Yeniye yer var mı?

Bankacılık, her zaman yeni oyuncu girişinin zor olduğu sektörlerin başında gösterildi. Oysa geçen yıl iki yabancı, Rus Sberbank ve Kuveytli Burgan Bank sektöre giriş yaptı. Oyuncu sayısının fazla olduğu ilaç sektörüne ise Amerikalı Amgen dahil oldu. Amerika'nın en büyük sağlık ve hayat sigortası şirketlerinden Cigna, Zû/Z'de sektöre girdi. Özetle Türkiye'de sadece yeni değil, geleneksel sektörlere de yeni oyuncu girişi sürüyor. Çeşitli sektörlerde hazırlık yapan yeni isimler olduğu da konuşuluyor. Capital'in geniş kapsamlı araştırması bu soruların yanıtını ortaya koyuyor. Son 2 yılda sigortacılık sektörüne toplam 9 yeni oyuncu giriş yaptı. Bankacılık sektörü de geçtiğimiz 2 yılda hareketli bir dönem geçirdi. 2011'de 14 yıl aradan sonra ilk kez bir yabancı banka lisans alarak sektöre yeni oyuncu olarak girdi. 2012 yılında da sektöre 2 yeni oyuncu daha eklenirken 2 banka da el değiştirdi. Son yıllarda Türk bankacılık sektörüne ilginin arttığını belirten Deloitte Türkiye Finansal Hizmetler Endüstrisi Ortağı Ayşe Epikman Akşehirli, son 2 yılda bu ilginin çok yoğunlaştığını ifade ediyor. Kendilerinin 4-5 uluslararasıbanka için bankacılık sektörüne ilişkin araştırma yaptıklarını anlatıyor. BDDK Başkanı Mukim Öztekin de halen 49 bankanın faaliyette olduğu sektörde, toplam banka sayısının yakın dönemde 60’a dayanabileceğini açıkladı. Türkiye, sadece finansta değil birçok alanda yeni oyuncu girişlerinin yaşandığı ülkelerden biri. Son birkaç yılda ilaçtan hazır giyime, gıdadan teknolojiye birçok yerli ve yabancı yeni oyuncu, büyüme iştahını kaybetmeyen Türkiye pazarındaki yerini aldı. Türkiye, sahip olduğu dinamizmle yeni oyuncuları çekmeyi sürdürüyor. Neredeyse her gün farklı bir sektöre yeni oyuncu girişi olacağına dair duyumlar alınıyor. Yakın zamanda sigorta sektöründe American International Group (AIG), havayolu taşımacılığında dünyanın en büyük düşük maliyetli havayolu şirketlerinden Malezyalı Air Asia da Türkiye pazarına girme kararı aldı. Ayrıca yakın zamanda açılışı gerçekleşecek birçok yeni AVM ile birlikte gıda ve perakende alanında da yeni markaların Türkiye’de yerini alması

Tabloları görmek için görsele tıklayın.
YENİLERE YER VAR
Sektör uzmanlarına göre Türkiye’nin hala birçok sektörde yeni oyuncuya yer açabilecek potansiyelde oluşunun arkasında “gelişmeye açık yapısı” bulunuyor. Son birkaç yılda dünyanın birçok ülkesi krizden ağır hasar alırken Türkiye’nin ekonomik istikrarını koruması da özellikle yabancı şirketlerin ülkeyi yeni büyüme pazarı olarak görmesine neden oluyor.~
Sektörler cephesine baktığımızda da bankacılık, sigorta, hazır giyim, çocuk giyim, bilişim, eğitim, elektrikli ev aletleri ve lojistik yeni oyuncuların rekabette yerini alabilecekleri alanlar olarak ön plana çıkıyor. Toplam 49 bankanın faaliyet gösterdiği Türk bankacılık sektöründe son olarak 3 yabancı bankanın satın alma yaparak pazara girmesi bankacılıkta yeni oyunculara yer olduğunu kanıtlıyor. Akbank Stratejiden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Tunç Akyurt, sektörün bu durumunu, pek çok gelişmiş ülkenin aksine Türkiye’nin global anlamda yaşanan krize çok güçlü girmesine ve krizi iyi yönetip prestijini artırmasına bağlıyor. 64 şirketin yer aldığı sigorta sektörü de gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında potansiyelinin çok altında bir seviyede olduğu için özellikle yeni oyunculara açık olarak görülüyor. Türk Nippon Sigorta Genel Müdürü Dr. E. Baturalp Pamukçu, “Hızlı gelişen bir ekonomiye sahip olma avantajı dikkate alındığında sektörümüzde yeni oyuncular olabilir” diyor. Son dönemde çocuk giyim kategorisine giren Bilsar’ın yetkilileri de bu alanın yeni oyuncular için fırsat vadettiğini düşünüyor. Bilsar Satınalma ve Perakende Direktörü Müge Selimata, “Türkiye’de bu alanda çok büyük bir boşluk var. Çocuk kategorisi ekonomilerin kötüye gittiği zamanlarda dahi büyümeyi başaran pazarlardan bir tanesi. Türkiye’nin sahip olduğu ekonomik dinamikler, iç tüketim ve demografik yapı sayesinde de bu pazarda daha fazla oyuncuya yer olduğuna inanıyorum” diye konuşuyor.

NEREYE GİRİŞ MÜMKÜN?
Sektörlerin hangi alanlarında daha çok yeni oyuncuya yer olduğuna gelince... Bu, sektörlere göre farklılaşabiliyor. Lojistikte ağırlıklı olarak demiryolu ve denizyolu taşımacılığı büyüme potansiyeliyle yeni oyunculara açık durumda, Elektrikli ev aletlerinde elektrik süpürgesi, ütü ve kişisel bakım kategorileri yeni oyuncuların rahatlıkla girebileceği kategoriler olarak görülüyor. Sektörün son yıllardaki en hızlı oyuncularından Arnica’nın yönetim kurulu başkanı Serhan Akın, 172 markanın 5 bin değişik modelle yer aldığı pazarda, hala bu kategorilere yeni girişlerin nasıl olabileceğini şöyle açıklıyor: “Türkiye’de her yıl 600 bin kişi evleniyor. Bu evlerin elektrikli ev aleti ihtiyacı oluşuyor. Sektörümüz de sürekli büyüyor. Bundan dolayı sürekli aramıza yeni oyuncular katılıyor.” Sigortacılıkta henüz Türkiye’de çok yaygın olmayan alanlar, yeni oyuncuların katılımıyla gelişmeyi bekliyor. Axa Sigorta Genel Müdürü Cemal Ererdi, özellikle yurtdışında uzak coğrafyalarda taahhüt işleri gerçekleştiren müteahhitler ve yatırımcılar için politik risk sigortasının yeni bir alan olabileceğini söylüyor,
Bankacılıkta katılım bankacılığı gelişime açık görülüyor. Bu alanın büyük oyuncularından Bank Asya’nın genel müdür yardımcısı Feyzullah Eğriboyun, katılım bankacılığının gelişme potansiyelinin, organik büyümeyle olduğu kadar yeni sermaye girişine bağlı olduğunu belirtiyor. Bu nedenle katılım bankacılığında yeni oyunculara yer olduğunu ifade ediyor.~

HANGİ OYUNCUNUN ŞANSI YÜKSEK?
Birçok sektörde pek çok kategoride yeni oyuncuya yer var. Ancak sektörlerin yeni oyunculardan beklentileri de farklı. Her sektör, rekabeti geliştirecek farklı özellikte yeni oyuncu profili çiziyor. Bankacılıkta yüksek sermayeyle çeşitlilik sağlayacak oyuncular beklenirken, bilişimde yatırımla pazara girecek büyük oyuncuya ihtiyaç duyuluyor. Son yıllarda hareket kazanan çocuk giyiminde ise niş ve orta ölçekte şirketlerin pazarda daha başarılı olacağına inanılıyor. Yine çok sayıda oyuncunun büyük bir rekabet yaşadığı hazır giyimde de artık pazarda başarılı olabilecek yeni markaların yenilikçi iş modeline sahip olabileceği düşünülüyor. Her kategoride yerli ve yabancı markanın varlığıyla hareket kazanan sektörün, bundan sonra yenilik getirecek oyuncuları barındırabileceğini ifade eden Ayaydın Miroglio Group Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Ayaydın, “Öncelikli olarak inovasyon kabiliyeti yüksek, ürün ve müşteri hizmeti anlamında yenilik yapabilecek, müşterilerin değişen ihtiyaçlarına cevap verecek şirketlere ihtiyacımız var. Yerli ya da yabancı olması önemli değil, yeter ki hepimizi daha iyiye gitmek yönünde daha da zorlasın. Sadece fiyatta değil hizmet ve kalitede rekabet bizleri de yukarıya çıkartır” diyor. Sigortadan gıdaya pek çok sektör de niş ürün ve hizmet verebilecek yeni girişlere kapıyı açık tutuyor. Rekabetin oldukça yoğun olduğu PC’de de kalite ve hizmette farklılaşanlar için giriş bariyerleri yok gibi... HP Türkiye Kişisel Sistemler ve Baskı Grubu Ülke Müdürü Ertuğ Ayık, “Rekabet için belirleyici olan toplam tüketici deneyiminin kalite seviyesi. Bunu en iyi şekilde gerçekleştiren oyunculara pazarın her zaman ihtiyacı olacak” diye konuşuyor.

PAY ALMAK KOLAY MI?
Başarılı yeni girişler için her sektör ve kategori farklı bir konum vadediyor. Sektör uzmanlarına göre sigortada doğru strateji, sermaye gücü ile 5 yıllık bir periyotta pazardan yaklaşık yüzde 1-2 oranında pay almak mümkün. Bankacılıkta aynı zaman diliminde bu pay yüzde 3-4’e de ulaşabiliyor. Bank Asya Genel Müdür Yardımcısı Feyzullah Eğriboyun, başarılı giriş yapan bir oyuncunun bu orana rahatlıkla ulaşabileceğini belirtiyor ve ekliyor: “Bu giriş, öncelikle kurumsal segment-te ve büyük hacimli işlerle, müşterilerle olacak. Çünkü bireysel segmentte bir şube ağı, bilinirlik, marka ve güven tesisi daha uzun soluklu bir uğraş.” Leasing sektöründe de ilk 5 yılda alınabilecek pazar payı yüzde 2-3 oranında. Siemens Leasing CEO’su Bülent Taşar, yeni gelenlerin pazara alışması ve pazarın büyümesiyle bu oranların daha da artacağını düşünüyor. Son dönemde yeni başarılı girişlere sahne olan akaryakıtta tutunmanın ön koşulu olarak yüksek mali güç gösteriliyor. Son yılların başarılı yeni girişleri arasında yer alan Starpet’in yönetim kurulu başkan yardımcısı Murat Okalin, “Yeni bir sektörel aktör mali gücünün yüksek olması durumunda 2 yılda yüzde 2 civarında bir pazar payına ulaşabilir” diyor. Hazır giyimde ise 1-2 yıl içinde sektörden yüzde 12 pay almak mümkün. Çift Geyik Karaca CEO’su Cüneyt Güneş, “Özellikle kadın ve çocuk giyiminde yerli    oyuncuya büyük ihtiyaç var. Bu alana gelecek oyuncu çok kısa zamanda mesafe alabilir” diye konuşuyor.~

YENİLER NEYE DİKKAT ETMELİ?
Yeni oyuncuya açık sektörlere baktığımızda, aslında bu sektörlerin tam olarak büyümede doyum noktasına ulaşmadıkları dikkat çekiyor. Bankacılık, bilişim, özel eğitim, hazır giyim, gıda ve lojistik sektörleri bu özelliği taşıyor. Akbank Stratejiden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Tunç Akyurt, Türk bankacılık sektörünün geçmiş yıllarda göstermiş olduğu hızlı büyümeye rağmen, temel büyüklükler açısından hala potansiyelinin gerisinde olduğunu dile getiriyor. “Türkiye’de yaklaşık 6 milyon hane halkı bankacılık faaliyetlerinden yararlanamıyor. Sektör için hala büyük bir potansiyel bulunuyor” diyor. Öte yandan belli bir büyüklüğe ve yoğun bir rekabete sahne olmasına karşın yüksek kaliteli ürün ve hizmet açığı hisseden sektörler de bu ihtiyacı karşılayan oyunculara açık durumda. Yeni oyuncuya yer açabilen sektörlerin bir diğer ortak özelliği de yenilikçi iş modelleriyle rekabete farklı boyut katma isteği. Hazır giyimin başarılı oyuncuları LCWaikiki ve İpekyol’un yöneticileri de bu noktaya değiniyor. Bu şirketlerin yöneticileri, hazır giyimde bundan sonra daha yenilikçi iş modellerine sahip yeni oyuncuların pazardan pay alabileceğini dile getiriyor. Son yıllarda çok sayıda oyuncu girişine sahne olan e-ticaret sektörü de kalabalıklaşan oyuncu yapısı içinde kalıcı olabilecek yenilikçi oyunculara ihtiyaç duyuyor. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Orhun, sektörde inovasyonun çok önemli olduğuna dikkat çekiyor. “Bu nedenle mevcut iş modellerinin kopyalanması değil, yenilikler katılması durumunda sektör birçok oyuncuya sıcak bir ‘hoş geldin’ mesajı verecektir” diyor.

KONTENJANI DOLANLAR
Bazı sektörlerde ise yeni girişlere yer yok. Otomotiv, beyaz eşya, hava yolu taşımacılığı, teknoloji perakendeciliği, ilaç, bireysel emeklilik, mobilya, ağaç ürünleri ve makarna gibi gıdanın bazı kategorileri bu sektörler arasında... Bu sektörlerde yeni oyuncuya yer olmamasının nedeni de ağırlıklı olarak oyuncu sayısının çokluğu ile pazarların yoğun ve yıpratıcı rekabete sahne olması. Sektörlerin oyuncuları da bu yönde görüş belirtiyor. Beyaz eşya sektörü, iç pazarın yüzde 90-95’ini meydana getiren 6 büyük beyaz eşya üreticisinin yanı sıra 50’nin üzerinde orta ölçekli imalatçıyla yaklaşık 500 aksam ve parça imalatçısından oluşuyor. Beyaz eşyada 16 milyon 289 bin 254 adetlik üretimiyle Avrupa ülkeleri arasında en fazla üretim yapan Türkiye, bu üretim gücünün yanında iç pazarda neredeyse dünyanın tüm markalarını barındırıyor. Bu haliyle beyaz eşya sektörünün yeterli oyuncu sayısına sahip olduğunu belirten TÜRKBESD Başkanı Özcan Aydilek, “Mevcut oyuncular, sektör ve tüketicinin tüm ihtiyaçlarını karşılıyor” diyor. Havayolu taşımacılığında THY’nin güçlü pozisyonunun yanında, hava limanlarındaki kısıtlamalar da oyuncu girişlerinin önündeki en büyük bariyer. Atlasjet CEO’su Sami Alan, 7 markanın yer aldığı pazarda sağlıklı rekabet için oyuncu sayısını oldukça fazla buluyor. Sektörde halihazırda arza fazlası olduğu için de yeni oyuncuya yer olmadığını belirtiyor.~
Toplam 61 bin 728 üretici ve binden fazla markanın yer aldığı mobilya sektöründe de oyuncu sayısı fazlalığının yanında fiyata odaklanan rekabet de markaları zorluyor. Doğtaş Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, “Sektörde son 10 yıldır yeni markalaşan şirket bulunmuyor. Yani yeni oyuncuya gerek yok” diyor.

CEMAL ERERDİ / AXA SİGORTA GENEL MÜDÜRÜ
"HER ZAMAN BOŞ SANDALYE MEVCUT"
PAZAR YAPISI
Sektörümüzde, 35 hayat dışı şirket ve 24 hayat şirketi aktif olarak faaliyet gösteriyor. Her iki ana branş grubunda bakıldığında, prim üretim sıralamasında ilk 10 şirket, hayat dışında yüzde 74, hayat branşında yüzde 86 gibi pazar payına sahip. Süreç içerisinde diğer tüm olgunlaşmış marketlere olduğu gibi ilk 10'un, hatta ilk 5'in pazar payını artıracağını söyleyebiliriz.
YARATICI YAKLAŞIM
Her markette, her zaman ve her koşulda yeni oyuncuya yer vardır. Burada esas olan yeni oyuncunun, diğerlerinin o güne değin göremediği iş fırsatlarını ya da hiç kimsenin ulaşamadığı bir müşteri segmentini yaratıcı bir yaklaşımla değerlendirmesi, Bu açıdan bakıldığında, yeni oyuncular için her zaman boş sandalye mevcut.
BÜYÜME POTANSİYELİ
Kuşkusuz Türk sigorta sektörü, büyüme potansiyeli, henüz gelişmekte olan pazar yapısı gibi birçok açıdan yeni fırsatlar sunmakla birlikte yaşam biçimi, kültürel değerleri, satın alma alışkanlıkları bakımından da yeni oyuncular için oldukça zor bir pazar.

İBRAHİM ARIT / LCWAIKIKI STRATEJİK PLANLAMA DİREKTÖRÜ
"YENİLİKÇİ MODELLER PAY ALABİLİR"
ARTAN İLGİ
Türkiye moda perakende sektöründe, halihazırda 50 civarında markalaşmış şirket faaliyet gösteriyor, Bunun yanı sıra pek çok lokal üretici de mevcut. Özellikle son yıllarda Türkiye'nin bölgede parlayan yıldız haline gelmesiyle birlikte yabancı markaların pazara olan ilgisi de arttı, Bu da şirket sayısında bir artış yarattı.
DÜŞÜK PAY
Gelişmiş ülkelerde, ilk 5 büyüğün toplam pazar payı yüzde 80'ler seviyesinde. Henüz konsolidasyonun tam olarak gerçekleşmediği ve ölçeklerin küçük olduğu Türkiye'de ise ilk 10 sırayı paylaşan şirketlerin toplam pazar payları yüzde 25 düzeyinde, Türkiye moda perakende sektöründe sahaya yeni oyuncuların, özellikle de yabancı markaların girmesi bekleniyor.
REKABET AĞIRLAŞACAK
Yakın gelecekte oyuncu sayısının 100'ü aşacağı tahmin ediliyor. Yabancı markaların da ağırlığını daha çok hissettirmesiyle rekabet şartları daha da ağırlaşacak. Perakende sektörünün yüksek yatırım gerektiren bir sektör olduğu gerçeğini de düşünürsek, bundan sonra ancak daha yenilikçi iş modellerine sahip yeni oyuncuların pazara girip pay alabileceklerini söyleyebiliriz.