Küresel krizde zarar gören şirketler, yeni tip liderlerle çalışmak istiyor. Hatta sektör bağımsız her şirkette bu konuda çıta yükselmiş durumda.
Yeni nesil liderin bir filozof gibi bilge, bir idealist gibi tutkulu,
bir politikacı gibi motive edici olması bekleniyor. Krizden başarıyla
çıkan Apple, Ford Motor, AT&T gibi şirketlerin liderleri bu
tanımlamaların çoğuna sahip. Uzmanlar, Türkiye'de de bu tip liderlik
becerileri olan örneklere dikkat çekiyor. İshak Alaton'u filozof lidere,
Cem Boyner ve İzzet Karaca'yı idealiste, Süreyya Ciliv'i ise iyi takım
oyuncusuna örnek gösteriyorlar. Usta liderler arasında ise Mehmet Emin
Karamehmet, Hüsnü Özyeğin, Bülend Özaydınlı ve Murat Ülker ön plana
çıkıyor.Türkiye'nin en büyük iki holdingi Koç ve Sabancı, son 10 yılda 4
CEO değiştirdi. 2000 yılında Sabancı Holding'in CEO'su olan Hazım
Kantarcı'nın ardından bu koltuğa sırasıyla Celal Metin, Ahmet Dördüncü
ve en son da Zafer Kurtul oturdu. Şirketler cephesinde de durum çok
farklı değil. Aynı sürede Tofaş, Ford ve Aygaz 5 CEO değiştirdi. Dünyada
da son küresel kriz sonrasında pek çok büyük şirket, CEO'suyla
yollarını ayırdı. HP, son 10 yılda 3 CEO değiştirdi. CEO'ların görev
sürelerinin kısalmasında finansal başarısızlığın yanında iyi liderlik
özelliklerini barındıran CEO bulmanın zorlaşması da yer alıyor. Sonuçta
konjonktür artık tek tip liderlerin başarıyı yakalamasına imkan
vermiyor. Tüm bunlar ise aranan lider tipinde önemli değişiklikler
ortaya çıkmasına, çıtanın yükselmesine neden oluyor. Artık liderlerin
otoriter yerine filozof gibi bilge, politikacı gibi motivatör olması
isteniyor. Gerektiğinde hikayeleriyle ikna edici, tutkulu ve takım
oyuncusu olması da yine aranan özellikler arasında. Harvard Business
Review yazarlarından Ikujiro Nonaka ve Hirotaka Takeuchi de aynı
görüşte. Yeni tip lideri filozof, usta, idealist, motivatör, hikayeci ve
iyi bir takım oyuncusu olarak tanımlıyorlar. Nonaka, ancak bu
yetkinliklere sahip liderlerin şirketini daha iyiye götürebileceğine
dikkat çekiyor ve ekliyor: "Bir CEO aynı anda birçok şey olmalı. Bu, çok
idealist bir beklenti olabilir. Ancak şirketlerin yaşamak için bu
özelliklerin her birine sahip, yeni tip liderlere ihtiyaçları var." Peki
yeni dönemde aranan kritik yetkinlikler ne anlama geliyor? Bu
yetkinlikleri taşıyan yeni tip liderler kimler? Tüm bunları ve daha
fazlasını İK uzmanlarına danıştık. Ortaya yeni dönem liderin kendinde
barındırması gereken 6 özellik çıktı. İşte bu özellikler ve onları
taşıyan yeni tip liderler...
1- FİLOZOF LİDERLER YÜKSELİŞTE
Günümüz koşullarında güçlü temel etik değerlere ve ilkelere sahip
olmak yeni tip liderliğin en önemli özelliklerinden biri. Uzmanlar da
liderlerin bir filozof gibi bilge olması gerektiği konusunda hemfikir.
Ikujiro Nonaka, "Hissedarların parasını artırmak iyi bir şeydir ancak
filozof liderin vizyonu daha yüksek hedefler içermeli" diyor. Dünyada
yüksek ahlaki değerlere sahip olan liderlere Toyota, Mitsui, Honda gibi
Japon şirketlerinin başkanları örnek gösteriliyor. Örneğin, Toyota'nın
kurucu başkanı Eiji Toyoda çalışanlarına hep, "Sadece inandığınız
şeyleri yapın" tavsiyesinde bulunarak diğer liderlerden kendini
ayırmıştı. Ona göre kişinin inandığı doğruyu yapması yukarıdan gelen bir
ses gibiydi. Dünyanın en büyük hazır giyim markalarından Uniqlo'nun
başkanı Tadashi Yanai ise bu konudaki felsefesini, "Yöneticiler genel
iyilik için karar vermeli. Sadece kâr ve rekabet avantajını düşünmemeli"
diye özetliyor. Ona göre bir şirket toplumla ahenkli bir şekilde
yaşamalı, toplumca kabul edilmeli ve ona katkı sağlamalı. Mitsui Başkanı
Shoei Utsuda da iyi ve doğru karar vermek için "Yapmak istediğim iş
toplum ve şirketim için iyi mi olacak" diye sürekli kendine sorduğunu
söylüyor. Başarısız olan şirketler de çoğunlukla toplumla şirket
arasındaki kritik dengeyi sağlayamayanlar arasından çıkıyor. Türkiye'de
uzmanlar bilge liderlere İshak Alaton, Güler Sabancı, Ahmet Zorlu,
Bülent Eczacıbaşı gibi isimleri örnek gösteriyor. Felsefeye olan merakı
ile tanınan Alarko Holding Yönetim Kurulu Başkanı İshak Alaton, karar
alırken her zaman yol göstericisinin demokrat düşünce tarzı olduğunu
söylüyor. Demokrasiden şirket içinde de taviz vermediğini belirtiyor ve
iş felsefesini şöyle özetliyor: "Hiçbir zaman Türkiye'nin en büyük ilk 5
holdingi arasında yer almayı istemedim. Benim felsefemde toplumun
gözünde saygın bir holding yaratmak daha önemliydi."
Yeni tip liderin 6 özelliğini görmek için görsele tıklayın