Dünyada payımız artıyor
TEB Faktoring yönetim kurulu başkanlığı koltuğuna oturan Çağatay Baydar, trendleri, performansı, 2022 öngörüleriyle sektörü şöyle analiz ediyor...
Elçin Cirik
Türk faktoring şirketlerinin global ihracat faktoringinden aldığı pay artıyor. TEB Faktoring Yönetim Kurulu Başkanı ÇAĞATAY BAYDAR, “2021’de global ihracat faktoringi hacmi yüzde 15 büyürken, Türkiye’de bu oran yüzde 36 oldu. Bu sayede global pazardan aldığımız pay yüzde 10’dan yüzde 14-15’e kadar çıktı” diyor. 2021’i ciroda yüzde 34, kârda yüzde 86 büyümeyle kapatan sektör için de Baydar, bu yıl yüzde 30-35 arası ciro büyümesi bekliyor.
Faktoring sektörü, iyi bir yılı geride bıraktı. Ciroda yüzde 34,4 büyüme gösteren sektörde, kârlılık yüzde 86 gibi ulaşılması zor bir artış gösterdi. Bu yılın ilk iki ayının göstergeleri de iyi gidiyor. TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar, “Canlılık devam ediyor. TEB Faktoring cirosunda 2022 Ocak’ta 2021 Ocak’a göre yüzde 27 büyüme yakaladı. Sektörde de yüzde 20 büyüme olduğunu tahmin ediyorum” diyor. Baydar, bu yıl geneli için de ihracat faktoringi ve tedarikçi finansmanı ağırlıklı yüzde 30-35 ciro büyümesi öngörüyor. 2021 son çeyreğinde 2-3 aya çekilen vadelerin yıl boyunca aynı seyri sürdüreceği tahmininde bulunan Baydar, Türk faktoring şirketlerinin global pazarda güçlerini artırdıklarına da dikkat çekiyor. 2021’de global ihracat faktoring hacminin yüzde 15 büyürken, Türkiye’de ihracat işlem hacminin yüzde 36 arttığını aktaran Baydar, “Bu sayede global pazardan aldığımız pay da yüzde 10’dan yüzde 14-15’e kadar çıktı. Dünyada bu alanda ilk 10 şirket içinde üç Türk şirket mevcut. Bu yıl ihracat faktoriginde yine yüzde 30’ların üzerinde büyüme bekliyorum” şeklinde konuşuyor. Bu yıl başında TEB Faktoring yönetim kurulu başkanlığı koltuğuna oturan Çağatay Baydar, trendleri, performansı, 2022 öngörüleriyle sektörü şöyle analiz ediyor:
Bu yıl sektör için nasıl başladı? Şirketiniz ve sektör yıla nasıl girdi?
Ocak ve şubat ayları, geçen yılın aynı dönemine göre daha iyi geçiyor. Sektörde canlılık devam ediyor. Ticaret artıyor, fiyatlar yüksek gitse de üretim kapasitesi, yüklemeler sürüyor. Piyasada likidite var. Enflasyon ve döviz kurlarındaki dalgalanma geçici olarak sektörü bir nebze kötü etkiledi. Çünkü belirsizlik ortamında insanlar her zaman mal sattığı yerlere bile satışta tereddüt yaşıyor. Durgunluk oluyor. Buna rağmen ocak hacmi, geçen yılın üstünde. TEB Faktoring’den örnek verirsek ciroda 2022 Ocak’ta 2021 Ocak’a göre yüzde 27 büyüme yakaladık. Sektör için işler iyi gidiyor. Sektörde de yüzde 20 büyüme olduğunu tahmin ediyorum.
2021 büyüme rakamları da iyi geldi.
2021, ciro ve kârlılık anlamında 2020’den daha verimli bir yıldı. Salgınla yaşamayı öğrendik ve devreye giren aşılar sayesinde piyasa genelinde işlem hacimleri arttı. 2021 yıl sonu itibarıyla faktoring sektör cirosu yüzde 34,4 arttı. Enflasyon ve kurun yukarı yönlü hareketleri nedeniyle ortalama işlem tutarlarında artış yaşandı. 2021 sonunda sektörün cirosu 200 milyar TL’ye geldi. Geçtiğimiz yıl Türkiye ekonomisinin yakaladığı yaklaşık yüzde 10 büyüme hızı, faktoringde 3 kat artış getirdi. Faktoring sektörü, özellikle ihracat bacağında ülke ve şirketlerin risklerini yönetmede çok etkin rol oynuyor. Pandemi döneminde belirsizlik ortamında şirketlerin, tahsilat riskine karşı risk yönetimi ürünü sunan faktoring sektörüne talepleri çok arttı. Türkiye’nin ihracatındaki büyümeyle de talep yükseldi. 2021 yılı ihracat faktoringi ciro büyümesi, yüzde 36 olarak gerçekleşti.
Türk faktoring şirketlerinin, global ihracat faktoringinde payı nasıl?
Türkiye, dünyada en fazla ihracat faktoringi yapılan ülkelerinden biri. FCI’ya üye 20 Türk şirketi var. Son dönemde Türk şirketlerinin dünyadan aldığı pay da yükseliyor. 2021’de global ihracat faktoringi hacmi yüzde 15 büyürken, Türkiye’de ihracat işlemlerinin hacim büyümesi iki katın üstünde, yüzde 36 oldu. Bu sayede global pazardan aldığımız pay da yüzde 10’dan yüzde 14-15’e kadar çıktı. Dünyada bu alanda ilk 10 şirket içinde üç Türk şirket mevcut. Bu yıl ihracat faktoriginde yine yüzde 30’ların üzerinde büyüme bekliyorum.
Bu durumda bu yıl, sektörde iyi bir büyüme öngörüyorsunuz…
Aslında bu, tamamen ekonominin büyüme oranıyla alakalı… Bu yıl Türkiye’nin büyümesini devam ettireceğini düşünüyorum. Bugünlerde faizler yüksek, yılın ikinci yarısında düşüş öngörüyorum. Bu tablonun da faktoringe çok pozitif katkısı olacağı fikrindeyim. Düşük faiz ortamında şirketler kâr marjlarından komisyon ve finansman giderlerini çıkarabildikleri için daha yoğun talep oluyor. Ayrıca belirsizlik dönemlerinde risk yönetimi gereği faktoring şirketlerine daha çok gayri kabili rücu işlem talebi gelecek. 2022’de yüzde 30-35 ciro büyümeleri göreceğiz. Sektör, 2021 yılını 100 bin müşteri sayısıyla kapatacak görünüyor. 2022 sonunda da 120 bin müşteriye ulaşırız. Yeni müşteriler Anadolu’da faaliyet gösteren KOBİ’lerden gelecek.
Yurt içi işlemlerde büyümeler nasıl olur? Hacimden alınan pay değişecek mi?
2021 sonunda ihracat faktoringinin toplam hacim içinde payının yüzde 20 olduğunu tahmin ediyorum. Bu yıl sonunda büyüme hızıyla bu pay, yüzde 22’ye kadar çıkabilir. Çünkü döviz kurları yükselince hem ihracat hacimleri artıyor hem yeni ihracatçı şirketler ortaya çıkıyor. Tedarikçi finansman işlemleri, yurt içi faktoring hacminden yüzde 20-25 gibi bir pay alıyor. Genelde yurt içinde sektör çek ve fatura temlikleri ağırlıklı çalışıyor. Tedarikçi finansmanı tarafında bu yıl da iyi bir büyüme olacağını tahmin ediyorum. Çünkü dijital platformlar çok gelişti. Daha pratik ve uygun fiyatlı bu platformların artması, kullanılması tedarikçi finansmanı sistemlerinin gelişmesine yol açacak. Bugün bankaların kullanabildiği alacak temliki platformlarını, faktoring şirketleri olarak biz maalesef halen kullanamıyoruz. Bu platformlarda yer almak için BBDK’dan izin istiyoruz. Finansal Kurumlar Birliği BDDK ile iletişim halinde. Faktoring şirketlerinin altyapıları hazır.
Sektörde son dönemde gözlemlediğiniz yeni trendler neler?
Sektörde vadeler kısaldı. Bu trend özellikle 2021’in son çeyreğinden itibaren kendisini gösterdi. Burada hammadde, yarı mamul tedarikinde yaşanan sorunlar, artan faiz ortamı ve finansman imkanlarının daralması etkili. 3-4 ay vadelerden bugün 2-3 aya kadar inildi. Belirsizlik ortamı, döviz kurlarının oynaklığı ister istemez şirketleri daha kısa vadelerle iş yapmaya yöneltiyor. Bu yıl vadelerin bu haliyle devam edeceğini düşünüyorum. Kısa vadeli işlemler olacak ve kısa vadeli faizler yüksek gidecek. İkinci yarıda faizlerde düşüş yaşanırsa vadeler yeniden uzayabilir. Faktoring şirketleri için bu dönemde dijitalleşme önem kazandı. Tüm şirketler bu sürece ayak uydurmalı. Şirketlerin daha ucuza nasıl faaliyet yaparız noktasında kafa yorduklarını görüyoruz. Bir de Türkiye’de iç piyasada kredi sigortası mekanizması yetersiz kalıyor. Altyapı eksikliğinden faktoring şirketleri hala müşterilerin bilançolarını tam olarak göremiyor, hala açık hesapla satış var. Faktoring şirketleri bugün kendilerini reasüre ettiremiyor. Kredi sigorta şirketlerinin dünya uygulamalarında olduğu gibi faktoring şirketlerinin alacaklarını reasüre etmeleri gerekiyor. Burada adım atılması, önemli bir mihenk taşı olacak.
“PAZAR PAYIMIZI YÜZDE 10’A ÇIKARACAĞIZ” DÜNYADA İKİNCİ SIRADAYIZ 2021 sonunda TEB Faktoring olarak 15,6 milyar TL ciroya ulaştık. Aktiflerde yüzde 85, ciroda yüzde 58 büyüme yakaladık. 2021 yılını şirket olarak çok iyi geçirdik. Müşteri sayımızı da yüzde 4 artırdık, mevcut müşterilerimizle büyüdük. Kârlılığımızda sektörün üzerinde, yüzde 94,3 artış yakaladık. Dünyada muhabir garantili ihracat faktoringinde ikinci sıradayız. Türkiye’de de bu alanda lideriz. İhracat faktoringinde dünyada yüzde 7, Türkiye’de yüzde 35 pay alıyoruz. Şirketimizin cirosu içinde ihracat faktoringinin payı yüzde 50. Bu niş üründe liderliğimiz devam edecek. DAHA AGRESİF HEDEFLER Büyümelerimizle 2021’de pazar payımızı yüzde 6,7’den yüzde 7,9’a yükselttik. Bu yıl hedeflerimiz daha agresif. Yeni yönetimimizle 2022’de ciroda yüzde 96, aktiflerde yüzde 50 ve kârlılıkta yüzde 60 büyüme öngörüyoruz. Pazar payımızı da yüzde 10’a taşıyacağız. Sektörden hızlı büyümeyi planlıyoruz. İhracat faktoringi ve yurt içinde KOBİ segmentinde büyümek istiyoruz. Dijitale daha fazla yatırım yapacağız. Dijital etkisiyle KOBİ’lere etkin ve hızlı hizmet vermek istiyoruz. Faktoring alacaklarımızın üçte biri KOBİ ve dijital kanaldan geliyor. Bu oranı yıl sonunda yüzde 40’a taşıyacağız. 3 bin 600 olan aktif müşteri sayımız da 4 bini aşacak. |
“SORUNLU ALACAK ORANINDA YÜZDE 30 DÜŞÜŞ VAR” FİNANS ALANINDA EN DÜŞÜK 2020 sonunda faktoring sektöründe sorunlu alacak oranı yüzde 4,1 iken 2021 sonunda yüzde 2,9’a indi. Sorunlu alacak oranında yüzde 30 düşüş yaşandı. Finans sektörleri içinde en düşük sorunlu olacak oranı faktoring sektöründe. 2021 yılında Türkiye’de karşılıksız çek oranı yüzde 1 oldu yani çeklerin yüzde 99’u ödeniyor. Bu, hem şirketlerin ödeme gücü olduğunu hem konkordato ve iflasların azaldığını gösteriyor. Şirketler üretiminden çıkmıyor, varlıklarını koruyabiliyor. Bu tabloda da faktoring sektöründe batık kredi oranı düşüyor. Geçtiğimiz yıl yeni batık kredi yaratılmadı, hatta eski ödemelerden tahsilatlar yapıldı. Bu yıl da trendin devam edeceğini düşünüyorum. Ocak ve şubat gerçekleşmeleri de bunu gösteriyor. KÂRLILIĞA DA YANSIYOR Geçtiğimiz yıl sektör, 1,8 milyar TL ile kârını yüzde 86 artırdı. Bunun dört temel nedeni var: Faizler arttı, faiz marjları açıldı. Sektörün cirosu ve aktifleri büyüdü. Sorunlu alacak oranı eridi ve son olarak dijitalleşme etkisiyle işletme maliyetleri azaldı. Bu süreçte şirketler, daha az işletme giderleriyle işlerinin yürüdüğünü gördü. Bu yıl kârlılık, tamamen faiz oranlarına bağlı. Faizler mevcut oranını korursa, enflasyon etkisiyle yüksek kâr rakamları görürüz. 2022’de kârda, sektörün ciro artışına paralel yüzde 30-35 artış bekliyorum. |
