Ekonomide yumuşak çıkış

Türkiye ekonomisinin 2010 sonlarında aşırı ısınma belirtileri göstermesi üzerine Merkez Bankası “yeni para politikası” uygulamasına geçmiş ve ekonomide yumuşak inişi gerçekleştirme çabasına girişmişti. Bir yıllık gecikmeyle de olsa sonuçta bir iniş oldu olmasına ama bu iniş pek de yumuşak olmadı. 2010 yılında yüzde 9,2 ve 2011’de yüzde 8,8 olan reel gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) büyüme oranı, 2012’de birden yüzde 2,2’ye iniverdi. Burada yüzde 75’lik bir düşüş var. 2012’deki büyüme hedefinin yüzde 4 olduğunu da dikkate alırsak bu inişin pek yumuşak olmadığı gayet açık.

Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Ekonomide yumuşak inişi tam başaramadık ama şu sıralarda oldukça yumuşak bir çıkış yaşıyormuşuz gibi görünüyor. Bazı öncü göstergeler, ilk çeyrekte ekonomide bir toparlanmanın başladığına işaret ediyor. Fakat bu toparlanma biraz zayıf gibi duruyor. İlk çeyrekteki büyüme oranı, 2012’nin son iki çeyreğindekinden yüksek çıkacak gibi görünse de ilk iki çeyreğindeki düzeyi de aşamayacakmış gibi bir izlenim veriyor.

TÜKETİM YÜKSELİŞTE
İlk çeyreğin ümit veren göstergeleri, daha çok tüketim cephesinde yer alıyor. Bu dönemde otomobil satışları yüzde 17,3 ve beyaz eşya satışları yüzde 6,6 yükseldi. Otomobil satışları 2011’in ortalarından bu yana genelde düşüş eğilimindeydi. Geçen yıl üçüncü çeyrekte bir artış olmuş ama bunun devamı gelmemişti. Beyaz
eşya satışları ise geçen yılın ilk iki çeyreğinde çok düşük artışlar gösterdikten sonra üçüncü ve dördüncü çeyreklerde düşmüştü. Tüketim cephesinin bir diğer önemli göstergesi olan reel tüketim malı ithalatı ise ocak ayında da yüzde 1,9 düşüş gösterdikten sonra şubat ayında yüzde 4,8 yükseldi. 2011’in son çeyreğinden bu yana düşüşte olan bu göstergede de ilk çeyrekte yeniden yükseliş yaşanmış olması mümkün görünüyor.
Türkiye’de özel tüketim harcamalarının GSYİH içindeki payı yüzde 70’e yakın düzeyde bulunuyor. Bu nedenle tüketimdeki değişim ekonomideki büyümeyi çok fazla etkiliyor. Geçen yıl ekonominin sert bir iniş yaşamasında özel tüketim harcamalarının düşüş göstermesinin önemli etkisi oldu. Dolayısıyla öncü göstergelerin ilk çeyrekte bu düşüşün sona erdiğine işaret etmeleri, büyüme açısından olumlu bir sinyal oluşturuyor.