İki sektöre daha gireceğiz

Ayçe Tarcan Aksakal

[email protected]

Son 20 yılda yaptıkları yatırımın daha fazlasını önümüzdeki 3 yılda yapacaklarını söyleyen Eksim Holding Yönetim Kurulu Başkanı EBUBEKİR TİVNİKLİ, “3 yılda 3 milyar dolar yatırım yapacağız” diyor. Yeni yatırımlarla 3 yılda Türkiye’nin lider yenilenebilir enerji şirketi olacaklarını söyleyen Tivnikli, gıdada da büyümeye devam edeceklerini anlatıyor. İki yeni sektöre daha girebileceklerini söyleyen Tivnikli, “Savunma sanayi ve sağlık sektöründeki fırsatları araştırıyoruz. Yatırım iştahımız yüksek” diyor.

35 yaşındaki Ebubekir Tivnikli, Türkiye’nin en genç patronlarından. Babası Abdullah Tivnikli’nin vefatının ardından 4 yıl önce, 31 yaşında Türkiye’nin büyük enerji ve gıda gruplarından Eksim Holding’in başına geçti. 10 bin kişiye istihdam sağlayan, geçen yılı iki kattan fazla büyüyerek 80 milyar TL ciroyla kapatan holdingin kaptan koltuğunda oturan Tivnikli, aile işinde çalışmaya küçük yaşlarda başladığını anlatıyor. Babasının rahatsızlığında işleri yöneterek tecrübe kazandığını söyleyen Tivnikli, Eksim’in önümüzdeki dönemde daha agresif büyüyeceğini ifade ediyor. “Kendimizi yatırım holdingi olarak konumluyoruz, yatırım iştahımız yüksek” diyen Tivnikli, bu yılı 100 milyar TL’nin üzerinde ciroyla kapatacaklarını belirtiyor. Enerji, gıda ve girişim sermayesinde büyümeye devam edeceklerini, bunun yanında iki yeni sektöre daha girmeyi istediklerini söyleyen Tivnikli, “Savunma ve sağlıkta yeni yatırım fırsatlarına bakıyoruz” diyor. Son 20 yılda yaptıkları yatırımın daha fazlasını önümüzdeki 3 yılda yapacaklarını söyleyen Eksim Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ebubekir Tivnikli’yle yatırım planlarını ve ilgilendiği sektörleri konuştuk: 

Eksim’i büyüten, bugünlere taşıyan adım ne oldu?

 Holdingin temelleri dedem Sıddik Tivnikli’nin girişimleriyle Erzurum’da hububat ticaretiyle başlıyor. Daha sonra babam Abdullah ve amcam Fahreddin Tivnikli sanayileşme hedefiyle 1996’da Eksun Gıda’yı kuruyor. 2001 yılında Altınapa ve 2004 yılındaysa Sinangil’i satın alarak un sektörüne giriş yapıyorlar. Holdingi esas büyütense 2000’li yılların başında yenilenebilir enerji sektörüne girmemiz oluyor. 2013 yılındaysa Dicle Elektrik’i özelleştirmeden aldık. 

 En büyük işiniz hangisi? 

 Bugün en büyük işimiz, enerji oldu. Ciromuzun yüzde 80’inden fazlası yenilenebilir enerji ve elektrik dağıtımından geliyor. Gıda sektörü ise dede işimiz ve büyüyerek devam ettiğimiz bir alan. 2 yıl önceyse Eksim Ventures’ı kurduk ve start up’lara yatırım yapmaya başladık. 

 Neden bu alana girdiniz? 

Babamın vefatının ardından kendime yeni bir işe girmeme konusunda 2 yıllık bir zaman verdim. Öncelikle birkaç yapısal düzenlemeyle ilerleyerek stratejik planlamamızı yaptık. Şimdi ise yatırımlara odaklandık. 2 yıl önce de yatırım portföyü genişletmek, gelişen teknolojileri takip etmek ve yeni nesil sürdürülebilir girişimlere destek olmak amacıyla girişim sermayesi şirketimizi hayata geçirdik. 

 Kaç start up’a yatırım yaptınız? 

 Start up dünyasına Yolcu360’la girdik. Bugüne kadar KolayİK’dan Yenir’e kadar mobilite, sağlık, İK teknolojileri ve gıda alanlarında toplam 8 girişim ve 7 fona yatırım yaptık. 2023 yılının ilk çeyreği itibarıyla toplam 14,5 milyon dolarlık yatırıma imza attık. 

Babanızın vefatından sonra genç yaşta işin başına geçtiniz. Son 5 yılda önceliğiniz ne oldu?

 Proaktif bir yatırım holdingiyiz ve yaptığımız işlerde gerçekten yatırımcı zihniyetiyle hareket ediyoruz. Sürdürülebilir ve topluma fayda sağlayacak işleri yapmaya gayret ediyoruz. Sadece para kazanmak için çalışmıyoruz. Sevdiğimiz, değer verdiğimiz işleri yapıyoruz. 

 Performansınızı nasıl değerlendiriyorsunuz? 

 Son 5 yılda beni en çok heyecanlandıran gelişme bu yıl nihayetlendirdiğimiz gıda şirketimizin halka arzı oldu. Ayrıca araç şarj istasyonları gibi farklı yenilenebilir enerji yatırımları için düğmeye bastık. Enerji tarafındaysa yeni ihaleler kazanarak büyümemize devam ettik, güneş enerjisi yatırımlarımızı hızlandırdık. Yenilenebilir enerji portföyümüzü 3 yılda 600 MW’lardan bugün 1.751 MW’a getirdik. Bu yıl sonundaysa 2.250 MW yenilenebilir enerji portföyüne sahip olmayı hedefliyoruz. Büyük bir yatırım holdingi olarak yolumuza devam ediyoruz, yatırım iştahımız fazla. 

 Holdingin cirosu ne oldu? 

 2021’i yaklaşık 27 milyar TL ciroyla kapatmıştık. 2022’yi de 3 kata yakın büyümeyle yaklaşık 80 milyar TL ciroyla kapattık. Hedeflerimizin üzerinde kapatmanın sevincini yaşıyoruz. Tabii bu büyümede enerji fiyatları ve enflasyondaki aşırı artışın da payı var. 

 Gıdadaki büyüklüğünüz nedir? 

 Yıllık 600 bin ton buğday işleme kapasitesiyle un pazarının lider şirketleri arasındayız. Glutensiz un pazarındaysa açık ara birinciyiz. Eksun Gıda’nın cirosu geçen yıl bir önceki seneye göre yüzde 153 artışla 3,9 milyar TL’nin üzerine çıktı. Net kârımızsa 224 milyon TL’ye ulaştı. 

 Enerjide kaçıncı sıradasınız? 

 Yalnızca yüzde 100 yenilenebilir enerjiye yatırım yapıyoruz. 2022’yi rüzgar enerjisinde kurulu güç sıralamasında 6’ncı olarak tamamladık. Elektrik dağıtımdaysa Dicle Elektrik ile Türkiye’nin 21 dağıtım şirketi arasında 2’nci sırada yer alıyoruz. 

 Enerjide gündeminizde ne var? 

 Ciddi bir yatırım planımız var. Yenilenebilir enerjide büyümeye devam ediyoruz ve bizim esas büyüme göstermeyi hedeflediğimiz alan da burası. Geçen yıl yenilenebilir enerjiye 150 milyon dolar yatırım yaptık. Gelecek yılın ortasına kadar yenilenebilir enerjiye yapacağımız yatırım 500 milyon doları bulacak. 2-3 yıl içinde bu rakamı 3 milyar dolara tamamlayı hedefliyoruz. 

 Bu yılın ilk 6 ayı nasıl geçti? 

 Gıdada büyüme trendimiz devam etti. İlk 3 ay verilerine göre ciromuz yüzde 41’lik artışla 1,1 milyar TL’ye ulaştı. Tarladan tüketime kadar her aşamada tüketiciye dokunabilme anlayışıyla hareket ediyoruz. Bu yılın ilk çeyreğinde Eksun Gıda’yı halka arz ederek şirketlerimizi daha şeffaf ve kurumsal hale getirmek adına yeni bir boyut kazandırdık. Halka arz sürecine 1,2 milyondan fazla bireysel yatırımcı ilgi gösterdi, 980 milyon TL gelir elde ettik. Enerji üretimimizdeyse iklim değişikliklerinin de etkisiyle bol yağışlı ve düşük rüzgarlı bir ilk yarı geçirdik. 2’nci yarı yıldan beklentimizse daha yüksek. Elektrik dağıtımında da kayıp kaçak oranımızı düşürmek için çalışmalarımıza hız verdik. Bu yıl 150 milyon dolar civarında güneş enerji yatırımı planlıyoruz. Girişim sermayesi tarafındaysa yeni nesil girişimlere yönelik yatırımlar yaptık. Dijital pazarlama yazılımı, otonom mobil robotlar, açık bankacılık alanlarındaki girişimlere yatırım gerçekleştirdik. 

 Gıdada hangi alanlara odaklanıyorsunuz? Büyüme planınız ne? 

 Verimliliğin artırılması, Ar-Ge ve yeni ürün geliştirme süreçlerinin hızlandırılması için çalışıyoruz. Altyapı yenilemelerini, fabrikalarımızın modernizasyonu gibi önemli çalışmaları gündemimize aldık. Filolarımızın geliştirilmesinin yanında depolama ve lojistik dikeyinde gelişmeler hedefliyoruz. Geçen yıl glutensiz ekmek ve atıştırmalıkları ürün gamında ‘Gluten Yok’ markamızı çıkarmıştık. Sinangil ve Gluten Yok’la yeni ürün geliştirme çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Un tarafındaki güçlü yapımızı son mamule taşıma konusunda büyümeye devam edeceğiz. 

 Enerjide yatırım planlarınız ne? 

 Enerji en önemli sektörlerimizden biri. Toplam yenilenebilir enerji yatırım portföyümüz 1.751 MW’ı aştı. Sahip olduğumuz RES’lerle geçen yıl Türkiye’de üretilen rüzgar enerjisinde yüzde 4’lük paya sahibiz. Yenilenebilir enerjide 2025 sonunda sektör lideri olmayı hedefliyoruz. 

 Enerjiye ne kadar yatırım yapacaksınız?

Geçtiğimiz yıl Ukrayna krizinin öngörülemeyen etkisiyle enerjiye 150 milyon dolar yatırım yapabildik. Son 20 yılda holding olarak toplamda 2,3 milyar dolar yatırım yaptık. Önümüzdeki 3 yılda ise sadece enerjide 3 milyar dolar yatırımı tamamlamayı hedefliyoruz. Bunu gerçekleştirdiğimizde yenilenebilir enerjide lider olacağız. 

 Enerjide yeni yatırımlar hangi alanda olacak? 

 Rüzgar enerjisinde lider olmak istiyoruz. Bu nedenle önümüzdeki dönemde rüzgar enerjisindeki uzmanlığımızı daha da derinleştirmeyi hedefliyoruz. Yenilenen lisanslarımız var. 260 MW YEKA RES’lerden ek güç yatırım lisansı aldık. Elimizdeki projeleri bitirdiğimizde 3 yıl içinde portföyümüzü 2.500 MW’ın üstüne taşıyacağız. Ayrıca yurt dışında enerji projelerini takip ediyoruz. Yurt dışında dikey ve yatay büyüme fırsatları gündemimizde. 

 Yurt dışı hedefiniz ne? 

 Yurt dışındaki toplam yatırım portföyümüz 416 MW’a ulaştı. Ukrayna’da inşaatı süren 67 MW’lık rüzgar santralimiz var. Ukrayna-Rusya savaşından dolayı biraz orada beklemedeyiz. Ancak Gürcistan’da önemli yatırımlarımız var. Gürcistan’daki iki hidroelektrik santralimiz faaliyette. Bunun dışında Gürcistan’da rüzgar projeleri geliştirdik. Çevre ve komşu ülkelerde enerjiyle ilgili proje geliştirmelerimiz devam ediyor. Türkiye’de olduğu gibi yurt dışında da enerjide yatırımlarımızı artırmak istiyoruz. Özellikle yurt dışında yenilenebilirde dikey ve yatay fırsatları değerlendiriyoruz. Orta vadede hedefimiz, enerji portföyüzümüzün 35’inin yurt dışı, yüzde 65’ininse yurt içinde olmasını sağlamak. 

 Hangi ülkeler radarınızda? 

 Balkan ülkelerinde ve Avrupa’da yenilenebilir enerji alanında araştırmalarımız devam ediyor. Özellikle Avrupa’da yenilenebilir enerjide fırsatlar görüyoruz. 

Yeni enerji kaynaklarıyla ilgili çalışmanız var mı?

 Yeşil enerjiyi önemsiyoruz. Sürdürülebilir alternatif yakıtlar alanında 10 yıldır kapsamlı çalışma ve araştırmalarımız devam ediyor. Katma değeri yüksek bir ürün geliştirmek için Ar-Ge faaliyetleri yapıyoruz. Yenilebilir enerjinin farklı alanlarına yönelik 10 yılda 15 milyon Euro’ya yakın Ar-Ge yatırımı yaptık. Ayrıca enerji depolanmasına yönelik 500 MW civarında bir lisans alımı gerçekleştirdik. Güneş enerjisindeki büyük fırsatları da değerlendiriyoruz. 10 yıl içinde daha da önem kazanacak hidrojen yakıtlar da radarımızda yer alıyor. 

 Yeni bir sektöre girme planınız var mı? 

 Kısa vadede elektrikli araç şarj istasyonlarımızla Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinde faaliyete geçeceğiz. Test amaçlı kurulumlarımızı yapıyoruz. Yakın zamanda geniş bir yelpazede bu istasyonları ülkemize kazandıracağız. Bunun yanında birçok fırsatı değerlendiriyoruz. Ancak bizim şaşmaz bir düsturumuz var. Topluma ve çevreye zarar verecek, sürdürülebilir olmayan bir alana girmemeye özen gösteriyoruz. Önümüzdeki dönemde çocukluk hayalim olan savunma sanayinde ve sağlık alanında yatırımlarımız olabilir. Bu iki sektördeki fırsatları yakından takip ediyoruz. Her iki sektörde de gelen projeleri değerlendireceğiz. Bir üründen ziyade ülkenin kanayan bir yarasına merhem olacak bir teknolojinin ya da ürünün geliştirilmesine yönelik yatırımlar hedefliyoruz. 

2023 sonu için büyüme ve ciro hedefiniz nedir?

 Geçen yıl dolar bazında yüzde 28 bir büyüme gerçekleştirdik. Bu yıl sonundaysa ciroda üç haneli rakamlara gelmeyi ve ciromuzun 100 milyar TL’yi geçmesini hedefliyoruz.