Yeni gates'ler nereden çıkacak?

Günümüzde çevre için en çok konuşulan konuların başında fosil yakıtlar geliyor. Oysaki endüstride harcanan enerjinin yüzde 17'sini, ticari binaların yüzde 50'sini, konutların ise yüzde 38'ini elektrik harcamaları oluşturuyor. Bu da özellikle elektrik konularında "yeşil" düşünüldüğü takdirde çevreye ve dünyaya daha büyük hizmet verilebileceğini gösteriyor. Schneider Electric Balkanlar ve Ortadoğu Genel Müdürü ve Başkan Yardımcısı Turhan Turhangil ise dünyanın yeşil uygulamalara mecbur olduğunu söylüyor. Firma olarak yeşil ürünlerin toplam satışlar içindeki payının yüzde 13 civarında olduğunu belirten Turhangil, "Enerji verimliliğine uygun hizmetler, toplam işimizden daha hızlı büyümekte" diyor. Çünkü Turhangil'e göre "yeşil" düşünmek için en önemli konu, ne yeşil binalar ne geri dönüşüm ne de yenilenebilir enerji teknolojileri... Turhangil, asıl önemli olanın enerji tasarrufu olduğunu söylüyor ve geleceğin Bill Gates'le-rinin bile tasarruflu ürün geliştirmeyi başaranlar arasından çıkacağını düşünüyor. Turhangil'le yeşil süreçleri ve tasarrufu konuştuk:
Yeşil uygulamalar sizce bir trend mi? Büyük bir çıkmaz var. 2000'de dünya üzerinde tüketilen enerji miktarının yarıya inmesi durumunda sıcaklık artışı sürdürülebilir hale geliyordu. Üstelik Goldman&Sachs'a göre 2050'de enerji tüketimi 2000'in iki katına çıkacak. Yani sürdürülebilir bir hayat için 2050'de dörtte bir enerji tüketmek lazım.
Bu yüzden bunu bir trend olarak değerlendirmek doğru değil.

Yenilenebilir enerji bir alternatif olamaz mı?
Yenilebilir enerji kaynakları gündemde. Ama yenilenebilir enerji kaynakları 2050'deki enerji ihtiyacının en fazla yüzde 12'sini karşılayacak. Yani fosil yakıtlara ihtiyaç var. Bu da bizi tasarrufa getiriyor. Ancak burada temel felsefe, karanlıkta oturmak ya da fabrikanın şalterlerini kapatmak değil. Ana denklemimiz aynı işi daha az enerji ile yapabilmek.

Tasarrufta nereye yönelmeliyiz?
Şimdi herkes, denklemin önemli tarafı olarak taşıt araçlarını görüyor. Dünyada kullanılan enerjinin yüzde 16'sı konutlarda, yüzde 49'u endüstride, yüzde 8'i ticari binalarda, yüzde 27'si ise ulaşımda kullanılmaktadır. Biz şu anda enerji yönetiminde global uzman kimliğimiz ile dünyadaki enerji tüketiminin yüzde 72'lik kısmı için yani ulaşım dışında kalan diğer pazarlara enerji verimliliği çözümleri sunuyoruz. Gezegenimizde tüketimi en hızlı artan enerji türü elektrik. Endüstride harcanan enerjinin yüzde 17'sini, ticari binaların yüzde 50'sini, konutların ise yüzde 38'sini elektrik harcamaları oluşturuyor.

Bütün binaları yeşil yapmak mı lazım?
Yeşil binalar tabii ki önemli. Ama her binayı yeşil yapmak en azından şimdilik mümkün değil. Ayrıca yeşil binalarda enerji ve elektrik dışında pek çok konular var. Ancak elektrik tüm yapılarda başlı başına çok önemli parçalardan biri. İklimlendirme, aydınlatma gibi elektriğe bağlı uygulamalar da bunun içine giriyor ve karşımıza şu anda en büyük tasarruf kaynağı olarak çıkıyor. Az önce de söylediğim gibi büyük fotoğrafın içinde en önemli konu şu: Aynı işi daha az elektrik tüketerek nasıl yapabiliriz ve aynı konforu sağlayabiliriz? Bu sorunun cevabı, geleceği şekillendirecek. Şu anki teknolojiyle bile elektrikle ilgili uygulamalarda yüzde 30 tasarruf imkanı var. Üstelik bu aktif enerji tasarrufu. Yani ampul değiştirmekten söz etmiyoruz. Aktif tüketimden söz ediyoruz.~

Bunu açar mısınız ?
CO2 emisyonları azaltma hedeflerine ulaşılabilmesi için "Pasif Enerji Verimliliği" ölçümlerine ek olarak "Aktif Enerji Verimliliği" şarttır. Avrupa Birliği, 2020'ye kadar CO2 salınımında yüzde 20 azalma, enerji tüketiminde yüzde 8 azalma hedeflerken Kyoto ise 2012'ye kadar yüzde 5 azalma hedefinde. Aktif enerji verimliliği, yalnızca enerji tasarruflu cihazlar ve ekipmanlar tesis etmekle değil, sadece gerektiği kadar enerjinin harcanması için tüm bu cihaz ve ekipmanların kontrolü de yapıldığı zaman gerçekleştirilebilir. Örnek verirsek, boş bir odada açık bırakılmış enerji verimli bir ampul kullanıldığında kazanılan tek şey, sıradan bir ampul kullanıldığında boşa gidecek enerjiden daha az enerjinin boşa gitmesidir. Gerçek verimlilik ölçme, izleme ve kontrol aracılığı ile yani enerji kullanımının yönetimiyle sağlanabilir. Enerji kullanımının yönetimi demek, aktif verimlilik demektir. Üstelik aktif enerji verimliliği mütevazı bir fiyat ve çok kısa bir geri kazanım süresi ile
önce harekete geçmiş firmalardan biriyiz. Aktif kontrol sistemi diyebiliriz. Yani üretimle tüketim arasındaki her yerde biz varız.

Bu ne anlama geliyor?
Örneğin bilgisayar kullanılan bir ortam düşünelim. Bilgisayar ısınıyor ve ortamı da ısıtıyor. İklimlendirmede bu ısıyı hesaba katmak bile bu işin bir parçası. Örneğin aydınlatma şiddetinin gün ışığına göre kendini ayarlayabilmesi evden çıkarken otomatik hale getirilmesi ve bunun otomasyonla yapılması, düşünülenden daha fazla elektrik tasarrufu sağlıyor. Bunu  ürünler ve softvvare ile yapmak mümkün. Bilinci geliştirmek çok önemli değil. Çıkarken düğmeye basarım kapatırım olmuyor. O düğme bilinçten bağımsız biçimde unutulabiliyor. Mesela dört kişi bu odada oturuyoruz. Klima o zaman otomasyonla bulunduğu ortama göre çalışmak durumunda. Üç kişiysek ona göre çalışmalı. Aktif tasarruf bu demek. Otellerde mesela çok ciddi israf var. Tek merkezden kontrol edilip yönetilebiliyor olması, çok önemli ve en büyük tasarrufu sağlayan sistem.

Yeşil bina yapmadan da tasarruf elde etmek mümkün mü?
Biz internet üzerinden kurduğumuz enerji üniversitesinde tam da bu konuyu işliyoruz. Nasıl yaparsanız diye anlatıyoruz. Çünkü yeşil bina sertifikası almak çok zor. Ayrıca örneğin LEED sertifikası sıfırdan yapılan binaya veriliyor. BREEAM sonradan yapılmış binalara da verilebiliyor gerçi; ama sonuçta çok zor. Tasarrufu sertifikasız da yapabilmek mümkün.

Enerji tasarrufu ve ürünlere bakış konusunda Türkiye nerede?
Türkiye, yeniliklere açık bir pazar. Bir sürü ülkede alışkanlıklar sebebiyle yenilikler uzun sürede benimsenebiliyor. Biz bunlara olgun ekonomi diyoruz. Bizim pazarımızda ise insanlar yeniliklere meraklı. Binalar bazında düşünürsek aktif ilgi, halen ampul ve tasarruflu çamaşır makinesi almak yönünde. Şirketler de reaktif enerji faturaları üzerinden tasarruf etmek için başlayacak. Şirketler için yeni bir dinamik aynı zamanda.

Elektrikli otomobil şarj üniteleri üzerinde çalışıyorsunuz. Bize elektrikle ilgili vizyon verebilir misiniz?

Fosil yakıtın dışındaki her şey elektrikle yapılacak. Ama şehir içinde elektrikli araba kullandık diye santralde karbondioksit salarsak olmaz. Bir yerlerde inovasyon olacak. İnsanlar gece gündüz bununla ilgili çalışıyor. Bizim ülkemizde telif hakları çok desteklemiyor buluşları; ama dünyada yenilik yapanlar servet biriktirebiliyor. Bence tasarruf ürünlerini geliştirebilenler geleceğin Bill Gates'leri olacak. Artık inovasyon başka bir şey. Kışın güneşi içeri getirecek yazın yansıtacak cam yapanlar inovasyon sayılacak.