Çift hane hesapları

500 dev şirketten neredeyse yarısı, 2012’yi çift haneli büyüyerek kapattı. Bu olumlu tablo, 2013’te de devam edecek. 198 CEO ile yaptığımız ankete katılanların yüzde 65,5’i, yılı çift haneli büyüyerek kapatmaya hazırlanıyor. Müşteri ve kârlılıktaki artışlar, bu büyümenin motorunu oluşturacak. İhracatta ciddi bir ivme beklenmiyor. Yeni iş alanları ve satın almalar da planlarda yok. Gelecek 5 yılda ise çoğunluk, yıllık ortalama yüzde 15-20 bandında büyümeyi planlıyor. Hesaplar tutarsa pek çok şirket, 3-5 yıl içinde bugünkü hacmini 2’ye katlamış olacak. Türkiye ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde  yüzde 3 büyüdü. Yılın tamamı için beklenti ise yüzde 4. Bu beklentinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği bütün ekonomik tartışmaların odağını oluşturuyor. Böyle bir ortamda ise dev şirketlerin yılı nasıl geçirdiği, nasıl kapatacağı ve gelecek 5 yıla ilişkin projeksiyonlar, ekonomiyi ve gidişatını anlamak için önemli ipuçları veriyor.

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Yılın ilk 8 ayını geride bırakırken 198 CEO ile 2013 Büyüme Anketi ni gerçekleştirdik. Bu anketten önemli mesajlar çıktı. Ankete katılan CEO’ların yüzde 65,5’i çift haneli büyüme ile yılı kapatma hayali kuruyor. Bu CEO’lann yansı yüzde 10-20 aralığında bir büyüme bekliyor. Yüzde 18’i ise yılı yüzde 0-5 arasında büyümeyle kapatacaklarını öngörüyor.

Yüzde 20’lere varan büyüme hedefiyle ilerleyenler CEO’ların otomotiv, lojistik, akaryakıt ve teknoloji alanlarında yer alan şirketleri yönettikleri dikkat çekiyor. Örneğin Toyota, 2013 yılında yeni modellerinden alacağı güçle bu yıl yüzde 45 büyüme bekliyor. Akaryakıtın genç oyuncularından Starpet, yıl sonunda yüzde 25 büyümeyi planlıyor. Şirketin yönetim kurulu başkanı Mahfuz Okalin, bu tempoyla pazar paylarını da yüzde 1’den yüzde 1,5’e çıkaracaklarını açıklıyor. “Ayrıca, 2013 yılı sonuna kadar ailemize 200 yeni çalışanı katmayı hedefliyoruz” diye konuşuyor. Yüzde 25’lik büyüme hedefi olan Gold Teknoloji Marketleri’nin pazarlama müdürü Kılınç Orhan Erdemir, “Bugüne kadarki verilerimiz doğrultusunda bu projeksiyonu geçeceğimize inanıyoruz” diye konuşuyor.

Mars Logistics Genel Müdür Yardımcısı Ali Tulgar da 2013’ü yüzde 20’nin üzerinde büyüyerek tamamlayacaklarını belirtiyor. Tulgar, “Ciromuzun 275 milyon doların üzerine çıkmasını bekliyorduk. Şu anki oranlara göre yaklaşık yüzde 24’lük büyümeyle hedefimizin üzerine çıkmış olacağız” diyor.~
BÜYÜME NEREDEN GELİYOR?
Yılın ilk 6 ayında kaydedilen büyüme nereden geldi ve önümüzdeki dönemde nereden gelecek? Ankete katılanların yüzde 30’u ilk 6 aydaki büyümenin ciroda, yüzde 18’i müşteri sayısında, yüzde 14,4’lük bölümü de kârlılıkta yaşandığını açıklıyor, İlk yarıyı büyüyerek geçiren şirketlerden aldığımız görüşler de anket sonuçlarını destekler nitelikte.

İlk 6 aylık hedeflerini daha çok ciro üzerine kurduklarını belirten Index Grubu CEO’su Erol Bilecik, “Büyümemizin önemli bir kısmının da ciro bazlı gerçekleştiğini memnuniyetle söyleyebilirim” diyor. Atlasjet CEO’su Sami Alan, ilk yarıda ciro, kârlılık, müşteri sayısı, yeni ürün, yeni hizmet, çalışan sayısı ve üretim kapasitesinde büyüme kaydettiklerini ifade ediyor. İDO Genel Müdürü Ahmet Paksoy, şirketin 2013 yılı ilk 6 ayında yakaladığı yüzde 10’luk büyümenin cirodan geldiğini anlatırken, “Cirodaki bu büyüme de yolcu ve araç sayısındaki artışa bağlı oldu. Yolcu sayısında yüzde 5,4’lük, otomobil cinsinden araç sayısında yüzde 3,9’luk artış sağladık” diye konuşuyor. Bazı şirketler de yeni ürün ve yatırımların rüzgarıyla büyümeyi yakalamış görünüyor.

Yeni devreye giren tesisleriyle ilk yarıda büyüdüklerini anlatan Yıldız Entegre Yönetim Kurulu Üyesi Hakkı Yıldız, bu yatırımla birlikte üretim kapasitesinin, çalışan sayısının ve cironun artış gösterdiğini söylüyor. Namet’e ilk yarıda büyüme getiren ise yeni ürünler oldu. Namet Genel Müdürü Tarık Kayar, yeni paketli ürünlerin ilk yarıda kendilerini büyüttüğünü belirtiyor, İkinci yarıda da şirketler benzer şekilde büyümenin yine ağırlıklı olarak cirodan gelmesini bekliyor. Ankete katılanların yüzde 28,6’sı “Büyüme cirodan gelecek” derken, yüzde 18,7’si kârlılıktan, yüzde 16,7’si de müşteri sayısından geleceğini ifade ediyor.

SATIN ALMAYA MESAFELİLER
Her ne kadar bu yıl şirketler büyüme konusunda iştahlı bir görünüm ortaya koysa da satın alma ve birleşmelere yaklaşımda aynı iştah yok. Anket bu yılın ilk yarısında katılımcıların yüzde 87,5’inin birleşme ve satın almaya yönelik hiçbir atılımda bulunmadığını ortaya koyuyor. Yılın devamında da satın alma ve birleşmeye yönelik bir hareket görünmüyor. Anket katılımcılarının yüzde 89’u, bu yönde bir planları olmadığını dile getiriyor.~
Kütahya Porselen Şirketler Grubu Başkanı Nafi Güral, bugün neden birleşme ve satın almanın planlarında olmadığını şöyle açıklıyor: “Gözümüz Avrupa’daki şirketlerde. Ama onların hem fabrikaları çok eskimiş hem marka değerleri zaafa uğramış, Yurtdışında fabrika satın alarak onları modernize etmek yerine, yeni olan kendi fabrikalarımızda üretim yapıp kendi markamızı yüceltmeyi tercih ediyoruz.”

Olası bir satın almada şirketlerin gözü yurtdışından çok yurtiçine çevrilmiş durumda, Satın almalar ve birleşmeler konusunda fırsata açık olduğunu belirten katılımcıların yüzde 73,9’u, yurtiçindeki fırsatları değerlendireceklerini ifade ediyor.

Bu yılın ilk yarısında Ayedaş ve Toroslar Elektrik Dağıtım Bölgeleri için yapılan özelleştirme ihalelerini kazanan Enerjisa, 2013 yılının ikinci yarısında yurtiçi ağırlıklı olarak yeni satın alma projeleriyle ilgilendiğini açıklıyor, Yine yıl başında MNG Teknik Uçak Bakım Hizmetleri’ni satın alan Türk Hava Yolları, bu yıl içerisinde başka bir satın alma planı yapmıyor, Ancak kurum yetkilileri yine de “Stratejimiz dahilinde oluşabilecek fırsatlar her zaman değerlendiriliyor” eklemesinde bulunuyor. Şimdilik kesinleşmiş bir satın alma kararlarının olmadığını belirten Pakpen Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Tuza da iç pazardaki fırsatları değerlendirmeye devam edeceklerini söylüyor.

YENİ İŞ ALANI YOK
Bu yıl şirketler, yeni alanlara girme konusuna da her zamankinden daha mesafeli, İlk yarıda yeni iş alanlarına girmediğini belirten katılımcıların oranı yüzde 79,4, İkinci yarıda da yeni alanlara girmeyi düşünmeyenlerin oranı yüzde 84,1. Birçok CEO, konjonktürün yeni iş alanlarına girmeye uygun olmadığını düşünüyor, Bu nedenle yeni işe girme konusunda planlarını önümüzdeki yıllara ertelediklerini ifade ediyorlar, Balpet Genel Müdürü Gürz Kodal da bu şekilde görüş belirtenlerden... Kodal, “Yeni iş alanlarına girmek için konjonktür çok uygun değil. Bu nedenle bu yılki planlarımızda böyle bir girişim yok” diye konuşuyor.

Sun Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Ünlütürk de aynı noktaya değiniyor, “Hem ülkemizde hem dünyadaki ekonomik gelişmeler bizi yeni bir iş koluna girmek konusunda biraz daha tutucu davranmaya itiyor” diye konuşuyor. Öte yandan azınlıkta kalan ve hala yeni iş peşinde olan şirketler de yok değil, Örneğin Ceva Lojistik, bu yıl hizmet alanlarını büyütecek farklı sektörlere girmek niyetinde.~
DYO Boya Fabrikaları Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü Serdar Oran, faaliyette oldukları üretim alanlarında güçlenip pazar paylarını artırırken, potansiyel taşıdığına inandıkları yeni sektörleri de yakından incelediklerini belirtiyor. “2013’ün ikinci yarısında ana iş kolumuzla bağlantılı, büyüme öngördüğümüz alanlardaki fırsatları izlemeye devam edeceğiz” diyor.

İDO da yeni büyüme alanı olarak araç taşımacılığında RO-RO hizmetine girmeyi planlıyor. Ambarlı’da çok değerli bir iskelelerinin bulunduğunu anlatan İDO Genel Müdürü Ahmet Paksoy, orada bir RO-RO limanı yapmayı planladıklarını söylüyor.

KONJONKTÜR ETKİSİ
Global piyasalardaki çalkantılar, şirketlerin ihracat performanslarındaki beklentilerine de doğrudan yansıyor. Ankete katılanların yüzde 40,5’i, bu yıl ihracatlarında en fazla yüzde 5-10 düzeyinde artış beklediğini belirtiyor. Yüzde 12’si de ihracattaki artış oranının yüzde 10-15’e ulaşabileceğini ifade ediyor.

Şirketlerin ilk yarıda ihracatlarında yaşadıkları artışa gelince... Yüzde 35,7’lik bölüm ihracatlarındaki artışın yüzde 5-10 düzeyinde olduğunu, yüzde 19’luk bir bölüm de artışın yüzde 0-5 aralığında gerçekleştiğini açıklıyor. Yılın ilk yarısında ihracatlarının yüzde 5 artış gösterdiğini belirten Assan Alüminyum Genel Müdürü Remzi Örnek, yıl sonu ihracat rakamlarındaki artışın da buna yakın olacağını tahmin ediyor. “İhracatta büyümenin özellikle Avrupa Birliği ile Doğu ve Batı Avrupa ülkelerinden gelmesini bekliyoruz” diyor. Sektörünün en büyük ihracatçılarından Yıldız Entegre de yılın ilk yarısında yüzde 10’luk ihracat artışı yakaladı. Yılın bu şekilde devam etmesi halinde 2013’ü yüzde 10’luk artışla tamamlayacaklarını belirten Yıldız Entegre Yönetim Kurulu Üyesi Hakkı Yıldız, ihracattaki büyümeyi sürükleyecek pazarları şöyle sıralıyor: “Bizim sektörümüzde şu anda Irak, Libya ve Sudan öne çıkıyor. Daha önceki yıllarda ise en büyük pazarımız İran’dı.”

JTI Türkiye ilk yarıda ihracattaki zayıflamadan şikayetçi. İhracatta yıl sonuna kadar bir önceki yıla göre yüzde 8’lik bir azalma öngördüklerini açıklayan JTI Türkiye Genel Müdürü Bilgehan Anlaş, “Bunun en önemli nedeni ise Ortadoğu ve Afrika bölgesindeki politik ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle iç pazarda yaşanan daralmalar” diye konuşuyor.~

5 YILLIK BÜYÜME RİTMİ
Çift haneli büyüme planları yapan CEO’lar, önümüzdeki 5 yılda da hız kesmek niyetinde değil. Ankete katı-lanların yüzde 30’u, önümüzdeki 5 yıl boyunca her yıl yüzde 15-20 oranında büyümeyi hedeflediğini açıklarken yüzde 28’i de yüzde 10-15 oranında bir büyüme temposuyla ilerleyeceğini ifade ediyor. Tek tek şirketlerin büyüme hedeflerine baktığımızda Ceva, gelecek 5 yılda organik büyümeyle her yıl ortalama yüzde 20 büyümeyi planlıyor.

Numil, ekonomideki istikrar sürerse yıllık yüzde 20-25 büyüme gerçekleştirme peşinde. DYO’nun ortalama büyüme ritmi de yüzde 15-20 olarak planlanmış. Hazır giyimin hızlı oyuncusu Kığılı’nın CEO’su Hilal Suerdem, dünya markası olma yolunda adımlar atarken gelecek 5 yıl içinde her yıl yüzde 18 büyüme niyetinde olduklarını söylüyor.

Yapı sektörünün güçlü oyuncularından Pakpen, sektörünün her yıl yüzde 9-10 büyüdüğü bir ortamda, yaptıkları yatırımlarla gelecek 5 yıl boyunca ortalama yüzde 15 büyüme hedefiyle yol alıyor. Otokoç Genel Müdürü Görgün Özdemir, “5 yıllık uzun vadeli planımıza Otokoç Otomotiv olarak yıllık ortalama yüzde 13 büyüme hedefi koyduk. Bu hedefi gerçekleştirerek 2017 yılında 5 milyar TL’lik bir büyüklüğe ulaşmayı hedefliyoruz” diyor.

Bazı şirketler ise sektörlerine bağlı olarak büyüme temposunu daha düşük tutuyor. Keskinoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Keskin Keskinoğlu, yatırımlara ağırlık verirken her yıl şirketi yüzde 10 büyüteceklerini belirtiyor. JTI Türkiye Genel Müdürü Bilgehan Anlaş da, “Önümüzdeki 5 yılda Türkiye pazarındaki gelişmeleri de göz önüne alarak ortalama yüzde 3-5 oranında bir büyüme planlıyoruz. Bu büyümenin sağlanması için de 2015 sonuna kadar ek 200 milyon dolarlık ilave yatırım öngörüyoruz” diye konuşuyor.

HIZLI BÜYÜME PLANI
Ankete katılanların yüzde 32 gibi büyük bir çoğunluğu, önümüzdeki 3-5 yılda bugünkü büyüklüğünü 2’ye kat-layabileceğini düşünüyor, Yine yüzde 32’lik bir bölüm de büyüklüğünü 2’ye katlama hamlesini, 5-8 yıl arasında gerçekleştirmeyi planlıyor, Yüzde 15’lik bölüm 8-10 yılda 2 kat bir büyüme yakalayabileceğini öngörürken yüzde 7’lik bir dilim de bu sürenin 10-15 yılı bulabileceğini açıklıyor.~
Tek tek şirketler nezdinde büyüklüğü katlama planlarına baktığımızda da karşımıza bu konuda oldukça iddialı şirketler çıkıyor... Örneğin sağlık sektörünün son yıllarda en hızlı büyüyen şirketi Memorial Sağlık Grubu, gelecek 4 yılda bugünkü büyüklüğünü 2’ye katlamak konusunda kararlı. Havayolu taşımacılığında özellikle yurtdışı odaklı olarak büyüyen Atlasjet de 4 yıl sonra bugünkü hacminin 2 katına ulaşma hedefiyle ilerliyor, Sofra Grubu, önümüzdeki 5 yılda önemli bir büyüme potansiyeli görüyor. Grubun CEO’su Yaşar Büyükçetin, “3 ve 5 yıllık hedeflerimize ulaştığımız takdirde 2017 yılında şirketimiz organik olarak 2 kat büyüklüğe ulaşabilir, İlave satın almalar ise büyümeyi daha da hızlandırır düşüncesindeyiz” diyor.

Geride bıraktığımız 11 yılda 27 kat büyüdüklerini açıklayan Pakpen Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Tuza, “Şirketimiz 5 yıl içinde bugünkü hacminin 2 katına ulaşabilir, Kapasitemiz bu hedefi gerçekleştirmek için müsait durumda” diyor, Gold Teknoloji Marketleri 4, Kiğılı 6, Keskinoğlu Şirketler Grubu da 10 yıl içinde hacmini 2’ye katlamayı planlıyor.