Enflasyon yılın zirvesinde: TÜİK, eylül ayı rakamlarını açıkladı...

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) eylülde aylık bazda yüzde 4,75, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 3,4 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 61,53, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 47,44 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, eylülde 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 55,3, yurt içi üretici fiyatları yüzde 65,55 arttı.

Aylık bazda TÜFE yüzde 4,75, Yİ-ÜFE yüzde 3,4 yükseldi. TÜFE, eylülde geçen yılın aralık ayına göre yüzde 49,86, Yİ-ÜFE ise yüzde 36,06 arttı.

Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 61,53, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 47,44 oldu. Ekonomistler, eylülde TÜFE'nin aylık bazda yüzde 5 artacağını öngörmüştü.

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi 

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), eylülde yıllık bazda madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 69,43, imalatta yüzde 55,05, su temininde yüzde 68,36 artış gösterdi, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 17,08 geriledi.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Yİ-ÜFE, eylülde bir önceki aya göre yüzde 3,4, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 36,06, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 47,44 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 65,55 yükseldi.

Sanayinin dört ana sektörünün eylülde yıllık bazda değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 69,43, imalatta yüzde 55,05, su temininde yüzde 68,36 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 17,08 azalış olarak gerçekleşti.

Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 5,97, imalatta yüzde 3,07, su temininde yüzde 13,72, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 5,47 artış görüldü.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara malında yüzde 45,79, dayanıklı tüketim malında yüzde 61,94, dayanıksız tüketim malında yüzde 67,98, enerjide yüzde 13,41 ve sermaye malında yüzde 65,83 artış hesaplandı.

Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında, ara malında yüzde 1,92, dayanıklı tüketim malında yüzde 3,73, dayanıksız tüketim malında yüzde 4,8, enerjide yüzde 6,12 ve sermaye malında yüzde 2,96 artış gerçekleşti.

Yıllık Yİ-ÜFE'ye göre 10 alt sektör daha düşük, 19 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık bazda azalış gösteren tek alt sektör yüzde 17,08 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme oldu. Buna karşılık, temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları yüzde 96,61, diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri yüzde 93,27, tütün ürünleri yüzde 81,06 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Aylık Yİ-ÜFE'ye göre 13 alt sektör daha düşük, 16 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi. Aylık bazda en düşük azalış yüzde 0,21 ile basım ve kayıt hizmetleri, yüzde 0,1 ile ana metaller alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık, tütün ürünleri yüzde 42,46, su ve suyun arıtılması ve dağıtılması yüzde 13,72, ham petrol ve doğal gaz yüzde 8,95 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak kayıtlara geçti.

Ana harcama grupları

Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE) yer alan ana harcama gruplarında eylülde yıllık bazda en yüksek artış yüzde 92,48 ile lokanta ve oteller grubunda oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, TÜFE, eylülde bir önceki aya kıyasla yüzde 4,75, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 49,86, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 61,53 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 55,3 olarak gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibarıyla eylülde aylık bazda artışın en yüksek olduğu grup, yüzde 30,27 ile eğitim olarak belirlendi. Eylülde aylık bazda en az artış gösteren ana grup ise yüzde 2,59 ile giyim ve ayakkabı olarak kayıtlara geçti.

Yıllık değişimler

TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 92,48 ile lokanta ve oteller grubunda görüldü. Eylül 2022'ye göre artışın en düşük olduğu ana grup yüzde 20,16 ile konut olarak belirlendi. Eylülde endekste kapsanan 143 temel başlıktan 11 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken 4 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 128 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, eylülde bir önceki aya göre yüzde 5,06, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 54,66, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 67,22 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 57,75 olarak kaydedildi.

Eylülde aylık bazda en yüksek artış yüzde 5,28 ile "enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE" göstergesinde oldu. Aylık bazda en az yükseliş ise yüzde 4,56 ile "alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE" göstergesinde görüldü.

Yıllık bazda en yüksek artış, yüzde 69,46 ile "yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE", en düşük artış yüzde 57,02 ile "işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç TÜFE" göstergesinde oldu.