"Pazar 8'e katlanabilir"
Türkiye'de operasyonel araç kiralama oranı yüzde 5 düzeyinde.
Avrupa’nın önde gelen operasyonel kiralama şirketi LeasePlan, 2007 yılından bu yana Türkiye’de. Volkswagen’in VDF Filo’daki hisselerini satın alarak Doğuş Grubu ile ortak pazara giren şirket, şu anda 6 bin 300 araçla 800 müşteriye hizmet veriyor.
Leaseplan Türkiye Genel Müdürü Türkay Oktay, bankacılık kökenli bir yönetici. Türkiye’de operasyonel araç kiralama işinin, 100 bin araçlık bir pazara ulaştığını söylüyor. Avrupa’daki oranlarla karşılaştığımızda henüz yolun çok başında olunduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor:
“Avrupa’da şirket araçlarının yaklaşık yüzde 45’i operasyonel olarak kiralanmış durumda. Türkiye’de bu oran kabaca yüzde 5 düzeyinde.” Türkiye’de operasyonel kiralama hizmetinden ilk olarak çok uluslu yabancı sermayeli şirketler yararlanmaya başladı. 2003 yılında getirilen vergi avantajı ile yerli büyükler başta olmak üzere bu hizmeti alan şirket sayısı hızla arttı. Oktay, kriz yılı 2009’a kadar her yıl yüzde 30-40 büyüme olduğunu söylüyor.
Türkay Oktay, uzun vadede pazarın potansiyelinden emin. “Hedef Avrupa penetrasyonuna ulaşmaksa şimdiden gelecekte 800 bin araçlık bir pazar büyüklüğünden söz edebiliriz” değerlendirmesini yapıyor.
LeasePlan Türkiye Genel Müdürü Türkay Oktay ile Türkiye’de operasyonel leasingin gelişimini, gelecek döneme yönelik beklentileri konuştuk.
HEDEF 800 BİN ARAÇ
Türkiye’de 100 bin araçlık bir pazar var. LeasePlan olarak bizim filomuzun büyüklüğü 6 bin 300 araç düzeyinde. Yani yaklaşık yüzde 6 civarında bir pazar payımız var.
Avrupa’da şirket araçlarının yaklaşık yüzde 45’i operasyonel olarak kiralanmış durumda. Yani her 100 aracın 45’i operasyonel olarak kiralanıyor. Türkiye’de bu pazarı gösteren veri yok. Ancak kabaca yüzde 5 düzeyinde olduğu söylenebilir. Hedefimiz, Avrupa düzeyine ulaşmaksa, gelecekte 800 bin araçlık bir pazar büyüklüğünden söz edebiliriz.
Türkiye’de sektörün miladı 2003’teki gelir vergisi değişikliği oldu. KDV kanunundaki değişiklikten sonra operasyonel kiralama avantajlı hale geldi. Sektör ivme kazandı. Her yıl yüzde 30-40 büyüme gösterdi.
2009’da kriz bizim sektörü de etkilendi. Araçları iade edenler olduğu gibi biten kontratları yenilemeyenler de oldu. Diğer yandan araba fiyatlarındaki düşüş de etkili oldu. Bir takım küçük şirketler, kiralama yapmak yerine satın almayı tercih etti.
Ancak bizdeki daralma leasing sektöründeki kadar yüksek değil. Uzun dönem kiralanmış araç adedi tarafında 2009’daki daralmanın yüzde 10 düzeyinde çıkacağını bekliyoruz.
~
ÖNE ÇIKAN 10 ŞİRKET VAR
Bizim işimiz biraz araç kiralama işiyle karışıyor. Pazarda hala bu tip hizmet sunan şirketler de bulunduğu için sektörde hizmet veren toplam şirket sayısı 200’ü buluyor. Aslında 2007 sonunda yapılan KDV değişikliği, bir takım oyuncuların pazardan çıkmasına sebep oldu. Özellikle bayi kökenli bazı oyuncular KDV avantajını kullanmadıkları için oyundan çıktı. Böylece sektörde taşlar da yerine oturmaya başladı. Artık ana amacı filo kiralama, operasyonel kiralama olan şirketler öne çıkıyor. Diğer yandan son dönemde ilk 10 şirkete doğru bir konsolidasyon başladı. Şu anda sektördeki ilk 10 şirketin payı yüzde 60’lara gelmiş durumda. Küçük şirketlerin sektörden çıkış trendi ise devam ediyor. Türkiye’de çok ciddi bir araç parkı var. Büyük bir kısmı satın alınmış araçlardan oluşuyor. Bu potansiyeli gören büyük şirketler sürekli, “biz de bir operasyonel kiralama şirketi kuralım, kendi araç parkımızı kendimiz yönetelim, dışarıya da hizmet verelim” arayışı içinde.
YENİ OYUNCULAR GELEBİLİR
Sunduğumuz hizmetin içinde çok ciddi nakit akış, döviz riski, faiz riski, alacak riski gibi birçok risk bulunuyor. Bu riskleri yönetmek ise uzmanlık ve bilgi birikimi gerektiriyor. Sektörde şu anda ilk 10 şirketin büyük bölümü yabancılardan oluşuyor. Bu şirketler sektöre büyük tecrübe getiriyor. Ayrıca fonlama avantajları var. Dolayısıyla sektörde rekabet de çok kolay değil. Diğer yandan biliyorsunuz beklenen yeni bir finansal kiralama yasası var. Bu yasa pazara bir takım yeni oyuncuların girmesine sebep olabilir. Finansal kiralamacıların mevcut yasasında, adı konmuş bir finansal kiralama tanımı bulunmuyor. Bu nedenle finansal kiralama şirketi bugüne kadar operasyonel kiralama yapmaktan imtina etti. Yasa çıktıktan sonra onlar da bu alana ilgi gösterecek. Ancak ben yasa çıktıktan sonra finansal kiralama şirketlerinin özellikle araç operasyonel kiralama konusuna hemen girebileceklerini ve girdikten sonra da hemen yol alabileceklerini düşünmüyorum.
ÜRÜNLER ÇEŞİTLENECEK
Operasyonel kiralama ile şirketler iki işlerini outsource etmiş oluyor. Bir tanesi kullandıkları araçların finansmanıyla uğraşmıyorlar. Dolayısıyla kendi özkaynaklarını ve kredibilitelerini kendi işlerine odaklıyorlar. Diğer yandan aracın yürümesi ile ilgili operasyonu da bünye dışına çıkarmış oluyorlar. Sonuçta bu, büyük küçük tüm filolar için avantajlı bir ürün. LeasePlan olarak bizim 800 tane müşterimiz var. Bunlar arasında 2 araca sahip olanlar da 1000 araca sahip olanlar da bulunuyor.
Türkiye’de bu iş, dünyada bu işi bilen uluslar arası şirketlerle başladı. 2003 yılında KDV avantajıyla süratle gelişti. Yabancıların ardından yerli büyük şirketler geldi. KOBİ’ler de her zaman bu ürünü kullandı. Zaten özellikle finansman tarafı çok onlara uygun için KOBİ’ler arasında ürünün kullanımı oldukça yoğun. Kamu çok seçici olarak bu işe girdi. Bugün bakanlıklar, belediyeler deniyorlar. Ancak penetrasyon hala çok düşük.~
Pazarın büyüklüğünü, 100 bin araçtan 800 hatta daha fazlasına ne kadar sürede çıkarabileceğimizi söylemek zor. Türkiye ekonomisinde hızlı bir toparlanma öngörmüyoruz. Geçmiş dönemin yıllık büyüme oranlarını da hemen yakalamak mümkün görünmüyor. Ayrıca yeni bir sorunla daha karşı karşıyayız. Yeni yıldan itibaren ticari araçların bir belge taşıması gerekiyor. Bu belgeyi de araç sahiplerinin alması gerekiyor. Dolayısıyla ticari araçlar için kiralama konusu artık gündemden kalkıyor. Bu da sektöre ilave bir daralma getirecek. Şu anda kiralanmış 100 bin aracın 20 bini ticari. Sektörün bununla ilgili bir çözüm arayışı var ama şimdiye kadar olumlu bir netice alınamadı. Bu sorunu aşarsak uzun vadede işimizi ağır ticari araçlara, kamyon, otobüslere ya da iş makinelerine de belki taşıyabiliriz.
Dünyada operasyonel kiralama birçok yere kaymaya başladı. Örneğin Leaseplan, faaliyette olduğu ülkelerden birinde polis arabası kiralamaya başlayacak.
LEASEPLAN NE HEDEFLİYOR?
YENİ ÜRÜNLER LeasePlan faaliyet gösterdiği 30 ülkenin 20’sinde de birinci ya da ikinci sırada yer alıyor. Bu başarı modelini Türkiye’ye de getirmek istiyoruz. LeasePlan dünyada birçok ilkeleri pazara sunmuş bir şirket. Biz Türkiye’de de bunu misyon edindik. Pazara birçok yenilik getirdik. Örneğin yılın başında filo raporlamayı sunduk. Akabinde OGS hizmetini sunmaya başladık. Kiraladığımız araçlara OGS’yi de artık biz takıyoruz. Geçtiğimiz ay da “hazır plan” ürünümüzü pazara sunduk. Bu ürün daha küçük filolar için normal filo hizmetinin asgarisini kapsıyor. Ayrıca çok da uygun fiyatlı.
BÜYÜME HEDEFİ 2010’da pazarın 2009’daki kaybını geri alacağını yani yüzde 10 civarında büyüme göstereceğini düşünüyoruz. Bizim büyüme hedefimiz de buna paralel. Pazara yeni ürünler sunmaya devam edeceğiz. Büyük ve orta ölçeklilere uygun iki yeni ürün hazırlığı içindeyiz. Yakıt yönetimi hizmetimizi de yakında pazara sunmak için çalışmalarımız devam ediyor. Önümüzdeki dönem ayrıca marka bilinirliğimizi de artırmak istiyoruz.
DOĞUŞ’UN SİNERJİSİ Mevcut müşteri portföyümüzün yeterli olduğunu düşünüyoruz. Önümüzdeki dönem ağırlıklı olarak küçük ve orta ölçekli şirketlerle çalışmaya devam edeceğiz. Büyük ölçekli müşterilerimiz de var. Bunlar arasında bankalar ağırlıklı. Ayrıca gıda, ilaç ve elektronik sektörlerinden de şirketlere hizmet veriyoruz. Toplam filomuzun 6 bin 350 tanesi Doğuş Grubu’na ait araçlar Dolayısıyla Doğuş Grubu’nun portföyümüzdeki ağırlığı son derece az. Ama elbette Doğuş Grubu’nun sinerjisini de her zaman kullanmaya çalışıyoruz. Doğuş Otomotiv bugün otomotiv değer zincirinin her yerinde var. Biz bu tecrübeyi müşterimize iyi hizmet kalitesi olarak yansıtmaya devam edeceğiz.
Leaseplan Türkiye Genel Müdürü Türkay Oktay, bankacılık kökenli bir yönetici. Türkiye’de operasyonel araç kiralama işinin, 100 bin araçlık bir pazara ulaştığını söylüyor. Avrupa’daki oranlarla karşılaştığımızda henüz yolun çok başında olunduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor:
“Avrupa’da şirket araçlarının yaklaşık yüzde 45’i operasyonel olarak kiralanmış durumda. Türkiye’de bu oran kabaca yüzde 5 düzeyinde.” Türkiye’de operasyonel kiralama hizmetinden ilk olarak çok uluslu yabancı sermayeli şirketler yararlanmaya başladı. 2003 yılında getirilen vergi avantajı ile yerli büyükler başta olmak üzere bu hizmeti alan şirket sayısı hızla arttı. Oktay, kriz yılı 2009’a kadar her yıl yüzde 30-40 büyüme olduğunu söylüyor.
Türkay Oktay, uzun vadede pazarın potansiyelinden emin. “Hedef Avrupa penetrasyonuna ulaşmaksa şimdiden gelecekte 800 bin araçlık bir pazar büyüklüğünden söz edebiliriz” değerlendirmesini yapıyor.
LeasePlan Türkiye Genel Müdürü Türkay Oktay ile Türkiye’de operasyonel leasingin gelişimini, gelecek döneme yönelik beklentileri konuştuk.
HEDEF 800 BİN ARAÇ
Türkiye’de 100 bin araçlık bir pazar var. LeasePlan olarak bizim filomuzun büyüklüğü 6 bin 300 araç düzeyinde. Yani yaklaşık yüzde 6 civarında bir pazar payımız var.
Avrupa’da şirket araçlarının yaklaşık yüzde 45’i operasyonel olarak kiralanmış durumda. Yani her 100 aracın 45’i operasyonel olarak kiralanıyor. Türkiye’de bu pazarı gösteren veri yok. Ancak kabaca yüzde 5 düzeyinde olduğu söylenebilir. Hedefimiz, Avrupa düzeyine ulaşmaksa, gelecekte 800 bin araçlık bir pazar büyüklüğünden söz edebiliriz.
Türkiye’de sektörün miladı 2003’teki gelir vergisi değişikliği oldu. KDV kanunundaki değişiklikten sonra operasyonel kiralama avantajlı hale geldi. Sektör ivme kazandı. Her yıl yüzde 30-40 büyüme gösterdi.
2009’da kriz bizim sektörü de etkilendi. Araçları iade edenler olduğu gibi biten kontratları yenilemeyenler de oldu. Diğer yandan araba fiyatlarındaki düşüş de etkili oldu. Bir takım küçük şirketler, kiralama yapmak yerine satın almayı tercih etti.
Ancak bizdeki daralma leasing sektöründeki kadar yüksek değil. Uzun dönem kiralanmış araç adedi tarafında 2009’daki daralmanın yüzde 10 düzeyinde çıkacağını bekliyoruz.
~
ÖNE ÇIKAN 10 ŞİRKET VAR
Bizim işimiz biraz araç kiralama işiyle karışıyor. Pazarda hala bu tip hizmet sunan şirketler de bulunduğu için sektörde hizmet veren toplam şirket sayısı 200’ü buluyor. Aslında 2007 sonunda yapılan KDV değişikliği, bir takım oyuncuların pazardan çıkmasına sebep oldu. Özellikle bayi kökenli bazı oyuncular KDV avantajını kullanmadıkları için oyundan çıktı. Böylece sektörde taşlar da yerine oturmaya başladı. Artık ana amacı filo kiralama, operasyonel kiralama olan şirketler öne çıkıyor. Diğer yandan son dönemde ilk 10 şirkete doğru bir konsolidasyon başladı. Şu anda sektördeki ilk 10 şirketin payı yüzde 60’lara gelmiş durumda. Küçük şirketlerin sektörden çıkış trendi ise devam ediyor. Türkiye’de çok ciddi bir araç parkı var. Büyük bir kısmı satın alınmış araçlardan oluşuyor. Bu potansiyeli gören büyük şirketler sürekli, “biz de bir operasyonel kiralama şirketi kuralım, kendi araç parkımızı kendimiz yönetelim, dışarıya da hizmet verelim” arayışı içinde.
YENİ OYUNCULAR GELEBİLİR
Sunduğumuz hizmetin içinde çok ciddi nakit akış, döviz riski, faiz riski, alacak riski gibi birçok risk bulunuyor. Bu riskleri yönetmek ise uzmanlık ve bilgi birikimi gerektiriyor. Sektörde şu anda ilk 10 şirketin büyük bölümü yabancılardan oluşuyor. Bu şirketler sektöre büyük tecrübe getiriyor. Ayrıca fonlama avantajları var. Dolayısıyla sektörde rekabet de çok kolay değil. Diğer yandan biliyorsunuz beklenen yeni bir finansal kiralama yasası var. Bu yasa pazara bir takım yeni oyuncuların girmesine sebep olabilir. Finansal kiralamacıların mevcut yasasında, adı konmuş bir finansal kiralama tanımı bulunmuyor. Bu nedenle finansal kiralama şirketi bugüne kadar operasyonel kiralama yapmaktan imtina etti. Yasa çıktıktan sonra onlar da bu alana ilgi gösterecek. Ancak ben yasa çıktıktan sonra finansal kiralama şirketlerinin özellikle araç operasyonel kiralama konusuna hemen girebileceklerini ve girdikten sonra da hemen yol alabileceklerini düşünmüyorum.
ÜRÜNLER ÇEŞİTLENECEK
Operasyonel kiralama ile şirketler iki işlerini outsource etmiş oluyor. Bir tanesi kullandıkları araçların finansmanıyla uğraşmıyorlar. Dolayısıyla kendi özkaynaklarını ve kredibilitelerini kendi işlerine odaklıyorlar. Diğer yandan aracın yürümesi ile ilgili operasyonu da bünye dışına çıkarmış oluyorlar. Sonuçta bu, büyük küçük tüm filolar için avantajlı bir ürün. LeasePlan olarak bizim 800 tane müşterimiz var. Bunlar arasında 2 araca sahip olanlar da 1000 araca sahip olanlar da bulunuyor.
Türkiye’de bu iş, dünyada bu işi bilen uluslar arası şirketlerle başladı. 2003 yılında KDV avantajıyla süratle gelişti. Yabancıların ardından yerli büyük şirketler geldi. KOBİ’ler de her zaman bu ürünü kullandı. Zaten özellikle finansman tarafı çok onlara uygun için KOBİ’ler arasında ürünün kullanımı oldukça yoğun. Kamu çok seçici olarak bu işe girdi. Bugün bakanlıklar, belediyeler deniyorlar. Ancak penetrasyon hala çok düşük.~
Pazarın büyüklüğünü, 100 bin araçtan 800 hatta daha fazlasına ne kadar sürede çıkarabileceğimizi söylemek zor. Türkiye ekonomisinde hızlı bir toparlanma öngörmüyoruz. Geçmiş dönemin yıllık büyüme oranlarını da hemen yakalamak mümkün görünmüyor. Ayrıca yeni bir sorunla daha karşı karşıyayız. Yeni yıldan itibaren ticari araçların bir belge taşıması gerekiyor. Bu belgeyi de araç sahiplerinin alması gerekiyor. Dolayısıyla ticari araçlar için kiralama konusu artık gündemden kalkıyor. Bu da sektöre ilave bir daralma getirecek. Şu anda kiralanmış 100 bin aracın 20 bini ticari. Sektörün bununla ilgili bir çözüm arayışı var ama şimdiye kadar olumlu bir netice alınamadı. Bu sorunu aşarsak uzun vadede işimizi ağır ticari araçlara, kamyon, otobüslere ya da iş makinelerine de belki taşıyabiliriz.
Dünyada operasyonel kiralama birçok yere kaymaya başladı. Örneğin Leaseplan, faaliyette olduğu ülkelerden birinde polis arabası kiralamaya başlayacak.
LEASEPLAN NE HEDEFLİYOR?
YENİ ÜRÜNLER LeasePlan faaliyet gösterdiği 30 ülkenin 20’sinde de birinci ya da ikinci sırada yer alıyor. Bu başarı modelini Türkiye’ye de getirmek istiyoruz. LeasePlan dünyada birçok ilkeleri pazara sunmuş bir şirket. Biz Türkiye’de de bunu misyon edindik. Pazara birçok yenilik getirdik. Örneğin yılın başında filo raporlamayı sunduk. Akabinde OGS hizmetini sunmaya başladık. Kiraladığımız araçlara OGS’yi de artık biz takıyoruz. Geçtiğimiz ay da “hazır plan” ürünümüzü pazara sunduk. Bu ürün daha küçük filolar için normal filo hizmetinin asgarisini kapsıyor. Ayrıca çok da uygun fiyatlı.
BÜYÜME HEDEFİ 2010’da pazarın 2009’daki kaybını geri alacağını yani yüzde 10 civarında büyüme göstereceğini düşünüyoruz. Bizim büyüme hedefimiz de buna paralel. Pazara yeni ürünler sunmaya devam edeceğiz. Büyük ve orta ölçeklilere uygun iki yeni ürün hazırlığı içindeyiz. Yakıt yönetimi hizmetimizi de yakında pazara sunmak için çalışmalarımız devam ediyor. Önümüzdeki dönem ayrıca marka bilinirliğimizi de artırmak istiyoruz.
DOĞUŞ’UN SİNERJİSİ Mevcut müşteri portföyümüzün yeterli olduğunu düşünüyoruz. Önümüzdeki dönem ağırlıklı olarak küçük ve orta ölçekli şirketlerle çalışmaya devam edeceğiz. Büyük ölçekli müşterilerimiz de var. Bunlar arasında bankalar ağırlıklı. Ayrıca gıda, ilaç ve elektronik sektörlerinden de şirketlere hizmet veriyoruz. Toplam filomuzun 6 bin 350 tanesi Doğuş Grubu’na ait araçlar Dolayısıyla Doğuş Grubu’nun portföyümüzdeki ağırlığı son derece az. Ama elbette Doğuş Grubu’nun sinerjisini de her zaman kullanmaya çalışıyoruz. Doğuş Otomotiv bugün otomotiv değer zincirinin her yerinde var. Biz bu tecrübeyi müşterimize iyi hizmet kalitesi olarak yansıtmaya devam edeceğiz.
