Büyümenin anahtarı bilişimde
(TÜBİSAD) Başkanı Kemal Cılız, Güney Kore, Çin ve Singapur gibi ekonomilerin bu yol haritasıyla fark yarattığını vurguluyor. Kemal Cılız ile “bilişim atılımı” için yapılması gerekenleri konuştuk...
Bilgi ve iletişim teknolojilerine yapılan 1 birimlik yatırımın 1,6 birimlik çarpan etkisiyle ekonomik büyümeye katkı sağladığını söyleyen Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) Başkanı Kemal Cılız, Güney Kore, Çin ve Singapur gibi ekonomilerin bu yol haritasıyla fark yarattığını vurguluyor. Kemal Cılız ile “bilişim atılımı” için yapılması gerekenleri konuştuk...
Son verilere göre Türkiye bilişim pazarı denince ne kadarlık bir büyüklükten söz ediyoruz?
Bilgi ve iletişim teknolojileri toplam sektör büyüklüğü, yüzde 11,3’lik büyümeyle 2013 yılında 61,6 milyar TL’lik hacme ulaştı. Bu büyüklüğün içinde bilgi teknolojileri 17,9 milyar TL, iletişim teknolojileri ise 43,7 milyar TL’lik paya sahip. Sektörün toplam istihdamı 100 binin üzerinde. Pazarın bu yıl da çift haneli büyüyeceğini öngörüyoruz. Beklentimiz 2014 yıl sonu büyümesinin yüzde 13-15 olacağı yönünde.
BT pazarına hangi alt sektörler dahil? Alt sektörlerin büyüklüğü nedir?
Bilişim teknolojileri tarafının alt kategorilerinde, BT donanım 10 milyar TL, BT yazılım 4,9 milyar TL, BT hizmet 3 milyar TL büyüklüğe sahip. 43,7 milyar TL’lik iletişim teknolojileri tarafının alt kategorilerindeki büyüklükler ise şöyle: Donanım 11,4 milyar TL, elektronik haberleşme ise 32,3 milyar TL.
Peki sektör kaç kişilik bir istihdam sağlıyor? Bu istihdamın profili nasıl?
2013’te sektörün toplam istihdamı 100 bin 518 kişi oldu. 63 bin 700 kişi bilgi teknolojileri, 36 bin 900 kişi de iletişim alanında istihdam ediliyor. TÜBİSAD anketine katılan şirketlerden alınan bilgilere göre çalışanların yüzde 73’ü erkek, yüzde 27’si kadın. Üniversite mezunlarının oranı ise yüzde 56.~
Bilişim sektörünün Türkiye ekonomisi için önemi nedir? Büyümeye katkısı ne boyutta?
Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü (BİTS) gerek şirketlere sağladığı verimlilik artışı, gerekse katma değer üretme konusundaki kaldıraç etkisiyle sürdürülebilir büyümeyi sağlayacak özelliklere sahip. Bu alana yapılan yatırımlar, önemli bir çarpan etkisiyle ekonomik büyümeye katkı sağlıyor. AB karşısında ABD’nin büyüme hızının daha yüksek olmasının arka planında da bu gerçek yatıyor.
40 yıl önce ekonomik büyüklük olarak Türkiye ile aynı durumda olan, ama bugün bizi geçen ülkelere baktığımızda, büyümenin ana girdisinin bilişim olduğunu görüyoruz. Yani son 10-20 yılda dünyada fark yaratan ülkelerin başarı hikayelerinde bilişim ve teknolojinin rolü açıkça görülebiliyor.
Bahsettiğiniz çarpan etkisi ne kadar?
2012 sonunda “Atılım İçin Bilişim” adlı bir rapor hazırladık. Bu raporda ortaya çıkan en önemli bulgu, BT’ye yapılan 1 birimlik yatırımın, 1,6 birimlik çarpan etkisiyle ekonomik büyümeye katkı yaratması... Yani diyoruz ki “Bilişim’e 1 koy 1,6 al”.
Türkiye bilişim pazarının zayıf yönleri ve eksiklikleri neler?
TÜBİSAD’ın anketine katılanlar, AR-GE yatırımı, inovasyon ve girişimciliğe yönelik teşviklerin sektörün büyümesinde en önemli faktör olduğunu belirtiyorlar. Sektörün büyümesi için önemli olan diğer faktörler ise daha yüksek kurumsal yönetişim standartları, artırılmış teşvikler ve ihracat olarak sıralanmış. Buna karşılık araştırma sonunda nitelikli iş gücü açığı, AR-GE girişim sermayesi eksikliği ve AR-GE teşvikleriyle ilgili uygulamalarda karşılaşılan sorunların sektörde yaşanan en önemli zorluklar olduğu ortaya çıkıyor.
Bilişim sektörü açısından Türkiye rakip ekonomilere kıyasla ne durumda?
Ülke olarak, bilişim sektöründe halen üretici değil, tüketici konumundayız. Sektörde donanımın payı yüzde 70’lerde, yazılım ve servislerin payı ise yüzde 30 civarında. Gelişmiş ülkelerde yazılım ve servislerin, yani katma değerli hizmetlerin payı neredeyse yüzde 50. ~
Hem şirketlerin hem de ülkenin ekonomik verimliliğini artırabilmesi için bilişimi kullanması lazım ama bilişimi sadece tüketici olarak değil, üretici olarak da konumlandırmalıyız. Türkiye yazılımda kendini geliştirebilir, bulutta geliştirebilir. Kendine bir uzmanlık alanı yaratabilirse bölgesel anlamda da odak nokta olabilir. Bu sayede ihracat imkanı doğacaktır. Ama öncelikle kişisel verilerin saklanması ve veri güvenliği konusunda uluslararası standartlara ulaşılması gerekiyor.
Peki bu sektörde şirketler için hangi alanlarda, ne tür büyüme fırsatları var?
Bölgesel oyuncu olma yolunda ilerleyen sektörümüzün önde gelen şirketleri, danışmanlık, yazılım ve ürün bazındaki inovasyonlarıyla bölgede güç kazanmaya devam edecek. Büyük veri konusu tartışılmanın ötesinde hizmet portföylerinde yerini almaya başlayacak.
Bulut bilişim ve akıllı bilişim, teknoloji pazarının da büyümesini sağlayacak. Teknoloji geçişleri, BT danışmanlık servislerine talebi artıracak. Telekom şirketleri, servislerini çeşitlendirecek şirketler satın almayı sürdürecek. Mobil ödeme sistemleri alanında da yoğun bir hareketlilik yaşanacağını öngörüyoruz.
Türkiye'nin 2023 hedefine ulaşması için BT sektörünün önemi ve rolü nedir?
Kesinlikle bilişim ve teknolojiye gereken önem verilmelidir. Son 50 yıla baktığımızda Türkiye’nin büyüme hızının ortalama yüzde 4,5 olduğunu gördük. 2023 hedeflerini yakalayabilmesi için ise yıllık yüzde 8,5 büyümesi gerekiyor. Bu büyümeyi sağlamak için BT sektörü, büyüme stratejisinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmeli.
Bu atılım gerçekleştiğinde katma değerli hizmetler olarak nitelendirdiğimiz bilgi teknolojilerinin bugün yüzde 30 olan payı 2023’te yüzde 46 olacak. Çalışan sayısı 130 binlerden 400 binlere, ihracatı ise 40 milyar dolara ulaşacak. Yani Türkiye bambaşka bir Türkiye olacak. ~
Türkiye’nin bilişimdeki hedefi ne olmalıdır? Bu hedefe nasıl ulaşılacak?
Sektörün 2023 hedefi, 160 milyar dolar pazar büyüklüğü ve 1 milyon bilişim çalışanı. Bu hedeflere ulaşılması için önerilerimiz şöyle: BT, stratejik bir sektör olarak kabul edilmeli ve bütüncül politikalarla desteklenmeli. Özellikle yazılım, servis ve telekom hizmetlerinde çok yüksek olan vergi yükü azaltılmalı. Şeffaf ve rekabetçi piyasa şartları sağlanmalı.
Kamu ihale kanunu revize edilmeli. Ayrıca ARGE teşvik desteklerinin devamını ve girişim sermayesi oluşumlarının desteklenmesini istiyoruz. Nitelikli iş gücü yetiştirilmesi en önemli önceliğimiz olmalı. Çünkü sektörün gelişmesinin alın terine değil akıl terine bağlı olduğuna inanıyoruz.
Son verilere göre Türkiye bilişim pazarı denince ne kadarlık bir büyüklükten söz ediyoruz?
Bilgi ve iletişim teknolojileri toplam sektör büyüklüğü, yüzde 11,3’lik büyümeyle 2013 yılında 61,6 milyar TL’lik hacme ulaştı. Bu büyüklüğün içinde bilgi teknolojileri 17,9 milyar TL, iletişim teknolojileri ise 43,7 milyar TL’lik paya sahip. Sektörün toplam istihdamı 100 binin üzerinde. Pazarın bu yıl da çift haneli büyüyeceğini öngörüyoruz. Beklentimiz 2014 yıl sonu büyümesinin yüzde 13-15 olacağı yönünde.
BT pazarına hangi alt sektörler dahil? Alt sektörlerin büyüklüğü nedir?
Bilişim teknolojileri tarafının alt kategorilerinde, BT donanım 10 milyar TL, BT yazılım 4,9 milyar TL, BT hizmet 3 milyar TL büyüklüğe sahip. 43,7 milyar TL’lik iletişim teknolojileri tarafının alt kategorilerindeki büyüklükler ise şöyle: Donanım 11,4 milyar TL, elektronik haberleşme ise 32,3 milyar TL.
Peki sektör kaç kişilik bir istihdam sağlıyor? Bu istihdamın profili nasıl?
2013’te sektörün toplam istihdamı 100 bin 518 kişi oldu. 63 bin 700 kişi bilgi teknolojileri, 36 bin 900 kişi de iletişim alanında istihdam ediliyor. TÜBİSAD anketine katılan şirketlerden alınan bilgilere göre çalışanların yüzde 73’ü erkek, yüzde 27’si kadın. Üniversite mezunlarının oranı ise yüzde 56.~
Bilişim sektörünün Türkiye ekonomisi için önemi nedir? Büyümeye katkısı ne boyutta?
Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü (BİTS) gerek şirketlere sağladığı verimlilik artışı, gerekse katma değer üretme konusundaki kaldıraç etkisiyle sürdürülebilir büyümeyi sağlayacak özelliklere sahip. Bu alana yapılan yatırımlar, önemli bir çarpan etkisiyle ekonomik büyümeye katkı sağlıyor. AB karşısında ABD’nin büyüme hızının daha yüksek olmasının arka planında da bu gerçek yatıyor.
40 yıl önce ekonomik büyüklük olarak Türkiye ile aynı durumda olan, ama bugün bizi geçen ülkelere baktığımızda, büyümenin ana girdisinin bilişim olduğunu görüyoruz. Yani son 10-20 yılda dünyada fark yaratan ülkelerin başarı hikayelerinde bilişim ve teknolojinin rolü açıkça görülebiliyor.
Bahsettiğiniz çarpan etkisi ne kadar?
2012 sonunda “Atılım İçin Bilişim” adlı bir rapor hazırladık. Bu raporda ortaya çıkan en önemli bulgu, BT’ye yapılan 1 birimlik yatırımın, 1,6 birimlik çarpan etkisiyle ekonomik büyümeye katkı yaratması... Yani diyoruz ki “Bilişim’e 1 koy 1,6 al”.
Türkiye bilişim pazarının zayıf yönleri ve eksiklikleri neler?
TÜBİSAD’ın anketine katılanlar, AR-GE yatırımı, inovasyon ve girişimciliğe yönelik teşviklerin sektörün büyümesinde en önemli faktör olduğunu belirtiyorlar. Sektörün büyümesi için önemli olan diğer faktörler ise daha yüksek kurumsal yönetişim standartları, artırılmış teşvikler ve ihracat olarak sıralanmış. Buna karşılık araştırma sonunda nitelikli iş gücü açığı, AR-GE girişim sermayesi eksikliği ve AR-GE teşvikleriyle ilgili uygulamalarda karşılaşılan sorunların sektörde yaşanan en önemli zorluklar olduğu ortaya çıkıyor.
Bilişim sektörü açısından Türkiye rakip ekonomilere kıyasla ne durumda?
Ülke olarak, bilişim sektöründe halen üretici değil, tüketici konumundayız. Sektörde donanımın payı yüzde 70’lerde, yazılım ve servislerin payı ise yüzde 30 civarında. Gelişmiş ülkelerde yazılım ve servislerin, yani katma değerli hizmetlerin payı neredeyse yüzde 50. ~
Hem şirketlerin hem de ülkenin ekonomik verimliliğini artırabilmesi için bilişimi kullanması lazım ama bilişimi sadece tüketici olarak değil, üretici olarak da konumlandırmalıyız. Türkiye yazılımda kendini geliştirebilir, bulutta geliştirebilir. Kendine bir uzmanlık alanı yaratabilirse bölgesel anlamda da odak nokta olabilir. Bu sayede ihracat imkanı doğacaktır. Ama öncelikle kişisel verilerin saklanması ve veri güvenliği konusunda uluslararası standartlara ulaşılması gerekiyor.
Peki bu sektörde şirketler için hangi alanlarda, ne tür büyüme fırsatları var?
Bölgesel oyuncu olma yolunda ilerleyen sektörümüzün önde gelen şirketleri, danışmanlık, yazılım ve ürün bazındaki inovasyonlarıyla bölgede güç kazanmaya devam edecek. Büyük veri konusu tartışılmanın ötesinde hizmet portföylerinde yerini almaya başlayacak.
Bulut bilişim ve akıllı bilişim, teknoloji pazarının da büyümesini sağlayacak. Teknoloji geçişleri, BT danışmanlık servislerine talebi artıracak. Telekom şirketleri, servislerini çeşitlendirecek şirketler satın almayı sürdürecek. Mobil ödeme sistemleri alanında da yoğun bir hareketlilik yaşanacağını öngörüyoruz.
Türkiye'nin 2023 hedefine ulaşması için BT sektörünün önemi ve rolü nedir?
Kesinlikle bilişim ve teknolojiye gereken önem verilmelidir. Son 50 yıla baktığımızda Türkiye’nin büyüme hızının ortalama yüzde 4,5 olduğunu gördük. 2023 hedeflerini yakalayabilmesi için ise yıllık yüzde 8,5 büyümesi gerekiyor. Bu büyümeyi sağlamak için BT sektörü, büyüme stratejisinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmeli.
Bu atılım gerçekleştiğinde katma değerli hizmetler olarak nitelendirdiğimiz bilgi teknolojilerinin bugün yüzde 30 olan payı 2023’te yüzde 46 olacak. Çalışan sayısı 130 binlerden 400 binlere, ihracatı ise 40 milyar dolara ulaşacak. Yani Türkiye bambaşka bir Türkiye olacak. ~
Türkiye’nin bilişimdeki hedefi ne olmalıdır? Bu hedefe nasıl ulaşılacak?
Sektörün 2023 hedefi, 160 milyar dolar pazar büyüklüğü ve 1 milyon bilişim çalışanı. Bu hedeflere ulaşılması için önerilerimiz şöyle: BT, stratejik bir sektör olarak kabul edilmeli ve bütüncül politikalarla desteklenmeli. Özellikle yazılım, servis ve telekom hizmetlerinde çok yüksek olan vergi yükü azaltılmalı. Şeffaf ve rekabetçi piyasa şartları sağlanmalı.
Kamu ihale kanunu revize edilmeli. Ayrıca ARGE teşvik desteklerinin devamını ve girişim sermayesi oluşumlarının desteklenmesini istiyoruz. Nitelikli iş gücü yetiştirilmesi en önemli önceliğimiz olmalı. Çünkü sektörün gelişmesinin alın terine değil akıl terine bağlı olduğuna inanıyoruz.
.jpg)
