Oyuncuda düşüş sürer mi?

Faktoringde büyüme sürüyor. BDDK nisan sonu verilerine göre sektörün cirosu yıllık bazda yüzde 79 arttı. Geçen yıl da sektör yüzde 46 büyüme yakaladı. Bankacılıktaki büyüme kısıtlamaları nedeniyle alternatif kaynak olarak faktoringe talep yükseliyor. 

Elçin Cirik / [email protected]
Capital Dergisi / Temmuz 2025

Yıl sonunda enflasyonun en az 5 puan üzerinde ciro artışı beklenen sektörde, son 5 yılda temel göstergelerde dikkat çekici bir değişim yaşanıyor. Özellikle oyuncu sayısı ve ihracat faktoringi yapan şirket sayısı azalıyor. Sektörün geleceği için oyuncu sayısındaki trend, önemli bir soru işareti olarak öne çıkıyor. Bir diğer kritik nokta ise müşteri sayısı. 2023’te 70 binle re inen müşteri sayısında 2025’in ilk çeyreğinde güçlü bir toparlanma dikkat çekiyor. Faktoring şirketlerinin yöneticileri sektörün büyüme ivmesini belirleyecek bu sayılar için farklı öngörülerde bulunuyor.

KÂRLILIK ETKİLİ

Faktoring sektöründe en önemli değişim, oyuncu sayısında yaşanıyor. 2019 sonunda 56 olan oyuncu sayısı, bugün 48’e gerilemiş durumda. Turk Rating Genel Müdür Yardımcısı Sanem Kabakılıç, düşüşteki temel nedenleri sermaye yeterliliği gereklilikleri, kârlılık baskısı, regülasyon değişiklikleri ve rekabet dinamikleri olarak sıralıyor. BDDK, sektörün finansal sağlamlığını artırmak ve riskleri azaltmak amacıyla asgari ödenmiş sermaye tutarını 50 milyon TL’ye yükseltti. Bunun sonucunda özellikle küçük ölçekli faktoring şirketleri yeterli kârlılık düzeyine ulaşamama endişesiyle sektörden çekildi. Q Finans Faktoring Genel Müdür Yardımcısı Muhammed Akar, küçük ölçekli oyuncuların artan operasyonel maliyetler ve personel giderleri karşısında rekabet avantajını yitirdiğine ve teknolojik yatırım eksikliklerinin pazarda olmalarını zorlaştırdığına değiniyor. 

QNB Faktoring Genel Müdürü Nergis Ayvaz Bumedian, buradaki düşüşün sektörde rekabetin sadece fiyat değil teknoloji, hizmet kalitesi ve regülasyonlara uyum kapasitesi üzerinden de yapılmaya başlandığını gösterdiğini söylüyor. Bumedian, “Bilgi sistemleri, iç kontrol ve risk yönetiminde getirilen standartlar, bunlara uyum sağlayamayan bazı küçük şirketlerin sektörden çıkmasına neden oldu. Öte yandan büyük oyuncular, teknoloji yatırımlarıyla müşteri deneyimini iyileştirdi ve pazar paylarını artırdı. Bu da küçük ölçekli şirketler için dayanıklılığı zorlaştırdı” yorumunu yapıyor.

YENİLER GELİR Mİ?

Sektörde oyuncu sayısındaki düşüş eğiliminin önümüzdeki dönemde de sürmesi bekleniyor. Bazı şirketler konsolidasyon sürecine girerken, yeni sermayedarların mevcut oyunculara satın almalarla yatırım yapma olasılığı ön plana çıkıyor. Figo Finans Faktoring Genel Müdürü Cüneyt Aydemir, artan rekabet, teknolojiye yatırım gereksinimi ve kârlılığı zorlayan ekonomik koşulların sektörden çıkışlara neden olduğunu vurgulayarak yakın dönemde sektörde yeni taleplerin olacağını öngörüyor. Ulusal Faktoring Genel Müdürü İzak Koenka, mevcut faktoring şirketlerinin dijitalleşme yatırımları için ciddi bütçe ayırması gerekliliğinin altını çiziyor. Koenka, “Kaynak sorununu çözemeyen şirketlerin devam etmeme kararı alması anlaşılır bir durum” diyor. 

“Aslında sektörde 48 oyuncu az değil çok ciddi bir rakam” diyen Tam Finans Genel Müdürü Hakan Karamanlı, “Yakın zamanda birkaç yerli yeni lisans geliyor, hazırlıklarını duyuyoruz. Katılım faktoringi de gelecek. Yurt dışından ilgi var ama onlar mevcutları satın alarak girmeyi tercih eder diye düşünüyorum” yorumunu yapıyor. 

QNB Faktoring Genel Müdürü Nergis Ayvaz Bumedian sektörde hem konsolidasyonların devam etmesini hem yeni nesil teknoloji odaklı girişimlerin piyasaya girmesini bekliyor. Oyuncu sayısının da 45-50 bandında dengeleneceğini öngörüyor.

İHRACATTA TOPARLANMA

Son 5 yılda sektörde uluslararası işlem yapan şirket sayısında da düşüş var. Bu sayıda sektör son 5 yılda 3 puan düşüşle 14 oyuncuya indi. Bu düşüş, doğrudan ihracat faktoringi yapan şirket sayısındaki azalmayı yansıtıyor. QNB Faktoring Genel Müdürü Nergis Ayvaz Bumedian, tabloyu küresel ticaretin hala kırılgan olmasına ve TL’nin dalgalı seyri nedeniyle kur risklerinin yönetiminin zorlaşmasına bağlıyor. “Bu riskleri minimize etmekte zorluk çeken bazı küçük firmalar, ihracat faktoringinden uzaklaştı” diyor. 

Ancak burada toparlanma beklentisi hakim. Figo Finans Faktoring Genel Müdürü Cüneyt Aydemir, ihracat faktoringi yapan şirketlerin faktoring cirolarında bu yılın ilk çeyreğinde yıllık yüzde 59 büyüme olduğuna dikkat çekiyor. 

Q Finans Faktoring Genel Müdür Yardımcısı Muhammed Akar da Türkiye’nin ihracat vizyonunun ve Afrika, Orta Asya, Uzak Doğu’da yeni Pazar arayışının dış ticaretin finansmanına talebi artıracağı fikrinde. “2025-2027 döneminde uzmanlaşmış oyuncuların liderliğinde ihracat faktoringi işlemlerinde ve işlem yapan firma sayısında kademeli artış beklenebilir” diyor. Ayvaz Bumedian da “Türkiye’nin ihracata dayalı büyüme modeli, AB ile yeniden ivme kazanan ticari ilişkiler ve Asya pazarlarına açılım stratejisiyle ihracat faktoringi büyük potansiyel taşıyor. 2025 ve sonrasında bu alanda yeni lisans başvuruları ve stratejik ortaklıklar bekliyoruz” şeklinde konuşuyor.

MÜŞTERİDE YENİ HEDEF

En ilginç gelişme, sektörün müşteri sayısında izleniyor. 2024 sonunda sektörün eriştiği müşteriler 79 bin civarında seyrederken bu yılın ilk çeyreğinde 91 bini aştı. Böylece sektör 2023’te erimeye giden müşteri sayılarında güçlü bir geri dönüş yakaladı. 

Figo Finans Faktoring Genel Müdürü Cüneyt Aydemir, azalmaya KOBİ’lerin finansmana erişim zorluklarının ve faktoring sektörünün risk iştahındaki farklılaşmaların neden olduğu görüşünde. “Özellikle dijitalleşme, hizmet çeşitliliğinin yanı sıra KOBİ’lerin alternatif finansman arayışları sektöre ilgiyi yeniden artırıyor. Daralma yerini toparlanma sinyallerine bıraktı” diyor. 

Halk Faktoring Genel Müdürü Ahmet Çağatay Üner, bu yıl içinde çok daha yüksek müşteri rakamlarına ulaşılmasını muhtemel görüyor. Figo Finans Faktoring Genel Müdürü Cüneyt Aydemir ise özellikle dijital kanalların yaygınlaşması ve KOBİ’lerin alternatif finansman arayışının artmasıyla yıl sonunda müşteri sayısının 95 bine ulaşacağını öngörüyor. 

Q Finans Faktoring Genel Müdür Yardımcısı Muhammed Akar ise müşteri sayısının 2025 sonunda 100 bin ve 2026 sonunda 105-110 bin bandına ulaşacağı görüşünde. QNB Faktoring Genel Müdürü Nergis Ayvaz Bumedian, “Müşteri sayısında son 6 ayda önemli artış görüyoruz. 2025 sonuna kadar müşteri sayısının 100 bin bandını geçmesi mümkün. 2027’ye kadar 2018 ilk yarısındaki gibi 120 binli seviyelere çıkılabilir” öngörüsünde bulunuyor.

ŞUBELEŞMEYE DEVAM

Faktoringde şube ve buna paralel çalışan sayısında artış gözlemleniyor. Burada trend, önümüzdeki dönemde devam edecek gibi görünüyor. Ulusal Faktoring Genel Müdürü İzak Koenka, sektördeki şube artışını KOBİ eksenli büyüme trendinin sonucu olarak yorumluyor. 

Tam Finans Genel Müdürü Hakan Karamanlı, “KOBİ finansmanında dokunmanın çok önemi var. Özellikle mikro KOBİ’nin verileri problemli olduğu için sadece veriyle değerlendirmeye kalktığınızda kapsayıcılık çok düşük kalıyor. Biz bu yıl ve gelecek yıl 10’ar şube açacağız. Bizim gibi şube açmaya devam edecek birkaç şirket daha olacağını düşünüyorum” şeklinde konuşuyor. 

QNB Faktoring Genel Müdürü Nergis Ayvaz Bumedian, 2025 Mart’ında 404’e ulaşan şube sayı[1]sının 2026 sonunda 420-430 bandına çıkmasını ve çalışan sayısının da 5 binin geçileceğini öngörüyor. Q Finans Faktoring Genel Müdür Yardımcısı Muhammed Akar’a göre şube sayısında bu yıl hafif bir artış olacak, 2026’daysa artık dengeye oturacak. Buna paralel çalışan sayısında 2026 ve sonrasında yatay seyir bekleniyor.

“BİRLEŞMELER VE ÇIKIŞLAR MUHTEMEL”

AHMET ÇAĞATAY ÜNER / HALK FAKTORİNG GENEL MÜDÜRÜ

REGÜLASYON ETKİSİ

Oyuncu sayısı, sektörde bir konsolidasyon sürecinin başladığını gösteriyor. Özellikle sektörün 2021 Mart tarihinde BDDK denetimine tabi olmasıyla sermaye yeterliliği, kurumsallaşma düzeyi ve teknoloji yatırımları, küçük ve orta ölçekli bazı faktoring şirketlerinin rekabet gücünü zayıflattı. Düzenleyici kurumların risk odaklı yaklaşımları ve artan uyum maliyetleri de sektöre giriş bariyerlerini yükseltti. Önümüzdeki iki yıl sektördeki regülasyonlara bağlı olarak birleşmeler veya faaliyet sonlandırmalar görmemiz muhtemel. Ancak bu tabloyu, olumsuz okumamak gerekiyor. Güçlü oyuncuların ölçek ekonomisiyle daha etkin hizmet sunması sektörde kaliteyi ve güveni artırıyor.

İHRACATTA ARTAR

Aktif olarak uluslararası işlem gerçekleştiren şirket sayısında da küçük bir gerileme yaşandı. Küresel ticaretteki yavaşlama, bazı ülkelerdeki siyasi ekonomik belirsizlikler ve uluslararası faktoring birlikleriyle olan iş birliklerinde yaşanan teknik uyum zorlukları bunun nedenleri. 2025 ve sonrası için Türk ihracatçılarının yeni pazarlara açılma isteğindeki artışla bu sayının yeniden yükselmesini bekliyoruz. Körfez, Afrika ve Orta Asya gibi yeni pazarlarda faktoringin destekleyici rolü artacak. Halk Faktoring olarak bu niş alanı önemsiyoruz.

“TREND TERSİNE DÖNDÜ”

SANEM KABAKILIÇ TURKRATING GENEL MÜDÜR YARDIMCISI

TALEP YÜKSELDİ

Aslında faktoring sektörü, 2018 öncesinde yaklaşık 110 bin müşteriyle zirveye ulaşmıştu. Ancak 2018 yılında yaşanan ekonomik krizle burada düşüş trendine girdi. 2023 yılında müşteri sayısı 71,6 bine kadar geriledi. Ancak bu eğilim, 2024’te tersine dönmeye başladı. Bu toparlanma, özellikle KOBİ’ler ve ticari şirketlerin artan nakit ihtiyacıyla bankacılık sektörüne uygulanan kredi büyüme sınırlarının bir sonucu olarak değerlendirilmeli. Alternatif finansman kaynaklarına yönelim, faktoring sektörüne talebi yeniden artırdı.

ARTIŞ GELECEK

Önümüzdeki dönemde, para politikası yönlendirmeleri ve finansal regülasyonlardaki olası değişiklikler, sektördeki müşteri tabanının seyrini belirleyecek. Müşteri sayısının 90 binlerin üzerine çıkmasının önünde bir engel yok. Ticari ve kurumsal firmalara kıyasla riskin daha yüksek olduğu KOBİ segmenti daha yakın takip gerektirdiğinden faktoring şirketleri şube açılışlarıyla bu işletmelere doğrudan ulaşıyor. Bölgesel müşteri erişimi ve pazar genişletme stratejileri, şubeleşmenin kısa vadede devam etmesini sağlayan temel faktörler olmaya devam edecek