Şaşırtan büyüme

Bu yıl tüm finans sektörüne, iş dünyasında yaşanan tahsilat sorunları damgasını vuruyor. İflas ertelemelerinin artması, karşılıksız çeklerde hacmin tırmanması domino etkisiyle ekonomideki ödeme sorunlarını büyütüyor. Türkiye Bankalar Birliği’nin açıkladığı ilk çeyrek verilerine göre gecikmiş alacak oranı geçen yıl aynı dönemde yüzde 2,8 seviyesindeyken 2016’nın ilk 3 ayında yüzde 3,3’e yükseldi. İlk çeyrekte yüzde 14 artışla 2,5 milyar TL tutarında 231 bin senet de protesto edildi. İşte bu ortamda Türk şirketleri, çareyi alacak sigortasında arıyor. Vadeli alacaklarının ödenmemesi riskine karşı bu can simidine sarılıyorlar. Alacak sigortası sektörü, 2015 yılını 185 milyon TL’lik prim üretimiyle kapattı. Türkiye’de 3 bine yakın şirketin alacak sigortası yaptırdığı tahmin ediliyor. Alacak sigortasıyla teminat altına alınan toplam tutarın da bu yıl 50 milyar TL’yi geçeceği öngörülüyor. “Son dönemde alacak sigortası, mevcut teminatların üzerinde bir ek teminat olarak daha çok gündeme geliyor” diyen HSBC Türkiye Kurumsal Bankacılık ve Yatırım Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Hulusi Horozoğlu, şirketlerin teminat mektubu, faktoring ve doğrudan borçlanma sistemi gibi ürünlerin yetersiz kaldığı noktalarda ticari alacak sigortasını tercih ettiklerini belirtiyor.
TALEP HIZLI ARTIYOR
Türkiye’de bu alanda üç şirket, büyüklük sırasıyla Coface, Euler Hermes ve Atridius alacak sigortası hizmeti veriyor. Garanti Bankası, HSBC gibi bankalar, Eureko Sigorta, Ziraat Sigorta gibi 13 sigorta şirketi ve AON gibi büyük brokerlik şirketleri ise bu 3 firmayla işbirliği yaparak kendi müşterilerine bu ürünü sunuyor. Alacak sigortalarında yılın ilk çeyreğinde talep artışı dikkati çekti. Talep yüzde 20 büyüdü. Ancak talebin bazıları henüz işleme dönüşmediği ve sigortalı bazı şirketlerin cirolarındaki düşüş nedeniyle prim artışı yüzde 10 oranında düştü. Buna rağmen yılın devamında büyüme bekleniyor. Eureko Sigorta Genel Müdürü Can Akın Çağlar, bu çelişkiyi şöyle açıklıyor: “Bu yıl taleplerde artış olmasına karşın poliçeleşmede düşüş yaşanıyor. Teklif taleplerinde artış olmasını piyasadaki dalgalanmalara bağlıyoruz. Ancak alıcı firmaların sıkıntılar yaşadığı bu dönemler, alacak sigortası poliçesi yaptırabilmek için doğru zamanlama olmadığından poliçeleşme oranları daha düşük seyrediyor.” Aslında global krizle özellikle önemli ihracat pazarlarından Avrupa’daki ödeme sorunları ve iflaslar ile iç ekonomideki dalgalanma, Türk şirketlerinin giderek bu ürüne yönelmesini sağlıyor. B Euler Hermes’in 44 ülkedeki yaptığı araştırmaya göre Türkiye, ‘tahsilat zorluğunun en yüksek olduğu ülkeler’ listesinde 19’uncu sırada yer alıyor. Euler Hermes Türkiye CEO’su Özlem Özüner, bu nedenle bu yılın ilk 3 ayında ürüne olan talebin çok canlı olduğunu açıklıyor. AON Türkiye Eş CEO’su Selda Oknas, “Geçen yıl geçirdiğimiz iki seçim ve bu yıl terör olayları ekonomiyi yavaşlattı. Turizmde zor bir yıl olacağı beklentisi hakim ve bu da domino etkisiyle bağlantılı sektörleri olumsuz etkiliyor. Daha önce alacak sigortası almayı düşünmeyen şirketler bugün bize bu taleple geliyor” diye konuşuyor. Sektörde lider alacak sigortası şirketi Coface Türkiye’nin Direktörü Emre Özer de “2016 yılı ilk çeyreğinde talep artışı 2015 yılı ilk çeyreğine göre yüzde 20 arttı” diyor.
BÜYÜK ŞİRKETLERİN TERCİHİ
Bugün alacak sigortalarını ağırlıklı olarak büyük cirolu şirketler tercihi ediyor. Çünkü, büyük ölçekli firmalar, risk yönetimine daha fazla kaynak ayırabiliyor. Özlem Özüner de aynı düşüncede ve son dönemde talebin daha çok yıllık cirosu 20 milyon TL ve üzerinde olan firmalardan geldiğini aktarıyor. Çünkü, alacak si- 282 CAPITAL 5 / 2016 gortasında ödenecek prim, teminat altına alınacak vadeli alacaklarının binde 1’i ila 3’ü arasında belirleniyor. Ayrıca ürünü satın alma süresi de AON Eş CEO’su Selda Oknas’ın değindiği gibi 2-3 ayı buluyor. Oknas, bunun nedenini, “Türkiye’de alacak riski alınacak şirketlerin içinde orta ve küçük ölçekliler de olduğundan bu şirketlerin finansal bilgileri şeffaf olmadığı için finansal analizin yapılması uzun zaman alıyor” şeklinde aktarıyor. Alacak sigortası satın alan şirketlerin büyük çoğunluğu, ağırlıklı yurtiçindeki alacaklarını sigorta yaptırmayı tercih ediyor. Özlem Özüner, “Son dönemde her sektörden ilgi var. Biz ağırlıklı olarak yurtiçi ticareti sigortalıyoruz, prim gelirlerimizin yüzde 75’i yurtiçi firmalardan sağlanıyor” diyor. Ama tabii KOBİ tarafında da bir kıpırdanma mevcut. Orta ve küçük ölçekli firmalarda alacakları poliçelendirmek için farklı süreçler yönettiklerini belirten Emre Özer, “Örneğin KOBİ’lere özel poliçe hazırladık. Sözleşme dili ve işleyişi daha kolay, hızlı ulaşılabilir bir ticari alacak sigortası yarattık. Üstelik internetten kolayca fiyat teklifi alıp poliçelerini yazdırabiliyorlar” diyor.~HEDEFLERİ ÇOK İDDİALI
Alacak sigortalarında hızlı büyüme trendi dikkat çekiyor. Öyle ki 2015’te bu alanda prim üretimi yüzde 33 büyüdü. Son 5 yılda da ortalama yüzde 30 büyümeyi başardı. Sektör yöneticileri, 2016 için en az yüzde 15- 20 büyüme öngörüyor. HSBC Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Hulusi Horozoğlu da aynı fikirde ve “Alacak sigortaları 2016’da daha fazla büyüyeceğini ve risklerini daha iyi yöneteceğini düşündüğümüz sektörlerde daha ön plana çıkabilir. Gıda, makine ve ekipman, otomotiv ve BT sektörleri, büyümelerine paralel olarak bu ürüne daha çok ihtiyaç duyacak” diyor. Bu öngörülere paralel olarak alacak sigortası şirketlerinin 2016’da ciddi büyüme hedefleri var. 2015’te alacak sigortası priminde yüzde 27 büyüdüklerini açıklayan Coface Ülke Direktörü Emre Özer, “Bugün Türk firmaları üzerinde taşıdığımız risk tutarı 6,2 milyar Euro. 2016 yılı hedefimizi yüzde 21 olarak belirledik. Bu yıl, ihracatçı firmaların ürünümüzle tanışmasını istiyoruz” şeklinde konuşuyor. 2015’te bu alanda yüzde 22 büyüyen Euler Hermes’in yöneticisi Özüner, “2016’da prim üretiminde yüzde 10 büyümeyi öngörüyoruz. 2015’te verdiğimiz teminat tutarı 21 milyar TL’ydi. Bu yıl ulaşacağımız teminat büyüklüğü buna paralel olacak çünkü şirketlerin cirolarında küçülme var” diyor. Atradius Türkiye Satış Müdürü Müge Tali de 2015 yılında pim üretiminde yüzde 90 oranında büyüdüklerini ve bu yıl da yüzde 20 büyümeyi planladıklarını açıklıyor. Tali, “2015’te toplam 9 milyar TL teminat tutarımız mevcuttu. Bu yıl da vereceğimiz teminat tutarı 15 milyar TL olacak” diyor. Bu alanda prim üretimi yapan Eureko Sigorta’nın da Genel Müdürü Can Akın Çağlar da 2016’da yüzde 50 büyüme ile bu alandaki etkinliklerini artıracaklarını belirtiyor.
10 YILDA 3’E KATLAYACAK
Uzun vadede alacak sigortaları büyüme trendini sürdürecek. Bugün piyasada yapılan kurumsal alacak sigortalarında önümüzdeki 10 yılda 2,7 kat büyüme öngörülüyor. Euler Hermes Türkiye CEO’su Özlem Özüner, 10 yıl sonra alacak sigortası prim üretiminin Eximbank dahil 500 milyon TL seviyesine geleceğini tahmin ediyor. “Ticari alacak sigortasının Türkiye’de büyümek için halen çok fırsatı olduğunu ve pazarın talepkar davrandığını görüyoruz” diyen Emre Özer ise bu ortamda sektörün önümüzdeki yıllarda da yıllık yüzde 25 büyümesini bekliyor. “Ayrıca önümüzdeki dönemde daha çok KOBİ’lerin ticari alacak sigortasıyla güvence elde etmek isteyeceklerini düşünüyoruz” diye konuşuyor. Müge Tali’nin ise tahmini yıllık yüzde 20 büyüme olacağı yönünde. Atradius, nisan ayı sonunda çıkardığı KOBİ’lere özel ürünüyle bu alanda büyüme planlıyor. AON Eş CEO’su Selda Oknas ise farklı bir bakış açısıyla Türkiye’de bu alanda 3 şirketin olması nedeniyle talep yüksek olsa da arzın sınırlı kalabileceğine dikkat çekiyor. Oknas, sektörün bundan sonraki adımda çok şirkete satış yapan ve finansal bilgileri şeffaf KOBİ’lerle büyüyebileceğini vurguluyor. Büyümenin, oyuncuların ihracatçı şirketlere ve KOBİ’lere özel yeni ürünleriyle bu iki alandan gelmesi öngörülüyor. Tabii Unico Sigorta gibi bireylerin de borçlarına teminat verecek sigorta şirketlerin sayısının artmasıyla alacak sigortası yeni bir büyüme alanı bulabilir. Bu durumda bireysel alacak sigortalarının da pazarda etkin olmasıyla büyüme daha da hızlanacak.~ERDAL ARAL / İŞ FAKTORİNG GENEL MÜDÜRÜ
“KENDİ ALACAKLARIMIZI SİGORTALADIK”
ÖDEME KABİLİYETİMİZ ARTACAK
Bu yıl kendi alacaklarımızın sigorta edilebilir olanlarına alacak sigorta yaptırdık. Bugün pek çok sektörde tahsilat sorunları yaşanıyor, bizim devreye girdiğimiz alanlarda sorunlu olacak alacaklarımızı üçüncü bir taraf tarafından sigorta altına almak istedik. Bunu gerçekleştirdiğimiz için memnunuz. Bu şekilde İş Faktoring olarak bizim de ödeme kabiliyetimiz yükselecek.
SEKTÖR İÇİN DE UMUT VERİCİ
Aslında alacak sigortasına sahip olmak, faktoring şirketlerinin teminatlı, güvenli hissedebileceği ancak fiyatlamaların biraz daha aşağıya gittiği bir ortam sunuyor. Bu sigortayı satın alma sürecimiz de hızlı ve kolay oldu. Alacak sigortası şirketi ile belli limitte vadeli alacaklarımızın güvenceye alındığı yıllık bir anlaşmamız oldu. Bu sadece bizim için değil faktoring sektörü anlamında da memnuniyet duyulacak bir gelişme…


CENK TABAKOĞLU / UNICO SİGORTA GENEL MÜDÜRÜ
“BİREYSEL ALACAK SİGORTASI YAPIYORUZ” 
 BİREYLERE KEFİL 
Unico Sigorta olarak biz kurumsal değil bireysel alacakları sigortalıyoruz. Perakende alanında pek çok tüketiciyle çalışan şirketlerin taksitli satışlardan doğan alacaklarının sigortalanmasını sağlıyoruz. Tüketiciye kefil oluyoruz, bireylerin ödeyememe durumlarında borcu biz ödüyoruz. İlk olarak Bimeks ile işbirliğine gittik. Bu çerçevede, Bimeks’in tüketicilere kredi kartı dışında vadeli bir ödeme imkanı vermesine olanak sağladık. Bireysel alacak sigortası yapmak için şirketin kredi skorlamasını iyi bilmesi gerekiyor. Bu kolay bir iş değil… 
BU ALANDA HIZLI BÜYÜYECEĞİZ 
Unico Sigorta’da bizim kredi departmanımız varb Benim bankacılık kökenli olmam ve deneyimlerimizle bu işe başladık. İşbirliği yaptığımız ya da yapacağımız şirketlere baştan riskini alabileceğimiz bireylerin listesini veriyoruz. Bazı kişilerin kredilerini almıyoruz. Bu alanda işbirliklerimizi artıracağız. Taksitlendirilebilecek her alanda büyüme potansiyeli var. Bugün de çok talep alıyoruz. Pazarı biz büyüteceğiz. Bu yıl alacak sigortalarında en az 2 kat büyüyeceğiz. 

DÜNYADA 6 MİLYAR EURO’LUK BİR PAZAR
3 TRİLYON DOLAR TEMİNAT 
2015 yılında dünyada alacak sigortası prim büyüklüğü, 6 milyar Euro olarak gerçekleşti. ICISA’nın (Alacak Sigortası ve Kefalet Sigortaları Birliği) belirttiği toplam teminat tutarı ise 2015 yılı sonunda 3 trilyon dolar olarak kaydedildi. Dünyada da Türkiye’de faaliyet gösteren 3 şirket hakim durumunda. Gelişmiş ülkelerde, özellikle Kıta Avrupa’sında alacak sigortasının gayrisafi milli hasılaya oranı yüzde 20 civarında. Türkiye’de ise bu oran, onbinde 5. 
DOLANDIRICILIK DA ETKİLİ 
ICISA Başkanı Andreas Tesch, bu alana ilginin süreceğini şöyle aktarıyor: “Global ticaret her bölgede özellikle Asya ve Avrupa’da büyümeye devam ediyor. Ancak bununla birlikte riskler de büyüyor. Bu alanda artan sigortalı sayısı, belirsizlik dönemlerinde müşterilerimizin ürünümüzü güvenli bir sığınak olarak gördüğünü gösteriyor. Sadece makroekonomik değil ayrıca sigortalılarımızın bulunduğu ülkelerde giderek artan dolandırıcılıktan da kaynaklanıyor.” Bu nedenle dünyada bu alanın, önümüzdeki 5 yılda da gelişmiş ülkelerin büyümelerinden fazla olması bekleniyor.~SEKTÖRÜN ÖNE ÇIKAN RAKAMLARI
1- Alacak sigortası, 2015 yılını YÜZDE 33 BÜYÜME ve 185 MILYON TL prim üretimiyle kapattı.
2- Türkiye’de 3 BINE YAKIN ŞIRKETIN alacak sigortası yaptırdığı tahmin ediliyor.
3- Alacak sigortasıyla 50 MILYAR TL’ye yakın tutar TEMINAT ALTINA alındı.
4- Türkiye, ‘tahsilat zorluğunun EN YÜKSEK OLDUĞU ÜLKELER’ listesinde 19’UNCU sırada yer alıyor.
5- Bu yılın ilk çeyreğinde TALEP ARTIŞI YÜZDE 20 oranında gerçekleşti.
6- Alacak sigortası satın alan şirketlerin büyük çoğunluğu, ağırlıklı YURTIÇINDEKI ALACAKLARINI sigortalatıyor.
7- KOBİ tarafında da canlanma var. Şirketlerin tamamı KOBİ’LERE YÖNELIK ÜRÜN sunmaya başladı.
8- 10 YILDA 2,7 KAT büyümeyle prim üretiminin 500 MILYON TL seviyesine geleceği tahmin ediyor.
9- Bireylerin de BORÇLARINA TEMINAT VERILMESIYLE sektörde yeni bir büyüme alanı doğabilir.