Sıra dışı yılın en hızlı yöneticileri

Aktif büyüklükte 10 özel banka, sektör ortalamasının üzerinde büyüme kaydetti. Selim Kervancı, Ömer Mert ve Murat Dinç, yılın en hızlı yöneticileri oldu. Kredilerde de 8 CEO, bu belirsizlik dönemini sektörün büyüme ortalaması olan yüzde 37’nin üzerinde bitirdi. Kârda ise 14 özel banka, ortalamayı aştı.

Elçin Cirik
[email protected]

Bankalar, 2021 yılının ilk 6 ayıyla ikinci yarısında neredeyse birbirinden tamamen farklı iklimler yaşadı. Yıla yüzde 17 ile başlayan politika faizi, mart ayında 200 baz puan artışla yüzde 19’a çıkarıldı. Ardından eylül ayında başlayan kademeli faiz indirimleri sonrası yılı yüzde 14 seviyesinde tamamladı. Yılın ilk yarısında 2020’den taşınan yeniden yapılandırmalar, aktif kalitesi ana gündemken haziran itibarıyla hızlanan aşılanmayla kısıtlamaların rahatlamasıyla normalleşme sürecine girildi. Yılın ikinci yarısında normalleşmeyle hem iç talep arttı hem toparlanan küresel talep ekonomik büyümeyi ivmelendirdi. 

Deloitte Finansal Hizmetler Endüstrisi Lideri Yaman Polat, 2021’i tüm sektör için talebin arttığı bir yıl olarak hatırlıyor. Polat, “Bankaların ilk 2 çeyrekle son 2 çeyrekte farklı ekonomik iklimlerin yaşandığı bu yılı ve bu öngörülemez değişimi yönetmekte başarılı olduklarını düşünüyorum” diyor. Gerçekten de yaşanan zorlu koşullara rağmen bankacılık sektörü, 2021’i iyi büyümelerle kapattı. 2021 yılı sonunda, aktif büyüklüklerde yüzde 50,9, kredilerde yüzde 37 ve toplam mevduat hacminde yüzde 53,5 artışa imza atıldı. 2021 yılına damga vuransa özel bankaların yükselişi oldu. Küçük ölçekli özel bankaların yanında 4 büyük özel oyuncu da tüm ana göstergelerde güçlü artışlar yazdı. 

AKTİFTE EN İYİLER

Aktif büyüklüklerde farklı ölçeklerden 10 özel banka, sektör ortalamasının üzerinde büyümeyi başardı. HSBC Türkiye Genel Müdürü Selim Kervancı, Fibabanka Genel Müdürü Ömer Mert ve Burgan Bank Genel Müdürü Murat Dinç, en yüksek performans gösteren yöneticiler olarak öne çıkıyor. 

Geçtiğimiz yılı aktif büyüklükte yüzde 74 artışla bitiren HSBC Türkiye’nin genel müdürü Selim Kervancı, bu büyümeyi başta kurumsal ve küresel bankacılıkta müşterilerin ana bankası olmayı, onlara bilanço desteği sağlamayı sürdürmelerine bağlıyor. Kervancı, diğer etkenleri şöyle özetliyor: “Sürdürülebilir finansmanda örnek işlemler gerçekleştirdik. Bireysel bankacılıkta müşteri sayımızı artırdık, hedef segmentlerimize odaklandık. Dijital kanallarda birikim yönetiminde ürün gamımızı genişlettik.” 

Fibabanka’da aktiflerdeki yüzde 65,9 artışı, ‘bankayı müşterilerin ayağına götürme’ anlayışıyla ekosistem bankacılığı getirdi. Fibabanka Genel Müdürü Ömer Mert, yaptığı açıklamalarda ana stratejilerinde ‘ekosistem ve platform bankacılığı’na odaklandıklarını ve fiziksel mağazalardan online platformlara kadar müşterilerin anında finansman ihtiyaçlarını karşıladıklarına vurgu yapıyor. “Bilançomuzun yarısından fazlasını kredi olarak müşterilerimize destek olarak veriyoruz. Dış ticaret hacmimiz dolar bazında yüzde 30 arttı” diyen Burgan Bank Genel Müdürü Murat Dinç, bankaya büyüme getiren diğer etkeni şöyle açıklıyor: “2021’de 355 milyon TL nakit sermaye artırımı ve 50 milyon dolar ana sermaye benzeri kredi aldık. Özkaynaklarımız 3,9 milyar TL’den 5,8 milyar TL’ye yükseldi.” Orta ölçekli bu bankaların hızlı büyümesini duayen danışman Mehmet Erten, ölçek etkisine ve daha da önemlisi çevik ve hızlı karar alma yeteneklerine bağlıyor. Büyümede ilk 10’da yer alan 4 büyük özel banka için de Erten, şu yorumu yapıyor: “2021 Eylül sonrası politika faizi ve dolayısıyla kaynak maliyetleri aşağı geldi. Kredi fiyatlaması aynı hızda aşağı inmedi ve faiz marjı büyüdü. İkincisi de bu bankalar piyasa yapıcı ve ellerinde iyi kârlar yazan enflasyon endeksli tahviller bulunuyor. Bu kârlılıkları gördükleri için 2021’de daha atak davrandılar.” 

MEVDUATTA SINIFI GEÇENLER

Geçtiğimiz yıl sektörde normalde kredilerle paralel giden mevduat hacmi, yüksek geldi. Kurların etkisi ve salgının yarattığı tasarruf ihtiyacı trendiyle kredilerin çok üstünde, yüzde 53,5 mevduat artışı görüldü. Bu kalemde HSBC Türkiye, Bank of China, Burgan Bank, Fibabanka ve QNB Finansbank yüzde 70’i aşan ciddi oranlarla sınıfı geçti. Uzmanlara göre, bankalar özellikle vadesiz mevduat kaleminde artışlar için ciddi çaba gösterdi. Mevduatta da yüzde 87 artışla en yüksek büyümeyi yapan HSBC Türkiye oldu. HSBC Türkiye Genel Müdürü Selim Kervancı, bireysel bankacılıkta odaklandıkları premier müşteri segmentinin kilit bankası olmaya devam ederek mevduat hacimlerini yüzde 71 büyümeyle 15,5 milyar TL’ye ulaştırdıklarına dikkat çekiyor. Kervancı, “Kurumsalda da nakit yönetimi alanında yeni müşteriler ve artan müşteri işlemleriyle 2020 sonunda 8,5 milyar TL olan kurumsal mevduat hacmimiz, 2021 yılında yüzde 139 artışla 20,2 milyar TL’ye ulaştı” diyor. Burgan Bank Genel Müdürü Murat Dinç de yüzde 76,7 büyümeyi şöyle açıklıyor: “TL mevduatlar sektör toplamında yüzde 22 büyürken biz TL mevduatlarımızı yüzde 56 artırdık. ON Hesabın da hayata geçişiyle ivmemiz hızlandı.” Mevduatta yüzde 75,5 hacim artışı yaşayan Fibabanka da dijital müşteri sayısının 2,5 katına çıktığı ve toplam pasiflerin yüzde 55’ini oluşturan müşteri mevduatının yüzde 48 artışla 24,6 milyar TL’ye yükseldiğini açıkladı. 4 büyük özel bankanın sektör ortalamasının üzerine çıktığı listede, yüzde 61 mevduat artışına imza atan İş Bankası, toplam mevduatın yanı sıra vadesiz mevduatta da Türkiye’nin en büyük özel bankası olmayı sürdürdüğünü açıkladı. Deloitte Finansal Hizmetler Endüstrisi Lideri Yaman Polat, özel bankaların 2020’yi temkinli geçirdikten sonra 2021’de bilanço büyütme konusunda daha istekli oldukları bir yılı geride bıraktıkları düşüncesinde. 

ZORLU SINAV KREDİLERDE

Kredilerde sektör asıl büyümeyi, kamu bankalarının öncülüğünde 2020’de gerçekleştirmişti. 2020’de düşük faizler ve BDDK’nın aktif rasyo uygulaması sonucu güçlü büyüme yaşandıktan sonra 2021, daha sakin bir yıl olarak kayıtlara geçti. Yine hepsi özel 8 oyuncu, sektör ortalaması olan yüzde 37’nin üzerinde kaldı. 10 oyuncunun da kredi büyümesi yüzde 30’un üstünde gerçekleşti. Kredi tarafında, banka uzmanlarının yorumuyla ölçek etkisiyle en yüksek ivmeler iki küçük bankada, ICBC Turkey ve Rabobank’ta oldu. ICBC Turkey 2021 yılı faaliyet raporunda, toplam nakdi kredilerde yüzde 53 büyüme yakalandığı ve kamu kurumlarının finansmanın yanında enerji, altyapı, gayrimenkul, liman ve otoyol projelerini finansmanına odaklanıldığını belirtiliyor. İkinci en yüksek yüzdesel büyümeyi yapan Rabobank’ın Türkiye Genel Müdürü Alpaslan Yurdagül de 2021 faaliyet raporunda “2021’de de birincil önceliğimiz gıda ve tarım zincirindeki iş sürekliliğini gerçekleştirmek oldu. Zorlu koşullara karşın stratejik hedeflerimizden ödün vermedik” şeklinde konuşuyor. EY Türkiye Finansal Hizmetler Sektör Lideri Levent Atakan, küçük ölçekli bankalarda özellikle proje finansmanı gibi butik işlerin büyümeye pozitif yansıdığına, bu oyuncuların ihracat finansmanı, dış ticaret finansmanı ve tarım destek kredileri niş pazarlara adım atmalarının da katkı sağladığına vurgu yapıyor. Tutar olarak bakıldığında 2021 yılında kredilerini 152 milyon TL büyütmeyi başaran Vakıfbank’ın genel müdürü Abdi Serdar Üstünsalih, “Ticari kredilerimiz yüzde 42,7 artış gösterdi, bireysel kredilerde yüzde 16 büyüyerek hane halkına olan desteğimize devam ettik” şeklinde konuşuyor. Kredi hacmini yüzde 34,8 artıran Garanti BBVA’nın genel müdürü Recep Baştuğ, basın açıklamasında “Yılı başarılı kapattık. 2021’de sektörün ajandasındaki en önemli konular, sağlıklı bilanço yönetimi, dijitalleşme ve sürdürülebilirlik oldu. 2021’de TL kredilerimiz yüzde 27 büyüdü. İç talebin güçlü devam ettiği bu dönemde, tüzel ve bireysel portföyde dengeli ve istikrarlı büyüdük” yorumunda bulunuyor. 

KÂRDA NOTLAR PEKİYİ

En iyi notlar, kâr tarafında. Özel bankaların tümü 2021’i iyi kârlılıklarla kapattı. Sektör ortalamasını kamu bankaları aşağı çekerken, 14 özel bankanın sektör ortalamasının üstünde artışlar yakaladığı dikkatlerden kaçmıyor. Bu ivmede ana etkenler, yılın ikinci yarısında faiz marjlarındaki iyileşme ve banka portföylerinde bulunan enflasyona endeksli tahvillerden elde edilen yüksek getiriler oldu. Kâr artışında ilk sırayı, 2021’de kârını neredeyse 4’e katlayan Şekerbank aldı. Şekerbank yönetimi büyümedeki ana faktörleri şöyle açıklıyor: “Transformasyon Programı’mızın finansal sonuçlara yansımasını somut olarak görmeye başladık. Aktif kalitemizde kayda değer gelişim var ve önümüzdeki dönemde de iyileşmenin devam etmesini sağlayacak sağlıklı bir baz oluşturduk.” 2020 sonu zarardan geçtiğimiz yıl artıya geçen Burgan Bank’ın genel müdürü Murat Dinç de yakaladıkları ivmeyi, “2020, konservatif olduğumuz bir yıldı. Pandeminin ne kadar devam edeceğini bilmediğimiz için ciddi serbest karşılıklar ayırdık. O serbest karşılıkların çoğu hala bilançomuzda duruyor. Kârımız hem iş hacimlerimizin büyümesinden hem mevduat müşteri sayılarımızdaki artıştan geliyor” sözleriyle açıklıyor. HSBC Türkiye’de yüzde 116,7 kâr artışının ardında gelirlerin organik şekilde büyümesi ve bütün işkollarında 2020’nin üzerinde performans gösterilmesi yatıyor. HSBC Türkiye Genel Müdürü Selim Kervancı, “Kredi ve mevduat hacimlerimizi artırırken, müşterilerimizin ihracat, ithalat ve risk yönetimi işlemlerindeki payımızı artırdık. Ayrıca gider/gelir rasyomuzu iyileştirdik, yüzde 57’den 46’ya düşürdük” diyor.