Dijitalleşme akıllı demiryolu altyapısını nasıl geliştiriyor?

Ulaşım altyapımız bir dönüm noktasına ulaştı. Birçok büyükşehirde, demiryolu ve karayolunu kullananlar, gün geçtikçe tahammül sınırlarının sonuna yaklaşıyor. Bugün dünya nüfusunun yarısından fazlası zaten şehirlerde yaşıyor. 2050 yılına kadar dünya çapında 2,5 milyar insanın daha büyük şehirlerde ve kentsel bölgelerde yaşaması bekleniyor. Özellikle bu bölgelerde çok türlü ve çok araçlı ulaşım modeli, ulaşım araçlarının ağlar arasında hareket edebilmesini sağlayarak trafiğin azaltılmasına katkı sağlayacak. Aynı zamanda çevre koruma ve yolcu konforu ön plana çıkarken, küreselleşmiş ekonomilerden oldukça fazla miktarda ürünün yönetilmesi gerekecek. 

Dijitalleşmenin katkısı nasıl olur? 

Siemens Mobility uzmanları, dijitalleşmenin demiryollarına dayalı mobil çözümlere benzeri görülmemiş bir destek sağlayacağına inanıyor. Demiryolu sisteminin aşırı teknolojik karmaşıklığı dijitalleştirmeyle akılcı bir biçimde basite indirgenebilir. Operatörler ve tedarikçiler, artık güvenli bir şekilde sistemlerini ağlar arası kullanıma açabilir. Siemens Mobility Anahat Demiryolu Otomasyonu Segment Müdürü Gerhard Greiter, “Dijital olarak kilitlenme kavramı, bu kapsamlı bağlanabilirlik açısından yeni bir standardı temsil ediyor” diyor ve ekliyor: “Fakat çok daha ileri seviyede planlarımız var. Siemens’in ağ bağlantısı tamamen dijital olarak sağlanmış demiryolu altyapısı vizyonunda sahada bulunacak tek bileşenler makas mekanizmaları olacak, diğer tüm bileşenler sanal ortamda bulunacak. Bu vizyonun arkasındaki kontrol mantığı, kilitlenme kısımları, bulutta yer alacak.”  Trenler konumlarını, Avrupa Tren Kontrol Sistemi (ETCS) aracılığıyla telsiz kumanda kullanarak merkezi ve güvenli bir sisteme bildirecek. Hat boşluğu tespiti ve sinyaller ortadan kalkacak. Kalan bileşenlerden elde edilen verileri herhangi bir anda ve herhangi bir yerde görüntülemek mümkün olacak; bu da trafik akışlarını dinamik olarak kontrol etmede ve operasyon kontrol sistemlerini kullanarak akışları çevresel koşullara göre değiştirmede kullanılacak; bütün bunlar da gerçek anlamda bir veri evreninin doğmasına yol açacak. Greiter, “Gelecekte artan trafik hacmini değiştirebilmek ve yönetebilmek için bunun gibi net bilgi ve görüşlere ihtiyacımız olacak” diyor.

Teknolojiler ve referanslar… Dijitalleşme nasıl işe yarar?

Greiter, şöyle devam ediyor: “Günümüzde, sorumlu bir şekilde tasarlandığında dijital dönüşümün işe yaradığını ispatlayan etkileyici projeler var.” Konu ister otonom araç kullanımı ister demiryolu altyapısının yeni standartlara uyacak şekilde yenilenmesi isterse dijital kilitlenme olsun, Siemens Mobility dijitalleşme alanında öncü bir şirket. Amaç, daha yüksek kapasitelere ulaşmak ve dakikliği, kullanılabilirliği, enerji verimliliğini ve güvenliği artırmaktır. Otomatik Tren İşletimi (ATO) ve ETCS gibi Avrupa genelindeki standartlar, kapsamlı otomasyon ve veri kaydı için önem taşıyan temel teknolojilerdir. ETCS’nin, Avrupa’da sınır ötesi demiryolu trafiğini mümkün kılmak amacıyla Avrupa kıtasında 20’den fazla ulusal demiryolu kontrol ve güvenlik sisteminin yerini alması amaçlanıyor. 

Örnek proje: Hamburg’daki otomasyon seviyesi yüksek S-Bahn 

Londra’daki Thameslink projesini 2018 yazında, anahat taşımacılığında otomatik sürüş gerçekleştirilecek başka bir proje izlemiştir: Almanya’da ilk kez otomatik bir S-Bahn, 2021’de Hamburg’da çalışmaya başlayacak. Dijital S-Bahn Hamburg’un geliştirilmesine dair iş birliği anlaşması, Hamburg Şehri, Deutsche Bahn ve Siemens arasında imzalandı. Anlaşma, S-Bahn’ın 21. hattının Berliner Tor ve Bergedorf/Aumühle istasyonları arasındaki 23 kilometrelik bölümünün tam otomatik şekilde işletimi için gereken altyapı çalışmasının yapılmasını ve aynı zamanda dört trenin “ETCS’ye uyumlu ATO” teknolojisine uygun olarak yenilenmesini kapsıyor. 

Örnek proje: Norveç’in demiryolu ağı dijitalleşiyor

Norveç ulusal demiryolu altyapısından sorumlu devlet kurumu olan Bane NOR, ETCS’yi tüm Norveç demiryolu ağı boyunca etkin hale getirmek için Siemens Mobility ile sözleşme imzaladı. İki şirket bir araya gelerek Norveç demiryolu ağını, tamamen dijitalleştirilmiş IP tabanlı bir sistem, gerçek anlamda bir nesnelerin interneti, haline dönüştürecek. Bu dönüştürme işlemi sonucu donanım anlamında önemli miktarda tasarruf sağlanacak, maksimum kapasite kullanımı mümkün olabilecek ve veri tabanlı önleyici bakım için bir temel oluşturulmuş olacak. Sistem Oslo’daki merkezi bir dijital kilitlenme sistemi tarafından kontrol edilecek, bu şekilde trenlere Siemens Mobility’ye ait ETCS Seviye 2 çözümü vasıtasıyla sefere başlama yetkisi verilecek. Yolcular tren seferlerinin zamanında yapılacak olmasından, artan kapasiteden ve daha sık düzenlenecek olan tren seferlerinden ötürü fayda sağlayacak. Tüm hatların devreye alınmasının 2034 yılına kadar tamamlanması planlanıyor. 

Örnek proje: Gornergrat Bahn; “Bir hizmet olarak mobil çözümler”

Dijital kilitlenme sistemi sayesinde mobil çözümler bir hizmet haline gelebiliyor. Yatırım ve bakım için harcanan büyük paralar daha esnek yeni iş modellerinin doğmasını sağlayacak. Örneğin İsviçre Gornergrat Bahn, lisans modeline dayalı müşteriler için abonelik sistemi oluşturmak suretiyle kontrol teknolojisini ilk kez bulut üzerinden gerçekleştiriyor. 

Basit veri analizi için yepyeni bir araç 

Demiryolları ve sahadaki bileşenleri ne kadar dijital olursa ürettikleri veri de o kadar artar. Ama veri evreninde bulunan neredeyse sınırsız seviyedeki bu bilgi nasıl kullanılacak? Greiter, “Sonuçta, büyük çaptaki verilerin müşterilerimiz tarafından da kullanılabiliyor olması gerekli” diyor ve ekliyor: “Altyapılarından ve araç filolarından gelecek verileri eleyerek bunların en faydalı olanlarına ulaşmak için iş birliği yapacağız ve bunları organize ederek katma değer yaratabilmek için çalışacağız.” Şirket, bu çabasının meyvelerini, yepyeni ve kullanımı kolay bir çözümü devreye sokarak, şimdiye dek hiç rastlanmamış ölçüde aldı. Çözümün adı Sistem Performansı Gösterge Tablosu. Greiter, bu yeni çözümden etkilenmiş görünüyor: “Tek bir düğmeye basılınca sistem gerekli bütün verileri sunuyor, potansiyel varlık kayıplarını belirliyor ve bu şekilde karar verme sürecini de aktif olarak desteklemiş oluyor.” 

Sırada ne var?

Dijital dönüşüm çoktan başladı, bu yüzden gelin bugünden itibaren beraber şekillendirelim. İşe yaradığı kanıtlanmış sinyalizasyon sistemlerinin devam eden gelişimi ve yenilikçi teknolojilerin kullanımıyla akıllı ve dijital olarak ağa bağlı bir altyapı yaratılıyor. Yeni dijital çözümler ve iş modelleri sayesinde Siemens gibi şirketler, müşterileri olan operatörler ve altyapı sağlayıcılarıyla iş birliği yaparak dijital dönüşümün devreye girmesini sağlayacak. Böylece yolcular, geleceğin mobil çözümler evreninin getireceği birçok fırsattan güvenli ve güvenlikli bir şekilde faydalanabilecek. Greiter, şunları söylüyor: “Eğer bu fırsatı yakalarsak, akıllı demiryolu taşımacılığı alanında bir sonraki seviyeye ulaşacağız. Amacımız, anahat taşımacılığındaki kullanılabilirliği neredeyse yüzde 100 artırmak, verimliliği maksimuma çıkarmak ve yolcular açısından seyahat deneyimini daha ileriye götürmek. Güvenilir ve deneyimli bir ortak olarak müşterilerimizi bu dönüşüm boyunca desteklemeye devam edeceğiz.”