"Güçlü niş oyuncu olacağız"

Steve Bideshi, son 5 yıldır Citibank’ın Türkiye operasyonun başında. Dolayısıyla bu, gördüğü ilk kriz değil. Türkiye’deki kriz tecrübelerini Citibank’taki meslektaşlarıyla paylaşma imkanı bulduğunu söyleyen yönetici, “Türkiye’de bankalar ve Citibank Türkiye, bu krizde Amerika ya da Avrupa’daki bankalara göre çok daha iyi performans gösterdi” diye konuşuyor.
Citibank Türkiye’de uzun yıllardır faaliyette. En son geçtiğimiz dönemde Akbank’ın yüzde 20 hissesine yaptığı dev yatırımın dışında bugüne kadar hep pazarın niş bir oyuncusu olarak faaliyetlerini sürdürdü. Steve Bideshi, yeni dönemde de aynı stratejinin devam edeceğini söylüyor.
“Biz hiçbir zaman Akbank, İş bankası ya da Garanti gibi binlerce şubeli büyük bir banka olmayacağız” diye konuşuyor. Citibank’ın global tecrübesiyle farklılaştığına dikkat çeken Bideshi, yeni dönemde de bu güçle öne çıkan niş bir banka olarak rekabete devam edeceklerini söylüyor.
Citibank, Türkiye’de kurumsal bankacılık kökenli bir yapılanmaya sahip. Bideshi, yeni dönemde de odağın değişmeyeceğini söylüyor. KOBİ bankacılığında ise büyüme planı var. Bugün bu segmentte sektörde 19’uncu sırada olduklarına dikkat çeken Bideshi, “Önümüzdeki dönemde en azından ilk 12 şirket arasında yer almak hedefindeyiz” diyor. Kredi kartları tarafındaki yatırımların da hızlanacağına dikkat çeken yönetici, “Şu anda 600 bin düzeyinde olan kart sayımızı gelecekte iki katına çıkarmak istiyoruz” diyor.
Citibank Yönetim Kurulu Başkanı Steve Bideshi ile global krizin etkilerini, Citibank’ın yeni Türkiye planını konuştuk:
Capital:  Kriz Amerika’da bankacılık sektörünü derinden etkiledi. Citibank da büyük darbe alanlardan biriydi. Bugün gelinen nokta nedir?
-  Yaşanan kredi krizinin mağduru olduğumuz doğru. Ortadoğu ve Asya’da sermaye artırımı gerçekleştiren ilk bankalardan biri olduk. Yaklaşık 40 milyar dolarlık bir sermaye artırımı gerçekleştirdik. Diğer yandan Obama’dan önce açıklanan ve 5 bankanın hükümetten sermaye almasını öngören programın içinde yer aldık. Ayrıca Amerikan Merkez Bankası’nın kredi koruma programına girdik. Şu anda kredileri sermayeye dönüştürüyoruz. Bu da bizi yeniden dünyanın en güçlü sermayesi olan bankalarından biri yapacak. Sonuç olarak ayakta kalmayı başardık. Bu kriz bizi önümüzdeki dönem için de iyi bir konuma getirdi. Biliyorsunuz geçtiğimiz dönem Amerika’da, bankalar bir stres testine tabi tutuldu. Bu testte sermaye ihtiyacımız 5 milyar düzeyinde kaldı.
Özetle kriz büyümemizi yavaşlattı. Operasyonumuzu ikiye böldük. İşin temellerine geri döndük. Citi odağında başlayan perakende bankacılık, uluslararası bankac��lık, kurumsal bankacılık işlerimizi sürdürüyoruz. Diğer yandan stratejik olmayan ama hala kârlılığını sürdüren işlerimizi holding bünyesine taşıdık. Üçüncü çeyrekte raporlamamızı bu iki yönde yapacağız. Kısa süre önce Salomon Smith Barney bünyesinde sürdürdüğümüz aracı kurum işimizi Morgan Stanley ile birleştirdiğimizi açıkladık.
Capital: Bu dönemde çok müşteri kaybettiniz mi? Operasyonunuz krizden nasıl etkilendi?
-  Ne kadar müşteri kaybettiğimizi bilmiyorum. Amerikalı müşterilerimize bu kriz süresince yardımcı olmaya çalıştık. Amerikalılar büyük bir çöküş yaşadı. Varlıklarının önemli bir bölümünü kaybettiler. Başkan Obama’nın kriz mağdurlarına finansal anlamda destek sağlayan, kredilerini yeniden yapılandıran programına biz de dahil olduk. Kredi kartlarında da bu desteği verdik. Açıkçası bunun gelirlerimize finansal bir yansıması oldu. 2007’den bu yana bireysel gelirlerimiz düştü. Bugün tablo biraz daha iyi ama tamamen düzelme zaman alacak.
Capital:  Merkezde olanlar Türkiye’deki operasyonu nasıl etkiledi?~
-  Biliyorsunuz gelişmekte olan pazarlar da bu krizin dışında kalmadı. Kredi krizi Amerika’da başladı ve ardından dünyanın geri kalanına yayıldı. Bu Avrupa’dan, Asya’dan, Latin Amerika’dan Amerika’ya olan ithalatın düşmesine sebep oldu. Türkiye de Avrupa pazarıyla bağlantılı. Biz de burada operasyonu olan bir banka olarak bütçemizi yeniden gözden geçirdik. İstediğimiz kadar büyüme hedefi koyamadık. Kurumsal kredilerde çok ciddi bir sıkıntı olmadı, ama bankacılık sektörünün genelinde olduğu gibi tüketici kredilerindeki, KOBİ bankacılığındaki yavaşlamadan biz de etkilendik.  
Capital:  Geçmişte yaşanan krizlerden burada edindiğiniz tecrübeleri merkeze aktarma imkanınız oldu mu?
-  Türk bankaları ve Citi Türkiye, Orta Avrupa’daki ya da Latin Amerika’daki bankalardan çok daha iyi performans gösterdi. Türkiye, aralarında finansal krizlerin de olduğu pek çok krizden geçtiği için bu kez krize daha hazırlıklı yakalandı. Bankaların sermaye yeterlilikleri çok yüksek. Denetleme ve düzenleme mekanizması çok iyi işliyor. Amerika’da bizim yeterince sermayemiz olmadığı için bu duruma geldik.
Citibank yöneticilerine 2001 krizinde Türkiye’de gösterdiğimiz performansı, bankayı tüm dirençlere rağmen nasıl başarıyla yönettiğimizi anlatma imkanım oldu. Bu dönemde, Türkiye’nin değerinin daha iyi anlaşılacağını düşünüyorum. Bugün Romanya A-, Polonya B+++ ile derecelendirilirken Türkiye BB- ile derecelendiriliyor. Oysa Türkiye risk anlamında bu ülkelerde aynı hatta daha iyi durumda. Dolayısıyla burada bir yanlış var ve pazar bu yanlışı görüyor. Amerika ya da dünyanın diğer yerlerindeki rating şirketlerinin de yakın zamanda pazarı takip edeceğini ümit ediyorum.
Capital:  Önümüzdeki döneme nasıl bakıyorsunuz? Türkiye’de yeni döneme ilişkin plan ve hedefler ne yönde?
-  Türkiye’de mevcut stratejimizi değiştirmek niyetinde değiliz. Burada kurumsal bankacılık kökenli bir yapılanmamız var. Stratejik odağımızı da kurumsal bankacılık oluşturuyor. Bu alandaki pozisyonumuzu geçtiğimiz dönemde bir aracılık şirketi kurarak güçlendirdik. Bugün hala varlığını sürdüren çok az uluslararası aracılık şirketinden biriyiz. Morgan Stanley, Lehman çekildi. Müşterilerimize kurumsal tarafta satın alma ve birleşmelerden kredilere, aracılık hizmetlerine kadar sunulabilecek tüm hizmetleri sunuyoruz. Daha alt segmentte, yani  KOBİ bankacılığında henüz çok küçüğüz. Bugün bu alanda 18’inci ya da 19’uncu sıradayız sanıyorum. Önümüzdeki dönemde burada en azından ilk 12 şirket arasında yer almak hedefindeyiz. Ancak bunu büyük bankaların yaptığı gibi operasyonumuzu birden bire iki katına çıkarak yapmayacağız. Bizim bugün Akbank, İş Bankası ya da Garanti’nin uzun yıllardır yapmış olduğu yatırımları yapacak gücümüz yok. Bu bankalarla yarışamayız. Stratejimizin odağında da bu yok. Biz pazarın niş bir oyuncusu olmaya devam edeceğiz.
Capital:  Geçtiğimiz dönemde ticari bankacılık tarafında yeni bir program açıklamıştınız. Bu program hayata geçti mi? Neler yapıldı?
-  Bu programı 2007 Haziran’ında, krizden hemen önce açıklamıştık. Ama sonra programı daha da geliştirmeye ve potansiyel yardımcı yönetime odaklandık. Gururla söylüyorum ki orta ve küçük ölçekli portföyümüz çok başarılı bir performans gösterdi. 2007 yılında krizden önce aldığımız tedbirler olmasaydı çok para kaybedebilirdik. Bu şans mı akıllı mı davrandık bilmiyorum ama yönümüzü değiştirmemiz, müşterilerimize daha yakın olmamız çok işimize yaradı. Bugün KOBİ segmentinde pazar payımız da artış eğiliminde. 2010’da çok daha yüksek bir performans göstereceğimizi düşünüyorum.
Bu segmentte bugün 75-250 milyon dolarlık şirketlere hizmet veriyoruz. Bunların çoğu aile şirketleri ve sadece Türk şirketleri de değil. Türkiye’den bölgesel müşterilere de hizmet veriyoruz. Asya, Afrika ve bazı Kuzey Denizi ülkelerinden şirketlerle işbirliği yapıyoruz. ~
Capital:  Perakende bankacılık dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla gelişiyor. Sizin bu alanda planladığınız yenilikler var mı?
-  Türkiye’de perakende işimiz varlık yönetimi hizmetlerimizle devam edecek. Geçtiğimiz dönemde CitiGold Select adlı ürünümüzü çıkardık. Bu, bir tür özel bankacılık ürünü ve yıllık geliri 500 bin TL olan müşterilerimize yönelik olarak geliştirildi. Önümüzdeki dönem bu ürünümüzün hedef kitlesini daha da genişletmek istiyoruz. Bu ürün aslında yeni değil, uzun yıllardır dünyanın çeşitli yerlerinde kullanılıyor ve çok da başarılı oldu. Türkiye’de de başarılı olacağını düşünüyorum. Kartlar tarafındaki aktivitelerimizi artırmayı planlıyoruz. Bugün 600 bin adet olan kart sayımızı gelecekte iki katına çıkarmak niyetindeyiz. Kart satmak için şubeye ihtiyacınız yok. Şube sayımızı da çok fazla artırmayacağız. Citibank Türkiye’de hiçbir zaman 3 bin şubeli büyük bir banka olmayacak. Biz nüfusun yoğun olduğu, sofistike ve büyüyen İstanbul, Ankara, İzmir gibi temel coğrafyalara odaklanarak şubeleşmemizi sürdüreceğiz. Sermayemizi buralarda daha etkili kullanabileceğimizi düşünüyoruz. Bulunduğumuz bölgedeki müşterilerin bizim hizmetlerimize gerçekten ne kadar ihtiyaç duyduğuna dikkat ederek büyümek hedefindeyiz.
Bizim için hizmet ve değer doğru orantılı. Bugün kurumsal pazarda yüzde 6 düzeyinde pazar payımız var. Bu oran, en çok 2007’de yüzde 10’a ulaşmıştı. Bireysel tarafta ise yüzde 1 gibi çok daha küçük bir pazar payımız var. Bu oranı önümüzdeki dönemde yüzde 3’lere taşıyabiliriz.
Capital:  Citibank toplam kredi pastasından ne kadar pay alıyor? Bu yıl Türkiye’de kullandırabileceğiniz ne kadar kaynak var?
-  Miktarın çok önemli olmadığını düşünüyorum ama pazara kredi kullandıracak yeterli kaynağımız olduğunu söyleyebilirim. Talepte, özellikle de kurumsal pazarın talebinde ciddi bir daralma var. Biz Citibank olarak geçtiğimiz yıl ile hemen hemen aynı rakamlardayız. Ticaret finansmanı gibi bazı alanlarda büyüdük ama genel olarak bu yıl büyüme yok.
Bireysel tarafta da bir daralma var. Burada yeni müşteriler edindik ama mevcut müşteriler eskisi kadar para harcamıyor. Sonuç olarak büyümek istiyoruz. Şirketler yeni pazarlara yatırım yapar, sermaye ihtiyacında olurlarsa biz de onların yanlarında oluruz.