"KOBİ"ler için vazgeçilmez olacağız

Elçin Cirik

[email protected]

2022’yi 40 bin müşteri ve 144 bin işlemle kapatan Tam Finans, işlem hacminde yüzde 96 büyüdü. Sektör müşterilerinin yüzde 42’sine sahip olan şirket, bu yıl tarım finansmanında büyümeyi planlıyor. Tam Finans Genel Müdürü HAKAN KARAMANLI, “2023’te harekete geçerek, tarım finansmanında da olacağız. 2023, öğrenme yılımız olacak” diyor. Bu alana 150 milyon TL üzerinde kaynak ayıracaklarını anlatan Karamanlı, odak noktalarının KOBİ’ler olduğunu söylüyor. Antropologlardan oluşan bir ekip kurduklarını belirten Karamanlı, “Amacımız KOBİ’ler için vazgeçilmez olmak” diyor.

2022’nin ilk 9 ayında işlem hacmi yüzde 90,5 büyüyen faktoring sektörü, bu yıla yeni bir regülasyonla girdi. Aktif büyüklüğü 1 milyar TL’yi aşan faktoring şirketlerine, belli faiz limitleri için menkul kıymet tutma yükümlülüğü getirildi. Yılın başında bu uygulama anlaşılıncaya kadar sektörde bir duraklama dönemi geçirildi. Ocak ortalarındaysa hareket tekrar başladı. Tam Finans Genel Müdürü Hakan Karamanlı, müşteri tarafında yüksek talep olduğunu söylüyor. 2023 sonu için sektörde her şirketin enflasyonun üzerinde büyüme iştahı ve isteği olduğunu düşünüyor. Sektörde vadelerin kısaldığına dikkat çeken Karamanlı, “Vadeler, 2021’deki 110 günlerden en son 2022 yıl sonu kapanışında 99 güne kadar düştü. Vadelerin önümüzdeki 3-4 ay aynı şekilde devam edeceğini tahmin ediyorum. Çünkü belirsizlik vadeleri kısaltıyor” diyor. 2022 yılını 40 bin müşteri sayısı ve 144 bin işlemle kapattıklarını söyleyen Karamanlı, Tam Finans’ın bu yıl mikro faktoring ürünü ve tarım finansmanında büyümeyi planladığını aktarıyor. “Tam Finans Tarım ile tarımda kullanılan ürün ve ekipmanları satan bayilere ticareti kolaylaştıracağız. 2023’te harekete geçerek tarım finansmanında da olacağız. 2023, öğrenme yılımız olacak. Bu alana 150 milyon TL üzerinde kaynak ayıracağız” diyor. Tam Finans Genel Müdürü Hakan Karamanlı faktoring sektörünü ve şirketini şöyle anlattı: 

 BDDK’nin kasım verilerinde faktoring alacaklarında yıllık bazda yüzde 88,4 artış mevcut. FKB’nin eylül verilerine göre de sektörün işlem hacminde yüzde 90,5 artış var. Sektör yılı nasıl büyümelerle bitirecek? 

 Sektörün 2022 yılı ilk 9 aylık toplam işlem hacmi, 259,2 milyar TL oldu. Bu hacmin 211,3 milyar TL’si yurt içi, 40,9 milyar TL’si ihracat ve 7 milyar TL’si ithalat faktoring cirosundan geliyor. Geçen yılın aynı dönemine göre işlem hacminde yüzde 90,5 büyüme var. Sektör, yurt içi faktoring işlemlerinde yüzde 84,9 ve ihracat faktoringinde yüzde 110 büyüme yakaladı. Henüz yıl sonu rakamları açıklanmadı. Sektörde 2022’de enflasyona paralel büyüme gözlemledik. Sektör olarak kaynağa ulaşabildiğimiz kadar müşterilerimizi fonlamaya çaba gösteriyoruz. Ülke olarak kaynakları daha verimli kullanma anlayışı olduğu için 2022’de kaynaklara erişim de çok kolay olmadı, erişebildiğimiz kaynağı verdik. Sistemde likidite azaldı, bu bizlere de yansıdı. Faktoring sektörü yaklaşık yüzde 80 banka kredisiyle ve yüzde 20 kendi sermayesiyle fonlama yapıyor. Bu yüzde 80 sınırı ne kadar kullanılabilir olursa biz de o kadar çok şirkete finansman veriyoruz. 2022, özellikle KOBİ’lere ulaşılan bir yıldı, tüm faktoring şirketlerinin daha tabana yaygın olmaya çalıştığını gözlemledim. Bu da aslında devlet politikalarının sonucu… 2022’nin son iki ayında talep çok yoğun oldu. 2022 sonu için işlem hacminin yine enflasyon üstünde biteceğini öngörüyoruz. 

 Bu büyüme, sektörün işlem ya da müşteri sayılarına yansıyor mu? 

 Sektörde müşteri sayısında 3. çeyrek verilerine göre azalma var. Geçen yıl 3. çeyrek sonunda 79 bin müşteri işlem yaparken bu yılın aynı döneminde sayı 74 bine düştü. Yüzde 6 azaldı. 

Faktoringde belli faiz oranlarının üstünde menkul kıymet alma kuralı getirildi. Bu, sektörü nasıl etkiliyor?

 Merkez Bankası’nın tek bir düzenlemesine bakarak değerlendirme yapmak çok doğru olmaz. Asıl amacın bir taraftan enflasyonla mücadele ederken diğer taraftan kredilerin doğru alana yönlendirilmesi ve amaç dışı kullanımın durdurulması olduğunu biliyoruz. Böyle bakarsak Merkez Bankası’nın kullandırılan kredilere yönelik harcamaların fatura karşılığında olması ve FKB’deki ‘Fatura Kayıt Sistemi’ne kaydedilmesine yönelik uygulamalar aslında faktoringin özünü teşkil ediyor. KOBİ’lerin daha fazla desteklenmesi de aynı şekilde faktoring şirketlerinin temel iş alanı. Ekonomi yönetimimizin banka dışı finans sisteminin daha da büyümesine yönelik istek ve kararlılığını her kademede memnuniyetle duyup hissediyoruz. 

 Başta faktoring şirketlerinin kafasının karıştığı söyleniyordu. Bugün durum ne? 

 Şimdi çalışmaya devam ediyoruz. KOBİ’lerin finansmanı konusunda ortak bir amaç var. Merkez Bankası bizim KOBİ’lerin finansmanını yaparak ekonominin kılcal damarlarına nasıl fayda sağladığımızı bize belirtti, yarattığımız faydanın farkındalar. 

 Bu yıl sonu için nasıl bir tablo çiziyorsunuz? 

 Yaptığımız işi bir sosyal sorumluluk olarak gördüğümüz için bu yıl büyüme enflasyon kadar olmak zorunda diye bakıyoruz. Faktoring sektörü olarak biz yapmazsak, aslında finansmana erişemeyecek bir kesim var. Bu kesimin ayakta kalabilmesi için büyümek zorundayız. Biz büyümüyorsak başka problemler olacak demektir, bu anlayışla kaynağı bulup vermeliyiz. Şirketimizden örnek verirsek Tam Finans’ın müşteri kitlesinin yüzde 40’ının bankada 1 TL’si yok, tamamen bankasız kesimden oluşuyor. Türkiye’de bu kadar büyük bir bankasız kitleye fonlama sağlayacak başka bir mekanizma yok. Ayrıca devletin ana stratejisi olarak kaynağın doğru yere kullanılması için gerçek bir ticaret olmasına dikkat ediliyor. Bu önlemlerin hepsi aslında faktoringi işaret ediyor. Yıllardır aslında biz ne kadar doğru iş yapıyoruz görülüyor. Sektörde her şirketin, enflasyon üzerinde büyüme iştahı ve isteği olduğunu düşünüyorum. Ocak ortası itibarıyla faktoringe talep de çok yüksek gidiyor. 

 Vadelerde önemli bir değişim gözlemliyor musunuz? 

 Vadelerin kısaldığını görüyoruz. Sektör olarak biz vade belirleyicisi değiliz, ticareti finanse ettiğimiz için iş dünyasındaki vade değişimi bize de yansıyor. Vadeler, 2021’deki 110 günlerden en son 2022 yıl sonu kapanışında 99 güne kadar düştü. Tam Finans olarak sektörde yüksek işlem adedine ulaştığımız için bu değişimi çok net görebiliyoruz. Vadelerin önümüzdeki 3-4 ay aynı şekilde devam edeceğini tahmin ediyorum. Çünkü belirsizlik vadeleri kısaltıyor. Vadelerin uzayacağını öngörmüyorum. 

 Tam Finans için 2022 yılı nasıl geçti? 

 6 yıldır sektör ortalamasının üzerinde büyüyoruz. 2022’de tamamı KOBİ olan 40 bin farklı müşteriye işlem yaptık. Müşteri sayısında sektörde yüzde 42 paya sahibiz. Sektörden farklı iş modelimiz var, daha perakende bakıyoruz. Aslında 39 şube ve 670 çalışanla orta büyüklükte bir banka gibiyiz. 2022’de yıllık yüzde 16 büyümeyle toplamda 144 bin işlem yaptık. İşlem hacmimiz de yıllık yüzde 96 artışla 11,2 milyar TL’yi geçti. Müşteri sayısı ve işlem sayısına ana gösterge olarak bakıyoruz. Alacak büyüklüğünde 9. büyük şirketiyiz, eylül verilerine göre yüzde 3,5 pazar payımız var.

 Daha çok küçük şirketlerle mi çalışıyorsunuz? 

 Yüzde 100 KOBİ’lerle, hatta mikro KOBİ’lerle çalışıyoruz. Tamamen KOBİ odaklıyız. Müşterilerimizin yüzde 40’ı bankayla çalışmayan kesimden geliyor. Problemli sayılabilecek, yeni kurulan, mali verisi olmayan, geçmişte ya da mevcut durumunda sorunlu olan işletmeler bizimle çalışabiliyor, müşterilerimizin yüzde 10’u bu problemli kitleden…. Bu kitleye finansman sağlamak borcunu ödemesini, işletmesinde çarkın dönmesini sağlıyor. Türkiye’de en geniş finansal kapsayıcılığı olan finansman kurumlarından biriyiz. 

Bu yıl için nasıl bir büyüme planınız var?

 Bu yıl yine sektörün üzerinde büyümemiz olacak. Enflasyonun üzerinde büyüme iştahına sahibiz. İki ayrı yeni iş modelimiz var: İlki, geçtiğimiz yıl çıkardığımız mikro faktoring ürünü. 2022’de işlemlerimizin yüzde 15’i bu ürünle yaptık. Sadece faturanın temlik edildiği bu ürünü bu yıl daha fazla büyüteceğiz. İkinci olarak da tarımın finansmanını yapmaya başladık. Tam Finans Tarım ile tarımda kullanılan ürün ve ekipmanları satan bayilere ticareti kolaylaştıracağız. Tarım finansmanında iyi bir büyüme alanı olduğunu düşünüyorum. 2022’de bu alanda güzel bir organizasyon oluşturduk. Bu yapılanmayı 2023’te harekete geçireceğiz, tarım finansmanında da olacağız. 2023, öğrenme yılımız olacak. Bu alana 150 milyon TL üzerinde kaynak ayıracağız. Mevcut şubelerimizin yanında tarıma özel portföy yöneticilerimizle çiftçilerimizin bayilerle yaptığı ticaretin finansmanı yapacağız. Bu yıl Anadolu’da yeni şube açacağız, çalışan sayımız da yüzde 15 artacak. Mobil ekiplerimizin de sayısını artıracağız. Ayrıca KOBİ’lerin hayatına, finansman dışında başka ne gibi faydalar sağlayabileceğimize bakıyoruz. Antropologlardan oluşan bir ekip kurduk. Amacımız KOBİ’ler için vazgeçilmez olmak. Örneğin KOBİ’lerin ticaretine garanti hizmeti de verebilir miyiz ya da tahsilat hizmeti sunarak yardımcı olabilir miyiz ya da farklı bir hizmet olabilir mi diye bakıyoruz. 

 Müşteri sayısında hedefiniz nasıl? 

 2023 sonunda müşteri sayımızı yüzde 10 artırmak ve 45 bin müşteriye ulaşmak isteğimiz var. Ayrıca işlemlerimizin yüzde 90’ını dijital yapma niyetimiz var, bugün bu oran yüzde 85. Çeksiz işlemlerin yüzde 98’ini ve başvuruların yüzde 65’ini insan eli değmeden yapan teknolojik altyapıya sahibiz.