Ajandada neler var?

Nil Dumansızoğlu

[email protected]

Capital Ocak 2021 sayısından

Global devler, 2022 yılına yurt dışında agresif büyüme hedefiyle giriyor. Stratejiler ise mevcut pazarlardaki konumlarını güçlendirmek ve yeni pazarlara girmek üzerine şekilleniyor. Örneğin Tosyalı Holding, 5 yılda 5,5 milyar dolar yatırım hedefiyle Afrika yatırımlarına hız veriyor. LC Waikiki, 8 yeni ülkeye daha girmeye hazırlanıyor. Eczacıbaşı ise ana iş kollarının hepsinde olası satın alım fırsatlarını değerlendiriyor.

Türkiye’nin globaldeki en güçlü şirketlerinin dünyadaki güçlerini pekiştirmek için yoğun bir gündemi var. Türkiye dışındaki yatırım ve iş birliklerini artırma hedefinde Avrupa, hala en değerli bölge olma pozisyonunu koruyor. Afrika, Amerika, Türk Cumhuriyetleri ve Uzak Doğu ise izlenen pazarlar arasında öne çıkıyor. Yatırım planları, mağaza ağını genişletme, yeni pazarlara girme, mevcut pazarlarda güçlenme, yeni tesis kurma ve kapasite artırma gibi geniş bir yelpazeye yayılıyor. Örneğin Hayat Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve İcra Kurulu Başkanı M. Avni Kiğılı, pandemi döneminde kararını aldıkları 1,1 milyar dolarlık yatırım hedefine kesintisiz devam ettiklerini söylüyor. Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, Cezayir’den sonra Senegal ve Angola’ya taşıdıkları Afrika’daki yatırımlarını 2022 yılında hızlandıracaklarını anlatıyor. LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük ise yurt dışında 120 yeni mağaza açmayı planlıyor. İşte devlerin 2022 global ajandaları… 

EN ÖNEMLİ GÜNDEM

Global ajandada önemli gündem maddelerinin başında yeni fabrika yatırımları geliyor. Örneğin Doğanlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, Nisan 2021’de halka arz edilen Biotrend Enerji’de, bu kapsamda elde edilen gelirlerin yeni tesis yatırımlarına aktarılacağı bilgisini veriyor. Bunun dışında inşasını kendi inşaat şirketleri Doğyap’ın yaptığı yeni mobilya markası BİGA Home’un Senegal fabrika açılışı olacağını söylüyor. Şirketlerin gündeminde ilk sıralarda yer alan bir başka konu da şu an devam eden yatırımların tamamlanması. Rusya’da 46 şantiyenin işler halde olduğu bilgisini veren Ant Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Okay, “Ayrıca yeni bir otel ve AVM hayata geçirmek de planlarımız arasında bulunuyor. İngiltere’de ise Apex House ve Park Modern projelerimiz tüm hızlıyla devam ediyor. ABD’de, New York ve Miami’de 5 şantiyemiz aktif olarak çalışır durumda. Projelerimizi taahhüt ettiğimiz süre zarfında ve kusursuz bir şekilde teslim etmek en büyük önceliğimiz olmasının yanında yeni taahhüt işleri için de teklifler veriyoruz” diyor. 

KAPASİTELER ARTACAK

Global şirketlerin ajandasında, yeni fabrikalar dışında mevcut tesislerini genişletme ve kapasitelerini artıma çalışmaları da var. Örneğin Sarkuysan CEO’su Hayrettin Çaycı, 2022 yılında yurt dışında mevcut işletmelerinin üretimde darboğaz yaratan makine parkını yenilemek istediklerini ve mevcut yatırımlarında kapasitelerini artıracaklarını söylüyor. Coşkunöz Holding CEO’su Erdem Acay ise Rusya’da, Tataristan Özerk Bölgesi’nde yer alan Alabuga Özel Ekonomik Bölgesi’nde şimdiye kadar yaklaşık 60 milyon Euro yatırım gerçekleştirdiklerini, 2022’deki yatırımlarla bu rakama 15 milyon Euro daha ekleneceğini belirtiyor. Aksa Enerji ise Gana’da 370 MW, Madasgaskar’da 66 MW ve Mali’de 60 MW’lık santral yatırımlarıyla bugün Afrika kıtasında 500 MW’a yakın kurulu güce sahip. Şirket ek olarak Kongo Cumhuriyeti’nde 50 MW’lık doğal gaz santralinin rehabilitasyonunu tamamlamak üzere. Aksa Enerji İcra Komitesi Başkan Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesi Korkut Öztürkmen, “Bu santralde 50 MW daha kapasite artışı yaparak 2022’de Kongo’da toplam 100 MW kurulu güce ulaşmak istiyoruz. Mali’de ise bu yılın başında 20 MW’lık ek kapasite sözleşmesi imzaladık. Ayrıca Libya’da bir enerji santralinin mühendislik, tedarik ve inşaat hizmetlerini üstlenmek üzere ön protokol imzaladık” diyor. 

İHRACATA KATKI

Globalde bulundukları ülkelerde yaptıkları yatırımlarla yakın bölgelere daha çok ürün ulaştıran şirketler, bu sayede ihracat rakamlarını da önemli ölçüde artırıyor. Stratejiler de bu doğrultuda şekilleniyor. Örneğin 2030 için 30 fabrikaya ulaşma ve 1 milyar dolar ciro gerçekleştirme hedefleri olduğunu belirten Sarten Ambalaj CEO’su Zeki Sarıbekir, “Yurt dışında büyürken hangi ülke daha yakın diye bakmanın yanında lojistik maliyetlerini göz önüne alıp hangisine ihracat yapmak daha mantıklı diye değerlendiriyoruz. Daha çok ülkeye ambalaj satmak, pazar sayısını artırmak ve ürettiğimizin en az yarısını ihraç etmek her zaman hedefimiz. Hollanda ve Bulgaristan bu noktada en kilit pazarlarımız arasında yer alıyor. 2022 için 500 milyon dolarlık global ciro hedefimiz bulunuyor” diyor. Yurt dışında Mısır ve Moldova olmak üzere 2 ülkede üretim faaliyetlerini sürdüren Yeşim Tekstil’in 2021 yılında Mısır’dan gerçekleştirdiği ihracat, 145 milyon doları buldu. 2025’te bu değeri 230 milyon dolara çıkarmayı hedeflediklerini belirten Yeşim Tekstil CEO’su Şenol Şankaya şunları söylüyor: “Moldova’da bulunan tesisimizi de büyütme yönünde ya da bazı lokasyonları birleştirme adına hamlelerimiz var. O nedenle şu aşamada yakın zamanda yeni bir tesis yatırımı öngörmüyoruz. Onun dışında gerekli her türlü otomasyon programı devrede olacak.” 

MAĞAZA AĞI GENİŞLİYOR

Perakende sektörü ise yeni mağazalarla global ağını genişletmeyi hedefliyor. Şu an gelirlerinin yüzde 50’sini yurt dışından sağlayan LC Waikiki’nin hedefi, önümüzdeki birkaç yıl içinde bu oranı yüzde 60’a çıkarmak. Bulundukları ülkelerin 22’sinde pazar lideri olduklarını ifade eden LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, 2022’de pazar lideri oldukları ülke sayısını artırmayı hedeflediklerini söylüyor. 2022 yılında 8 yeni ülkeye giriş yapmayı, yurt dışında 120 yeni mağaza açmayı ve toplamda Türkiye dahil 60 ülkede 1.400’e yakın mağaza sayısına ulaşmayı hedeflediklerini de sözlerine ekleyen Küçük, şöyle devam ediyor: “Yurt dışında fiziki mağazalarımızın yanı sıra 10’u yerinde olmak üzere 22 ülkede 13 farklı dilde e-ticaret operasyonumuzu yürütüyoruz. 10’uncu ülkemiz olan Irak operasyonunu da pandemi döneminde faaliyete geçirdik. Hem fiziki mağazacılıkta hem de e-ticarette büyümeye devam edeceğiz. 2021 yılında toplam 1,2 milyar TL’lik yatırım yaptık. Bu rakamın yüzde 44’ünü yurt dışı yatırımlarımız oluşturuyor. 2022 yılında da hem yurt içinde hem de yurt dışında yatırımlarımıza devam ederek 2,25 milyar TL’lik bir rakama ulaşmayı öngörüyoruz.” 

ODAK PAZARLAR 

Global operasyonlarını büyütmeye devam etmek isteyen şirketler, potansiyel gördüğü pek çok pazarı da mercek altına almış durumda. Örneğin LC Waikiki, Afrika kıtasında potansiyel görüyor. Türkiye ve İspanya’daki üretim tesislerinin yanı sıra ABD ve Çin’de ofislerinin bulunduğu bilgisini veren Akcoat Genel Müdürü Veysi Küçük, “Ürünlerimiz arasında yıllık üretimde yüzde 62 payla en yüksek hacme sahip seramik ürün grubumuzla Vietnam ve komşu pazarlarda büyümeyi hedefliyoruz. İspanya, Avrupa ve Amerika pazarları etkinliğimizi artırma potansiyeline sahip olduğu için orada yerleşik durumdayız. Diğer yandan Kuzey Afrika’da da yeni iş birlikleriyle pazar payımızı artırmak adına fizibilite çalışmalarını titizlikle inceliyoruz” diyor. Coşkunöz Holding CEO’su Erdem Acay ise şunları söylüyor: “Global çözüm ortağı olma hedefimiz çerçevesinde Türkiye dışındaki yatırım ve iş birliklerimizi artırmayı sürdüreceğiz. Avrupa, Kuzey Afrika, Amerika, Türk Cumhuriyetleri ve Rusya otomotiv pazarında seri üretim ve otomotiv kalıbı üretiminde proje ortaklıklarıyla stratejik iş birlikleri kurma yolunda çalışmalarımıza hız verdik. Otomotivde Uzak Doğu ile temaslarımızı artırma hedefimiz var. Çin’le de Türkiye’de ve Çin’de kalıp ve seri üretim için stratejik ortaklık hedefliyoruz.”