AR-GE merkezi ne sağlar?

Doğtaş Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Davut Doğan, konuya özel sektörün penceresinden baktı ve merak edilenleri yanıtladı.

6.08.2014 14:44:010
Paylaş Tweet Paylaş
AR-GE merkezi ne sağlar?
Şubat ayında onaylanan Torba Kanun, sanayicinin yüzünü güldürdü. Çünkü yapılan yeni bir düzenleme, AR-GE merkezi açmak isteyen şirketlerin işini kolaylaştırıyor. Yapılan değişiklik, merkezlerde çalıştırılması zorunlu personel sayısının 50’den 30’a inmesinin önünü açıyor.

Bu konuda Bakanlar Kurulu yetkilendirilmiş durumda. Uzmanlar, bu sayede yeni AR-GE merkezi sayısında ciddi bir artış olacağını öngörüyor. Çünkü birçok şirket, bu değişikliği uzun zamandır bekliyordu.

Peki bir AR-GE merkezine sahip olmak için nasıl süreçlerden geçiliyor? AR-GE merkezi açmak şirketlere neler kazandırıyor? Doğtaş Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su DAVUT DOĞAN, konuya özel sektörün penceresinden baktı ve merak edilenleri yanıtladı.

1- AR-GE Merkezi'ne sahip olmak, şirketlere nasıl katkılar sağlar? Avantajları nelerdir?
Günümüzde rekabetin hızla artmasıyla birlikte markaların bu yarışta kendisini öne çıkaracak, tüketicilere en yeni ve en iyiyi sunacak teknolojiler ve yenilikçi ürünler yapması kaçınılmaz. Markaları farklı kılan ve hep bir adım önde olmalarını sağlayacak güç, yarattığı farklılık ve değişimde yatıyor. İhtiyaç olan gücün sürekliliğini sağlamak da yapılan araştırma ve geliştirme faaliyetlerinden, projelere verilen önemden geçiyor.

Bulunduğunuz sektörde her zaman en uç noktayı biliyor olmalısınız ve daima güncel kalmalısınız. “Bunun bir sonrası ne olacak” diye çaba sarf etmeli ve girişimleri ilk siz yapmalısınız. Ancak o zaman daima en üstte kalabilirsiniz. Bunun yolu da iyi bir AR-GE merkezine sahip olmaktan geçiyor.

2- Siz hangi gerekçelerle AR-GE merkezi açmak istiyorsunuz? Planlarınız neler?
Sektörde birçok konuda yapmış olduğumuz ilklerden yola çıkarak, bunu daha da ileriye götürmek ve sektöre sürekli yön vermek istiyoruz. Bunun gerçekleşmesini de sağlayan bir ekibe ve altyapıya sahibiz. AR-GE merkezi aslında işin sadece kağıt üzerinde görünen tarafı. Bu bir kültür ve yaşama şekli. Şirketin uzun yıllar oluşan üretim kültürü, geçmiş alışkanlıkları ve tecrübeleri, olaylara bakış açısı bunun altyapısını oluşturan değerler. ~

Bugün ben AR-GE merkezi kuracağım dediğinizde içini dolduracak değerleriniz olması gerekir. “AR-GE merkezi kuracağım” demeniz önemli değil. Zaten o şekilde yaşıyor olmanız önemli. Buradaki doğru söylem, “Ben bir AR-GE merkeziyim ve o şekilde yaşıyorum, bunu da tescil ettirmek istiyo-rum”dur.

Bizim zaten şu anda bir AR-GE merkezimiz mevcut. Bunun tescillenmesi için gerekli olan birkaç çalışmayı da başlatmış bulunuyoruz. Yine devletin de burada sağlamış olduğu teşvik edici unsurlar AR-GE merkezinin açılmasını daha cazip hale getiriyor. Hedefimiz 2015 yılının başında resmi olarak AR-GE merkezi tescilimizi yaptırmak.

3- AR-GE merkezi açmak isteyen şirketlerde nasıl kriterler aranıyor? Merkez açmak isteyen şirketler nasıl prosedürlerden geçiyor?
Bugün AR-GE merkezi olabilmeniz için ilgili kanuna göre birtakım temel kriterler belirlenmiş durumda. Bu kriterleri yerine getirdiğinizde resmi olarak başvurunuzu yapabiliyorsunuz. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda üniversitelerden hocaların oluşturduğu hakem heyeti tarafından kabul ya da red kararı veriliyor.

AR-GE merkezi olabilmenin en temel 5 kriteri şunlar: Merkezin kendine ait ve giriş-çıkışlarını kayıt altına alabileceği ayrı bir binası olmalı. Son düzenlemeye göre en az 30 personeli olmalı. TEYDEB, SANTEZ, TÜBİTAK projeleri olmalı. Tüm harcamalarını kendisi ayrı olarak tutmalı ve kayıt altına almalı. Son olarak da ARGE merkezi gibi yaşıyor olması gerekiyor. AR-GE merkezi için dikkat edilmesi gereken bir konu da sürekliliğinin olması tabii.

4- Bu süreçte şirketlerin en çok karşılaştığı zorluklar, sıkıntılar neler? Nasıl aşılabilir?
En büyük problem, şirketlerin hâlâ bu konuda tam olarak ne yapacaklarını ve nasıl yapacaklarını bilmemesinden kaynaklanıyor. Bunun aşılması da daha çok sektörel bazlı bilgilendirme ve yönlendirilmelerin yapılmasıyla mümkün.

5- Bir şirketin AR-GE merkezi açması yaklaşık ne kadar sürüyor?
AR-GE merkezinin açılması, tüm hazırlıkların tamamlanması ve başvuru süresi dahil ortalama 9 ay ila 3 yıl arasında sürebiliyor. Bu süre sizin altyapınızın ne kadar hazır olduğuna göre kısalmakta ya da uzamakta.

6- AR-GE merkezi açmanın yaklaşık maliyeti nedir?
Bu, ne kadar büyüklükte ve kapasitede bir AR-GE merkezi olacağıyla doğru orantılı. Örnek vermek gerekirse, biz ARGE merkezimizi yaklaşık olarak 3 milyon TL’lik bir bütçeyle tamamlamayı düşünüyoruz.~

7- Yapılan son düzenlemeler ve teşvikler şirketlere nasıl avantajlar getiriyor?
Vergi ve personel giderleri açısından ciddi destekler bulunuyor. Yine yapmış olduğunuz projelerin harcamalarının yüzde 70’ine kadarını hibe ve destek programları kapsamında geri alabiliyorsunuz.

8- Türkiye'deki şirketler, AR-GE konusuna yeterince önem veriyor mu?
Maalesef AR-GE konusu ve AR-GE’nin anlamı ülkemizde hala tam olarak kavranamamış durumda. Devlet bu konuda şirketleri teşvik etmek ve onları harekete geçirmek için sürekli çalışmalar ve düzenlemeler yapıyor. Şirketler, AR-GE merkezlerinin getirilerinden çok, kendilerine yük getireceğini düşündükleri mevzuatlara kafayı yoruyorlar.

AR-GE’ler ve AR-GE kavramı, ancak üst düzey şirket ve devlet yöneticileri tarafından sahiplenilir ve sürekli destek çıkılırsa, far-kındalık yaratılabilir, bilinç oluşturulabilir. Türkiye’nin gelişmiş ülkelerle rekabet edebilmesi ve ekonomik olarak tam bağımsız bir ülke olabilmesi için AR-GE’ye dayalı ekonomi politikaları ve stratejileri geliştirmesi ve uygulaması gerekli.

9- Türkiye'yi gelişmiş ekonomilerle kıyaslarsak, AR-GE açısından nasıl bir noktadayız?
Türkiye’de özellikle de sektörümüzde maalesef bir fuar AR-GE’ciliği anlayışı var. Tüm bu AR-GE ile ilgili yapılan çalışmalar, AR-GE Kanunu bu anlayışın değişmesi üzerine kurgulanmış. Gerçek AR-GE’ciliğin yapıldığı ve ekonomiye katkı sağlayacak ürün, teknoloji ve yenilikler bizim gelişmiş ekonomilerle kıyas yapabilmemiz anlamına gelecek.
Türkiye’de AR-GE harcamalarının GSYİH’ye oranı 2012 yılında yüzde 0,92’ye ulaştı.

Bu oran 2002 yılında yüzde 0,53’tü. Bu oran ABD’de yüzde 3, Japonya’da yüzde 3, AB ülkelerinde yüzde 2. Son verilere göre Türkiye’de AR-GE merkezi belgesine sahip şirket sayısı 142. Bu merkezlerin yüzde 31 ’i otomotiv yan sanayinde, yüzde 9’u bilişimde, geri kalanları ise otomotiv, dayanıklı tüketim, elektrik-elektronik, kimya ve tekstil sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Türkiye’de şirketler şu aşamalarda devlet tarafından AR-GE desteği alabiliyor:

Kavram geliştirme, teknolojik/teknik ve ekonomik yapılabilirlik etüdü, geliştirilen kavramdan tasarıma geçiş sürecinde yer alan laboratuvar ve benzeri çalışmalar, tasarım-tasarım uygulama ve tasarım doğrulama çalışmaları, prototip üretimi, pilot tesisin kurulması, deneme üretimi ve tip testlerinin yapılması.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz