Yenilikçilerin 10 Ortak Sırrı

Keith McFarland, “Yenilikçi Şirketler” adlı kitabın yazarı. 5 yıl boyunca, 4 kıtada 7 binden fazla şirketi inceleyen McFarland, Adtran, Chico’s, Express Personel, Fastenal, Intuit, Paychex, Polaris...

1.06.2008 03:00:000
Paylaş Tweet Paylaş

Keith McFarland, “Yenilikçi Şirketler” adlı kitabın yazarı. 5 yıl boyunca, 4 kıtada 7 binden fazla şirketi inceleyen McFarland, Adtran, Chico’s, Express Personel, Fastenal, Intuit, Paychex, Polaris, SAS Institute ve Staubach’ın en yenilikçi şirketler olduğunu ortaya koydu. Ona göre bu 9 şirketten hiçbirin yeni bir keşfi yok. Ancak bu şirketler, başkalarının risk almaktan korktuğu boş pazarları kâra dönüştürerek öne çıkıyorlar. Ayrıca sıradan, kaliteli insanları işe alıp, sıra dışı işler yaptırabiliyorlar. Yenilikçi şirketlerin sırları bu kadar da değil. Onları yenilikçi yapan 10 ortak özelliği Farland, kendi kelimeleriyle anlattı.
 
Keith McFarland, “Yenilikçi Şirketler-Breakthrough Companies” adlı kitabın yazarı. Aynı zamanda McFarland Strategy Partners şirketinin de kurucu ortağı. Bugüne kadar Microsoft ve Motorola gibi yüzlerce şirkete danışmanlık veren McFarland, kitabı için 5 yıl boyunca 7 binden fazla büyük şirketi inceledi. Sonuçta Adtran, Chico’s, Express Personel, Fastenal, Intuit, Paychex, Polaris, SAS Institute ve Staubach adlı 9 yenilikçi şirketi belirleyen McFarland, bu şirketlerin nasıl yenilikçi olduklarını ve satışlarını nasıl 1 milyar doların üzerine çıkardıklarını kitabında detaylı bir şekilde inceledi. Yenilikçi şirketlerin ortak özelliklerini ve kendilerine has karakteristiklerini ortaya koydu.

“Bunlar, gelirlerini 14 milyon dolardan 700 milyon doların da üstüne çıkarabilen şirketler. Aralarında bulundukları endüstrinin ortalamasından 3 kat hızlı büyüyenlerde var”  diye konuşan McFarland, yenilikçi şirketlerin en önemli özelliğinin, “Başkalarının risk almaktan korktuğu boş pazarları kâra dönüştürebilmeleri” olduğunu söylüyor. Ona göre bu şirketlerin iş modellerinin en güçlü yönü ise sıradan, kaliteli insanları işe alıp, sıra dışı işleri yapmalarını sağlayabilmeleri. McFarland’a göre bu şirketlerin bir diğer önemli özelliği ise şirketin lidere değil, liderin şirkete hizmet vermesi.

Yaklaşık 5 bin girişimci lidere, 5 yıl gibi bir sürede çeşitli zaman aralıkları ile psikolojik testler yapan Keith McFarland, “Bu testlerle gördük ki yenilikçi şirketlerde çalışan CEO’ların karakteristik özellikleri farklı değil. Bu gerçek 9 yenilikçi şirketi incelerken ortaya çıktı” diyor.

Amerika’nın şu sıralarda en çok satan kitabının yazarlarından Keith McFarland’a yenilikçi şirketlerin özelliklerini sorduk. Farland’ın yanıtlarından yenilikçi şirketlerin 10 ortak özelliği olduğu ortaya çıktı:

1. Keşif Yapmak Şart Değil
Kitapta yer alan yenilikçi şirketlere baktığınız zaman hiçbirisinin Ebay, MySpace, Google ya da iPhone gibi yeni bir keşfi olmadığını göreceksiniz. En yenilikçi şirketleri bulduğumuzda çok şaşırdık. Bulduklarımız arasında 22 yıllık inşaat malzemeleri ve ekipmanları şirketi Fastenal, emlak komisyoncusu Staubach ve kar motosikleti üreticisi Polaris vardı. Yenilikçi şirket performansı ne yaptığınızla ilgili değil, sonunda ne olduğu ile ilgili. Bu arada, fon derecelendirme ajansı Morningstar, yılın CEO’su olarak seçilen Fastenal’ın CEO’su Will Oberton’u aldı. Çok fazla duyulmamış bir durum ve rakipleri Cisco’nun CEO’su John Chambers ve American Express’in CEO’su Ken Chenault idi.

2. Şirketle Büyüyen Çalışanlar
Bu şirketlerde kişilerin kendilerini geliştirmelerine büyük önem veriliyor. Çalışma süreleri, ortalamanın çok üstünde seyrediyor. İnşaat malzemeleri ve ekipmanları sektöründe faaliyet gösteren Fastenal, en iyi örneklerden biri. En üst seviyede yer alan 25 çalışan, 23 yıldan beri Fastenal’de çalışıyor. Bu da bugün satışı 2 milyar dolar olan şirkette 1985’ten itibaren, yani daha çok küçükken çalışmaya başladıklarını gösterir.

3. Kolay Öğrenilen Şirket Kültürü
Fastenal, Minnesota Winona’da bin 500 kişiyi istihdam ediyor. Şirketin bulunduğu bölgenin nüfusunun sadece 2 bin 700 olduğunu da göz önüne almakta yarar var. Fastenal’in bu konudaki başarısının nedeni, şirket kültürünü kolay öğrenebilir hale getirmesidir. Böylece sıradan çalışanlar da başarılı olabiliyor.

4. Aktif Çalışanlar Artırılmalı
Ancak, sadece şirketler çalışanlarından değil, dışarıdan da destek almalı. Birçok organizasyonda faal olarak çalışıyorlar. Çeşitli üniversitelerle bağları var. Örneğin yazılım şirketi SAS, North Carolina State Üniversitesi ile Fastenal’in de Minnesota Üniversitesi ile çok yakın bir ilişkisi var.

5. Sürekli Eğitilen Çalışanlar
Neredeyse geçtiğimiz 10 yıl boyunca liderlik ve iş yönetimi kitaplarının hepsi, çalışanların eğitilmesinin ne kadar önemli olduğunu anlattı. Bu nedenle bahsettiğim 9 şirketin de yeni ve inovatif yollarla çalışanların eğitimi ve istihdam edilmesi için önemli icatlar yaptığını öngörebiliriz.

Onlara, “Nasıl özelliklerde çalışan istihdam ediyorsunuz?” diye sorduğumuzda genellikle buldukları tek yanıt, “en iyi çalışanlarla” oluyor. Ancak bu şirketler için o çalışanların geçmişte ne yaptığı değil, çalıştıkları yerlerdeki kişilerle nasıl çalıştığı da önemli. Örneğin Fastenal’ın kurucusu Bob Kierlin, şirketi şu felsefeyle oluşturdu: “Öyle bir organizasyon olmalı ki sıradan insanlar sıra dışı işler çıkarabilmeli.” Birçok şirket doğru kişiyi seçmek için çok fazla zaman harcıyor.

6. Ceo’ları Farklı mı?
Yenilikçi şirketlerin CEO’larının diğer şirketlerinkiden farklı özelliklere sahip olup, olmadığı hep merak edilmiştir. Bunun yanıtını bulmak için, yaklaşık 5 bin girişimci lidere, 5 yıllık zaman aralıklarıyla psikolojik testler yaptık. Gördük ki yenilikçi şirketlerde çalışan CEO’ların karakteristik özellikleri farklı değil. Bu gerçek, en çok 9 yenilikçi şirketi incelerken ortaya çıktı. İncelediğimiz 9 şirketteki CEO’ların hiçbirinin benzer tarafı yoktu. Hepsi birbirinden farklı karakterdeydi.

Örneğin Adtran’ın kurucularından Mark Smith, roket mühendisi, yani bilim adamı. Sessiz, içe dönük ve çok utangaç bir kişi... Paychex’in kurucusu Tom Golisano’nun ise ekstra dışa dönük bir yapısı var. Üstelik New York valiliği için iki kere adaylığını koydu.

Dallas Cowboy’un son yıllardaki en ünlü oyuncularından Roger Staubach, SAS’ın kurucusu Jim Goodnight’tan kişi olarak daha farklı. Goodnight, matematik doktoru ve akademisyen kökenli. Buradan çıkarılacak sonuç, bir insanın geçmişi değil, o organizasyona nasıl bağlandığı daha önemli. Örneğin Roger Staubach, Amerika’nın en ünlü atletlerinden. Odasına girdiğiniz zaman onun atlet olmasıyla ilgili hiçbir detay göremezsiniz. Ona neden diye sorduğunuzda şöyle yanıt veriyor: “Çünkü, biz burada Roger Staubach’tan çok daha büyük bir şey yapıyoruz.”

Bu nedenle de Staubach, şirketinin kendisinden daha çok parlamasını sağladı. Liderlerin şirketleriyle bu tarz bir ilişkilerinin olması çok önemli. Yani, genel olarak yenilikçi şirketlerin liderleri, şirketlerini kendilerinden daha ön planda tutmalı.

7. Yenilikçilik Sektörle Alakalı Değil
İlk önce yenilikçi olmanın seksi bir pazara sahip olmakla ya da dünyanın en dikkat çekici ürününü üretmekle meydana gelmediğini belirtmek isterim. Yenilikçi şirketlerin yıllık gelir, finansal performans gibi verilerini rakipleriyle karşılaştırarak büyümelerini inceledik. Gördük ki, yenilikçi şirketlerin hepsi farklı dünyalardan geliyor. Yani, söz konusu durumun sektörlerle alakası yok. Her sektörde yenilikçi şirket yaratmak mümkün.

8. Girişimciler Karakterlerini Şirkete Yansıtmıyor”
Yüksek performanslı şirketlerin en önemli ortak özelliği, yıllar önce kurulmuş olmaları. Kurucularına baktığımızda ise hiçbirinin ortak kişilik özelliği taşımadığını net bir şekilde görebiliriz. Girişimciler kendi karakterlerini yansıtan şirketler kurmuyor. Bu nedenle şirketlerin vizyonu için kendilerini sorumlu hissetmiyorlar. Bunun yerine şirket stratejilerini anlayan ve bu stratejileri fırsata dönüştürecek kişilerden oluşan bir çevre yaratmaya çalışıyorlar.

9. Şirkete Bağlılığı Önemli”
Yenilikçi şirketlerin liderleri, kendilerine duyulan kişisel bağlılığı daha az önemser. Aksine şirkete olan bağlılığa daha çok önem verirler. Liderler çok toleranslı kişilerdir. Örneğin, çalışanlardan biri, şirketin gelişmesinde ya da herhangi bir konuda fikir söylese ona, “Kapa çeneni” demezler. Çalışanlar yanlış bile düşünüyor olsa, yeni işler hakkında fikirlerini öğrenmek için onları ikna etmeliler.

10. Hepsinin Kötü Zamanları Oldu
Bu 9 şirkete baktığınız zaman hepsinin geçmişte çok zor zamanlar geçirdiğine tanık olacaksınız. Hepsi ekonomik anlamda kötü durumlar yaşadı. Hepsinin ortak noktası zarar etmiş olmalarına rağmen ayağa kalkabilmeleridir. Bu durumu pazara ve kendilerine daha çok odaklanarak atlattılar. Bu tip durumlarda şirketler paniğe kapılmıyor, odaklanmaları gereken alanlara yöneliyor. Zaten kitabımda da makro anlamda yaşanan zor anların, nasıl atlatıldığına ilişkin örnekler verdim. Odaklanmak çok önemli.

Amerika’da şu anda şirketler iş modelleri konusunda yenilik yapıyor. Ekonominin iyi olduğu zamanlarda proje geliştirmek çok kolay, ama böyle zor zamanlarda iş modellerinde yapılan değişiklik gerçekten çok önemli. Ayrıca şirketler, yenilik yapmaktan kaçmamalı ve risk almaya devam etmeli.

Şirketler Ne Yapmalı?
Yapılan en büyük hatalardan biri de çalışanların müşteri önceliklerini bilmemesinden kaynaklanıyor. McFarland bu konunun önemli olduğunu şöyle anlatıyor:

“Müşteriyi Baş Tacı Et”
“Eğer şirketteki herkes müşteri ihtiyaçlarını, kendi işlerinden daha önemli görüyorsa, o şirket müşterileri baş tacı yapıyor anlamına gelir.

“Açık Kapı Politikası Uygula”
Liderler şirketlere yeni yetenekler kazandırmalı. Şirkette açık kapı politikası uygulanmalı. Çalışanların istedikleri zaman istediği kişi ile konuşabilme fırsatı olmalı. Lider kendini şirket ile özdeşleştirebilmeli.

“Çalışanları Ödüllendir”
Çalışanlar her zaman para ile tatmin olmaz. Onları mutlu etmek için esnek çalışma saatleri ve sağlıklı yaşamalarını sağlayacak sistemler geliştirmek gerekir.”

Hande Yavuz
[email protected]

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz