Doğru hesap dönemindeyiz

Hande Yavuz

[email protected]

Divan Grubu, teknoloji ve yeni konsept yatırımlarıyla önümüzdeki dönemde daha üst segmente ve daha ulaşılabilir lükse doğru olan yeni konumlandırmasını güçlendirmeye odaklanıyor. Grubun genel müdürü MURAT TOMRUK, büyürken yurt dışında daha fazla varlık göstermeyi de istediklerini söylüyor. Büyüme döneminde de savunma döneminde de hesabı güçlü yapmak gerektiğine dikkat çeken yönetici, “Yeni dönem doğru hesap dönemi olacak ve sonra turizm tekrar daha yukarılara çıkacaktır” diyor.

2020 yılında göreve gelen genel müdür Murat Tomruk, 67 yaşındaki Divan markası için önemli bir dönüşüm yolculuğu başlattı. Markanın öncesinde daha çok 50 yaş üstüyle güçlü bağlar kurduğunu gören yönetici, bu bağı korurken daha genç kitlelere ulaşmak için farklı markalarla da büyümesine hız verdi. Divan Pub, Divan Brasserie’leri yaygınlaştırdı. Öte yandan ağırlıklı İstanbul’da yer alan markayı, Türkiye’nin dört bir yanına taşıdı. Bugün 11 otel, 2 rezidans, 22 pastane, 6 fırın kafe, 22 restoran, 2 stadyum operasyonu, 3 ziyafet birimi ve Çekmeköy Taşdelen’de 15 bin metrekare kapalı alana sahip çikolata, pasta, lokum ve unlu mamuller üretim fabrikasıyla faaliyet gösteren Divan Grubu, teknoloji ve yeni konsept yatırımlarıyla önümüzdeki dönemde daha üst segmente ve daha ulaşılabilir lükse doğru olan yeni konumlandırmasını güçlendirmeye odaklanıyor. Grup büyürken yurt dışında daha fazla varlık 2020 gösterme planları da yapıyor. Tomruk, Avrupa’da büyük şehirler ve aynı anda hem turizm hem turistin hem de kurumların olduğu şehirlerin kendileri için daha cazip olabileceğini söylüyor. “Paris, Madrid, Miami gibi yerlerde doğru fırsatların olması gerekiyor. Yatırımı da kendimiz yaptığımız için seçici olmalıyız. Önümüzdeki yıl biraz daha hesaplı olma dönemi olduğu için fırsatları daha da dikkatli değerlendiriyoruz” diyor. Divan Grubu Genel Müdürü Murat Tomruk ile markanın son dönem yaşadığı dönüşümü ve yeni dönem planlarını konuştuk: 

Divan hızlı bir büyüme yaşıyor. Son birkaç yılda Divan’ın büyümede nasıl bir rotası var? 

Divan Grubu olarak otelcilik, gurme ürünler ve yeme-içme sektörlerinde faaliyet gösteriyoruz. Ben talihsiz bir dönemde, 2020’de göreve geldim. Pandemi 2 yılımızı aldı. Bu süreçte yatırımlarımızı büyümeye değil altyapımızı güçlendirmeye odakladık. Bu arada müşteri kitlesine yönelik çalışmalarımız oldu. Bizim müşteri kitlemiz daha çok 50 ve üzeri yaş grubu. Yeni jenerasyonun da Divan’la ilişkisini güçlendirmek için Divan Brasserie’lerde yeni birimler açtık. AKM’deki fuaye bunlardan biri oldu. Benzerini Ankara Çankaya’da çok güzel bir lokasyonda açtık. Bir de daha çok gençlere yönelik pub’larımız var. Bunun haricinde bistrolar açtık. 

 Tüm bunların finansallara yansıyan sonuçları ne oldu? 

 2022’de de çok güçlü bir yıl geçirdik. 2023 de güçlü bir yıl oluyor. Divan Grubu olarak 2022’de ciroda TL bazında yüzde 179, Euro bazında yüzde 194 büyüdük. 2023 yıl sonu hedefimiz TL bazında yüzde 24, Euro bazında yüzde 87 büyümek. 

Büyürken önceliği yeme içme birimlerine mi verdiniz? 

Evet, çünkü Divan çok kuvvetli bir marka. Ama yeterli yaygınlığı yoktu. Yoğun şekilde yeme içme birimleri açtık. Sadece bu yıl 10’uncu birimimizi Kanyon’da hayata geçirdik. Öte yandan büyürken Divan markasını biraz daha üst segmente yöneltmeye de odaklanıyoruz. Divan zaten çok kaliteli bir marka ama müşteri kitlesi ve lokasyon olarak da biraz daha üst segmente ve daha ulaşılabilir lükse doğru konumlanması yolunda adımlar attık. 

Olmadığınız yeni lokasyonlara giriş mi yaptınız? 

Hem olmadığımız şehirlere girdik hem o bölgenin tercih lokasyonu olmaya çalıştık. Şu anda baktığımızda Adana, Gaziantep, Mersin’de varız. O şehirlerin öncelikli tercih edilen otelleri olmak zorundayız. Çünkü burada rekabet çok kuvvetli. Yabancı uluslararası markalarla rekabet ediyoruz. 

Bugün geldiği noktada karşımızda Divan Grubu dediğimizde nasıl bir yapı var? 

67 yıl önce temelleri atılan Divan Grubu olarak bugün 11 otel, 2 rezidans, 22 pastane, 6 fırın kafe, 22 restoran, 2 stadyum operasyonu, 3 ziyafet birimi ve Çekmeköy Taşdelen’de 15 bin metrekare kapalı alana sahip çikolata, pasta, lokum ve unlu mamuller üretim fabrikamızla faaliyet gösteriyoruz. Otellerimiz Türkiye’de İstanbul, Ankara, Adana, Bodrum, Bursa, Çorlu, Mersin, Gaziantep ve Irak’ta Erbil olmak üzere 9 farklı lokasyonda yer alıyor. 

Yurt dışında daha fazla büyüme planınız var mı? 

Şu anda Erbil’de otelimiz var. Erbil’e üst segment otelciliği Divan getirdi. Avrupa’da da olabiliriz. 

Avrupa’ya açılmanız için tarih nedir?

Planlarımız var ama doğru fırsat olması lazım. Biz franchise vermiyoruz. Orada istenen düzeyde kalite standardını tutturmak zor olabiliyor. Bizim “yönetim” modeliyle iş yaptığımız otellerimiz var ama sınırlı sayıda. Bu evlilikleri yürütmek çok zor. Bakış açılarının, vadelerinin benzer olması lazım. Biz 67 yıllık bir kurum olarak her şeye uzun vadeli olarak bakıyoruz. Orada uyum sağlandığında çok başarılı yönetim anlaşmaları da yapılabilir. Bizim şu anda 5 yönetim, 4 kira otelimiz var. Toplam 11 oteliz. 

Yurt dışında Avrupa’da hangi bölgelere yoğunlaşacaksınız? 

İncelediğimiz bölgeler var. Avrupa’da büyük şehirler ve aynı anda hem turizm hem turistin hem kurumların olduğu şehirler bizim için daha cazip olabilir. Paris, Madrid, Miami gibi yerlerde doğru fırsatların olması gerekiyor. Yatırımı da kendimiz yaptığımız için seçici olmalıyız. Önümüzdeki yıl biraz daha hesaplı bir dönem olduğu için fırsatları daha da dikkatli değerlendiriyoruz. Duyacaklarınız da olabilir. 

Yurt içinde bundan sonra lokasyon olarak nerelerde büyüyeceksiniz? 

Büyük şehirlerde büyümek istiyoruz. Geçen yıl Divan Ankara otelimizi açtık. Bundan sonra da açacağımız otellerimizin güzel bir SPA alanı olması gerekiyor. Niş bir ürün olması lazım. İçinde güzel yeme içme bölümleri olmalı. Şu anda görüştüğümüz projeler var. 2024’te de tabii ki çok önemli bir yatırım var. Antalya’daki meşhur Talya otelimizi 2024’ün son çeyreğinde açmaya yönelik çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. O zaman da zincirimizi istediğimiz noktaya getireceğiz. Ama vizyonumuz içinde 50-100 otelimiz olsun gibi bir sayısal büyüme yok. Bizim büyümemiz seçili lokasyonlarda üst segmentte, yüzde 100 müşteri sadakati olan gurur verici oteller açmak. 

Resort otelcilikte de varsınız. Orada hedefiniz nedir? 

Bodrum’da Divan Türkbükü’nde 60 odalık resort otelimiz var. Orada çok üst düzey hizmet sunuyoruz. Otelcilikte resort ile şehir otelciliğin riskler açısından birbirlerini tamamlayacağını düşünüyoruz. Belli dönemlerde biri yükselişte diğeri düşüşte olabiliyor. Dolayısıyla orda da kasımızın güçlü olduğuna inanıyoruz. Resort otelcilikte de büyüme adımları atıyoruz, arayışımız da var. Denize sıfır noktalarda tercihen Bodrum ve Antalya bölgesinde arayışlarımız devam ediyor. Talya bizim zincirimize eklenecek güzel bir otel olacak. 

Perakende tarafında neler yapıyorsunuz?

Bizim Taşdelen’de 15 bin metrekare kapalı alana sahip çok modern bir üretim tesisimiz var. Burada çikolata, lokum ve her türlü unlu mamulleri üretiyor, satışlarını organize ediyoruz. Unlu mamullerin satışları pastanelerimizde oluyor ama bizim perakendeye yönelik de hazırladığımız bir ürün gamımız var. En son bayramda 300 bin kutu çikolata tedariki yaptık. Bayram ve yılbaşı önemli dönemler. Orada 3 vardiya çalışıyoruz. Önemli bir çikolata markamız olduğunu düşünüyoruz. Çok eskiden beri nişan çikolataları Divan’dan alınır. O bir kaliteyi simgeler. Onu devam ettirip yaygınlaştırıyoruz. Ürününüze güveniyorsanız oyun alanınız aslında dünya. Biz geçtiğimiz yıl içinde Japonya’da Tokyo’nun en gözde AVM’sinin yeme içme alanında kendi markamızla ülkemizi temsil etmeye başladık. İhracatı artırmak istiyoruz. Burada odağımızda İngiltere, Amerika, İsrail, Mısır, Libya ve Dubai var. Zaten birçok ülkede varız ve o ülkelerde kendi markamızla olmak istiyoruz. Türkiye’nin önde gelen kahve zincirlerine de yiyecek ürünleri tedarik ediyoruz. Türkiye’nin en büyük, en hızlı büyüyen kahve zincirlerinde kahvenizin yanında tükettiğiniz ürünler Divan tarafından tedarik ediliyor. 

2024 yılından beklentileriniz nedir? Gelecek yıl nasıl bir yıl olur? 

Gelecek yıl her şeyin yeni bir normale oturmasını bekliyoruz. Türkiye’de enflasyona karşı muazzam bir mücadele var. Onun sonuçlarının ne zaman alınacağını önümüzdeki yıl göreceğiz. 

Siz grup olarak nasıl bir büyüme planlıyorsunuz?

2024 Mart ayında yeni bir seçim dönemine giriyoruz. O zamana kadar ki politikalar burada belirleyici olacak ama 2024 doğru hesap dönemi olarak geçecek. Küçülme demiyorum, duraksama kesinlikle demiyorum, ama doğru hesap dönemi. Biz büyüyeceğiz, yeni yatırımlarımız olacak. Kontrollü bir büyüme dönemi olacak. 2024 sonrası aydınlık. Aydınlık olmaması mümkün değil. Çünkü ülkemiz zaten bir turizm ülkesi. Elimizde her şey var. Servis kalitesinde Avrupa’nın bizi örnek alması lazım. Bunu çok daha iyi anlatmamız lazım. Divan Akademi adı altında bir akademi açtık. Hedefimiz, şu anda sektörün herkesin dile getirdiği eğitim ve yetişmiş eleman tedariki sorununu çözmek. Daha sonra da bunun sürekliliğinin sağlanmasını istiyoruz. Divan geçmişte de bir okul olarak görülüyordu. Şimdi de bunu bir yapı içinde devam ettireceğiz. Öte yandan teknoloji konusunda da önemli yatırımlar yapacağız. 

Nasıl bir yatırım ajandanız var bu konuda?

Ben yüksek bilgisayar mühendisiyim. O nedenle programlama yapmak, reflekslerimden biri. Divan’da göreve geldiğim günden itibaren teknoloji konusunda yatırımları başlattık. Sonra pandemi geldi, biz birçok yatırımdan geri çekilirken teknoloji yatırımımızı hiç geri çekmedik. Şu anda yapay zekayı kullanıyoruz. İki otelimizde fiyat belirleme süreçleri yapay zekayla gerçekleşiyor. Süreçlerimiz robotlar tarafından yönetiliyor. Sadakat yönetiminde teknolojiyi etkin kullanıyoruz. Sistemimizin de müşteri tercihlerini bilmesi gerekiyor. Biz dünya devleriyle rekabet edebilmek için burada çekingen davranamayız. Ajandamızdaki bir diğer önemli konu sürdürülebilirlik. Tüm otel ve restoranlarımızda sıfır atık uygulaması var. Plastik kullanmıyoruz. Tarladan tabağa projelerimiz var. Ürünü mevsiminde tarladan ağırlıklı kadın üreticilerden alıyoruz. Hem bilinç hem lezzet yaratıyoruz. 

Önümüzdeki dönemde Divan Grubu’nu nereye taşımayı hedefliyorsunuz? 

Ana hedef şirketi sürdürülebilir kârlılığa ulaştırmak. Divan’ı sürdürülebilir kârlı bir şirket olmaya taşıyacak altyapıyı oluşturduk. Bu kapsamda teknoloji, İK, sürdürülebilirlik projeleri ve süreç yönetimiyle ilgili çalışmalar yaptık, yapmaya devam ediyoruz. Paydaşlarımıza hak ettikleri kalitede hak ettikleri yaygınlıkta Divan’ı taşımak istiyoruz. İstanbul dışında bulunmamız lazım. Ankara’da, Bodrum’da, Antalya’da Divan olmalı. Bunun için çalışmalarımıza ve yatırımlarımıza devam edeceğiz.