Devler raporlamayı kanun gibi benimsedi

Global Reporting Initiative (GRI) saygın bir raporlama şirketi. Şirket, şirketlerin ne kadar sürdürülebilir bir şekilde yol aldığını raporlarla ortaya koyuyor. Şirketin CEO’su Ernst Ligteringen, bu raporların dünyanın önde gelen şirketleri tarafından bir kanun gibi benimsendiğini söylüyor. Çünkü ona göre bu raporlar, şirketlerin gelecekte nereye gideceğini ortaya koyuyor. Ligteringen, “Şirketler, sürdürülebilirlikteki performanslarını raporlayabildiklerinde birçok yarar elde ediyor. Bu yararların başında maliyet ve kaynak avantajı geliyor. Performanslarını gelişiyorlar” diyor. Sürdürülebilirlik, tüm dünyanın gündeminde. Gelecekte de var olmak isteyen şirketler, artık ne kadar sürdürülebilir bir şekilde yol aldığını raporlarla ortaya koyuyor. Bu raporlama işini de dünyada Global Reporting Initiative (GRI) yapıyor. Çeşitli kriterlerde şirketlerin verilerini değerlendirerek ne kadar sürdürülebilir olduklarını saptıyor. GRI CEO’su Ernst Ligteringen, bu raporların şirketleri şeffaflaştırdığını ve gelecekte nereye gideceklerini ortaya koyduğunu belirtiyor. “Şirketler, sürdürülebilirlikteki performanslarını raporlayabildiklerinde birçok yarar elde ediyor. Bu yararların başında maliyet ve kaynak avantajı geliyor. Performanslarını geliştiriyorlar. Dışarıda müşterilerini ve çalışanlarını etkiliyor, içeride ise risk yönetimi yapıyorlar” diyor. Son yıllarda sürdürülebilirlik raporu konusunda iş dünyasının giderek daha çok bilinçlendiğine dikkat çeken Ligteringen, Türkiye’nin performansını da olumlu buluyor. “GRI, dünyanın her yerinde sürdürülebilir raporları toplayan bir kuruluş. 2011 yılında Türkiye’den şirketlerden 18 rapor geldi. 2006 yılı ile karşılaştırıldığında büyük bir artış olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Türkiye’de raporlamayı veren şirketler otomotivden yiyecek içecek sektörüne kadar farklılaşıyor” diye konuşuyor. Global Reporting Initiative (GRI) CEO’su Ernst Ligteringen ile sürdürülebilirliği, bu konuda dünyada ne kadar yol alındığını konuştuk:

Sürdürülebilirlik neden son yıllarda önemini artırdı?
Dünyadaki şirketler, sürdürülebilir global ekonomiye geçiş sürecinde. Öyle bir dünyada yaşıyoruz ki nüfus artarken kaynaklar gittikçe azalıyor. Tek başına finansal bilgiler şirketlerin değer potansiyelini ve risklerini gösterme konusunda yeterli değil. Artık müşteriler, çalışanlar ve yatırımcılar sürdürülebilir performans istiyor. Öyle bir şirkette çalışmak istiyorlar, öyle bir şirketin ürünleri ya da hizmetini satın almayı tercih ediyorlar. Şirketler, sürdürülebilirlikteki performanslarını raporlayabildiklerinde birçok yarar elde ediyor. Bu yararların başında maliyet ve kaynak avantajı geliyor. Performanslarını geliştiriyorlar. Dışarıda müşterilerini ve çalışanlarını etkiliyor, içeride ise risk yönetimi yapıyorlar. Tüm bunların yanı sıra pazar açısından da birçok yarar sağlıyorlar. Pazarların bilgiye ihtiyaçları oluyor. Her ne kadar geleneksel olarak bu bilgiler finansal açıdan değerlendirilse de bazen elle tutulmayan bilgilere de ihtiyaç oluyor.~

Bir şirketin sürdürülebilir olması için ne gibi özelliklere sahip olması gerekir?
Sürdürülebilirlikteki performansı iyi olan şirketler, iş stratejilerinde sürdürülebilir gelişmenin ne olduğunu bilen şirketler. Bu şirketler, paydaşları ile onlar için hangi konuların önemli olduğunu belirler, en önemlilerin ne olduğunu seçer ve ilgili konulara sürdürülebilirlik raporlarında yer verirler. Sürdürülebilir şirketler, kendilerinin topluma ve çevreye olan etkilerini bilir, aynı zamanda toplum ve çevrenin kendi şirketlerini nasıl etkileyeceğini de düşünüp aksiyon alırlar. Bu tip şirketler, aynı zamanda sürdürülebilir gelişmenin nereden geleceğini fark edip orada nasıl bir farklılık yaratacaklarını da düşünebilir. 5 yıldan uzun süredir, sürdürülebilir gelişmeyi iş olarak benimseyen dünyanın en büyük şirketleri, raporlamayı bir kanun gibi benimsemiş durumda. Bu durum bir şirketeyatırım yapılıp yapılmayacağı konusunda da ön kriter olabilir. Örneğin, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın sürdürülebilirlik içeriğine bakan yatırımcılar, bu pazarla ilgili bilgi sahibi olurken yatırım yapıp yapmama kararı verebiliyor.

Bu konuda başarılı bulduğunuz şirketler hangileri?
Sürdürülebilirlik konusundaki raporlamayı iyi yapan, başarılı şirketler, sürdürülebilirlik konusunun operasyonlarına olan etkisini en iyi alan; ekonomiye, çevreye ve topluma olan etkisini en iyi hesaplayabilen şirketler. Bu şirketler, bu etkileri yönetebiliyor ve ölçebiliyor. Ayrıca kendi performanslarının gelişimi için bu bilgileri en iyi şekilde kullanabiliyorlar. Sürdürülebilir şirketler paydaşları ile iletişim halindedir ve onların düşüncelerini de göz önünde bulundurur, önemli gördükleri konuları raporlar.

Kimleri başarısız buluyorsunuz?
Sürdürülebilir etkilere önem vermeyen şirketler, işini uzun vadede öngöremeyen ve performansı kısa vadede hesaplayan şirketler. Bunlar adeta kör bir şekilde uçar. Risklerin farkında olmayan ve fırsatları değerlendiremeyen şirketlerdir.

Sürdürülebilirlik konusunda yapılan gereği önde gelen sektörler var mı?
Aslında sektörel anlamda şanslı olmanın da ötesinde, sektörlerin sürdürülebilirlik kapsamında nasıl değişim gösterdiği ve bunu nasıl rapor-ladıkları konusu önemli. KPMG’nin 2011 uluslararası anketine göre, ormancılık, meyve posası ve kağıt bu konuya en çok önem veren sektörler. Madencilik ve otomotiv sektörleri ikinci ve üçüncü sırada yer alıyor. Birçok dernek üye şirketlerinin daha sürdürülebilir olması için çalışıyor. Uluslararası Maden ve Metalcilik Konseyi (ICMM) 18 üyesinin sürdürülebilir performansını raporluyor ve bu şekilde çalışıyor.

Sürdürülebilirlik kapsamında dikkat edilmesi gereken önemli noktalar neler?
Sürdürülebilirlik konusu şirkete, bağlı olduğu sektöre, büyüklüğe ve lokasyona göre değişiklik gösterir. Çok uluslu madencilik endüstrisinde yer alan bir şirketle Avustralya’daki kâr gütmeyen bir şirketin farklı stratejileri olabilir. Ancak, tüm organizasyonlarda sürdürülebilir performansı raporlama, benzer özellikler gösterebilir. Paydaşlar tüm şirketler için hayati önem taşır.~
Şirketlerin, paydaşlarına bir danışman gibi hangi konuların onlar için önemli olduğunu anlatması lazım. Şirketlerin operasyon gerçekleştirdikleri alanda, neyin sürdürülebilir olduğunu fark etmesi gerekiyor.

“ÜST DÜZEY TARAFINDAN YÖNETİLMELİ”
YAKLAŞIM Farklı şirketler, sürdürülebilirlik yönetimini farklı şekilde ele alıyor. Büyük şirketler, üst düzey yönetici ve ekibi ile yönetirken küçük şirketler iletişim ve benzeri departmanlara emanet ediyor.
YENİ DÖNEM Ancak yeni dönemde birçok CFO'nun sürdürülebilirlikle finans konusunu bağdaştırarak strateji kurduğunu gözlemliyoruz. Bence bu görev,
üst düzey yöneticiler tarafından yönetilmeli ve bu şekilde iş stratejisi olarak benimsetilmeli.
BAŞARI İÇİN Başarılı olabilmek için sürdürülebilirliğin, lider tarafından ele alınması ve onun yönetiminde gerçekleştirilmesi gerekiyor. Liderlerin şirketi için ölçümlendirmeyi ve raporlandırmayı gerçekleştirmesi lazım. Liderin kelimelerle değil, örneklerle yönetim yapması gerekir.

TÜRKİYE’NİN PERFORMANSI
18 RAPOR GELDİ
GRI, dünyanın her yerinde sürdürülebilirlik raporları toplayan bir kuruluş. 2011 yılında Türkiye'deki şirketlerden 18 rapor geldi. BÜYÜK ARTIŞ 2006 yılı ile karşılaştırıldığında büyük bir artış olduğu gözlemliyoruz. Türkiye'de raporlamayı veren şirketler otomotivden yiyecek içeceğe kadar farklılaşıyor.
RAPORUN ÖNEMİ
Bu rapor, bu şirketlerin şeffaf olduğunu, paydaşlarına karşı açık olduğunu ortaya koyuyor. Bu rapor sayesinde şirketin performansı paylaşılabilir hale geliyor. Şirketin gelecekte nereye gideceği ortaya çıkıyor. Tüm bunların yatırımcılar ve paydaşlar tarafından bilinmesi, o şirkete büyük ve önemli bir rekabet avantajı sağlar.