Melek yatırımcının gözü kimde?

Fikri olan ve bu fikri bir iş modeline dönüştüren girişimcilere yatırım yaparak sermaye koyan melek yatırımcıların oluşturduğu ekosistem, henüz 4-5 yıllık bir süreçte olsa da giderek gelişme gösteriyor.

Avrupa Melek Yatırımcılar Ağı (EBAN) raporuna göre, Türkiye piyasasındaki toplam yatırım hacmi 2013 yılında 40 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu rakamın giderek artması bekleniyor. Şu anda 258 olan sertifikalı melek yatırımcı sayısında hedef ise 1000 kişiye ulaşmak. 

HENÜZ EMEKLEME DÖNEMİNDE
Yurtdışındaki rakamlara göre ise henüz Türkiye’deki melek yatırımcılık ekosistemi emekleme döneminde denilebilir. ABD’de bugüne kadar 300 binin üzerinde melek yatırımcı ile yaklaşık 23 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirildi. Avrupa’da ise bugüne kadar 70 bin melek yatırımcı ile 5 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirildi. Melek yatırımcıların giderek ilgi gösterdiği girişimler artıkça pazarda da beklentiler artıyor. Kurulan ağlar ve bireysel yatırım yoluyla girişimciler destek buluyor. 

HANGİ SEKTÖRLER ÖN PLANDA?
Biz de girişimcilerin projelerini sunup destek almak için peşinden koştuğu 10 melek yatırımcıyı belirleyerek, onlara hangi alanlarla ilgilendiklerini ve yatırım yapacakları girişimci profillerini sorduk. Birçok projeyi inceleyen melek yatırımcıların, en çok yatırım için baktığı sektörler mobil, oyun, e-ticaret, enerji, internet. Melek yatırımcılar, projede sağlam iş planı, kuvvetli bir girişimci takımı, yaratıcı ürün ve hizmet; girişimcide ise iş bilgisi, deneyimi ve disiplini, projeye inanç, yönetim becerisi, tutku gibi özellikler arıyor.

Türkiye’de meleklerin ortalama yatırım miktarı ise 285 bin TL olarak gösteriliyor. 10 melek yatırımcıya bakıldığında ise yatırım miktarının 1 milyon TL’den 60 milyon TL’ye kadar geniş bir skalada olduğu görülüyor. Peşinden koşulan 10 melek yatırımcı ve ilgilendiği projeler şöyle:

40'IN ÜZERİNDE ŞİRKETE YATIRIM YAPTI

Emre Kurttepeli / Mynet’in Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı
“Emre Kurttepeli, bugüne kadar 40’ın üzerinde şirkete 20 milyon doların üzerinde şahsi yatırım yaptı. İlgilendiği sektörler ise internet ve teknoloji. Ayrıca Galata Business Angels’ın Yönetim Kurulu Başkanı olan Emre Kurttepeli, GBA'nın kurulduğu 2011 yılından bu yana yatırım desteği arayan toplam 1500 girişimden başvuru aldıklarını ve bu girişimlerden 600'üyle birebir görüşmeler yaptıklarını söylüyor.  

SEÇİM SÜRECİ NASIL?
Seçim sürecinde 110 girişimciyle görüşme yaptıktan sonra 12 tanesine toplam 5 milyon TL civarında yatırım yaptıklarını belirten Kurttepeli, bunlardan dördünün GBA dışındaki şirketlerden ikinci yatırımlarını aldıklarını ve ikisinin de başarılı bir şekilde yurt dışına açıldıklarını söylüyor. Ağırlıklı olarak internet, mobil, yazılım ve telekomünikasyon sektörlerine yönelik girişimlere yatırım yapıyor.

Emre Kurttepeli, “Bu şirketlere yatırım yaparken, girişimcinin isteği ve konusuna hakimiyeti başta olmak üzere, seçtiği ekibin özellikleri ve yeni girişimiyle çözdüğü sorunlar ilgimizi çekti. Bununla birlikte, projelerin ağırlıklı olarak hızla yükselen bir potansiyel barındırmasını, yenilikçi ürün/kayda değer rekabet avantajı sunmasını ve geniş, adreslenebilir bir pazara ve belirgin yükselme stratejisine sahip olmasını bekleriz” diyor.

TARIM SEKTÖRÜYLE İLGİLİ

Aydonat Atasever / Magnet Bilgi Teknolojileri Yönetici Ortağı
 “Global olması, çalışma prensiplerinin çok düzenli olması nedeniyle Keiretsu’ya dahil olarak melek yatırımcılığı sürdüren Aydonat Atasever, bugüne kadar 10 farklı girişim grubuna yatırım yapmış. Toplam 4 milyon TL’nin üzerinde yatırım yapan Atasever, üç projeye ikinci dönem yatırım yapıldığını ve şirket değerlerinin bunlarda ortalama dört kat kadar arttığını anlatıyor. İki projede başarısız olunduğu için çıkış yapıldığını da belirten Atasever, diğerlerinde ise geliştirme sürecinde olduklarının altını çiziyor. Atasever’in öncelikli sektörü ise tarım.

HANGİ ALANDA BÜYÜMEK İSTİYOR?
Türkiye’de çok fazla potansiyeli olan özellikle kabuklu ürün üretimi konusunda ( badem, ceviz ve tüm familyası ) büyümek istediğinin altını çizen Atasever, yabancı ilaç şirketlerinin de radarı altında olduğuna değiniyor. Girişimin kesinlikle bir soruna çözüm önermesi gerektiğini vurgulayan Atasever, “Bu çözüm ile oluşacak gelir modelinin de ölçeklenmesi lazım. Girişimci tarafında ise kendisinin projeye inancı, tutarlı bir şekilde projeye asılması, hırsı, azmi ve ne kadar istediği tabi ki geçmiş akademik ve kariyer başarıları ile paralel en önem verdiğim konular” diyor.

Fırat İşbecer / Monitise COO
Yaklaşık 1.5 yıl önce melek yatırımcı lisansını alan ve bu konuda ilk 20 yatırımcıdan biri olan Fırat İşbecer, alanında ilk ağ olduğu için Galata Business Angels’a dahi olmuş. Bugüne kadar 10 civarında girişime, toplam 1 milyon liralık yatırım yapan İşecer’in hedefindeki sektörler arasında teknoloji, ihracata dayalı sektörler, fintech, gıda, oto malzemeleri, tekstil, turizm ve ulaştırma var.

İNOVATİF ÜRÜNLERİ İNCELİYOR

Joachim Behrendt / Nexum YKB
Melek yatırımcı sertifikasını alan ilk yabancı isim olan BIC Angel Investment CEO'su ve Nexum şirketler grubu Yönetim Kurulu Başkanı Joachim Behrendt, bugüne kadar toplam sekiz girişimciye 1 milyon TL’nin üzerinde yatırım yaptı.

Online pazar yerlerine (b2b, b2c, c2c platformlar), mobil uygulama çözümlerine ve internet üzerinden son kullanıcıya sunulan hizmetler alanlarında yatırımlar gerçekleştirmeyi düşündüğünü ifade eden Joachim Behrendt, “Bunun yanı sıra cazip gelen üretim ve inovatif ürün projelerini de inceliyorum” diyor.

GİRİŞİMCİ PROFİLİNE ÖNEM VERİYOR

Nevzat Aydın / Yemeksepeti.com yönetici ortak
Melek yatırımcı sertifikasını ilk alan kişilerden biri olan Nevzat Aydın 10’dan fazla girişimciye 1 milyon lirayı aşkın bir yatırım yaptı. Bu yatırımlardan üçünden çıkış yapan Aydın, yatırım yapılacak alanlar olarak, bulut bazlı hizmetler, büyük veri, nesnelerin interneti, mobil, uctan uca işleri gösteriyor. Girişimcide aradığı özellikleri Nevzat aydın şöyle ifade ediyor:

 “Girişimci profili benim için önemli. İnandığının peşinden gidebiliyor olması ve o tutku, o azmi, projesine yansıtabilmesi, yatırımcıda bu hissiyatı uyandırabilmesi lazım. İş modelinin ne kadar ölçeklenebilir olduğuna da bakıyorum.

Büyüme, masrafları indirmek, iş büyüdükçe ne kadar yatırım gerekebileceği gibi parametreler bunun içinde. Rekabetin ne zaman ve hangi oranda gelebileceği de dikkat ettiğim konular arasında. Rekabetin gelmesi sorun değil ancak ne kadar hızlı, hangi süre zarfında, kimlerden ve ne kadar geleceği önemli.”

GELİR MODELİNE BAKIYOR

Sina Afra / Girişimcilik Vakfı Başkanı
Kurucuları arasında olduğu Markafoni’nin tamamını bu yıl Naspers’a satan Sina Afra, 2013 yılından bu yana sertifikalı bir melek yatırımcı.  Türkiye’de Galata Business Angels’ın üyesi olan Afra’nın, yurtdışında da muhtelif ağlarda üyeliği bulunuyor.

Bugüne kadar toplam 25 girişimciye yatırım yapan Afra, kendi şirketleri haricinde iki şirketten de çıkış yapmış. 2015 ve sonrasında yatırım yapmak için geniş bir yelpazede şirketlere baktığını söyleyen Afra, sadece internet değil, enerji ve yayıncılığın da ilgisini çeken alanlar arasında yer aldığının altını çiziyor. Yatırım yapacağı zaman dikkat ettiği en önemli kriterin girişimcinin kendisi olduğunu belirten Afra, “Onun dışında ben gelir modeline ve ölçeklenebilir olmasına dikkat ediyorum” diye konuşuyor. 

REKOR YATIRIM YAPTI

Hasan Aslanoba / Aslanoba Capital Kurucusu
Bugüne kadar, sadece internet odaklı 53 farklı şirkete toplamda 46 milyon dolar yatırım yapan Aslanoba Capital Kurucusu Hasan Aslanoba’nın Bitaksi, İninal, Modanisa, İncir, Düğün, BuldumBuldum, Taşıt, Vivense, Webrazzi, Mealbox, Hemenkiralık,

Hotelrunner gibi öne çıkan girişimler mevcut. 2015’te 20 milyon dolarlık yatırım yapmayı planlayan Aslanoba, “Daha çok yurtdışı yatırımlarına ağırlık vereceğim. Bunun yanı sıra yatırım yaptığım şirketlerden büyüyenlere ikinci tur yatırımlarıma devam edeceğim. Özellikle; e-ticaret, mobil, pazaryeri, SaaS, listeleme, ödeme sistemleri ilgimi çeken alanlar” diyor.

Paul Doany/Doany&Partners Kurucusu
 “Bugüne kadar 18 şirkete yatırım yapan Doany&Partners Kurucusu Paul Doany’nin, bütün yatırımcılarla yaptığı yatırımlar 65 milyon doları buldu. Bu rakam birkaç turu da içeriyor. Paul Doany, “2015’te bu yatırımlarıma odaklanmayı planlıyorum. Ama yine de yeni yatırımlara açığım. Bu yıl 10 yatırımımın sermayesini artırmak için çalıştım. Bunlardan üçü, 2015’te ‘büyüme sermayesine’ ihtiyaç duyacak. Bu nedenle yeni yatırımlar yapmadan önce onlara odaklanacağım” diyor.

IT ve internet projeleri ilk odaklandığı alanlar ve bu alanlara yatırım yapmaya, desteklemeye ve yeni girişimlere bakmaya devam edecek olan Doany, bunun yanı sıra jeotermal enerji konusunda çok hevesli.

TEKNOLOJİ İLE İLGİLİ

Burak Büyükdemir / Etohum Kurucusu
“Teknoloji ve internet girişimleriyle yakından ilgiliyim. Odak noktamız ise, mobil alandaki girişimler, giyilebilir teknolojiler, sağlık, oyun ve iletişim teknolojileri. Son zamanlarda "online only brand" adı verilen yalnızca internetten satılan ürünler de trend olarak yatırımcıların dikkatlerini çekiyor. Özellikle de piyasadaki e-ticaret girişimlerden farklı bir çıkış noktası varsa veya belirli bir dikeye odaklanmışsa girişimciler diğerlerinden farklılaşabiliyor. Kurucusu olduğum Etohum melek yatırımcı ağında 40 şirkete 10 milyon dolar yatırım yapıldı.”

Yomi Kastro / İnventures Kurucusu ve CEO’su
“Inventures olarak yeni girişimler için erken aşama yatırımcısı rolü üstlenerek, teknolojik ve iş geliştirme desteği veriyor ve projenin hayata geçmesi için yeterli olacak düzeyde yatırım yapıyoruz. Bugüne 12 girişime ortak olduk.

1V1Y.com, Tazemasa.com, Trendyol, İdeasoft, Blesh ve Firmanya.com bu şirketlerden bazıları. Bugüne kadar internet, mobil ve yazılım alanındaki şirketlere destek verdik. Bu yıl da mobil, internet of things, e-ticaret ve Omni-channel çözümleri alanında çalışan şirketlere yatırım yapmak istiyoruz.” 

10 MELEK YATIRIMCI KAÇ ŞİRKETE NE KADAR YATIRIM YAPTI?
Yatırımcı           Yatırım sayısı             Yatırım miktarı   
Paul Doany / Doany&Partners Kurucusu     18 65*   
Hasan Aslanoba / Aslanoba Capital Kurucusu  53 46*
Emre Kurttepeli / Mynet’in Kurucusu ve YKB     40 20* 
Burak Büyükdemir / Etohum Kurucusu            40          10*   
Aydonat Atasever / Magnet Bilgi Tek. Yön. Ort. 10 4**   
Fırat İşbecer Monitise COO                              10 1**   
Joachim Behrendt / Nexum YKB                       8 1**   
Nevzat Aydın /Yemeksepeti.com yönetici ortak   10 1**   
Sina Afra / Girişimcilik Vakfı Başkanı                 25 -   
Yomi Kastro / İnventures Kurucusu ve CEO’su   12  -