Alışverişin mobil profili

Mobil ticaret son hızla büyüyor. Bu büyümenin arkasında birçok etken var. Örneğin tüketiciler mobil alışverişi ağırlıklı olarak hız, ürün araştırmasında sağladığı kolaylık ve kampanya fırsatları dolayısıyla tercih ediyor. Tablet sahipliği de mobil alışveriş eğilimini artırıyor. Mobil alışverişin ilk aşaması olan ürün araştırması/karşılaştırması esnasında tüketicilerin yarısına yakını fiyat karşılaştırması, 3’te 1’i de kampanya tekliflerini ve tüketici yorumlarını inceliyor. Dolayısıyla mobil ticarette öne çıkmayı hedefleyen şirketlerin tüketicilerin, fiyat ve kampanya fırsatlarını karşılaştırmasını kolaylaştıracak çözümler üretmesi ve tüketici yorumlarını daha görünür hale getirmesi gerekiyor. Mobil alışverişin ikinci aşaması olan satın alma/ödeme esnasında da hız ve kolaylık tüketiciler için kilit faktörler olarak öne çıkıyor. Mobil ödemenin önündeki en önemli bariyer ise tüketicilerin kişisel bilgilerinin çalınmasına ilişkin endişesi olarak öne çıkıyor, öyle ki mobil alışveriş yapan her 5 tüketiciden 4’ü kişisel bilgi hırsızlığından çekiniyor. Son olarak mobil alışverişin gelecekte daha sık barkod kullanımıyla büyüyeceği ve tüketicilerin mobil alışverişte daha yüksek tutarlara ulaşacağı öngörülüyor. 
Tüm bu saptamalar BKM’nin McKinsey&Company ile birlikte ve Ipsos araştırma şirketinin desteğiyle hayata geçirdiği “Mobil Alışveriş ve Ödeme Alışkanlıkları Araştırması””ndan...Araştırmanın detayları çok çarpıcı veriler içeriyor. İşte 1.550 kişinin katılımıyla hazırlanan ve Türkiye’de mobil alışverişin profilini ortaya koyan araştırmanın sonuçları...
ALIŞVERİŞ DAVRANIŞLARI 
Mobilden alışveriş yapma eğiliminin online alışveriş yapan kişilerde daha yüksek olduğu genel kabul gören bir görüş. Bununla birlikte, Türkiye’de interneti olan her 4 kişiden 1’i online alışveriş yaparken, online alışveriş yapan her 3 kişiden 1’i mobil alışveriş yapıyor. Türkiye’de mobil alışveriş yapan her 10 tüketiciden 4’ü sadece alışverişin ilk adımı olan ürün araştırması ve karşılaştırmasını yapıp ikinci adım olan satın alma için mobil dışındaki kanalları kullanıyor. Öte yandan mobil alışveriş yapan her 10 tüketiciden 6’sı alışverişin son adımı olan satın alma/ödemeyi de mobil cihaz kullanarak yapıyor. Bu 6 kişiden 5’i hem araştırma/karşılaştırma hem satın alma/ödeme adımlarını mobil kanallardan gerçekleştiriyor. Mobil cihazlar alışverişin araştırma/karşılaştırma aşamasında, ödeme aşamasına kıyasla çok daha yoğun kullanılıyor. Kullanım frekansları incelendiğinde her 10 tüketiciden 4’ü haftada en az 1 defa, 9’u ise ayda en az 1 defa mobil cihaz kullanarak ürün araştırması/karşılaştırması yapıyor. Öte yandan her 10 tüketiciden sadece 1’i haftada en az 1 defa, 5’i ise ayda en az 1 defa mobil cihaz kullanarak ödeme işlemi gerçekleştiriyor. ~TABLET ETKİSİ
Mobil işletim sistemi mobil alışveriş yapmada belirgin bir fark yaratmazken, tablet sahipliği mobil alışveriş eğilimini ciddi ölçüde artırıyor. Mobil alışveriş gerçekleştiren her 2 kişiden 1’i akıllı telefonla birlikte bir tablete de sahip. Online alışveriş yapıp mobil alışveriş yapmayanların 6’da 1’inde tablet de var. Tablet sahipliği aynı zamanda mobil alışverişin birinci aşaması olan araştırma/karşılaştırmadan ikinci aşama olan ödemeye geçme ihtimalini de artırıyor. Mobil alışveriş gerçekleştirenler içinde sadece akıllı telefon sahibi olanların yüzde 60’ı mobil ödeme yaparken, hem tablet hem akıllı telefon sahipleri içinde bu oran yüzde 70’e çıkıyor. 
KİMLER KULLANIYOR? 
Mobil alışveriş en çok 25-34 yaş arasındaki kişiler tarafından yapılırken, SES grubu ve eğitim seviyesi yükseldikçe mobil alışveriş yapma eğilimi artıyor. Buna göre, mobil alışveriş yapan kişiler içinde A ya da B ses segmentinde olanlar yüzde 53 iken, mobil alışveriş yapmayan kesimde A ve B segmenti yüzde 32. Diğer yandan mobil alışveriş yapanlar içinde üniversite ve üstü eğitim düzeyinde olanlar yüzde 64 iken, mobil alışveriş yapamayan kesimde yüzde 30 düzeyinde. Mobil alışveriş aşamalarının gerçekleştirilmesinde cinsiyet veya yaş bazında önemli bir fark yok. Ancak meslek grupları açısından önemli farklılıklar ortaya çıkıyor. Örneğin, mobil ödemeyi en çok beyaz yakalılar kullanıyor. Her 4 beyaz yakalıdan 3’ü mobil ödeme yapıyor. Mobil alışverişi en az kullananlar işsizler ve ev kadınları. Diğer yandan serbest meslek sahipleri mobil ödemedeki en yoğun kullanıcılar olarak ön plana çıkıyor. Buna göre her 4 serbest meslek sahibinden 1’i haftada en az 1 defa mobil ödeme işlemi yapıyor. 
TERCİH FAKTÖRLERİ 
Tüketicilerin mobil alışverişi tercih etmesindeki en önemli nedenler pratiklik, hız, ürün araştırması yapmadaki kolaylık ve kampanya fırsatları. Bu nedenlere ek olarak, mobil alışveriş mobil ürün araştırması ve mobil ödeme olarak iki ayrı aşamada incelendiğinde, yalnızca ürün araştırması yapanlar için yorum ve uzman görüşü okuma, mobili tercihte kritik nedenler içine girerken, mobilden ödeme yapan tüketiciler için kampanya fırsatları daha önemli hale geliyor. Tüketiciler mobil cihazlarla ürün araştırması/karşılaştırması esnasında, en fazla fiyat karşılaştırması yapıyor, en az uzman görüş ve yorumları hakkında bilgi alıyor. Mobilden ürün araştırması yapan her 2 tüketiciden 1’i, mobilden araştırma yapmanın en çok zaman tasarrufu sağlamada etkili olduğunu, her 3 tüketiciden 1’i de araştırma yapmanın masaüstü veya dizüstü bilgisayara göre daha kolay olduğunu belirtiyor.~ALIŞVERİŞİN KRİTİK ENGELLERİ
Online alışveriş yapıp mobil cihazla alışveriş yapmayan tüketicilerin alışverişte mobil kullanmamasının en önemli sebebi mevcuttaki masa üstü veya dizüstü bilgisayar alışkanlıkları. Bu alışkanlığın yanında özellikle mobil web sitelerindeki sorunlar tüketicilerin mobil alışveriş yapma tercihlerini olumsuz etkiliyor. Ayrıca mobil ödemelerin artmasının önündeki en önemli bariyer kişisel bilgilerin çalınmasına ilişkin endişe. Mobil alışveriş yapan her 5 kişiden 4’ü mobil ödeme yaparken kişisel bilgi hırsızlığından çekiniyor. Her ne kadar mobil ödeme yaparken en önemli endişe, kişisel bilgi hırsızlığı olsa da mobil alışveriş yapan kişilerin neredeyse yarısı mobil ödemelerin bugünkü güvenlik düzeyini iyi ya da çok iyi olarak değerlendiriyor. Bu kapsamda özellikle alışveriş veya ödeme amaçlı mobil uygulama kullanımı arttıkça tüketicilerde mobil ödemelere olan güvenin yükseldiği gözlemleniyor. Araştırmaya göre mobil alışveriş yapan kişilerden sadece yüzde 13’ü gelecekte tüm alışverişlerini mobile kaydırmamayı düşünüyor. 
SATIN ALMA EĞİLİMLERİ 
Mobilden alınan ürünlerle mağazadan alınanlar kıyaslandığında mobilden alınan ürünlerin en önemli farkı daha düşük fiyatlı ve kampanyalı ürünler olması. Ayrıca mobilden haftada en az 1 satın alma yapan müşterilerin hediye amaçlı ürün alımlarında mobili normal kullanıcılara göre daha fazla tercih ettiği görülüyor. Mobilin sağlamış olduğu hız ve kolaylık tüketicilerin mobilden daha sık satın alma ve ödeme yapmasında belirleyici bir etken olarak öne çıkıyor. Mobil alışveriş yapan tüketicilerin, mobil dışındaki alışverişlerinde de en çok tercih ettikleri ödeme aracı banka ve kredi kartları. Buna göre her 4 mobil tüketiciden 3’ü alışverişinde kredi kartı ve banka kartını kullanırken, her 5 mobil alışverişçiden 1’i nakit kullanıyor. Mobil alışveriş yapan kişilerin mobil cihazlarıyla en çok yaptıkları finansal işlem bakiye sorgulama olurken, fatura ödeme ve para gönderme onu takip ediyor. Mobil ödeme yapanların 3’te 1’i 250 TL ve üstü ödeme işleminde kendilerini rahat hissettiğini belirtiyor. Ancak her 7 kişiden 1’i 250 TL üzerinde bir işlem gerçekleştiriyor. Her 5 tüketiciden 3’ünün yaptığı son mobil ödeme işlemi 100 TL’nin altında. Bugün mobil alışveriş yapan tüketicilerin sadece yüzde 35’i mobil cihazını kullanarak barkod taraması yaptığını ifade ediyor. Gelecekte barkod taraması yöntemiyle ödeme yapmayı düşünenlerin oranı yüzde 75. 
UYGULAMAYA İLGİ VAR MI? 
Mobil alışveriş için uygulama kullanan tüketicilerin satın alma ve ödeme yapma ihtimaliyle sıklığı sadece mobil web sitesi kullananlara göre daha yüksek. Her ne kadar mobil alışveriş için uygulama kullanımı yaygın olsa da halen mobil alışveriş yapan 5 tüketiciden 1’i alışveriş için uygulama yerine sadece mobil web sitesi kullanıyor. Bu oran sektörler arasında belirgin bir fark göstermiyor. Mobil alışveriş uygulaması kullanan tüketiciler, cihazlarında ortalama 4 adet uygulama bulunduruyor. Bu uygulamaların yüzde 90’ına yakını çok sektör ve çok markayı içeren uygulamalar. Mobil alışveriş uygulamalarının indirilme nedenleri incelendiğinde en etkili faktörün web sitesine kıyasla daha hızlı olması olduğu görülürken, uygulamaların kullanılmaya devam edilmesinde ve kullanım sıklığında en belirleyici faktörün hızlı olması haricinde sağlamış olduğu promosyon ve kampanya fırsatları olduğu görülüyor. Mobil alışveriş uygulamalarının silinmesinde en önemli etken uygulamanın hata vermesi olurken uygulamanın telefonu yavaşlatması ve sürekli bildirim göndermesi de diğer önemli etkenlerdir. Her 3 kullanıcıdan biri uygulama hata verdiğinde, her 4 kullanıcıdan biri de sürekli gelen bildirimler dolayısıyla uygulamayı siliyor.~MAĞAZADA KARŞILAŞTIRMA YAPIYORLAR
Mobil alışveriş yapan tüketicilerin yarısından fazlası alışveriş esnasında mağaza içinde mobil cihazlarını kullanıyor. Mağaza içinde mobil cihaz kullanımı 18-24 yaş arası gençlerde diğer yaş gruplarına göre daha yaygın. Mağaza içinde mobil cihaz kullanan her 2 tüketiciden 1’i fiyat karşılaştırması yaparken, her 3 tüketiciden 1’i ürüne ilişkin yorum okuyor, her 4 tüketiciden 1’i de mobil cihazını kampanya kuponu/promosyonu almak için kullanıyor. Her 5 tüketiciden 1’i mağaza içinde mobil cihazını barkod uygulaması için kullandığını belirtiyor.

EN YÜKSEK MOBİL SATIN ALMA ORANI YEMEK SİPARİŞLERİNDE 
2 KİŞİDEN 1’İ GİYSİ ALIYOR 
Giyim, elektronik, seyahat ve konaklama mobil alışveriş yapanlar arasında en çok tercih edilen sektörler. Mobil alışveriş yapan her 2 kişiden 1’i giyim sektöründe mobil alışveriş yaparken, 3 kişiden 1’i elektronik, 4 kişiden 1’i ise seyahat ve konaklama sektörlerinde alışveriş yapıyor. 
EN ÇOK SATIN ALINAN ÜRÜN 
Yemek siparişi tüm mobil alışveriş süreci içinde en çok tercih edilen beşinci sektör olmasına rağmen mobil satın alma/ödemenin en fazla yapıldığı sektör. Mobilden yemek alışverişi yapan her 10 kişiden 7’si ödemeyi mobil cihazı aracılığıyla gerçekleştiriyor. Anne ve çocuk ürünleri ile kitap kırtasiye sektörlerinde ise mobil cihazla satın alma ya da ödeme yapma sıklığı diğer tüm sektörlerden fazla.

TÜRKİYE’NİN MOBİL ALIŞKANLIKLARI 
İnterneti olan her 4 kişiden 1’i online alışveriş, online alışveriş yapan her 3 kişiden 1’i ise mobil alışveriş yapıyor. Tablet sahiplerinin mobilden alışveriş yapma ihtimali sadece akıllı telefon sahiplerine göre 3 kat daha fazla. Her 2 kişiden 1’i mobil alışverişi hızlı ve kolay olduğu için tercih ediyor. Mobilden ürün araştırması yapan her 2 kişiden 1’i fiyat karşılaştırması yapıyor. Mobil alışveriş yapan her 5 kişiden 4’ü ödeme yaparken kişisel bilgi hırsızlığından çekiniyor. Bugün mobil alışveriş yapan her 3 kişiden 1’i barkod taraması yaparken, gelecekte her 4 kişiden 3’ü barkod taraması ile ödeme yapmayı düşünüyor.

MOBİL TİCARET İÇİN 6 ÖNERİ 
1- SORUNSUZ DENEYİM Değer önerilerini mobilden sorunsuz bir deneyim üzerine kurmalı. 
2- ÖZEL UYGULAMALAR Mobil uygulamaları kesinlikle olmalı, tablet sahiplerine özel uygulamalar geliştirilebilir.
3- KARŞILAŞTIRMA SEÇENEĞİ Tüketicilerin fiyat ve kampanya fırsatlarını karşılaştırmasını kolaylaştıracak çözümler üretmeli. 
4- İLETİŞİME DİKKAT Kampanya iletişimini dikkatle yapmalı, sürekli bildirim göndermekten kaçınmalı. 
5- GÜVENLİK ÖN PLANDA Güvenlik değer önerilerinin ve iletişimlerinin vazgeçilmez parçası olmalı. 
6- ALTERNATİF ÖDEME Kullanımı gelecekte ciddi ölçüde büyüyecek barkod taraması ile alternatif ödeme çözümleri üretmeli.