TÜİK, Ulusal Hesaplar Sistemi'nde revizyona gitti

Türkiye İstatistik Kurumu, ulusal hesaplar sisteminde kapsamlı bir revizyona giderek veri altyapısı, sınıflamalar ve hesaplama yöntemlerinde önemli güncellemeler gerçekleştirdi. Kurum, bu çalışmalar kapsamında Avrupa İstatistik Ofisi Eurostat ile iş birliği içinde projeler yürüttü ve çeşitli teknik uyumlaştırmalarla hesaplama sistemini güncelledi.

Revizyonun yansıtılacağı diğer yayınlar duyuruldu

Forİnvest 'in aktardığı bilgilere göre Ulusal hesaplar sisteminde yapılan değişiklikler, 2 Ekim 2025 tarihinde yayımlanacak "Devlet Hesapları, 2024", 9 Ekim 2025'te çıkacak "Kurumsal Sektör Hesapları, 2024" ve 11 Aralık 2025'te yayımlanacak "İl Bazında Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, 2024" haber bültenlerine de yansıtılacak. Böylece sistemde yer alan tüm hesap setleri dengelenmiş olacak.

Arz ve kullanım tabloları yeniden oluşturuldu

2023 yılına ait arz ve kullanım tabloları ile girdi-çıktı tabloları, yeni veri kaynaklarının entegrasyonu ve idari kayıt verilerinin daha etkin kullanımı sayesinde A-64 düzeyinde hazırlandı. Bu tablolar, uluslararası standartlara uygun olarak gayrisafi yurtiçi hasıla hesaplarının dengelenmesini sağladı. Sanayi ve ürün grupları sınıflandırmalarında ise NACE Rev.2 ve CPA Rev.2.1 esas alındı.

Yıllık gayrisafi yurt içi hasıla verileri güncellendi

Yıllık gayrisafi yurtiçi hasıla hesaplamaları, üretim, harcama ve gelir yöntemleriyle cari fiyatlarla; üretim ve harcama yöntemleriyle ise zincirlenmiş hacim endeksi üzerinden gerçekleştirildi. 2015-2023 dönemi için tüm üretim ve harcama kalemleri yeniden hesaplandı. NACE Rev.2 sınıflamasının A86 düzeyinde yapılan hesaplamalarla katma değer hesaplandı ve seri, 1995 yılına kadar geri çekildi.

Çeyreklik GSYH hesaplarında metodoloji değişti

Üretim, harcama ve gelir yöntemlerine göre çeyreklik gayrisafi yurtiçi hasıla hesaplamalarında, yeni idari veriler ve NACE Rev.2 sınıflaması temel alınarak A-10 düzeyinde güncellemeler yapıldı. 1998 yılında başlayan mevcut seriler 1995 yılına kadar genişletildi. 2015 sonrası doğrudan, 2015 öncesi ise dolaylı yöntemlerle veriler revize edildi.

Zincirlenmiş hacim endeksi serileri revize edildi

GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, cari büyüklüklerin deflatörlerle fiyat etkisinden arındırılmasıyla yeniden hesaplandı. Avrupa hesap sisteminin önerdiği yıllık bağlantı yöntemi uygulanarak baz yıl 2009=100 olarak belirlendi. Hem cari fiyatlar hem de hacim endeksleri 1995 yılına kadar revize edildi. Bu kapsamda, takvim ve mevsim etkisinden arındırılmış tüm seriler de aynı döneme kadar güncellendi.

Gelir yöntemiyle hesaplamalarda veri seti genişletildi

Gelir yöntemiyle GSYH tahminlerinde Sosyal Güvenlik Kurumu, Gelir İdaresi Başkanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve TÜİK’in anketleri gibi kaynaklardan elde edilen idari veriler doğrudan hesaplara dahil edildi. Kayıtdışı ekonomi oranları da güncellenerek modele eklendi. İşletme artığı ve karma gelir gibi bileşenlerde de revizyon yapılırken, tüm gelir kalemleri 1995 yılına kadar geri çekildi.

GSYH serileri 1995 yılına kadar genişletildi

1998-2008 dönemine ait 2009=100 bazlı seride yer alan çakışan yıllar üzerinden katkı analizleri yapılarak katma değer hesapları mixed-splicing yöntemiyle geriye projekte edildi. 1995-1997 dönemi için ise retropolasyon tekniği kullanıldı. Üretim yöntemiyle elde edilen GSYH, 1995-2025 dönemi için dönemlere göre A21 ve A86 düzeylerinde yeniden yapılandırıldı.

Suriyeli nüfus, kişi başına GSYH hesabına dahil edildi

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı verilerine dayanarak, geçici koruma altındaki Suriyeliler 2013-2024 dönemi için yıl ortası nüfus hesaplarına dahil edildi. Böylece kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasıla verileri güncellendi ve geçmişe dönük olarak yeniden hesaplandı.