Yaratıcılık motorunu hızlandırmak

Üretim artık fabrikalar yerine bilgisayarda başlıyor. Artık nerede eylem varsa orada yazılım var.

1.10.2013 00:00:000
Paylaş Tweet Paylaş
Yaratıcılık motorunu hızlandırmak
Üretim artık fabrikalar yerine bilgisayarda başlıyor. İster binlerce tutkulu insanın bir "birlikte-geliştirme" ortamında tasarladığı yepyeni spor bir araba olsun, ister seri üretilen arabalarda kullanılan inovasyonların arkasında yatan milyonlarca satırlık program kodlarının organizasyonu olsun, artık nerede eylem varsa orada yazılım var. Tıpkı Zeus'un alnından fışkırarak çıkan Athena gibi Rally Fighter da Jüpiter gibi bir tanrının beyninden fışkırdı. Gerçekten de sıradışı sayılacak derecede güçlü 6,2 litrelik motoru ve 430 beygirlik gücüyle dünyada eşi benzeri bulunmayan Savaşçı lakaplı bu spor araba, binlerce insan beyninden oluşan bir topluluğun ürünü. Onların buluşma mekanı sanal dünya. Hedefleri, trafiğe çıkabilir tekerlekli savaşçı vizyonlarını uygun bütçeli bir gerçekliğe dönüştürmek.

Hızla büyüyen yeni bir teknoloji şirketi olan Local Motors'un (LM) genel müdürlük binasının önünde park eden bu Rally Fighter, aslında dünyanın ilk "topluluk tarafından tasarlanmış" aracı. Aynı zamanda "kitlesel kaynaklandırma" olarak da bilinen ancak Local Motors'da "birlikte-geliştirme" denilen topluluk tasarımı, bilgisayar destekli tasarım (CAD) yazılımı kullanan çok sayıda teknoloji tutkununun bilgisinden ve yaratıcılığından faydalanır. Şirket içinden bir mühendisler ve tasarımcılar ekibi tarafından yönetilen ve kazanan tasarımlar için verilen ödüllerle teşvik edilen katılımcılar, isterlerse tek başlarına isterlerse de özel alt projelere odaklanmış birbiriyle yarışan gruplar halinde bir araya gelerek çalışabilirler. Sonuçta böylesi bir süreç karmaşık bir sistemin tasarımını ve geliştirilmesini dramatik boyutlarda hızlandırabilir.

Kazandıran formül. LM'nin fikirleri endüstriyel ürünlere dönüştürme formülü o kadar hızlı ve verimli çalışıyor ki henüz altı yaşında bile olmayan bu şirkete ABD Savunma Bakanlığı'nın bir alt kuruluşu olan Savunma Amaçlı İleri Araştırma Projeleri'nin (DARPA) bir ihalesini kazandırdı. Local Motors'un Rally Fighter'ı geliştirme tarzından bir hayli etkilenen DARPA, bu şirketten topluluk tasarımının gerçekten makul bütçeli, hafif siklet askeri bir nakliye aracının geliştirilmesinde de kullanılabileceğini ispatlamasını istemişti.

LM ise ortaya dünyanın ilk kitlesel kaynaklandırmalı ve muharebe destekli aracı olan XC2V ile çıkmıştı. Local Motors'un başkanı, CEO'su ve kurucusu John B. Rogers, "Biz DARPA'ya sadece bu projenin zamanında ve bütçesi dahilinde başarılabileceğini göstermekle kalmadık aynı zamanda onlara bu işi tekrar tekrar yapabilmelerini sağlayacak bir süreç de sunduk" diyor.

Ancak CAD tabanlı bir parçanın global bir birlikte-geliştirme ortamında yaratılması, onu herkesin aynı yazılımı kullandığı bir şirket içinde yapmaktan çok farklıdır. Örneğin geçenlerde büyük bir Alman otomobil üreticisi için tamamlanan tek bir LM projesinde bile geniş bir yelpazede yer alan CAD sistemlerini ve dosya formatlarını kullanan 300 civarında insan çalışmıştı. LM Mühendislik Topluluğu Müdürü Alex Fiechter, "Bu insanların her bir parçayı geliştirirken geribeslemeler alabilmek için birbirleriyle ve bizimle sürekli karşılıklı etkileşim halinde olmaları gerekir" diyor.~
Bu süreci kolaylaştırmak için LM, Siemens'in PLM Software ve Solid Edge CAD platformuna başvurmuştu. Fiechter, "Bu yazılımın çok sayıda farklı dosya formatını ve dosya formatlarını kullanan 300 civarında insan çalışmıştı. LM Mühendislik Topluluğu Müdürü Alex Fiechter, "Bu insanların her bir parçayı geliştirirken geri beslemeler alabilmek için birbirleriyle ve bizimle sürekli karşılıklı etkileşim halinde olmaları gerekir" diyor. Bu süreci kolaylaştırmak için LM, Siemens'in PLM Software ve Solid Edge CAD platformuna başvurmuştu. Fiechter, "Bu yazılımın çok sayıda farklı dosya formatını kusursuzca alıp işlemek gibi eşsiz bir yeteneği var. Üstelik bir topluluk çalışması söz konusu olduğunda onunla rekabet eden diğer bütün ürünlerden çok daha fazla esneklik sunuyor" diyor.

Geliştirici bir topluluk bir parçayla ilgili kendi tasarımını tamamladıktan sonra bu tasarım, kalınlığı 23 santimetreyi bulabilen çelik bir kütleden bir parça oyabilmek için sadece yüksek basınçlı su ile kazıyıcı bir cisim kullanan otomatik bir prototiplendirme makinesi olan LM'nin su-jetine (water-jet) indirilir. Fiechter, "Fikirden gerçekliğe gitmek için tek ihtiyacınız hafıza kartına yüklü bir CAD tasarımıdır. Bu parça daha sonra prototip bir araca monte edilir ve anında test edilir" diyor.

Siemens, kendi CAD platformunu ortalama bir LM kullanıcısının bütçesine uygun hale getirmek için gerçekten de çok sınırlı işlevselliği olan bedava veya çok ucuz CAD çözümleri ile her işleve sahip ama çok pahalı ticari çözümler arasındaki uçurumu kapatan Designl adında Solid Edge'in yeni bir sürümünü geliştirdi. Siemens PLM Software'de temel mühendislik yazılımları iş segmentinin kıdemli başkan yardımcısı ve genel müdürü olan Karsten Newbury, "Solid Edge Designl aslında dünyanın dört biryanında Local Motors'un işbirlikçi tasarım topluluğuna katılan teknoloji tutkunları için eşsiz bir CAD çözümü. Mesela, Designl LM üyelerinin çok küçük boyutlarda olsa bile bir tasarımı sisteme yüklemelerine, aynı zamanda diğer kullanıcıların o resmi kendi ekranlarına çağırmalarına, onu 3B görmelerine, ondan ölçüler almalarına ve hakkında yorumlar yapmalarına izin veriyor. Yani bu olağanüstü kıymetli bir birlikte-geliştirme aracı" diyor ve ekliyor: "Üstelik Designl ile onu yükleyen herhangi birinin, baştan aşağı farklı CAD sistemleri kullanan insanlarla işbirliği yapması, kullanıcı olmayanların birbirleriyle işbirliği yapmasından çok daha kolay."

Peki Local Motors'un bu topluluk tasarımı deneyimi sadece yeni kurulmuş teknoloji şirketleri için değil, büyük üreticiler için de bir fırsat sunuyor olabilir mi? Newbury, "Ben onun bir yandan daha çok mevcut kaynaklarla çalışarak diğer yandan da giderek kişiselleşen ürünlerin kapısını açarak kapasiteleri artırma ve süreçleri hızlandırma potansiyeli taşıdığını düşünüyorum. DARPA bunun tipik bir örneği. Böylesi bir aracı geliştirmek genellikle ABD hükümetine milyarlarca dolara patlardı. Oysa bu aracı toplayıp ortaya çıkarmak LM'nin sadece dört veya altı ayını almış ve bu rakamın çok daha azına mal olmuştu. Bu yüzden ben bunun inovasyonlara ve fikirlere erişimi hızlandırmak için çok daha geniş bir kapsam sunduğunu ispatladığını düşünüyorum. Üstelik bütün bunları mühendislik ekiplerinizin sayısını hiç arttırmadan yapabiliyorsunuz" diyor.~
Ford: Tekerleklerdeki yazılım. Eğer Local Motors gibi yeni kurulmuş teknoloji şirketlerinin sahip olduğu bir lüks varsa o da hayata temiz bir sayfa ile başlamalarıdır. Diğer yandan büyük üreticiler, ne kadar ino-vasyoncu olursa olsun, eski sistemlerin ağırlığı altında ezilir. Ancak Ford Motor Company'nin yönetimi, araba üretmenin ve onlara servis vermenin çok daha zekice, maliyet etkini ve giderek kişiselleşen bir yolunu bulmayı başardı. Ona yazılım deniyor ve her geçen gün ilerleyen derecede imalatın başladığı yerde devreye giriyor.

Siemens PLM Sofware Otomotiv Endüstrisi Stratejileri Başkan Yardımcısı Dr. Stefan Jockusch'a göre, "Günümüzde arabaları cazip kılan özelliklerin yüzde 60'ı bu yazılımla yapılırken, sorunların ve geri çağırmaların yaklaşık yüzde 70'inin kaynağında ise bir tür yazılım uyumsuzluğu meselesi olduğu görülüyor" diyor.

Gerçekten de Ford'da Yazılım ve Kontrol Sistemleri Mühendisliği'nin kıdemli teknik lideri Chris Davey'in de parmak bastığı üzere, bu şirketin mevcut otomobillerinin çoğu, itiş gücü ve kaza önlemeden bilgilendirme-eğlendirme ve yön bulma sistemlerine kadar geniş bir yelpazede 50 bin kadar işlevsel zorunluluğu kontrol eden 15 milyon satırın üzerinde bilgisayar programı kodunu çalıştıran 50 ile 70 arasında değişen sayıda bilgisayarla donatılmış durumda. İmal edilen ürünler için yazılımın artan ekonomik önemini ve dolayısıyla karmaşıklıkta yaşanan patlamayı dikkate alan Ford, kendi otomotiv yazılımı ile donanımının tamamını yönetecek global bir bilgi platformu olan "Araç-içi Yazılım (IVS)" yönetim sistemini hayata geçirmek için Siemens ile birlikte çalışmaya başladı. Ford, dünyada en yaygın kullanılan ürün yaşamdöngüsü yönetimi (PLM) sistemi olan Siemens'inTeamcenter yazılımını kullanarak artık şirket içi ve şirket dışı geliştirmelerden üretime ve servise kadar her şey için aynı veritabanı üzerinde çalışıyor.

Davey, "IVS, üretim ortamında kurulu donanımla birlikte yüklü yazılımı da inceler ve her ikisinin birbiriyle tamı tamına uyumlu olmasını sağlar" diyor. Bu bilgi daha sonra kendisini ölçeklenebilir ekonomik kazançlara dönüştürür. Burada sadece kusurlardan ve uyumsuzluklardan uzak durulmakla kalınmaz aynı zamanda iş servise geldiğinde, yazılım güncellemeleri ve bilhassa yazılım sürümleri hakkında detaylı bilgiler ile oldukça pahalı olan elektronik kontrol birimlerinin (ECU) boşu boşuna değiştirilmesi de önlenmiş olur. Teamcenter tabanlı IVS sayesinde Ford bayileri artık herhangi bir araç için gerekli yazılım güncellemelerini kendi bilgisayarlarına indirebiliyor ve bu şekilde kaynaklardan tasarruf ediyor, servislerini hızlandırıyor ve yeni sorun çıkma riskini azaltıyorlar. Davey, "Biz işin başındayken yılda 1-5 milyon dolar arasında bir tasarruf yapabileceğimizi zannediyorduk. Oysa sadece üç yıl içinde sırf gereksiz yere modül değiştirmeye gitmediğimiz için 100 milyon dolardan fazla tasarruf ettik" diyor.~
Burada bir diğer kilit sorun da yazılımın yeniden kullanılabilmesi. Örneğin bir aracın geliştirilmesi sırasında bir dizi taşıtüstü sistem için genellikle 5.000 ile 7.000 arasında değişen faaliyet parametresi tanımlanır veoptimumlaştırılır. Teamcenter bütün bu işleri merkezi tek bir kütüphanede yönetir. Bu sayede bir işin iki defa yapılmasının önüne geçilir ve hatasız kullanım (ve yeniden kullanım) sağlanır. Davey, "Otomotiv endüstrisinde gördüğümüz en büyük fırsatlardan biri yazılımın yeniden kullanılabilmesidir. Teamcenter çözümü ise bizim yazılım bileşenlerini üzerlerinde hiçbir değişiklik yapmadan yeniden kullanmamıza izin veriyor" diyor.

Artık yazılım bir aracın bir diğerinden farklılaştırılmasında kilit bir faktör haline geldiğinden, onun yaşamdöngüsü de tıpkı akıllı telefonlar ile diğer elektronik cihazlarınki gibi hızlanıyor. Davey, "Bizim 2-3 yılı bulan geleneksel otomotiv yaşamdöngülerine kıyasla 6-9 ay arasında değişen bir sürede aşınan tüketici elektroniği aletlerinin yaşam-döngülerini yönetebilir durumda olmamız gerekir" diyor.

Bütün bunlar üst üste toplandığında, her ne kadar kalıtsal ve mevcut sistemler arasındaki tarihi uyumsuzluklar yüzünden halen gerçekleşmesinin önünde uzun yıllar olsa da bizim yazılım ve donanım için birleşik ve ilişkisel tek bir veritabanı kurma vizyonuna doğru önemli bir adım atmamız gerektiği anlaşılıyor. Jockusch, "Daha şimdiden kendi yazılımlarının tamamını tek bir ürün veri yönetim ortamında geliştiren, dağıtan ve takip eden az sayıda şirketten biri de bugün Ford'dur" diyor.

Jockusch, "Onlar şu anda kendi veritabanlarını birleştirerek ve dolayısıyla araçlarının üretilmeden önce tamamıyla sanal ortamda yaratılmasına ve test edilmesine her gün daha fazla yaklaşarak doğru bir yörüngede olduklarını gösterdiler. Her ne kadar ürettiğimiz ürünlerin karmaşıklık seviyesi her geçen gün artıyor olsa da, işleri daha da basitleştirmenin tek yolu budur" diyor.

Arthur F. Pease

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz