Bölgenin oyun kurucusu Türkiye olabilir

Türkiye, 30 milyar dolarlık global muhabirli ihracat faktoringinden yüzde 15 pay alıyor. TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar,bu payın dünya ticaretinin yön değiştirmesiyle 5 yılda yüzde 20’ye çıkmasını bekliyor. “Dünyada ihracat faktoringinde daha kuvvetli bir ikinciliğimiz olacak” diyen yönetici, Türkiye’nin jeopolitik konumu nedeniyle bölgede oyun kurucu olabileceğine dikkat çekiyor. Yılın ilk 6 ayında sektörün yüzde 23 büyümeyle 23 milyar dolara ulaştığını açıklayan Baydar, bu rakamın 2013 sonunda 44-45 milyar dolara ve 2018’de 100 milyar dolara ulaşacağını düşünüyor.

Dünyada faktoring sektörünün toplam hacmi, 3 trilyon doları buluyor. Bu rakam içinde 30 milyar dolar, Türk oyuncuların da pay aldığı muhabirli ihracat faktoringi işlemlerinden geliyor. Türkiye bu alanda, TEB Faktoring’in etkin gücüyle yüzde 15 pazar payına sahip. TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar, her yıl yüzde 20’nin üzerinde büyüyen bu alanda Türkiye’nin daha fazla pay alacağını öngörüyor. Dünyada ticaretin yön değiştirmesiyle Türkiye’nin bölgede oyun kurucu olabileceğine inanan Baydar, “Dünyada ihracat faktoringinde daha kuvvetli bir ikinciliğimiz olacak, 5 yıl içinde bu pazarda Türkiye’nin payı yüzde 20’ye çıkar" diyor.
Çağatay Baydar, Türk faktoring sektörü için de umutlu konuşuyor. Sektörün ilk 6 ayda yüzde 23 büyüme gösterdiğini aktaran Baydar’a göre, bu yıl sonu 44-45 milyar dolar olacak sektörün hacmi 5 yıl içinde 100 milyar dolara çıkacak. Yönetici bu olumlu tablo içinde TEB Faktoring için de iki yılda yüzde 30 büyüme bekliyor. Baydar, şirketi için hedeflerini şöyle ortaya koyuyor: “Türkiye’de ihracat faktoringde liderliği her zaman korumak istiyoruz. 2016 yılında 6 milyar dolar ciroya ulaşmayı hedefliyoruz. Toplam işlem hacminde ilk üçte kalmaya da devam edeceğiz." TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar ile global faktoring sektörünü, Türkiye’nin bu tablodaki yerini ve geleceği konuştuk:

Capital: Dünyada faktoring sektörü ne kadarlık büyüklüğe sahip?
- Dünyada 3 trilyon dolarlık faktoring hacmi mevcut. Bu rakam içinde uluslararası faktoring hacmi 300 milyar dolar. Burada da 30 milyar doları, gayri kabili rücu denilen muhabirli faktoring işlem hacmi oluşturuyor.~ Dünyada faktoring sektörünün yıllık büyüme ortalaması, son 22 yılda yüzde 13. 2009 krizinden sonra 4 yılda dünyada ortalama büyüme yüzde 20’nin üstüne çıkıyor. Çünkü tüm dünya artık riskin önemini anladı. Artık şirketler değil ülkeler batar mı diye soruluyor. Uluslararası faktoring hacmi de 2010’da yüzde 34, 2011’de yüzde 37 ve 2012’de yüzde 28 büyüyor. Bu büyüme devam edecek.

Capital: Türkiye’nin dünya faktoring hacminde payı ne kadar?
- Muhabirli faktoring işlemlerinde Türkiye’nin önemli bir payı var. Dünyada en büyük ihracat faktoringini gerçekleştiren şirket Bank of China, ikinci şirketse TEB Faktoring. Çin 30 milyar dolarlık bu pazardan yüzde 34 pay alıyor, Türkiye’nin ise yüzde 15 payı var. Üçüncü ülke Hong Kong’un yüzde 13 ve dördüncü Tayvan’ın yüzde 10 payı bulunuyor.

Capital: Peki Türkiye’nin aldığı payın yakın gelecekte ne kadar artması bekleniyor?
- Bugünlerde sektörde yeni bir trend var. Dünyada alacak ve ticaretin finansmanı gündeme geldi. Artık şirketler nakit ihtiyaçlarını, alacaklarının finansmanını yaparak ya da tedarik zincirini yöneterek sağlıyor. Son birkaç yıldır yatırımın finansmanından çok ticaretin finansmanı konuşuluyor. Faktoring de bu ticaretin finansmanında çok önemli bir kaynak oldu. Biz bu trend ışığında, uluslararası ihracat faktoringinde her yıl yüzde 25’in üstünde
büyüme bekliyoruz. Çünkü hem riski kontrol etmeye daha çok ihtiyaç var hem işletme sermayesi açığı var hem de dünyadaki büyüme pozitife döndü. Türkiye’nin Avrupa’ya yaptığı ihracatta hareket var. Avrupa ve Amerika’ya ticaret büyüdükçe bu alan da büyüyecek. Bu çerçevede Türkiye’nin payı da artacak. Dünyada ihracat faktoringinde daha kuvvetli bir ikinciliğimiz olacak. Önümüzdeki 5 yıl da bu pazarda Türkiye’nin payı yüzde 20’ye çıkar.

Capital: Türkiye’nin jeopolitik konumunun da burada olumlu bir etkisi olacak mı?
- Evet, Türkiye bölgede oyun kurucu olabilir. Dünya ticaretinin yönü değiştikçe, faktoring ürünün yayılımı devam edecek. Türkiye’nin ihracatı da yön değiştiriyor, ihracatçılarımız Afrika, Ortadoğu gibi yeni pazarlar buluyor. Örneğin Türk Cumhuriyetleri’nde faktoring ürünü yok. Türkiye, zaten Türk Cumhuriyetleri’ne yapılan ticarette oyun kurucu. Bu rol bu ülkelere ticaret arttıkça daha öne çıkacak. Keza Ortadoğu ülkelerinde de faktoring sistemleri henüz gelişmemiş. Bu coğrafyalarda Türk faktoring sektörü öne çıkacak. Türkiye konumu nedeniyle daha etkili olacak.~

Capital: Türkiye içinde sektör nasıl bir tablo çiziyor?
Bu yılın ilk 6 ayında faktoring sektörü, iç piyasada yüzde 26 ve ihracat işlemlerinde yüzde 8 büyüme gösterdi. Toplamda sektörün cirosu yüzde 23 büyüdü ve 23 milyar dolara yaklaştı. Ancak ilk 6 aydaki bu hızlı büyüme, maalesef hazirandaki iç karışıklar ve dünyadaki dalgalanmalar nedeniyle bir anda bıçak gibi kesildi. Haziran, temmuz arası çok sakin bir 3 ay geçirdik. Eylül ayında da hacim beklediğimizin biraz altındaydı. Tabii sektör olarak biraz endişeye kapıldık. Ancak eylül sonu, ekim ayı biraz daha hareketli geçiyor. Tabii şöyle de bir gerçek var: İlk 6 ay düşük faiz ortamıyla çalışıyorduk. Ardından FED kararlarıyla faizler arttı ve talep düştü. Bu nedenle ilk 6 ayda yakaladığımız yüzde 23’lük büyüme yıl sonuna kadar devam eder mi bilemiyorum. O yüzden bu yılın sonunda sektör büyüklüğü, 44-45 milyar dolara gelir diye düşünüyorum. 2012’de sektörün toplam büyüklüğü 41 milyar dolardı. 2013’te dolar bazında yüzde 10 büyürüz diye düşünüyorum. Faktoring sektörü, Türkiye’de GSMH’nin yüzde 5’ini oluşturuyor. Bu oran Fransa’da yüzde 10, İspanya’da yüzde 11, İngiltere’de yüzde 15 olarak gerçekleşiyor. Türkiye’de faktoring sektörü, ticareti finanse ettiği için bu ürünün kullanım oranının artmaması mümkün değil. 5 yıl sonra 2018 yılında sektörün büyüklüğü 100 milyar dolara erişir.

Capital: Müşteri sayısında da bir artış var mı?
- Faktoring sektöründe şirket sayısı artıyor. Sektörde bugün faaliyet gösteren 77 şirket var. Sektörün müşteri sayısı da 100 bine çıktı. Bu sayıda ilk 6 ayda yüzde 12 artış var. Yılın sonuna kadar müşteri sayımız geçen yıla göre yüzde 15 artışla 120 bin müşteriye çıkar. Bu dönemde faizler düşük olunca vadeler de uzadı. Vadelerde 90 günden 120 güne çıktık.

Capital: Şirketinize dönersek... Bu yıl TEB Faktoring, Fortis Faktoring ile birleşti. Bu, şirkete nasıl bir artı getirdi?
- Fortis Bank’ın TEB ile birleşmesi sonrası biz de iki faktoring şirketini aynı çatı altında topladık. Arkamızda BNP Paribas ve TEB’in gücü var. Bu birleşme sonrası ilk 6 ayda şirketimizin cirosu yüzde 24 yükseldi. Kârlılığımız da bütçenin yüzde 10 üstünde gidiyor. Bu yılın sonunu toplamda yüzde 20 hacim büyüklüğüyle kapatacağız. 2012 yılında 3,9 milyar dolar ciro yapmıştık. Bu yılı da 4,5 milyar dolar ciroyla bitireceğiz. Pazar payımız yüzde 10. Sektörde toplam işlem hacminde üçüncü ve ihracat faktoringinde birinci şirketiyiz.

Capital: Cironuzun ne kadarı ihracat işlemlerinden geliyor?
- Şirketin faktoring alacaklarının yüzde 50’si ihracat, yüzde 50’si iç piyasa faktoring işlemlerinden oluşuyor. Bu dengeden de çok memnunuz, bu şekilde gitmesini istiyoruz.~
Orta vade için Türkiye’de ihracat faktoringde liderliği her zaman korumak istiyoruz. 2016 yılında 6 milyar dolar ciroya ulaşmayı planlıyoruz. Böylece 2 yılda yüzde 30 büyüyeceğiz. Pazar payımızı da yüzde 10’dan 11,5’e çıkarmayı planlıyoruz. Toplam işlem hacminde ilk üçte kalmaya devam edeceğiz.

Capital: Orta vadeli planınızda KOBİ’ler nasıl bir yer alıyor?
- 2007 yılında benimsediğimiz yeni stratejimizle küçük ve orta ölçekli firmalara yöneldik. Bugün 10 binin üzerinde müşterimiz var. Bu sayının yüzde 90’ından fazlası KOBİ’lerden oluşuyor. Müşteri sayısının yüksek olması, bize dalgalı günlerde daha fazla iş yapma imkanı veriyor. KOBİ’lere gitmeye devam edeceğiz. Bu doğrultuda Anadolu’da büyümeyi de sürdürüyoruz. Mevcut 20 şubemizi çok kısa sürede 30’a çıkaracağız. Anadolu da tüm büyük illerde olmak istiyoruz. Kanunla kurulan birlikle, banka dışı finansal kuruluşlar daha büyük ve prestijli bir hal alıyor. Dolayısıyla bu ürünü kullanmaya korkan Anadolu kesimi de daha kolay kullanabilecek. Bu yıl Ayfon, Diyarbakır, Trabzon, Tekirdağ gibi illere şube açacağız. Ticaret geliştikçe biz de bu illerde büyüyeceğiz. Bugün Anadolu tarafından gelen işlemlerin toplam içinde payı yüzde 40. Bu oranın iki yıl içinde yüzde 50’ye çıkmasını istiyoruz.

Sektörün seyri nasıl?
1- Dünyada faktöring sektörü 3 trilyon dolarlık hacme ulaşmış durumda.
2- Uluslararası işlemlerin küresel hacmi 300 milyar, muhabirlinin ise 30 milyar dolar.
3- Sektör 2009’daki krizden sonra yılda ortalama yüzde 20’nin üstünde büyüyor.
4- Muhabirli işlemlerde Türkiye’nin payı yüzde 15, ancak 5 yılda yüzde 20’ye çıkacak.
5- Türkiye’de yılın ilk 6 ayında sektörün cirosu yüzde 23 büyüdü ve 23 milyar dolara yaklaştı.
6- Sektörün 2013 sonunda 44-45 milyar dolar ciroya gelmesini bekliyoruz.
7- 5 yıl sonra, yani 2018’de sektörün büyüklüğü 100 milyar dolara erişecek.
8- Faktoringde müşteri sayısı da yüzde 12 artışla 100 bine çıktı. Yıl sonu hedefi ise 120 bin.
9- Sektörün aktifleri yüzde 17 büyürken, aktif kârlılığı ise yüzde 17 düştü.
10- Sektör kârlılığının bu yıl yüzde 10 10 inerek 450 milyon TL olması bekleniyor.

"BU YIL KÂRLAR YÜZDE 10 İNER"
FİYAT REKABETİ
Faktoring sektörü, alacağa garanti ve tahsilat hizmeti veriyor ve finansman sağlıyor. Ürünümüzde iyi hizmet için yüksek rakamlar istenemiyor. Maalesef bizim ürünümüz de fiyatla satılabilir hale geldi. Pazar payı almak için sektörde yoğun fiyat rekabeti izliyoruz. İlk 6 ayda faizlerdeki düşüş de fiyat rekabetini alevlendirdi. Bu da faktoring şirketlerinin kârlılığını azalttı. Faktoring sektöründe 30 Haziran 2013 rakamlarına göre aktifler büyürken kârlılık azalıyor.~
BÜYÜK DÜŞÜŞ
Sektörün aktifleri yüzde 17 büyürken kârlılığı aynı oranla yüzde 17 düşmüş. Özkaynak kârlılığı yüzde 5 düşüş göstermiş ki bu maalesef iyi bir işaret değil. Bu yıl sektör kârlılığında yüzde l0 aşağı gidiş olacağını düşünüyorum. 2012 sonunda 500 milyon TL olan sektör kârlılığı, bu yıl 450 milyon TL olur. Fakat haziran sonrası faizlerin yükselmesiyle kârlılık da yükselme başladı; bu oranı kompanse edebilir. Kâr için sürümü artırmamız, daha çok şirketle çalışarak daha yüksek hacimler yapmamız lazım.

ŞİRKET SAYISI 60'A İNER"
GİDERLER ARTIYOR
Yeni çıkan kanuna göre faktoring şirketlerinin sermayelerinin 3 yıl içinde 20 milyon TL’ye çıkarılması gerekiyor. Dolayısıyla bugün sektördeki 77 oyuncu içinde bazılarının, sermayelerini 20 milyon TL’ye çıkaramayacağını düşünüyorum. Şirket sayısı 60’a kadar iner. Her şirket bu sermaye yatırımını yapmak istemez. Bir de yeni kanunla birlik aidatı, kredi kayıt bürosuna giriş gibi masraflar ekleniyor, işletme giderleri ciddi boyutta artıyor. Bu nedenlerle küçük ölçekli faktoring şirketleri kalmayacak, attıkları taş vurdukları kuşa değmeyecek. Ya birleşecek ya da lisanslarını satacaklar. Daha büyük hacimler, büyük ve az sayıda şirket tarafından yapılacak.
YOĞUN TALEP
Yurtdışından faktoring şirketlerine yoğun talep mevcut. Avrupa doygunluk noktasına geldiği için Türkiye, hala yabancı bankalar, yabancı faktoring şirketleri açısından çekici. Mali sistemde Türkiye’de bu çekicilik devam ettiği müddetçe faktoringe de ilgi devam edecektir. Keşke yabancı oyuncular gelse... Yabancıların gelmesi, sektörü daha motive ediyor, regüle ediyor, kaynak girişi sağlıyor. Daha gövdeli bir sektör oluyor. Örneğin İngiltere’nin bir numaralı faktoring şirketi Bibby, Türkiye’ye gelse fena mı olur? Böyle büyük girişlerin olmasını bekliyorum ve istiyorum.