Ölçekte yeni normal

“Ekonomik büyümeyle birlikte şirketlerin ölçekleri de 10 yıl önceye göre büyüme göstermiş durumda. Büyüme oranları her sektörde farklılık gösterse de ideal ölçeklerin 10 yıl önce bu oranların yüzde 30 altında olduğunu söyleyebiliriz.” 10 yıl öncesine göre ideal ölçeği yüzde 200 oranında büyüyen lojistikteki durumu, sektör uzmanı Atilla Yıldıztekin özetliyor:

“2003’ten bu yana lojistik pazarı çok ciddi biçimde büyüdü. Bu durum şirket ölçeklerini de büyüttü. O zamanki ilk 20 şirket için ekonomik ölçeklere baktığımızda depo büyüklüğü en az 50 bin metrekareydi. Bugün ikiye katlandı. Araç sayısı da 100’den 300’e çıktı. Sektörümüzde ideal ölçek olarak net bir kriter vermek zor. Ama başarılı ve verimli olmak için gereken minimum düzey için ilk 20 şirketin ölçekleri baz alınabilir.”

Kuyum sektöründeki değişimi ise pazarın önde gelen oyuncularından Altınbaş’ın yönetim kurulu başkanı İmam Altınbaş anlatıyor: “Bundan 10 yıl önce sektör üretim ve toptan satış ağırlıklı çalışıyordu. Son 10 yılda üretim, tasarım, markalaşma ve organize perakende alanında önemli değişimler yaşandı. Bunun sonucunda ideal ölçeklerde de değişim meydana geldi.”

SEKTÖRLERİN YENİ NORMALİ!
Şirketlerin ulaşması gereken ideal ölçekler de sektörlere göre değişiyor. Medical Park CFO’su Levent Özdemir, özel sağlıktaki en önemli kriterin mali performans olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Sektörümüzde ortalama FAVÖK’ün (Faiz, Amon-tisman ve Vergi Öncesi Kâr) yüzde 17 olması beklenir. 200-300 yatak arası idealdir. Burada önemli olan 20 bin metrekareden büyük hastane olması ve doğru zamanda doğru doktor alımının çok iyi yapılmasıdır.”

Kuyumda ise ideal ölçek rakamı perakende veyaüretim ayaklarında olup olmamaya göre değişiyor. Altınbaş YKB İmam Altınbaş, “O yüzden herkes için geçerli bir ideal ölçekten bahsetmek imkansız. Buna rağmen orta ölçekli bir imalat için yıllık 500 kg, toptan ticaret için yıllık 2-3 ton altın, zincir mağazacılık için yıllık 20 milyon dolar ciro ve bireysel mağazacılık için de mağaza başına yıllık 600 bin dolar ciro ideal ölçek olarak alınabilir” diyor, Çilek Mobilya Genel Müdürü Muzaffer Çilek ise “Herhangi bir üründe yıllık 1.000 adet rakamı aşıldığında ölçek ekonomisinden faydalanılmaya başlanabilir ama ideal seviye 3-4 bin adet seviyeleri diye düşünüyorum” şeklinde konuşuyor. yüzde 150 büyümeyle de organize perakende ve leasing izliyor.