2020'de atağa kalkacağız

Elçin Cirik

[email protected]

Bankacılık dışı finansın üç alanı da 2019’u küçülmeyle kapattı. Ancak Finansal Kurumlar Birliği (FKB) Başkanı AYNUR EKE, “Dengelenme sürecini bitiriyoruz, artık büyüme sürecine başlayacağız. 2020, atağa kalkacağımız bir yıl olacak” diyor. Eke, temkinli bir bakışla her üç alan için de yüzde 15 büyüme öngörüyor. Faktoringde ihracat işlemlerinin, leasingde imalat ve yenilenebilir enerji alanlarının ve finansman şirketlerinde otomotiv finansmanın daha güçlü büyümeler yakalayacağını düşünüyor.

Yatırım ve ticaretin finansmanını gerçekleştiren bankacılık dışı finans alanları, 2019’u küçülmeyle atlatabildi. 2019’da leasingde alacaklarda yüzde 18,3, faktoringde işlem hacminde yüzde 10,9 ve finansman şirketlerinin işlem hacminde yüzde 32 daralma yaşandı. Ama 2019’un son çeyreğinde, vadelerin kısa olmasıyla sonuçları daha çabuk görünen faktoringde alacak birikiminde büyümeye geçildi. Finansal Kurumlar Birliği (FKB) Başkanı ve aynı zamanda Vakıf Faktoring Genel Müdürü Aynur Eke, faktoring alacak birikiminde yıllık bu yüzde 8,3’lük büyümeyi bir umut ışığı olarak görüyor. Eke, 2020 için de umutlu: “Trend başladı, dengelenme sürecini bitiriyoruz artık büyüme sürecine başlayacağız. 2020’yi daha farklı bir yıl olarak düşüneceğiz. Dolayısıyla 2020, dengelenmeden sonra atağa kalkacağımız bir yıl olacak” diyor. Eke, 2020 başında faktoringde vadelerin 100 günden 90 güne düşmesini ve şubat ayında her üç alanda hareketlenmenin görülmesini de iyi işaretler olarak okuyor. “Temkinli bir tahminle her üç alan için de yüzde 15’lerde büyüme olacağını öngörüyoruz” diyen Eke, tahminlerini şöyle özetliyor: “Leasingde büyüme, yatırım iştahıyla alakalı. İlk çeyrekte bu, biraz zorlanıyor. Finansman şirketleri alanında bu yıl otomotivdeki canlanmayla büyüme, yüzde 15’in üzerinde olabilir. Faktoring tarafında da tedarik zinciri finansmanı tarafında aşmamız gereken sorunları aşarsak büyümemiz yüzde 25’e kadar çıkabilir.” FKB Başkanı ve Vakıf Faktoring Genel Müdürü Aynur Eke ile bankacılık dışı üç finans alanının geleceğini ve fırsat alanlarını detaylandırdık: 

Finansın zorlandığı bir yılı geride bıraktık. 2019’da leasingde alacaklarda yüzde 18,3, faktoringde işlem hacminde yüzde 10,9 ve finansman şirketlerinin işlem hacminde yüzde 32 küçülmeler var. Bu daralmaları nasıl yorumluyorsunuz?

 Çağımızda savaşlar artık ekonomik oluyor. Ülkemizin de yaşadığı böyle sıkıntılı bir süreç oldu, kur ataklarıyla başlayan durum faizleri ve enflasyonu tetikledi. Bu tabloda üretim iştahı daraldı, finansmana ulaşım azaldı, artan maliyetlerle tüketim azaldı. Ekonomide sıkışıklık yaşandı. Finansal Kurumlar Birliği’mize dahil olan gerealanlar da ticaretin, yatırım ve üretimin tam ortasında. Leasing yatırımı, faktoring ticareti finanse ettiğinden bu tablonun ortasında kaldı. Finansman şirketleri, otomotiv ve telekomünikasyonda hem bireylerin hem şirketlerin tüketim daralmasından etkilendi. Doğal olarak 2019’da ülke ekonomisiyle birlikte bu etkileri belki daha ağır olarak yaşadık. Küçülmeler de bunun sonucunda geldi. Ama 2019’un son çeyreğinde, vadelerin kısa olmasıyla sonuçları daha çabuk görünen faktoringde, alacak birikiminde büyüme gördük. Yıllık bazda 2019 sonunda faktoring alacak birikiminde yüzde 8,3’lük büyüme yakaladık. Bu, bir umut ışığı oluşturdu. Trend başladı, dengelenme sürecini bitiriyoruz, artık büyüme sürecine başlayacağız. 2020’yi daha farklı bir yıl olarak düşüneceğiz. Dolayısıyla 2020, dengelenmeden sonra atağa kalkacağımız bir yıl olacak. 

2020’nin iki ayını bitirdik. Bu yıl daha iyi gidiyor mu?

 Evet. Faktoringde 2019’da 100 güne çıkan vadelerin 2020’de 90 günün altına düştüğünü gördük. 2018’de vadeler bir dönem 120 günlere kadar çıkmıştı. Özellikle KOBİ’lerin sırtında önemli yük oluşturan uzun vadelerin geriye gelmesi hem üretiminin hem ekonominin sağlıklı büyümesinin öncü göstergesi. Ocak ayı, her yıl olduğu gibi şirketlerin daha çok planlamaya, bilançolarına baktıkları bir dönem oldu. Şubatla birlikte hareketi görmeye başladık. 2019’un aynı dönemine göre canlılık var. Faizlerin yüzde 40’lardan tek haneye doğru gitmesi finansmana ulaşımı kolaylaştırıyor. 2020’de daha iyi olacağız. Faiz getirisi olmadığını gören şirketler, ellerindeki parayı yatırıma ve üretime döndürme isteğinde oluyor. Bu da ticareti tetikliyor. 

Üç alan için ne kadar büyüme bekliyorsunuz?

 Temkinli bir tahminle her üç alan için de yüzde 15’lerde büyüme olacağını öngörüyoruz. Leasingde büyüme, yatırım iştahıyla alakalı. İlk çeyrekte bu, biraz zorlanıyor. Bugünler, korona virüsü bile Türkiye’nin üretim yapma zorunluluğu olduğunu gösteriyor. Otoritemizin de savunma sanayi ve tarımla ilgili projeleri var, dolayısıyla yatırım iştahının artacağını düşünüyorum. Finansman şirketleri alanında bu yıl otomotivdeki canlanmayla büyüme yüzde 15’in üzerinde olabilir. Faktoring tarafında da ilk önce kayıpları yerine koymamız lazım. Özellikle tedarik zinciri finansmanı tarafında aşmamız gereken sorunları aşarsak büyümemiz yüzde 25’e kadar çıkabilir. Her üç alan için de dijitalleşmenin önündeki yasal engellerin kalkmasını istiyoruz. Örneğin tedarik zinciri finansmanı sisteminde yazılılık şartının kaldırılması, çoklu kimlik doğrulamasıyla ilgili teyitlerin alınması ve işlem yapılmasına ilişkin faktoring uygulama yönetmeliğindeki hususların değişmesi gibi yapılması gerekenler var. Bunları BDDK, Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası ile paylaştık, izin bekliyoruz. 

 Birliğin kurduğu ve büyük umutlar beslenen tedarik zinciri finansmanı platformunda hareketlilik bu izinleri mi bekliyor yani? 

 Evet, bunu bekliyor. Faktoring şirketleri bugün zaten tedarik finansmanı yapıyor, yazılılık şartı olduğu için evrakları fiili olarak alıyoruz. Tabii bu, çok sayıda alıcısı olan firmaların yapabileceği bir uygulama değil… Bugün daha az sayıda ve yüksek montanlı işlemler için tedarik zinciri finansmanı yapıyoruz. Bu düzenlemeler devreye girdiğinde tedarik zinciri finansmanı platformunda ciddi atak olacak, üyelerimiz büyük şirketlerle ciddi bağlantılar kurdu. Tabii bu yıl düzenlemelerin çıkıp çıkmayacağını bilmiyoruz, bizim ciddi sıkıştırmalarımız var. Bu konuda yüzümüzü eskittik. Son çeyrekte bu adımlar gerçekleşirse, platformda hıza kavuşuruz. 

 Peki bu yıl faktoringde nasıl bir yıl olacak? Hangi ürün daha öne çıkar? 

 Faktoringde 2019 sonunda işlemlerin yüzde 85’i yurt içi ve yüzde 15’i ihracat işlemlerinden oluştu. Eximbank açtığı limitlerle ihracat tarafında faktoringe ciddi destek sağladı. 2020’de aynı şekilde devam ediyoruz. Bu nedenle 2020’de ihracat faktoringinin toplam içinde alacağı payın artacağını, yüzde 20’ye çıkabileceğini düşünüyorum. 

 Leasing ve finansman şirketlerinde daha iyi gidecek alanlar neler olacak? 

 Leasingde ihracatçı firmalar tarafından yapılacak imalat makinesi ve yenilenebilir enerji yatırımlarının payının artacağını söyleyebiliriz. Bu yıl hükümetin verdiği sinyallerle savunma sanayi ve tarım tarafında da büyümeler görebiliriz. Finansman şirketleri alanında 2020 yılında büyümeler yüzde 15’in üzerinde olabilir. 2020 sonunda sektörde otomotiv finansmanın aldığı pay yükselir diye düşünüyorum.