Yüzde 120 büyürüz

Çelik ile teknoloji dağıtım sektörünün durumunu ve Arena’nın büyüme planlarını konuştuk...

14.06.2022 01:11:000
Paylaş Tweet Paylaş
Yüzde 120 büyürüz

Aslı Sözbilir

Pandemide herkesin hayatı bir anda dijitalleşince bundan en olumlu etkilenenlerden biri teknoloji dağıtım sektörü oldu. Türkiye’de yaklaşık 5 milyar dolarlık hacme sahip pazarın liderlerinden Arena Grup da bundan payını aldı. 2020’de akıllı telefon işine girerek 5,1 milyar TL ciroyla yüzde 50’ye yakın büyüyen şirket, 2021’de 6,1 milyar TL ciroya ulaştı. Arena Grup CEO’su SERKAN ÇELIK, Aralık 2021’deki Brightstar Türkiye satın almasının şirkete büyük güç katacağı görüşünde. Çelik, “2022’de TL bazlı yüzde 120 civarı büyüme bekliyoruz. Bu büyüme bizi sonraki yıllarda sektör birinciliğine taşıyabilir” diyor.

1991 yılında kurulan Arena, Türkiye’nin en eski teknoloji dağıtım şirketlerinden... Şirketin yurt dışından getirip dağıtımını yaptığı ürünler arasında PC, akıllı telefonlar, tabletler, yazıcılar, akıllı tüketici elektroniği ürünlerinin yanında kurumsal tarafta kullanılan server, storage (depolama), network sistemleri ve ofis network ağını besleyen teknoloji ürünleri var. Bugün 10 ayrı kategoride 100’e yakın markanın dağıtımını yapan Arena, pandemide büyük atılımını 2020’de akıllı telefon kategorisine girerek yaptı. 2021 Aralık’ta yaptığı Brightstar Türkiye satın almasıyla da sınırlı markayla hizmet verdiği bu alanda çok geniş bir portföye ulaştı. Arena Grup CEO’su Serkan Çelik, yaklaşık 400 milyon dolarlık hacme sahip Brightstar’ın 2022’de kendilerine ciddi bir büyüme ivmesi kazandıracağı görüşünde. Çelik, “2020’yi 5,1 milyar TL, 2021’i ise 6,1 milyar TL ciroyla kapattık. 2022 için hedefimiz yaklaşık 14 milyar TL. Yani 2022’de TL bazlı yüzde 120 civarında büyüme bekliyoruz. Brightstar satın almasından gelen ciddi bir büyüme var” diyor. Çelik ile teknoloji dağıtım sektörünün durumunu ve Arena’nın büyüme planlarını konuştuk: 

Nasıl bir şirket yapınız var?

 Arena Bilgisayar, bizim bilgisayar teknolojisi ürünlerinin ticaretini ya da dağıtımını gerçekleştirdiğimiz ana şirketimiz. İkinci şirketimiz Brightstar, tamamen akıllı telefon ve akıllı tüketici elektroniği ürünlerinin, yeni nesil aksesuarların ticaretini yaptığımız şirketimiz. Üçüncüsüyse 2015’te kurduğumuz Paynet. Paynet, B2B alanında Türkiye’nin en büyük finansal teknoloji şirketi. Arena Bilgisayar’ın yaklaşık yüzde 51’i İstanbul Borsası’nda halka açık. Yüzde 49’u da blok olarak Redington’a ait. Redington, Hindistan kökenli, bizimle birebir aynı işi yapan, Orta Doğu, Afrika, Hindistan ve Güney Asya bölgesinde toplamda yaklaşık 8,5 milyar dolarlık hacme sahip bir şirket. Bizim ağırlıklı hissedarımız Redington. 

 Dağıtımını yaptığınız kaç marka, kaç kategori var? 

 Başta PC, printer, tüketim ürünleri, network ekipmanları, server storage’lar, software ve akıllı telefonlar olmak üzere yaklaşık 10 ayrı kategorimiz var. 100’e yakın markanın dağıtımını yapıyoruz. PC tarafındaki en büyük markalarımız HP, Dell, Lenovo, Asus. Network tarafına geldiğimizde Dell Technologies, Huawei, software tarafındaysa Microsoft, Trend Micro gibi amiral gemisi ürünlerimiz var. Akıllı telefon tarafına geçtiğimizdeyse Samsung, Apple, Huawei, Xiaomi, Oppo ticaretini yaptığımız en büyük markalar. 

 Türkiye teknoloji dağıtım pazarının büyüklüğü ve sizin bu pazardaki payınız nedir? 

 Yaklaşık 5 milyar dolarlık bir pazardan bahsediyoruz. Biz Brightstar satın alımıyla beraber yaklaşık 1 milyar dolarlık bir hacme ulaştık. Brightstar satın alması bize ciddi bir güç kattı, çünkü bize daha önce hiç olmadığımız bir alanda yepyeni bir ürün ve müşteri portföyüne erişme imkanı sağladı. Böylece kabaca yüzde 20 civarında bir pazar payına eriştik. BT tarafında üç büyük rakibimiz var; bunlar İndeks, Penta Bilgisayar, Armada. Sıralamaya baktığımızda sanıyorum İndeks Grubu’nun ardından ikinciyiz. 

 Pandemi dönemi sizin ve sektörün büyümesini nasıl etkiledi? 

 Biz pandemide en hızlı reaksiyon gösteren sektörlerden biri olduk çünkü herkesin hayatı bir anda dijitalleşti. Bu da bizim ticaretini yaptığımız ürünlere büyük talep artışı yarattı. Böylece 2020’de BT sektörü çok ciddi bir büyüme yaşadı. Bu talep artışı, Türkiye özelinde yüzde 20 düzeyinde bir büyüme sağladı ki açıkçası çok uzun yıllardır görmediğimiz bir büyümeydi. Belirli ürün kategorilerindeki büyümeler yüzde 50’lere kadar dayandı. 

 Bunlar hangi ürünler? 

 Daha çok bireysel tüketicilerin kullandığı ürünlerde çok hızlı bir büyüme gördük. İnsanlar evlerinden sosyal hayata katılabilmek için notebook, printer, smartphone gibi sürekli kullanabilecekleri ürünlere ihtiyaç duyunca, bu ürünlere çok ciddi bir talep oldu. Ama diğer taraftan kurumsal kanaldaki ürünlerde bir daralma gördük. Şirketlerin ofislerinin kapanması, daha çok uzaktan çalışmaya dönmesi ve şirketlerin kendi sektörlerindeki gelecekleri ve kendi bütçeleri konusunda yaşadıkları endişeler satın alma planlarının ötelenmesine yol açtı. 

 Hangi kategorilerde öteleme oldu? 

 Network, data storage altyapı yatırımlarında ciddi ötelemeler oldu. Şirketler 2020’de garip bir ikilemde kaldı. Bir taraftan başka türlü ayakta kalmaları mümkün olmadığından dijital altyapıya yatırım yapmaları gerektiğinin farkındalar, diğer taraftan sektörlerindeki veya işlerindeki gidişattan duydukları endişe onları yatırım yapmaktan alıkoydu.

2020’de sektör yüzde 20 büyürken, siz ne kadar büyüdünüz? 

 Bizim büyümemiz daha da fazla oldu, 2019’a kıyasla yaklaşık yüzde 50’ye yakın büyüdük. Sektör yüzde 20 büyürken bizim bu kadar ciddi büyümemizin arkasında 2020’de yeni ürün kategorilerinde atakta bulunmamız var. Özellikle akıllı telefon tarafında 2020’de ciddi bir atağa kalktık. Daha önce hiç akıllı telefon işi yapmazken 2020’yle birlikte yapmaya başladık. 2021’de de Brightstar satın almasıyla bütün portföyümüzü yeniledik. 

Peki, 2021 yılı hem sektör hem sizin açınızdan nasıl geçti?

 2021 bizim için 2020’den daha zor geçti. Çünkü 2020’de insanların ihtiyacından kaynaklanan çok ciddi bir talep artışı vardı. 2021’deyse iki şey bizi zorladı. Bir kere talep doğal olarak yavaşlamaya başladı. İnsanlar zaten 2020’de ciddi miktarda alımlarını yapmıştı, 2021’de bu talep yavaş yavaş azalmaya başladı. Son çeyreğe doğruysa kurların zıplamasıyla birlikte talepte çok ciddi bir daralma görmeye başladık. Bunun çok basit bir nedeni var; bizim ticaretini yaptığımız ürünlerin tamamı yurt dışından gelen ve dövizle ithal edilen ürünler. Bir anda geçen sene son çeyrekte yaşadığımız devalüasyonla birlikte ürünlerin TL fiyatlarında çok ciddi bir zıplama oldu. Ama insanların gelirlerinde böyle bir zıplama olmadı. Bu da satın alma gücünün düşmesine yol açtı. Satın alma gücünün düşmesi de zaten azalan talebin daha da daralmasına yol açtı. Kısaca, 2021 için kötü bir yıl demem mümkün değil, biz yüzde 20 civarında büyüdük ama 2020’ye kıyasla baktığımda daha küçük bir büyümeden bahsediyoruz. 

 2021’deki büyümeniz esas olarak nereden kaynaklandı? 

 Brightstar satın almasının getirdiği ekstra cirolar oldu. Bunun dışında da yine yeni ürünler diyebilirim, çünkü portföye sürekli yeni markalar, ürünler ekleyip büyümeye devam ediyoruz. 

 2021’de eklediğiniz yeni kategori ya da yeni ürün nedir? 

 Kategori değil yeni ürün segmentleri var, o kategorinin altına yeni ürün markaları ekliyoruz. Mesela oyun alanında… Bunun yanında biz yeni alanlara girmeye başladık. 2019’un sonundan itibaren yeni yatırım alanları belirledik ve oralara odaklanmaya başladık. Bunlardan ilki solar, güneş enerjisi sistemleri ve teknolojileri. Biz kendimiz güneş enerjisi üretimi yapmıyoruz ama güneş enerjisi üretimi yapan şirketlere ihtiyaç duydukları her türlü teknolojinin dağıtımını gerçekleştiriyoruz. Ayrıca IoT ve otomasyon alanında yeni ürünler ve yeni kategoriler ekledik. 

 Kur riskini nasıl yönetiyorsunuz? 

 Bizim için açık pozisyon yönetimi en kritik konu. Bütün borçlarımız dolarla. Diğer taraftan alacaklarımızın da büyük bir kısmı dolarla, bir kısmıysa TL’yle. Biz bunu çok ciddi şekilde takip ediyoruz. Bizim her gün çıkan bir açık pozisyon raporumuz ve bu açık pozisyonu yönetiminde son derece katı kurallarımız vardır. Bunlar 2000 krizinden beri Arena’nın artık DNA’sına işlemiş bir kurallar setidir. Dolayısıyla hiçbir zaman açık pozisyondan kaynaklı ciddi bir kur farkı zararı ya da geliri elde etmeyiz, orayı daima hedge ederek gideriz. Durumun bizi asıl etkilediği yer taleplerdir çünkü sattığımız ürünleri alacak insanların gelirleri esasen TL üzerinden. Kurların devalüe olduğu ortamda bizim sattığımız ürünlerin fiyatları artıyor, bu da talebin düşmesine yol açıyor. Bu ne yazık ki bizim çok kontrol edebildiğimiz bir durum değil. Bizim burada kendimizi korumak adına yapabildiğimiz yegane çözüm, bu malların stok miktarlarını oluşturduğu risklere karşı kendimizi koruyacak seviyede yönetebilmek. Yani çok hızlı bir şekilde çevirebilmek ki ani bir talep daralmasıyla karşılaştığımızda bu bize finansal bir yük yaratmasın.

Ürün gruplarınızı cirodaki paylarına göre sıralayabilir misiniz? 

 Akıllı telefon başlı başına bir kategori, onu bir kenara koyalım. BT içindeki toplam hacmimizin yaklaşık yüzde 30’u PC ve monitörden oluşur. Yaklaşık yüzde 20’si kurumsal yani server, storage ve network ürünlerinden oluşur. Yine yaklaşık yine 20’si de component (tamamlayıcı) ürünlerinden ve çevre birimlerinden oluşur. Bunlar; hard disk’ler, USB stick’ler, bilgisayarınızın etrafında kullandığınız Wi-Fi ağları, klavyeler, mouse’lar yani bilgisayarın yanında kullandığınız ikincil ürünler ve bilgisayarın içinde kullanılan parçalardır. Yaklaşık yüzde 15 civarında bir kısmı software’dir, sattığımız yazılım ve güvenlik ürünleridir. Bunun dışında yaklaşık yine bir yüzde 15 kadar printer ve onların tüketim ürünlerinden oluşan bir portföyümüz vardır. 

 Şu anda en fazla ciro getiren ürün grubunuz hangisi? 

 PC ve akıllı telefon artık toplam ciromuzda kafa kafaya diyebiliriz, kabaca yüzde 30 gibi düşünebilirsiniz. Akıllı telefon haricinde teknoloji içinde PC’nin payı yüzde 30. Toplam konsolide ciro olarak baktığınızda 2022 itibarıyla akıllı telefon 1 numaraya çıkacak. Toplam konsolideyi 1 milyar dolar gibi düşünürsek kabaca bunun yüzde 40 civarı akıllı telefonlardan gelecektir. Bu pazarın dinamiklerinden ziyade bizim oraya yaptığımız ciddi yatırımla alakalı. 

Pandemi öncesine göre kıyaslarsanız satışlar açısından şu anda fiziksel mağazalarla e-ticaret sitelerinin payı nedir?

 Çok radikal bir kayma olduğunu söyleyebilirim. Vatan, Mediamarkt, Teknosa gibi klasik perakendecilere yaptığımız satışların toplamıyla online tarafa yaptığımız satışların toplamı şu anda neredeyse başa baş. Pandemi öncesindeyse online’ın payı büyük perakendecilerin yüzde 15’i, yüzde 20’si civarındaydı. Geçtiğimiz yıl sadece e-ticaret üzerinden satış yapan firmalara yaptığımız toplam satış 100 milyon doları aştı. Önümüzdeki dönemde de yavaş yavaş dijitalin payının klasik perakendecilere kıyasla arttığını göreceğiz. 

 Kurdaki oynaklıklar 2022’de sektörü ve sizi nasıl etkiler? 

 Ne yazık ki negatif etkiliyor. Çünkü kurların aşağı ya da yukarı hareket etmesi hiç fark etmiyor. Her iki durumda da biz talepte ciddi bir daralma görüyoruz. Yukarı gittiği yani TL’nin devalüe olduğu ortamda insanlarda ve kurumlarda bir kriz psikolojisi oluşmaya başlıyor ve satın almalar duruyor. Kurlar düşmeye başladığında yani TL değer kazandığındaysa bu sefer yine bir duraksama başlıyor, çünkü tüketicide biraz daha beklersem daha ucuza alırım imajı oluşuyor. Bunun da ötesinde biz 2021 yılında tüketici tarafındaki talebin düşmeye başladığını zaten gördük. 2022 yılında bu daha da düşer diyoruz. Ama 2022’de kurumsal tarafta talebin artacağını öngördük. Ancak kur atışından sonra ne yazık ki böyle bir talep artışı görmüyorum şu an. Kurumlar da kendilerini yeni dünyaya adapte etmek için biraz bütçelerini sıkıyor.

Sektör 2022’de ne kadar büyür? 

 Açıkçası dolar bazlı olarak büyüme beklemiyorum. TL olarak ne olacağı tamamen kurlara bağlı, o yüzden bir şey söyleyemiyorum ama dolar bazlı olarak stabil kalırsak belki bu yıl başarılı bir sonuç aldık diyebiliriz. Yani beklentimiz 5 milyar dolar civarında kalması. 

 2022’de Arena için büyüme projeksiyonunuz nedir? 

 Bizim kendimize koyduğumuz hedef toplamda 1 milyar doları geçmek. 2021-2022 için ciromuzu yaklaşık 650-700 milyon dolar bandında düşünebilirsiniz. TL bazında bakarsak 2020’de 5,1 milyar TL yapmıştık. 2021’de ise 6,1 milyar TL ile kapattık. 2022 için hedefimiz yaklaşık 14 milyar TL. 2022’de TL bazlı yüzde 120 civarında bir büyüme bekliyoruz. Orada tabii Brightstar satın almasından gelen ciddi bir büyüme var. Brightstar, yaklaşık 400 milyon dolarlık hacme sahip bir şirket. O yüzden bizim için ciddi bir büyüklük yaratıyor. 

 2022’de büyüme hangi kategorilerden, hangi ürünlerden gelecek? 

 İlki akıllı telefonda, satın almayla birlikte gelen ciddi bir büyüme var. İkincisi yine de kurumsal alan... Yani server, storage, network ekipmanları tarafı, beklentimiz hala kurumsal tarafta. l Yeni satın alma, birleşme, ortaklık gibi planlarınız var mı? n Gündemimizde böyle bir konu yok. 

 Pazar payında hedefiniz nedir? 

 İlk hedefimiz bu yıl için 1 milyar dolar ciro ve toplam pazar içinde yani BT ve akıllı telefon pazarı içinde yüzde 20’lik bir pazar payını aşıyor olmak. Şu anda BT’de oradayız ama akıllı telefonda da o seviyeye ulaşmak istiyoruz. Yani toplam teknoloji pazarı içinde aynı seviyeye ulaşmak istiyoruz. 

 Brightstar satın alması sizi pazarda birinciliğe taşır mı? 

 Hemen 1 senede taşımaz. Sonraki yıllarda taşıyabilir. 

 En önemli hedefleriniz neler? 

 2030’a geldiğimizde Türkiye’nin, aranılan her çeşit teknolojiyi buraya getiren, bunu Türkiye pazarına sağlayan oyuncusu olmak istiyoruz.


ARENA’NIN AJANDASINDA NE VAR?
 

  1. 2020’yi 5,1 milyar TL, 2021’i ise 6,1 milyar TL ciroyla kapattık. 
  2. Brightstar Türkiye satın alması sonrası 2022’de TL bazlı yüzde 120 büyüme bekliyoruz. 
  3. 2022’de büyüme akıllı telefonlardan ve kurumsal taraftan gelecek. 
  4. 2022’de BT ve akıllı telefon pazarı içinde yüzde 20’lik bir pazar payını aşmayı hedefliyoruz. 
  5. Solar teknolojileri ve yapay zeka, IoT ve otomasyon sistemlerine yatırım yapacağız. 
  6. Az bilinen ve büyümekte olan markalarla iş birliği yapıp, onlar büyüdükçe biz de büyüyeceğiz. 
  7. 2030’da aranılan her çeşit teknolojiyi buraya getiren bir oyuncu olmak istiyoruz. 
  8. Bizim kendimize koyduğumuz hedef toplamda 1 milyar doları geçmek. 
  9. Brightstar, yaklaşık 400 milyon dolarlık hacme sahip bir şirket. O yüzden bizim için ciddi bir büyüklük yaratıyor.



“MOBİLİTEYE CEVAP VEREN ÜRÜNLERE TALEP ARTACAK”

TALEP NASIL DEĞİŞTİ? 
Pandeminin öncesinden beri aslında akıllı telefon tarafına ciddi bir kayma olduğunu görüyorduk. Çünkü sosyal medya hayatın içerisine daha çok girdikçe artık sadece sosyal aktivite olmaktan çıktı. İş hayatının da içerisinde akıllı telefonun çok daha fazla kullanıldığını görüyoruz. Pandemiyle birlikte bu kayış güçlenerek devam etti. Ayrıca salgınla beraber tekrar notebook satışları, PC satışları da arttı.

HAREKET ARAYIŞI Şimdi bu ikisinin ortak noktası ne? İnsanlar mobiliteyi arıyor. Mobiliteye cevap veren her türlü ürüne aslında ciddi bir talep artışı oldu pandemiyle birlikte. Bu devam edecek mi? Bence edecek çünkü mobilite ve dijitalleşme artık geri dönülemez bir şekilde hayatın içine girdi. Zaten giriyordu, net bir şekilde girmiş oldu.

“GÜÇLENEREK DEVAM” Pandeminin başlangıcından beri 2 yıl, aşı bulunalı 1 yıl geçti ancak ofislerin çok büyük bir kısmı ya hiç çalışmıyor ya kısmi olarak çalışıyor. İnsanlar artık mobil hayatı sürdürmek istiyor, böyle bir talep var. Bu da insanların mobil ortamda, mobil şekilde yaşayabilecekleri sistemlere ve altyapılara daha da fazla yatırım yapmamıza yol açıyor. Bu trend bence güçlenerek devam edecek.



ÇİP KRİZİ 2022 SONUNDA BİTER

NASIL ETKİLEDİ?
Çip krizi, getirebileceğimiz kadar teknoloji ürününü istediğimiz süratte getirmemizi çok zorlaştırdı. Örneğin bizi, akıllı telefon tarafında satabileceğimizin yüzde 25-30 altında ürüne ulaşabilir hale getirdi. Aynı şekilde notebook tarafında da dönem dönem çok ciddi sıkıntılar yaşandı. Server tarafında 6-7 aylara varan gecikmeler yaşandı çünkü üreticiler de çip yokluğundan dolayı üretim sırası almakta zorlanıyor.

YATIRIM MALİYETİ Bu devam edecek. Çünkü çip üretimiyle ilgili yapılması gereken yatırım kolay, küçük bir yatırım değil. Bir çip üretim bandının ortalama maliyeti 5 milyar dolar civarında, hadi deyince yapılabilen bir şey değil. Yapıldıktan sonra talebin ne kadar süre bu kadar yüksek gideceği de ayrı bir konu.

2 KAT ARTIŞ Pandemi öncesinde dünyanın tamamında satılan PC sayısı her bir çeyrekte 60 ila 70 milyon adet aralığında gezerdi. Bütün üreticilerin politikaları da yatırımları da bu sayıya göre yapılırdı. Ve bu, dünyanın ihtiyacını karşılamaya yeterliydi. Ama pandemiyle birlikte talep, özellikle notebook tarafında birdenbire yaklaşık 120 milyon adede geldi.

“DÜZELME VAR” Tüm dünyada üretim kapasitesi çeyreklik 60 -70 milyon adet üzerine kurgulanmış bir sektörün bir anda 120 milyonluk yeni talebe uyum sağlaması çok kolay değil. Yine de düzelme var, 2021’dekinden daha iyi bir durumdayız. Çip krizi yavaş yavaş geçiyor ama tam olarak düzelmesi bence ancak 2022 sonunda olur. Daha bir yıla yakın süre daha bu sıkıntıyı yaşamaya devam ederiz.



BÜYÜME FIRSATLARI NEREDE?

SOLAR TEKNOLOJİLERİ 
İçinde bulunduğumuz, dağıtımını gerçekleştirdiğimiz hiçbir sektörden çıkma planımız yok. Büyüme için solar teknolojilerinde ciddi bir fırsat görüyoruz. Çünkü enerjinin üretiminin nasıl dijitalleştiğini, nasıl güneşe kaydığını ve bunun nasıl artarak gideceğini çok net görebiliyoruz. Buradan ciddi bir büyüme beklentisi içindeyiz.

AI, IoT, OTOMASYON Bunun dışında yapay zeka, IoT ve otomasyon sistemleri bizim yeni yatırım yapacağımız alanlar olacak. Bunlar akıllı telefon gibi ciroya çok hızlı ve büyük katkı yapacak hacimler değil ama uzun vadeli kârlılığın ve uzun vadeli sistemin içerisinde Arena’nın sağlıklı bir şekilde hayatını sürdürebilmesi için son derece elzem olan yatırımlar.

YENİ MARKALAR Büyük markaların neredeyse hepsiyle çalışıyoruz. O yüzden radarımızı büyük markalardan ziyade yeni teknolojilere açtık. Onun peşindeyiz. Mesela IoT tarafında çok bilinmeyen ama kendi alanında son derece güçlü, büyüyen markalar var. Onların büyümesi aşamasında iş birliği yapıp, büyümeleriyle beraber biz de büyümek istiyoruz.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz