Türkiye'nin 'coğrafi işaretli ürün' karnesi

Türkiye, coğrafi işaretli ürünlerde potansiyelini ortaya çıkarma yolunda hızla ilerliyor. Adres Patent, Türkiye'de coğrafi işaretli ürün sayısının 1.200'ü aştığını, kırsal kalkınmanın önemli parametreleri arasında yer alan bu ürünlere talebin ise her geçen gün arttığını bildirdi.

Adres Patent açıklamasına göre, özellikle son 2 yılda yerel ve ulusal bazda birçok oyuncu coğrafi işaretli ürünlerde mevcut potansiyeli ortaya çıkarmak adına önemli çalışmalara imza attı. Sayıları 800 civarında olan coğrafi işaretli ürün sayısı son 2 yılda 1.200'ü aştı.

Yakalanan bu ivmede "salgın sonrası güvenilir ürünlere talebin artması, kırsalda coğrafi işaret alan yöresel ürünlerin ekonomik olarak karşılığının olması, tanıtım çalışmalarına daha çok ağırlık verilmesi, STK'lar başta olmak üzere birçok kurumun coğrafi işaret konusunda belirli bir farkındalığa sahip olması" etkili oldu. Sınai mülkiyet hakları kısmında sektör profesyonellerinden daha fazla yararlanılması da artışa katkı sundu.

Avrupa Birliği tescili alan ürünlerde ihracat kolaylaşıyor

Açıklamada konuya ilişkin değerlendirmeleri yer alan Adres Patent Genel Müdürü Cumhur Akbulut, coğrafi işaretli ürünlerin ihracatı konusunda bazı destek mekanizmalarının devreye alınması gerektiğini bildirdi. Özellikle AB tescillerini yaygınlaştırmak ve kolaylaştırmak adına atılacak adımların hem ülke ekonomisine hem de o bölgenin bilinirliğine katkıda bulunduğunu belirten Akbulut, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Peynir ülkesi olmamasına rağmen Fransa'da peynir ihracatı 3,3 milyar doları buluyor. Bunun da yaklaşık yüzde 90'lık kısmı coğrafi işaretli ürünlerden oluşuyor. Sadece peynir özelinde bile durumu ele aldığımızda Fransa'dan daha büyük zenginliklere sahip olduğumuzun altını çizebiliriz. Bu potansiyeli ortaya çıkarmak bizim elimizde. Diğer taraftan coğrafi işaretli ürünlerin ihracatı da kolaylaştırdığı biliniyor. Özellikle bazı ticaret ve sanayi odaları stratejik öneme sahip ürünlerde örneğin pirinç gibi AB tescili olarak ihracat tarafında daha aktif bir şekilde rol almayı hedefliyor."

Perakende şirketleri raflarına daha fazla coğrafi işaretli ürün koymalı

Cumhur Akbulut, marketler başta olmak üzere perakende sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin coğrafi işaretli ürünler konusuna daha fazla önem vermesi gerektiğini vurguladı. Türkiye'deki marketlerde yer alan coğrafi işaretli ürün oranının toplamın yüzde 10'unu bulmadığını aktaran Akbulut, "Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı'nın, marketlere 'belirli bir oranda coğrafi işaretli ürünü raflarda bulunma zorunluluğunu' getirmesi hem potansiyelimizin ortaya çıkarılması açısından daha hızlı yol alınması sağlayacak hem de kırsalda tersine göçü tetikleyebilecek." ifadelerini kullandı.

708 ürün coğrafi işaret almaya aday

Türkiye'de coğrafi işaret başvurusu devam eden 702 ürünün bulunduğunu belirten  Akbulut, tescil işlemlerinin hızlı bir şekilde sonuçlanmasının ürünün değerinin artması açısından çok değerli olduğunu söyledi. Akbulut, "Sonuç itibarıyla coğrafi işaret alan herhangi bir ürünün değeri yüzde 20-30 arasında artıyor. Buna ihracatı eklediğimizde ortaya çıkan katma değer zincirleme bir etki yaratıyor. Bu kapsamda bazı zincir maketlerin raflarında coğrafi işaretli ürün sayısını artırma kararı almaları bu ekosistem için önemli" değerlendirmesini yaptı.

Coğrafi işaret nedir?

Coğrafi işaret esasında tam anlamıyla “Sizin oraların nesi meşhur?” sorusunun yanıtıdır. Evrensel tanımlamaya göre Coğrafi İşaretler; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri yönünden kökeninin bulunduğu yöre, alan, bölge ya da ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir. Bir fikri mülkiyet hakkı ve resmi bir kalite işareti olan “Coğrafi İşaret” ürüne pazarlama gücü katmaktadır, Coğrafi İşaret tescil ile koruma altına alınan “Çorum leblebisi”, “Isparta halısı”, “Afyon kaymağı” gibi ibareler belirli bir kalitenin işareti haline gelmektedir.