda yaşanan talep düşüşünün yerini ihracat pazarlarındaki büyümeyle doldurma yönünde refleks geliştirdi.

4-Küresel ısınma ve iklim değişikliği dolayısıyla havaların ısınmasının özellikle kış lastiği kullanımını düşürdüğü biliniyor. Tüketicilerdeki bu eğilim sektörü nasıl etkiledi? 

Otomotiv pazarının sürekli büyüdüğü ve bu sektörün ihtiyaçlarına göre lastik sektöründe de büyüme sağlandığı bir süreçte küresel ısınmanın etkilerinin pazar yansımalarını net gözlemleyebilmek zor. Ancak küresel ısınmanın yarattığı mevsimsel ısı farklılıklarının düşmesi, kış lastiği talebini olumsuz yönde etkiledi. Pazar bu anlamda yeni ihtiyaçlara yeni çözümler geliştirdi. 4 mevsim lastik diye bilinen kış lastiği sertifikalı yaz lastikleri görece daha yumuşak geçen kış koşullarında pazardaki payını artırdı.

5-Küresel ısınma koşullarına uyum sağlamak ve tüketici beklentisine yanıt vermek için ürün portföyünüzde ne gibi değişiklikler yapıyorsunuz?

Türkiye lastik sektörünün Ar-Ge yapan yüzde 100 yerli sermayeli tek şirketiyiz. Buna paralel Petlas olarak pazarın ihtiyaç duyduğu 4 mevsim lastik segmentinde PT 565 kış lastiği sertifikalı 4 mevsim lastiğimizi geliştirerek tüketicinin beğenisine sunduk. Bu ürün segmentinde küresel ısınmanın etkisiyle tüketiciden hızla karşılık buldu.

6- Zorunlu kış lastiği kullanılması konusundaki genelgenin satışlarınıza etkisi var mı?

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tebliğine göre, 1 Aralık ile 1 Nisan tarihleri arasında tüm ticari araçlarda kış lastiği kullanımı zorunluluğu bulunuyor. Özel otomobillerde ise yasal zorunluluk kapsamında olmasa da kış lastiği kullanımı öneriliyor. Kış lastiği kullanımını etkileyen iki faktörden birisi il idari yönetimlerinin genelgeye göre ticari araçlarda kış lastiği kullanımını zorunlu tutuyor oluşu ve diğeri de ilin kış koşullarının zorluğu… Genel kullanım alışkanlıkları ve illere göre mevsimsel koşulları göz önüne alarak özellikle kar yağışı alan bölgelerde kış lastiği kullanımın yüzde 50’nin üstünde olduğunu söyleyebiliriz. Ancak özellikle daha yumuşak kış koşullarının yaşandığı bölgelerde kış lastiği kullanımı çok düşük seviyelerde olsa da dört mevsim lastik satışları ciddi bir yüzdeye ulaştı.

7-Kış lastiği genelgesinin daha verimli uygulanabilmesi için kamu ne yapabilir?

Emniyet yetkililerinin kış lastiği kontrolleri ve uygulamaları, kamu paydaşları ve sektör temsilcilerinin sürücüleri kış lastiği hakkında bilinçlendirme çabası toplumda karşılığını buluyor. Bu tutumun sürdürülmesi herkes için verimli olacaktır.

8-Lastik sektörünün şu andaki en büyük problemleri neler? 

2021 yılında ülke ekonomisinin genel şartlarına bağlı olarak kurun etkisiyle yurtiçi lastik pazarında fiyat artışı gerçekleşti. Buna paralel talepte düşüş gördük. Lastiğin çoğu marka için ithal bir girdi oluşu ve yurtiçi lastik üreticileri için hammaddelerin ağırlıklı yurt dışı kaynaklı oluşu sektörde fiyatların tırmanışını zorunlu kılıyor. Buna rağmen ülkemiz lastik sektörü için bizim gibi markaların yurt içinde üretim yapıyor oluşu, sağladığı maliyet avantajının yerli tüketici lehine fiyat dengesini regüle edici bir işlev kazandı.

9-2022’de sektör adına beklentileriniz neler? Sektör ne kadar büyür?

İçinden geçtiğimiz dönemde, kaynak kullanım maliyetinin artması tüm sektörleri olduğu kadar bizi de olumsuz etkiliyor. Önümüzdeki dönemde, pazarın durağan seyretmesini ve bu süreci büyüme olmadan geçireceğimizi öngörüyoruz.

10-Pandemi ve küresel ısınma sektörü nasıl şekillendirir?

Pandemi koşulları, navlun ve girdi maliyetleri bu süreci zorlaştırsa da endüstride asıl katma değer unsurlarını, lastik karışımlarında kullanılan bilgi birikimi ve teknoloji oluşturuyor. Bu süreçte yerli Ar-Ge ve yerli üretimin stratejik önemi bir kez daha ortaya çıktı. Petlas olarak ürettiğimiz lastiklerin hiçbirinde dışardan alınmış lisans kullanmıyoruz. Tüm ürünlerimizi, kendi Ar-Ge ekibimiz ve kendi teknolojimizle burada geliştiriyoruz. Bunun tüm sektörlerde uygulanmasının, küresel rekabet adına ülkemizi çok iyi noktalara getireceğine inanıyoruz.