“Ekonomik büyümeyle birlikte şirketlerin ölçekleri de 10 yıl önceye göre
büyüme göstermiş durumda. Büyüme oranları her sektörde farklılık
gösterse de ideal ölçeklerin 10 yıl önce bu oranların yüzde 30 altında
olduğunu söyleyebiliriz.” 10 yıl öncesine göre ideal ölçeği yüzde 200
oranında büyüyen lojistikteki durumu, sektör uzmanı Atilla Yıldıztekin
özetliyor:
“2003’ten bu yana lojistik pazarı çok ciddi biçimde büyüdü. Bu durum
şirket ölçeklerini de büyüttü. O zamanki ilk 20 şirket için ekonomik
ölçeklere baktığımızda depo büyüklüğü en az 50 bin metrekareydi. Bugün
ikiye katlandı. Araç sayısı da 100’den 300’e çıktı. Sektörümüzde ideal
ölçek olarak net bir kriter vermek zor. Ama başarılı ve verimli olmak
için gereken minimum düzey için ilk 20 şirketin ölçekleri baz
alınabilir.”
Kuyum sektöründeki değişimi ise pazarın önde gelen oyuncularından
Altınbaş’ın yönetim kurulu başkanı İmam Altınbaş anlatıyor: “Bundan 10
yıl önce sektör üretim ve toptan satış ağırlıklı çalışıyordu. Son 10
yılda üretim, tasarım, markalaşma ve organize perakende alanında önemli
değişimler yaşandı. Bunun sonucunda ideal ölçeklerde de değişim meydana
geldi.”
SEKTÖRLERİN YENİ NORMALİ!
Şirketlerin ulaşması gereken ideal ölçekler de sektörlere göre
değişiyor. Medical Park CFO’su Levent Özdemir, özel sağlıktaki en önemli
kriterin mali performans olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Sektörümüzde
ortalama FAVÖK’ün (Faiz, Amon-tisman ve Vergi Öncesi Kâr) yüzde 17
olması beklenir. 200-300 yatak arası idealdir. Burada önemli olan 20 bin
metrekareden büyük hastane olması ve doğru zamanda doğru doktor
alımının çok iyi yapılmasıdır.”
Kuyumda ise ideal ölçek rakamı perakende veyaüretim ayaklarında olup
olmamaya göre değişiyor. Altınbaş YKB İmam Altınbaş, “O yüzden herkes
için geçerli bir ideal ölçekten bahsetmek imkansız. Buna rağmen orta
ölçekli bir imalat için yıllık 500 kg, toptan ticaret için yıllık 2-3
ton altın, zincir mağazacılık için yıllık 20 milyon dolar ciro ve
bireysel mağazacılık için de mağaza başına yıllık 600 bin dolar ciro
ideal ölçek olarak alınabilir” diyor, Çilek Mobilya Genel Müdürü
Muzaffer Çilek ise “Herhangi bir üründe yıllık 1.000 adet rakamı
aşıldığında ölçek ekonomisinden faydalanılmaya başlanabilir ama ideal
seviye 3-4 bin adet seviyeleri diye düşünüyorum” şeklinde konuşuyor.
yüzde 150 büyümeyle de organize perakende ve leasing izliyor.